Ερώτηση
Προς τον Υπουργό Εσωτερικών

ΘΕΜΑ: Σεξουαλική παρενόχληση στο Δημόσιο Τομέα

Την έρευνα του Κοινωνικού Πολύκεντρου της ΑΔΕΔΥ για τη σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο του δημόσιου τομέα παρουσίασε ο πρόεδρός του κ. Γεώργιος Γιούλος και η υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου κα Μ. Στρατηγάκη σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εσωτερικών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, σε καμία περίπτωση δεν ισχύουν οι παγιωμένες πεποιθήσεις
ότι δεν παρατηρούνται περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης στο δημόσιο τομέα γιατί υπάρχει ασφάλεια εργασίας,
ότι η παρενόχληση ασκείται αποκλειστικά από ανώτερους ιεραρχικά άνδρες σε κατώτερες ιεραρχικά γυναίκες,
ότι καταγγέλλεται όταν συμβαίνει και
ότι όταν υπάρχει καταγγελία ασκείται δίωξη και τιμωρούνται οι δράστες.
Η έρευνα ήταν δειγματοληπτική στο γενικό πληθυσμό των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ παράλληλα διενεργήθηκε και εμπειρική μελέτη ποιοτικού τύπου με τη συμμετοχή είκοσι έξι (26) γυναικών οι οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική ή ηθική παρενόχληση στον χώρο εργασίας τους.
Οι συμμετέχουσες/-οντες και στις δύο έρευνες δήλωσαν ότι έχουν γνώση αρνητικών σχολίων, εχθρικής μεταχείρισης ή απρεπούς συμπεριφοράς και συμφωνούν στο ότι δεν υπάρχουν συνέπειες για αυτά τα άτομα που επιδεικνύουν τέτοιες συμπεριφορές.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι περισσότερες γυναίκες περιγράφουν ένα δυσμενές ή δυσάρεστο περιβάλλον στην εργασία τους, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «τοξικό», «αρνητικό», «επιθετικό», «ανταγωνιστικό» έως και «επικίνδυνο», ενώ μόλις δύο γυναίκες περιγράφουν με θετικά λόγια το εργασιακό τους περιβάλλον.
Έντεκα (11) από τις είκοσι έξι (26) συμμετέχουσες υπαλλήλους δήλωσαν ότι σκέφθηκαν να εγκαταλείψουν την εργασία τους έπειτα από παρόμοιες συμπεριφορές, δεκατέσσερις (14) από αυτές επέλεξαν να μην αναφέρουν το περιστατικό στη διοίκηση, καθώς δεν ένιωθαν άνετα να προβούν σε μια τέτοια κίνηση, ενώ μόλις έντεκα (11) προχώρησαν σε κοινοποίηση του γεγονότος, με πενιχρά όμως αποτελέσματα.
Σύμφωνα με την έρευνα, ο θύτης συχνά καλύπτεται από μία ομάδα συναδέλφων (για λόγους εργασιακού συμφέροντος ή λόγω του φόβου για ενδεχόμενη δυσμενή αξιολόγηση) ή ακόμη και από τη διοίκηση του οργανισμού, με αποτέλεσμα τα περιστατικά παρενόχλησης να συνεχίζονται.
Ορισμένες από τις υπαλλήλους που συμμετείχαν στην έρευνα κατήγγειλαν ότι σημαντικός παράγοντας, που επηρεάζει καθοριστικά τις εργασιακές τους συνθήκες και το περιβάλλον εργασίας τους είναι και οι συχνές πιέσεις που δέχονται ώστε να ανεχθούν παρατυπίες (να «κάνουν τα στραβά μάτια» όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά), ακόμα και να στηρίξουν παράνομες διοικητικές πράξεις, στις οποίες επιδίδονται ενδοϋπηρεσιακά οι ιεραρχικά ανώτεροι τους.
Ως σημαντικοί παράγοντες για τη στοχοποίηση συγκεκριμένων γυναικών, καθώς και του τρόπου αντιμετώπισης των περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, αναφέρθηκαν οι κοινωνικές σχέσεις (γνωριμίες),  ο χρόνος προϋπηρεσίας τους (αν είναι νέες εργαζόμενες σε μια υπηρεσία) και το αν έχουν οικογένεια και φίλους στην περιοχή ή το συγκεκριμένο Δήμο όπου εργάζονται. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι διασυνδέσεις του παρενοχλητή - θύτη με πολιτικά κόμματα ή ακόμα και με συνδικάτα.
Στην έρευνα αναφέρονται επίσης από εργαζόμενες περιστατικά άσκησης πίεσης, σωματικής και ψυχολογικής βίας και εκτόξευσης απειλών ακόμη και από συναδέλφους. Επίσης, από τις δεκαπέντε (15) γυναίκες που ανέφεραν περιστατικά παρενόχλησης, σε μία περίπτωση έγινε απόπειρα πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης, σε δύο περιπτώσεις ο θύτης προσπάθησε να χειροδικήσει εις βάρος του θύματος, ενώ μία εργαζόμενη ανέφερε ότι δέχθηκε προπηλακισμό στον εργασιακό της χώρο.
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των αντίστοιχων φαινομένων σεξουαλικής παρενόχλησης, οι περισσότερες γυναίκες παραδέχθηκαν πώς αν και γνώριζαν πως η παρενόχληση, ηθική ή σεξουαλική, είναι παράνομη, ωστόσο μόνο δυο από αυτές κατάφεραν να καταγγείλουν το περιστατικό, χωρίς ωστόσο να έχει αποδοθεί μέχρι στιγμής δικαιοσύνη. Και στις δύο περιπτώσεις οι γυναίκες δέχθηκαν αντιμήνυση, στη μια περίπτωση για παραπλάνηση δικαστηρίου και σύσταση συμμορίας και στην άλλη για ψευδή κατάθεση στοιχείων!
Αναφερόμενος στα συμπεράσματα της έρευνας, ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ κ. Δημήτρης Μπράτης επισήμανε την ανάγκη επικαιροποίησης του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τους δημοσίους υπαλλήλους, σύμφωνα με το ισχύον διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, προτείνεται η άμεση εκπόνηση «Πρωτοκόλλου για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στον δημόσιο τομέα» στα πρότυπα των πρακτικών άλλων οργανισμών στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
 
Κατόπιν όλων αυτών,
 Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προχωρήσει το Υπουργείο ώστε να περιορίσει κατά το δυνατόν τα απαράδεκτα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας;
Με ποιο τρόπο θα είναι εφικτή η ενδελεχής εξέταση των σχετικών καταγγελιών, ώστε να υπάρξει αίσθηση ασφάλειας και κατά το δυνατόν ταχύτερη απόδοση ευθυνών;
Είναι στις επιδιώξεις του Υπουργείου η άμεση συμπλήρωση, επικαιροποίηση και διεύρυνση του Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων, ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματική πειθαρχική δίωξη κάθε φαινομένου σεξουαλικής παρενόχλησης στο εργασιακό περιβάλλον του δημόσιου τομέα;

           Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Αθανασίου (Νάσος) Αθανάσιος
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος - Χρήστος
Βαγενά Άννα
Βασιλικός Βασίλειος
Βέττα Καλλιόπη
Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)
Γκιόλας Ιωάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος
Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)
Λάππας Σπυρίδωνας
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μπαλάφας Ιωάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος
Νοτοπούλου Αικατερίνη (Κατερίνα)
Παπαηλιού Γεώργιος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)
Συρμαλένιος Νικόλαος
Τζούφη Μερόπη
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νικόλαος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος