Την πάγια θέση της Κομισιόν για τον κρίσιμο ρόλο των δημοσιογράφων στους δημοκρατικούς ελέγχους, οι οποίοι πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το έργο τους ελεύθερα και με ασφάλεια, εκφράζει η Κομισιόν σε απάντησή της προς τους Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Η Κομισιόν αποφεύγοντας να πάρει θέση για τις διώξεις των εισαγγελικών λειτουργών κατά της Διαφθοράς, (Τουλουπάκη και των άλλων δύο Εισσαγελέων), επαναλαμβάνει την ανησυχία της για τις στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP).

Την πάγια θέση της Κομισιόν για τον κρίσιμο ρόλο των δημοσιογράφων στους δημοκρατικούς ελέγχους, οι οποίοι πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το έργο τους ελεύθερα και με ασφάλεια, εκφράζει η Κομισιόν σε απάντησή της προς τους Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Οι Ευρωβουλευτές, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Πέτρος Κόκκαλης, Στέλιος Κούλογλου και Έλενα Κουντουρά, είχαν καταθέσει ερώτηση για τις διώξεις των εισαγγελέων κατά της Διαφθοράς, που επιχείρησαν να διερευνήσουν το σκάνδαλο Novartis. Η Κομισιόν αποφεύγοντας να πάρει θέση για τις διώξεις των εισαγγελικών λειτουργών κατά της Διαφθοράς, (Τουλουπάκη και των άλλων δύο Εισσαγελέων), επαναλαμβάνει την ανησυχία της για τις στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP), τις οποίες άλλωστε έχει εκφράσει και στις εκθέσεις της για το Κράτος – Δικαίου.

Υπενθυμίζει την πρωτοβουλία που ετοιμάζει για την ενίσχυση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των ΜΜΕ. Αυτό γίνεται όπως τονίζει στην απάντησή της, στο πλαίσιο των ευρύτερων προσπαθειών της για να πραγματοποιηθεί ένα σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Προσθέτει ότι παρακαλουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την ελευθερία και την πολυφωνία των ΜΜΕ σε όλα τα κράτη – μέλη συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης για το Κράτος – Δικαίου.

Τέλος, τονίζει ότι δεν έχει αρμοδιότητα να παρεμβαίνει σε μεμονωμένες ποινικές, αστικές ή διοικητικές υποθέσεις ενώπιων εθνικών δικαστηρίων, όπως στην προκειμένη περίπτωση, οι υποθέσεις που καταγγέλονται υπάγονται στην αρμοδιότητα του ελληνικού δικαστικού συστήματος.

Ακολουθεί η ερώτηση των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία καθώς και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000694/2022

προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Δημήτριος Παπαδημούλης (The Left), Κωνσταντίνος Αρβανίτης (The Left), Αλέξης Γεωργούλης (The Left), Πέτρος Κόκκαλης (The Left), Στέλιος Κούλογλου (The Left), Έλενα Κουντουρά (The Left)

Θέμα: Ποινική δίωξη κατά της πρώην Εισαγγελέα και πρώην Επίκουρων Εισαγγελέων κατά της Διαφθοράς για το σκάνδαλο Novartis

Σε συνέχεια των διώξεων κατά των δημοσιογράφων που ανέδειξαν το σκάνδαλο Novartis στην Ελλάδα, ποινική δίωξη ασκήθηκε και κατά της πρώην Εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς, Ελένης Τουλουπάκη, καθώς και των δύο Επίκουρων Εισαγγελέων, οι οποίοι διερευνούσαν την υπόθεση. Κατηγορούνται σε βαθμό κακουργήματος για τα αδικήματα της εγκληματικής οργάνωσης-συμμορίας και της κατάχρησης εξουσίας1. Η δίωξη της πρώην Εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς, η οποία ηγείτο της διερεύνησης του σκανδάλου στην Ελλάδα και καθαιρέθηκε με την κατάργηση της Εισαγγελίας2, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ακόμη και εντός του κυβερνώντος κόμματος3.

Υπενθυμίζεται ότι για το εν λόγω σκάνδαλο, η Novartis πραγματοποίησε εξωδικαστικό συμβιβασμό 346 εκ. δολαρίων με τις ΗΠΑ4. Στην Ελλάδα, από τον Δεκέμβριο του 2020, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, σε πλήρη ολομέλεια, γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της διενέργειας μιας σειράς δικαστικών, εξώδικων και διοικητικών ενεργειών για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου5. Ωστόσο, παρότι η γνωμοδότηση έγινε τυπικά δεκτή από τους αρμόδιους Υπουργούς, καμία ενέργεια δεν έχει ληφθεί μέχρι σήμερα από την ελληνική κυβέρνηση.

Στο πλαίσιο της διαρκώς κλιμακούμενης υποβάθμισης του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, ερωτάται η Επιτροπή:

1. Θεωρεί ότι οι στοχευμένες διώξεις κατά των δημοσιογράφων και των εισαγγελέων που διερευνούσαν το σκάνδαλο Novartis συνιστούν υποβάθμιση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα;

2. Σκοπεύει να εξετάσει ενδελεχώς και σε συσχέτιση τις ποινικές αυτές διώξεις στην επόμενη έκθεση για το κράτος δικαίου

EL
E-000694/2022
Απάντηση της αντιπροέδρου Jourova εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (11.5.2022)

Η Επιτροπή δεσμεύεται να διαφυλάξει ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, τα οποία διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε κάθε δημοκρατία και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος του κράτους δικαίου. Οι δημοσιογράφοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στους δημοκρατικούς ελέγχους και στις ισορροπίες και πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το έργο τους ελεύθερα και με ασφάλεια για να διασφαλίζουν ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας πληροφορίες.

Η Επιτροπή έχει καταστήσει σαφή την ανησυχία της σχετικά με τις στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP) στις εκθέσεις της για το κράτος δικαίου και επί του παρόντος προετοιμάζει μια πρωτοβουλία για τις SLAPP, στο πλαίσιο των ευρύτερων προσπαθειών του σχεδίου δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία με σκοπό την ενίσχυση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης. Η πρωτοβουλία αυτή συμπληρώνει την πρόσφατη σύσταση σχετικά με την προστασία, την ασφάλεια και την ενδυνάμωση των δημοσιογράφων, καθώς και την επικείμενη πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.

Η Επιτροπή παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου και της συνέχειας που δίνεται σ’ αυτές.

Η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρεμβαίνει σε μεμονωμένες ποινικές, αστικές ή διοικητικές υποθέσεις ενώπιον εθνικών δικαστηρίων ή άλλων εθνικών αρχών. Η ανάλυση των πραγματικών περιστατικών και η εκδίκαση των επιμέρους υποθέσεων υπάγονται στην αρμοδιότητα των εθνικών δικαστηρίων, και εν προκειμένω του ελληνικού δικαστικού συστήματος.

1 https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiosyni/331181_telika-gia-skandalo-novartis-enohi-einai-i-toyloypaki , https://www.occrp.org/en/daily/15935-greek-prosecutor-summoned-for-questioning-over-her-novartis-probe

2 https://www.kathimerini.gr/society/561180331/telos-i-eisaggelia-diafthoras-antikathistatai-i-el-toyloypaki/

3 https://twitter.com/GiorgosKyrtsos/status/1491320271445565441?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1491320271445565441%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.documentonews.gr%2Farticle%2Fkeraynoi-kyrtsoy-gia-dioxi-toyloypaki-vaxevani-kai-asylia-novartis-h-kyvernisi-mpainei-se-eyropaiki-peripeteia%2F

4 https://www.efsyn.gr/politiki/249382_omologia-enohis-apo-ti-novartis

5 https://www.documentonews.gr/filegrid/2021/01/07/5ff6f947825e63603e3effc3.pdf