Η κ. Πέρκα τοποθετήθηκε για τα επίκαιρα ζητήματα της ενέργειας. «Σε ό,τι αφορά στις επιστροφές που δίνει η κυβέρνηση, καταλαβαίνω ότι έστω και 1 ευρώ να πάρει κάποιος πίσω από αυτούς τους υπέρογκους λογαριασμούς, είναι σημαντικό. Όμως δεν είναι αυτή η λύση. Αν δεν παρέμβεις στην αγορά χονδρεμπορικής στο χρηματιστήριο, δεν μειώσεις τα υπερκέρδη, δεν βάλεις ένα πλαφόν και συγχρόνως δεν κάνεις άλλες ρυθμίσεις, όπως μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα επιτρεπτά όρια και μείωση του ΦΠΑ στα βασικά είδη, δεν λύνεται το πρόβλημα. Τι γίνεται όμως, ουσιαστικά οι πολίτες επιδοτούν την αισχροκέρδεια με δύο τρόπους: Aπ’ τη μια με τους υπέρογκους λογαριασμούς κι απ’ την άλλη με τα δημόσια ταμεία.

Για να εξηγήσουμε τη διαδικασία, για παράδειγμα, όταν παράγεται ρεύμα από υδροηλεκτρικά, το κόστος είναι σχεδόν μηδενικό, όπως επίσης και η παραγωγή ρεύματος από ΑΠΕ είναι πολύ φτηνή. Ακολοθούν οι λιγνίτες που είναι πιο ακριβοί και βέβαια το φυσικό αέριο (φ/α), το οποίο έχει ξεφύγει. Όπως λειτουργεί το χρηματιστήριο ενέργειας, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος βγαίνει από την πιο ακριβή τιμή που θα δοθεί, άρα από το φ/α. Συνεπώς, αυτά τα κέρδη που έχουν οι καθετοποιημένοι παραγωγοί ΑΠΕ είναι «ουρανοκατέβατα», φαντάζεστε πόσο πολλαπλασιάζονται.

Τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη από τις ΑΠΕ είναι περίπου 1.2. δισ., όπως τα υπολογίσαμε, πλέον των 2.2 δισ., τα οποία αφορούν τις υπόλοιπες μονάδες. Αυτά πάνε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο είναι ένα ταμείο που τα χρήματά του θα έπρεπε να κατευθύνονται στις ΑΠΕ, τις Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚΟΙΝ), την εξοικονόμηση, την ενεργειακή φτώχεια, γιατί ναι μεν έχουμε ενεργειακή κρίση, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η κλιματική κρίση είναι εδώ. Και τι κάνουμε τώρα ουσιαστικά; Τα δίνουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις, άρα χάνει ρευστότητα η αγορά και τα νοικοκυριά και τους γυρίζουν ένα μικρό ποσό ως επιδότηση, ενώ οι καθετοποιημένοι παραγωγοί συνεχίζουν να σωρεύουν κέρδη. Δεν έχει φορολογηθεί τίποτα ακόμα, αυτή η περίφημη φορολόγηση σε ποσοστό 90% δεν έγινε ποτέ.

Tο 90% ακούγεται πολύ και είναι πολύ. Το θέμα όμως είναι, επί ποίου ποσού; Θα είναι στα 2.2 δισ.; Αυτά υπολογίσαμε εμείς, αλλά βλέπουμε ότι η επιλεγόμενη μεθοδολογία μετά από πιέσεις της Κυβέρνησης προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ώστε να μειωθεί το ποσό, είναι προβληματική, διότι, όπως καταλαβαίνετε, το 90% των 300 εκ., που εκεί περίπου τα βγάζουν, είναι λίγοτερο από το 50% των 2.2. δισ.

Άρα είναι όλο μια μεθόδευση και θα σας πω και τα σημεία της λανθασμένης μεθοδολογίας. Το πρώτο είναι ότι προσπαθούν, αντί να υπολογίσουν όπως λέμε εμείς, το πραγματικό κόστος παραγωγής ανά μονάδα και πάνω σ’ αυτό να υπολογιστεί κι ένα εύλογο κέρδος 5% για τον παραγωγό, τις συγκρίνουν με τις περσινές τιμές, όπου και εκεί όμως μπορεί να υπήρχαν στρεβλώσεις. Δεύτερο απαράδεκτο λάθος, χάνεται η διακριτότητα των αγορών προμήθειας και παραγωγής και βάζουν μέσα και εκπτώσεις, και τρίτο δεν υπολογίζουν και ένα ολόκληρο τρίμηνο.

Δεδομένου ότι μπήκαμε στην απολιγνιτοποίηση, θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει οι ΕΚΟΙΝ, οι ΑΠΕ, και η αποθήκευση. Αντ’ αυτού έκλεισαν κάποιες μονάδες και μπήκε παραπάνω φ/α, 10% στις υπόλοιπες ανάγκες και 24% στην ηλεκτροπαραγωγή, όταν όλες οι χώρες της Ευρώπης άρχισαν να το μειώνουν σιγά σιγά και μάλιστα πριν τον πόλεμο, γιατί πρόκειται για ορυκτό καύσιμο.

Αυτό που πρέπει όμως να τονίσουμε - κι εγώ κάνω αυτή την κριτική στην κυβέρνηση - είναι ότι η μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρισμού δεν έχει τόσο να κάνει με την παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος, όσο για θέρμανση, ψύξη, μεταφορές. Σκεφτείτε να είχαμε καταφέρει να είχαμε τηλεθερμάνσεις ή θερμάνσεις με αντλίες θερμότητας και ψύξη και να είχαμε επίσης μεταφορές με ΑΠΕ και πράσινη ενέργεια.

Η κυβέρνηση εμπόδισε όμως τις ΑΠΕ, αφού δεν έχει προχωρήσει στην αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού (ΕΧΠ) για τις ΑΠΕ και τελικά έχει την κοινωνία απέναντι. Επί ΣΥΡΙΖΑ οι ΑΠΕ έφτασαν στο 19.5%, ενώ όταν αναλάβαμε, δεν είχε γίνει σχεδόν τίποτα στη χώρα. Συνεχώς προχωρούσαν και μάλιστα το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, προέβλεπε απολιγνιτοποίηση με ορίζοντα 15ετίας και κάθε μονάδα που θα έκλεινε, θα αντικαθίστατο με αντίστοιχη ισχύ σε ΑΠΕ. Το περασμένο καλοκαίρι που σκαρφαλώσαμε σε ιστορικό υψηλό για τις ΑΠΕ, οφείλεται στις δικές μας ενέργειες κατά πολύ, αυτά δε γίνονται σε ένα χρόνο. Τα επόμενα χρόνια όμως δεν θα έχουμε αυτή την αύξηση, γιατί δε γίνονται αντίστοιχοι διαγωνισμοί, και φυσικά δεν υπάρχει ακόμα το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση και όλοι γνωρίζουμε ότι χωρίς αποθήκευση οι ΑΠΕ δεν παρέχουν ασφάλεια.

Αυτό που λέμε λοιπόν εμείς είναι ότι με πρόσχημα την απολιγνιτοποίηση και την πράσινη μετάβαση, ουσιαστικά η χώρα δεσμεύτηκε στο φ/α. Είμαστε η χώρα που τα τελευταία χρόνια έχει κάνει τα περισσότερα έργα σε νέες μονάδες φ/α, 8 δισ., 4 νέες άδειες φ/α, ενώ οι ΑΠΕ – ειδικά μετά το νόμο Χατζηδάκη - δεν προχωράνε. Προβληματική επίσης η Υπουργική Απόφαση του κ. Σκρέκα εν μέσω καλοκαιριού, στις 12 Αυγούστου, σύμφωνα με την οποία θα είναι εκείνος που θα διαλέγει, την προτεραιότητα σύνδεσης στο δίκτυο, με αμφιλεγόμενα και καθόλου διαφανή κριτήρια και εις βάρος των μικρών έργων ΑΠΕ.

Αντί λοιπόν να προωθηθούν οι ΕΚΟΙΝ που κάνουν οι Δήμοι, οι τοπικές κοινωνίες με net metering, ο ηλεκτρικός χώρος κρατείται για τις μεγάλες επενδύσεις και οι ΕΚΟΙΝ δεν μπορούν να συνδεθούν. Δεν γίνεται έτσι δίκαιη μετάβαση και είναι απόλυτα κατανοητό να υπάρχουν αντιδράσεις. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, όπως αποτυπώνεται και στο Πρόγραμμά μας είναι 50% μεγάλες επενδύσεις και 50% ΕΚΟΙΝ, μικρά έργα ΑΠΕ. Το ΕΧΠ για τις ΑΠΕ είναι πολύ βασικό, θεωρώ ότι η χωροταξία είναι η επιστήμη της πολιτικής. Μόνο έτσι θα σταματήσουν οι αντιδράσεις του κόσμου, όταν γνωρίζουμε πλέον πού μπορούν και πού δεν μπορούν να μπουν οι ΑΠΕ.

Η λύση επομένως είναι διάχυση του οφέλους και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας σε όλες τις φάσεις σχεδιασμού και υλοποίησης των έργων ΑΠΕ. Για παράδειγμα, αν σε μια έκταση μπορεί να γίνουν 100 ανεμογεννήτριες, τότε οι 50 θα πρέπει να γίνουν από το Δήμο, από τους πολίτες για ίδια κατανάλωση και έτσι θα έχουν φθηνό ρεύμα και οι πολίτες και οι επιχειρήσεις, και τις υπόλοιπες 50 να τις κάνει ο επενδυτής, βεβαίως με την υποχρέωση για τα αντισταθμιστικά. Δεν θα πάρει όλη τη διαθέσιμη έκταση ο επενδυτής. Και βεβαίως θα πρέπει να έχουν προηγηθεί οι Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και το ΕΧΠ για τις ΑΠΕ.

Στη Φλώρινα, που είναι η πρωτεύουσα νομού με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες σε όλη την Ελλάδα, έκοψαν το έργο της τηλεθέρμανσης για να βάλουν φ/α για θέρμανση στα σπίτια. Τότε θεώρησα υποχρέωσή μου να ενημερώσω τους πολίτες ότι η ίδια περιοχή θα χρειαστεί να περάσει για δεύτερη φορά διαδικασία μετάβασης. Τώρα έχουμε την απολιγνιτοποίηση. Σε λίγα χρόνια θα έχουμε την αποαεριοποίηση, αφού και το φ/α είναι ορυκτό καύσιμο και άρα έχει ημερομηνία λήξης. Δικαιώθηκα πολύ γρήγορα με αυτές τις εξελίξεις που έχουμε πλέον.

Ως προς υποκλοπές των συνομιλιών, να υπενθυμίσω ότι ο Νίξον έχασε τις εκλογές, επειδή επιχείρησε να συγκαλύψει σκάνδαλο. Είναι απαράδεκτο να μην προσκαλούνται στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής ο κ. Δημητριάδης (ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Πρωθυπουργού και ανιψιός του) ο κ. Ράμμος (Πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), πρώην Αντιπρόεδρος του ΣτΕ) που έχει τοποθετηθεί ευθέως ενάντια στην περίφημη τροπολογία που αφαιρέθηκε η αρμοδιότητα της ΑΔΑΕ να ενημερώνει τους παρακολουθούμενους. Εμείς λέμε ότι υπάρχει πρόβλημα δημοκρατίας, δεν είναι προσωπικό πρόβλημα του κ. Ανδρουλάκη. Να αποχαρακτηριστούν και να έρθουν «όλα στο φως». Προφανώς δεν εννοούμε να έρθουν στο φως απόρρητα για εθνικά ζητήματα, τα οποία οφείλουν να τηρούνται και τηρούνται οι απαιτούμενες ασπίδες ασφαλείας. Η ΕΥΠ λογοδοτεί στην Επιτροπή Διαφάνειας και Θεσμών στη Βουλή, δεν είναι υπεράνω του νόμου. Είναι κρίμα η ΕΥΠ να χρησιμοποιείται από τις κυβερνήσεις παρακολουθώντας πολιτικούς αντιπάλους. Έτσι χάνει τον ρόλο της και μεγαλώνει η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς».