Ομιλία σε συνέδριο του energypress.gr

«Η Ελλάδα είναι από το 2019 μέσα στις πρώτες 10 χώρες παγκοσμίως στην παραγωγή ενέργειας από ήλιο και άνεμο. Δεν έγινε τώρα τελευταία όπως ανακάλυψε ο κ. Μητσοτάκης. Το 2019 η χώρα με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε υπερκαλύψει το στόχο που είχε θέσει η ΕΕ για το 2020 για 18% ΑΠΕ στην συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας, φτάνοντας στο 19,6%. Και αυτό οφείλεται και στον επιχειρηματικό και επιστημονικό κόσμο των ΑΠΕ» σημείωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, κατά την ομιλία του στο συνέδριο που διοργάνωσε το energypress.gr για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την αποθήκευση.

Υπογράμμισε πως η ενέργεια έχει αποκτήσει κεντρικό ρόλο διεθνώς δυστυχώς εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και την παρεπόμενη κρίση, ενώ θα έπρεπε να έχει το ρόλο αυτό λόγω της σπουδαιότητας της πράσινης μετάβασης. «Οι μέχρι σήμερα εξελίξεις έχουν αποδείξει την πολιτική ανεπάρκεια της Ευρώπης, την ενεργειακή της ανασφάλεια, την απόσταση λόγων και έργων για τη μετάβαση, καθώς και την αδυναμία του μοντέλου της αγοράς».

Σημείωσε ότι για το λόγο αυτό έχουμε ανάγκη από ένα άλλο μοντέλο αγοράς (target model) που εκτός από έλεγχο και ρύθμιση, που σήμερα απουσιάζει, θα πρέπει να έχει προσανατολισμό και να δίνει προτεραιότητες και στήριξη στην ενέργεια των ΑΠΕ και στην αποθήκευση.

Αποδόμησε στη συνέχεια τα λεγόμενα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε την απολιγνιτοποίηση, ότι δεν προχώρησε τις ΑΠΕ κ.ά.. «Σε λίγο θα ακούσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εφάρμοσε και τη ρήτρα αναπροσαρμογής» είπε δηκτικά.

Παρουσίασε την πραγματικότητα για τις ΑΠΕ χωρίς τον παραμορφωτικό φακό, όπως είπε, της κυβέρνησης. Μία πραγματικότητα την οποία και γνωρίζουν όλοι όσοι συμμετέχουν ή παρακολουθούν την αγορά:

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στήριξε, στην πράξη, την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Συγκεκριμένα κατέστησε πλεονασματικό τον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ που παρέλαβε ελλειμματικό κατά 800 εκατομμύρια, χωρίς επιπλέον κόστος στους καταναλωτές, θέσπισε εγκεκριμένο από την ΕΕ μηχανισμό στήριξης των ΑΠΕ, χωρίς να θίξει τα έργα που είχαν ήδη τεθεί σε λειτουργία και να υπονομεύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη, έθεσε το πλαίσιο για την ανάπτυξη μικρών αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών, θέσπισε το θεσμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων και ξεκίνησε τις διαδικασίες για την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ τον Φεβρουάριο του 2019.

«Τα έργα ΑΠΕ των 3.000 MW που εντάχθηκαν στο πλαίσιο στήριξης που δημιουργήθηκε την περίοδο 2016-18, είναι αυτά που εγκαθίστανται από το 2018 μέχρι και σήμερα, με δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα 24 ή και 36 μηνών και ρήτρες, και θα εντάσσονται ακόμα μέχρι και το 2023 με τις παρατάσεις που έλαβαν λόγω της πανδημίας. Αυτά διαφημίζει ως έργα της κυβέρνησής του ο κ. Μητσοτάκης».

Ο Σ. Φάμελλος περιέγραψε την πραγματική κατάσταση στης ΑΠΕ την περίοδο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας:

«Η περίοδος 2019-2021 από την άλλη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως θετική για τις ΑΠΕ αλλά θετική για το φυσικό αέριο, αυτό επιβεβαιώνουν και τα επίσημα στοιχεία που αποτυπώνουν αύξηση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα, πίσω από τον τίτλο απολιγνιτοποίηση. Η δήθεν «απλοποίηση» της αδειοδοτικής διαδικασίας με τον αντιπεριβαλλοντικό νόμο 4685/2020 οδήγησε σε αλαλούμ και «υπερθέρμανση» στην ανάπτυξη των ΑΠΕ. Έτσι είχαμε επενδυτές που «είδαν φως και μπήκαν» οδηγώντας ακόμη και σε δευτερογενή αγορά αδειών όπως έχει παραδεχτεί ο κος Σκρέκας. Η απλοποίηση αλά ΝΔ συνεχίστηκε στον 4951/2022, ενώ ο κ. Μητσοτάκης αποκάλυπτε τις πραγματικές επιδιώξεις που ήταν η fast track αδειοδότηση μόνο μεγάλων ΑΠΕ. Αυτές οι επιλογές όμως δυσφημούν την πράσινη μετάβαση και τις ΑΠΕ και οδηγούν την κοινή γνώμη να στρέφεται κατά των προσπαθειών για την επίτευξη και των κλιματικών στόχων».

Στάθηκε στη συνέχεια στα τέσσερα μεγάλα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στον τομέα των ΑΠΕ:

-Στη διαχείριση του ηλεκτρικού χώρου και της υπερθέρμανσης της αγοράς ΑΠΕ

Αυτός είναι και ο ελέφαντας στο δωμάτιο αφού, σύμφωνα με στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) τον Μάιο, τα έργα ΑΠΕ με άδεια παραγωγής ή βεβαίωση παραγωγού, φτάνουν στα από 95GW, ενώ από αυτά μόνο στο 14% έχουν χορηγηθεί άδειες λειτουργίας, είναι δηλαδή σε τελικό στάδιο, μόνο το 4% βρίσκεται στο στάδιο της άδειας εγκατάστασης, και ένα 14% έχει φτάσει έως το στάδιο έκδοσης περιβαλλοντικών όρων.

Παρότι βρίσκεται σε εξέλιξη το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ για το 2030, τα έργα ΑΠΕ με περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι υπερ-πολλαπλάσια και της ενεργειακής κατανάλωσης, ανάγκης, αλλά και του ενεργειακού χώρου.

-Στην ανάγκη για πλουραλισμό και Ενεργειακή Δημοκρατία

Χρειαζόμαστε χώρο για τις Ενεργειακές Κοινότητες που εκφράζουν κατά κύριο λόγο την τοπική κοινωνία και οικονομία και φυσικά όχι κάποιες εταιρείες που καταχράστηκαν τους σκοπούς τους. Χρειαζόμαστε Ενεργειακές Κοινότητες στους Δήμους μέσα στο Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να αποτελέσουν μαζί με την αυτοπαραγωγή/αυτοκατανάλωση το 50% των νέων αδειών.

-Στην ανάγκη αποθήκευσης

Η κυβέρνηση καθυστέρησε αδικαιολόγητα να νομοθετήσει πλαίσιο ακόμα και για το προκαταρκτικό στάδιο της πρώτης αδειοδότησης συστημάτων αποθήκευσης. Μάλιστα όσοι είχαν λάβει ήδη άδεια, κλήθηκαν να επαναϋποβάλλουν. Καθυστέρηση έχουμε στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση και στη συμμετοχή της στις αγορές όπου δεν έχει προχωρήσει τίποτα.

Λόγω του κρίσιμου ρόλου της αποθήκευσης στην περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, θεωρούμε ότι πρέπει να διασφαλιστεί ότι μία επανακρατικοποιημένη ΔΕΗ οφείλει να αναλάβει μία σειρά επενδύσεων στην αποθήκευση, και για την ασφάλεια των καταναλωτών και για την διείσδυση των ΑΠΕ

-Στο θέμα χωροθέτησης των ΑΠΕ

Η απόφαση του ΥΠΕΝ το 2019 να παγώσει και στη συνέχεια να καθυστερήσει την ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, σημαίνει ότι μέχρι τότε θα έχουν χωροθετηθεί όλα τα έργα ΑΠΕ της επόμενης δεκαετίας χωρίς σχεδιασμό. Αυτό, μαζί με τη διετή (2) καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των Προεδρικών Διαταγμάτων για τις περιοχές Natura 2000, ενώ οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες είχαν ανατεθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δείχνουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποστρέφεται τους ξεκάθαρους κανόνες και την ασφάλεια δικαίου. Ερωτήματα γεννά και η πρωτοβουλία «απάτητα» βουνά που με αυτούς τους όρους κινδυνεύει να μετατραπεί σε ρουσφέτι.

Αναφέρθηκε επιπλέον στην Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε τον Δεκαπενταύγουστο που κατάργησε τη χρονική προτεραιότητα στην εξέταση αιτήσεων, εισάγοντας φωτογραφικούς όρους με πλήρη αδιαφάνεια και αφήνοντας έξω ώριμα έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και ζήτησε την κατάργησή της.

Ο Σ. Φάμελλος κλείνοντας την ομιλία του δήλωσε: «Εμείς τασσόμαστε ξεκάθαρα υπέρ του ότι η πράσινη μετάβαση και η ανάπτυξη των ΑΠΕ πρέπει να γίνει στη βάση ασφάλειας δικαίου, διάφανων κανόνων, ανεξαρτησίας των ρυθμιστικών αρχών, ισχυρών στελεχωμένων υπηρεσιών και ισχυρής πολιτείας, συναίνεσης με την κοινωνία με ενεργειακή δημοκρατία και πλουραλισμό στις ΑΠΕ. Αυτές οι αρχές στοιχειοθετούν και την πρόταση πολιτικής αλλαγής στη χώρα μας».​