Γράφουν οι Φίλιππος Αλεξανδρίδη και Βαγγέλης Αποστόλου (*)

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών τη Δευτέρα 25/7/2022

Η πρόσφατη κατάργηση του Ταμείου Διοίκησης και Διαχείρισης των Πανεπιστημιακών Δασών της χώρας μας αποτελεί μια βίαιη επίθεση στο δασικό οικοσύστημά της. Γιατί οι σκοποί του Ταμείου, που είναι η πρακτική άσκηση των φοιτητών, η έρευνα και η εγκατάσταση πρότυπης έρευνας υπηρετήθηκαν στα 70 χρόνια λειτουργίας τους άριστα.

Με την επιστημονική διαχείριση που έγινε όλα αυτά τα χρόνια το δάσος Περτουλίου αποτελεί ένα πρότυπο δάσος ελάτης και είναι το κέντρο όλων των Ελλήνων δασολόγων που πέρασαν ως φοιτητές, αλλά και ξένων που επισκέπτονται τη χώρα μας.

Το Περτούλι των Τρικάλων και ο Ταξιάρχης της Χαλκιδικής φιλοξένησαν και γαλούχησαν στην ορεινή και ημιορεινή Ελλάδα χιλιάδες υποστηρικτές της συνύπαρξης των δασών μας με τις τοπικές κοινωνίες. Κι αυτό θα συνέχιζαν να το κάνουν γιατί τα διαχειρίζονταν με γνώμονα μία παράμετρο: την αειφορία σε όλα τα επίπεδα.

Ελεγε ο αείμνηστος καθηγητής μας και επί πολλά χρόνια πρόεδρος του Ταμείου Σπύρος Ντάφης ότι τα πανεπιστημιακά δάση είναι οι κλινικές της Δασολογικής Επιστήμης.

Αυτή τη διαχείριση μόνο όσοι έχουν επισκεφθεί και βιώσει τον Ταξιάρχη και κυρίως το Περτούλι γνωρίζουν και γι’ αυτό μπορούν να καταλάβουν τον λόγο της ύπαρξης του συγκεκριμένου Ταμείου και τον τρόπο λειτουργίας του.

Είναι σίγουρο επίσης ότι η κατάργησή του θα φέρει και κοινωνική αναταραχή στην περιοχή, αφού εργάζονται όχι μόνο αρκετοί υλοτόμοι και δασεργάτες στη διαχείριση των συγκεκριμένων δασών, αλλά και άλλοι, κάτοικοι των όμορων κοινοτικών ενοτήτων, που καλύπτουν τις ανάγκες συντήρησης των κτιριακών εγκαταστάσεων και εξυπηρέτησης των φοιτητών και καθηγητών οι οποίοι φιλοξενούνται κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης.

Κι εδώ μπαίνει ένα βασικό ερώτημα: Αραγε ποιοι είναι οι λόγοι της κατάργησης του συγκεκριμένου Ταμείου, που είναι επιτυχημένο στη λειτουργία του και στην επίτευξη των σκοπών του, πόσο μάλλον όταν αποτελεί και ένα τα βασικότερα εργαλεία υπεράσπισης των δασών της χώρας μας;

Οταν σήμερα ζούμε μια πρωτόγνωρη περιβαλλοντική κρίση, όταν το 99%, δηλαδή το σύνολο των δασών της χώρας μας, στερείται διαχειριστικών εκθέσεων και ιδιαίτερα αντιπυρικών σχεδίων, όταν οι συνθήκες στη χώρα μας είναι τέτοιες, που ευνοούν την πρόκληση και εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών, δεν μπορούν να θεσμοθετούνται διατάξεις που αφαιρούν από το δασικό οικοσύστημα της χώρας μας δυνατότητες ουσιαστικής στήριξης.

Με την ίδια διάταξη, δυστυχώς, θα γίνει παρέμβαση και στο Πανεπιστημιακό Αγρόκτημα της Θέρμης Θεσσαλονίκης, που έχει συνδεθεί με την εκπαίδευση και την έρευνα των φοιτητών των δύο Τμημάτων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Γεωπονίας και Δασολογίας. «Για την εξέλιξη αυτή δεν έχει ενημερωθεί κανείς, η οποία θα αποβεί μοιραία και για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη», τονίζει το ΓΕΩΤΕ.

Η παρέμβαση αυτή γίνεται δυστυχώς χωρίς η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας να έχουν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους σε ό,τι αφορά τη διαχείριση. Αιφνιδιαστικά, και μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, τα δύο δάση (Περτούλι και Ταξιάρχης) περνάνε στα χέρια της Συγκλήτου, που δεν έχει άλλο εργαλείο να τα διαχειριστεί παρά την Επιτροπή Αξιοποίησης της Περιουσίας του ΑΠΘ. Επομένως, η κίνηση που ακολουθεί θα είναι η «αξιοποίηση» μέσω ΣΔΙΤ, δηλαδή η συνεργασία με ιδιώτες επενδυτές που θα θέσουν τους όρους συνεκμετάλλευσης.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Σε πρώτη φάση να βρεθεί στα χέρια ιδιωτών ένα μεγάλο μέρος από τα 1.800 στρέμματα του Αγροκτήματος του Πανεπιστημίου στα Πράσινα Φανάρια της Θεσσαλονίκης, δίπλα στο αεροδρόμιο, και σε δεύτερη φάση θα διαλυθούν οι δομές που λειτουργούσαν ως δασαρχεία και προστάτευαν τα δάση στον Ταξιάρχη και στο Περτούλι.

Και βέβαια με ορατούς τους κινδύνους να υπάρξουν αλλαγές χρήσης στα πανεπιστημιακά δάση. Γι’ αυτό και η κατάργηση της συγκεκριμένης ρύθμισης, λίγο πριν αρχίσει η υλοποίησή της, αποτελεί πλέον μονόδρομο.

(*) Συμφοιτητές δασολόγοι. Ο Φ. Αλεξανδρίδης είναι διαχειριστής επί 30 χρόνια του δάσους Περτουλίου Τρικάλων και ο Β. Αποστόλου είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης