Tοποθέτηση της βουλευτή ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ΠΣ Β2 Δυτικού Τομέα Αθήνας. ως εισηγήτρια στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Έρευνας και Διάσωσης: “Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος” και διατάξεις για τη λειτουργία του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας»

Το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δημιουργήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 2021. Θεωρούμε ότι ήταν μια καθαρά επικοινωνιακή κίνηση του κ. Μητσοτάκη, μετά τη μεγάλη καταστροφή που έγινε πέρυσι στην Εύβοια, την Αττική, την Ηλεία και αλλού και είχαμε το 1,3 εκατομμύρια στρέμματα καμένης γης. Δυστυχώς, ακολούθησαν και άλλες έκτακτες καταστάσεις και θα έλεγα και φυσικές καταστροφές, με χαρακτηριστικό την χιονόπτωση ΕΛΠΙΣ, που κρίθηκε το Υπουργείο στο συγκεκριμένο και στη διαχείριση αρνητικά, κύρια ως προς το σκοπό του, που είναι ο συντονισμός και η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματική κρίσης, ένα μείζον πρόβλημα της εποχής μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σημειώνω ότι η COP 27, που θα γίνει το Νοέμβριο στην Αίγυπτο, είναι κύρια αφιερωμένη στις συνέπειες και στα σχέδια της αντιπροσαρμογής στη κλιματική αλλαγή. Είναι, δηλαδή, πολύ επίκαιρο το ζήτημα.
Το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας βασίζεται σε ένα νόμο τον 4662/ 2020, ο οποίος, όμως, ουσιαστικά από την ίδια την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ανενεργός με ΠΝΠ ένα μήνα μετά την ψήφισή του και μάλιστα με δηλώσεις του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης, οφείλει να συμπληρωθεί, οφείλει να τροποποιηθεί. Άλλωστε, κατά δήλωση του αρμόδιου Υπουργού Κλιματικής Κρίσης, υπάρχει και σχετική συνεργασία του Υπουργείου με γαλλική εταιρεία, για το οργανόγραμμα και για το νομοθετικό πλαίσιο. Όμως, ένας χρόνος πέρασε και ακόμα το εν λόγω Υπουργείο, που καταθέτει το εν λόγω σχέδιο νόμου, δεν διαθέτει ούτε οργανόγραμμα ούτε σαφές νομοθετικό πλαίσιο. Κινείται, κατά την άποψή μας, αποσπασματικά, επικοινωνιακά, με διεθνείς επαφές, συναντήσεις υπουργών, με ημερίδες κλπ..

Έχουμε, λοιπόν, σήμερα να εξετάσουμε ένα σχέδιο νόμου, που αφορά την έρευνα και διάσωση, την εναέρια έρευνα και διάσωση, που εκτιμάμε ότι έχει έντονα επικοινωνιακά χαρακτηριστικά. Έχουμε τη θέσπιση του εθνικού μηχανισμού εναέριας έρευνας και διάσωσης Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος, για την υποστήριξη και ενίσχυση του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος, με υλικοτεχνικό εξοπλισμό, υποδομές, προσωπικό σε συμβάντα και επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του, μέσα στο χερσαίο χώρο της επικράτειας.

Το σχέδιο νόμου, προβλέπει μεν τη θέσπιση μιας μόνιμης δομής που θα λειτουργεί υπό τον έλεγχο και την αρμοδιότητα του Πυροσβεστικού σώματος, αυτό όμως μπορεί να γίνει μετά την πάροδο πενταετίας, καθώς αυτό που αναφέρεται σαφώς, είναι πως από την ψήφιση του νόμου προβλέπεται σύναψη συμβάσεων, για την Παροχή Υπηρεσιών Έρευνας και Διάσωσης με πιστοποιημένες εταιρείες που διαθέτουν εναέρια ιδιωτικά μέσα και προσωπικό ιδίως, μέλη πληρώματος χειριστές τεχνικούς, διασώστες, ορειβάτες και εκπαιδευμένο πιστοποιημένο υγειονομικό προσωπικό.

Αναφέρομαι τώρα στις δηλώσεις του κυρίου Πρωθυπουργού, μετά το πραγματικό τραγικό δυστύχημα που έγινε στις αρχές του χρόνου με τον ορειβάτη Θεοχαρόπουλο. Θέλω επίσης, να υπενθυμίσω ότι και άλλα ατυχήματα αντίστοιχα έχουν συμβεί και πρόσφατα πριν από δυο τρεις μέρες στον Όλυμπο . Ο κύριος Πρωθυπουργός ανέφερε, τους τελευταίους τρεις μήνες δημιουργήσαμε μία ομάδα δράσης με αξιόμαχα στελέχη Πολεμικής Αεροπορίας Πολιτικής Προστασίας και Ε.Κ.Α.Μ από τους οποίους ζήτησα να εργαστούν εντατικά προκειμένου να μελετήσουμε προηγμένα συστήματα εναέριας έρευνας και λοιπά και να εισηγηθούμε τι μπορούμε να κάνουμε .

Ερώτημα. Δούλεψε αυτή η ομάδα δράσης; Το εν λόγω σχέδιο νόμου βασίζεται στο πόρισμά της; Άλλο σχέδιο νόμου ήρθε σε δημόσια διαβούλευση και αυτό που κατατέθηκε τελικά έχει κάποιες σημαντικές θα έλεγα αλλαγές. Όμως από την πλευρά του Σύριζα Προοδευτική Συμμαχία θέλω να τονίσω με σαφήνεια, η διάσωση της ανθρώπινης ζωής αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα και όποια προσπάθεια γίνεται για ενίσχυση μηχανισμών έρευνας και διάσωσης είναι σε θετική κατεύθυνση .

Ωστόσο, με αυτό το νομοσχέδιο το οποίο χειριζόμαστε σήμερα υπάρχουν κάποια σοβαρά ερωτηματικά τα οποία θα θέσω και θέλουμε απαντήσεις από τον Υπουργό και τον κύριο Υφυπουργό. Το Πυροσβεστικό σώμα ήδη έχει ανάλογο προσωπικό στις ΕΜΑΚ αλλά βέβαια τις ΕΜΑΚ τις αποδεκατίσατε και λόγω του covid και με το πρόσχημα του εμβολιασμού, έχει μειωθεί το προσωπικό . Από την άλλη μεριά υπάρχουν διασώστες δύτες, ορειβάτες και το δε ΕΚΑΒ είναι και αυτό ανάλογα στο κομμάτι της διάσωσης πιστοποιημένο και με κατάλληλη εμπειρία και ενημέρωση .

Τώρα, ο κύριος Μητσοτάκης και εδώ πέρα βέβαια, θα αναφερθώ και για την Πολεμική Αεροπορία την 358 μοίρα διάσωσης, θα αναφερθώ στην 31 μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων, για το σχολείο μηχανών διασωστών της Πολιτικής Αεροπορίας δηλαδή, οι υπάρχουσες δομές οι οποίες καλό είναι να αξιοποιούνται από την πλευρά της κυβέρνησης.

Ο κύριος Μητσοτάκης ανέφερε, η υπηρεσία θα παρέχεται από ιδιωτικά εναέρια μέσα που θα μισθωθούν από ασφαλιστικές εταιρείες για αυτό τον σκοπό, οι οποίες και θα αναλάβουν στο πλαίσιο συγκεκριμένων συμβατικών υποχρεώσεων να προσφέρουν έγκαιρη διακομιδή εντός εύλογου εκ των προτέρων προδιαγεγραμμένου χρόνου.

Πρώτη ερώτηση, στους κύριους Υπουργούς ισχύει ή όχι αυτό, γιατί έχουμε μπροστά μας και με βάση το νόμο έτσι όπως είναι διατυπωμένος και έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικές αποφάσεις και κοινές Υπουργικές αποφάσεις . Η απάντηση που θέλουμε είναι, θα είναι η έρευνα και διάσωση για όλους δωρεάν; Πρώτο ερώτημα, στο άρθρο 7 αναφέρεται η έκδοση Π.Δ. για τη στελέχωση των βάσεων ετοιμότητας επιφυλακής, οι οργανικές θέσεις, προσόντα και λοιπά. Όλα όπως είπα και πριν παραπέμπονται σε έκδοση Προεδρικού Διατάγματος Υπουργικών αποφάσεων κλπ. Μέχρι όμως την πλήρη υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Εναέριας Έρευνας και Διάσωσης θα συναφθούν συμβάσεις με τον ιδιωτικό τομέα που μπορεί να φτάνουν και τα πέντε χρόνια.

Την ίδια στιγμή, δημιουργούμε μία άλλη μερίδα εργαζομένων μέσα στο Πυροσβεστικό Σώμα. Έχουμε τέσσερις ομαδοποιήσεις μέχρι στιγμής, τους μόνιμους, τους πενταετείς, τους εποχικούς, Ε.Μ.Ο.Δ.Ε το πρόσφατο και τώρα προστίθενται και οι τριετείς διασώστες.

Εμείς, ως ΣΥ.Ρ.Ι.Ζ.Α. - Προοδευτική Συμμαχία, είμαστε υπέρ ενός πραγματικού δημόσιου φορέα εναέριας έρευνας και διάσωσης. Αυτό που προτείνεται δημιουργεί ερωτηματικά, ενώ, θα έλεγα, το εν λόγω σχέδιο νόμου είναι και πρόχειρα γραμμένο, σε άρθρα αναφέρεται σε επόμενα άρθρα χωρίς να υπάρχει αυτή η συνέχεια και πολλές άλλες αδυναμίες.

Έχω ένα τρίτο ερώτημα σοβαρό, που θα ήθελα απάντηση από τον κ. Υπουργό.

Τι θα γίνει την επόμενη μέρα ψήφισης του εν λόγω σχεδίου νόμου;

Αυτή τη στιγμή, για να προχωρήσουν και οι συμβάσεις που προβλέπονται στις μεταβατικές διατάξεις, εγώ εκτιμώ ότι δεν υπάρχει αποτυπωμένη μεταβατική περίοδος μέχρι το καινούργιο.

Έτσι, αν συμβεί, ο μη γένοιτο, χτυπώ ξύλο, αύριο ένα ατύχημα, σήμερα ψηφίζεται ο νόμος και σε δύο μέρες συμβαίνει κάτι, όλοι το απευχόμεθα φυσικά, τι θα γίνει και ποιος μηχανισμός θα λειτουργήσει;

Το λέω αυτό γιατί θέτω δύο ερωτήματα. Για να ισχύσουν αυτό που λέει το άρθρο 9, τις συμβάσεις με ιδιώτες κ.λπ., πρέπει να υπάρχει προκήρυξη, πρέπει να υπάρχει κατάθεση προσφορών. Αυτά όλα σημαίνουν κάποιο χρονικό διάστημα.

Άρα ή θα μείνει ένα χρονικό διάστημα που θα λειτουργεί το σύστημα με τα παλιά, όπως κάνατε με τον ν.4662, που η δασοπυρόσβεση λειτουργεί με τον «Ξενοκράτη», νόμο του 2003 ή υπάρχει ένα άλλο ερωτηματικό. Θα λειτουργήσει άμεσα, που σημαίνει ότι κάποιες συμφωνίες υπάρχουν από πριν με συγκεκριμένες εταιρείες και πιθανόν απευθείας αναθέσεις.

Δε βάζω το χέρι μου ούτε για το ένα ούτε για το άλλο, αλλά απαιτώ μια ακριβή και σαφή απάντηση από τον κ. Υπουργό, γι’ αυτό το ερώτημα, μαζί με τα άλλα δύο τα οποία κατέθεσα πριν.

Έρχομαι στο άλλο θέμα. Ο.Α.Σ.Π, Οργανισμός Αντισεισμικής Προστασίας και αυτό δεν ήρθε σε δημόσια διαβούλευση, τα άρθρα τα συγκεκριμένα. Ήρθαν εκ των υστέρων, με το κατατεθέν σχέδιο νόμου.

Πρώτα από όλα, μεταφέρθηκε ο Ο.Α.Σ.Π από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Ερώτημα πρώτο. Διατηρεί το χαρακτήρα του ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου ή μετατρέπεται σε αποκεντρωμένη διεύθυνση του Υπουργείου;

Θα ήθελα μία απάντηση γι’ αυτό.

Υπάρχει ένας κανονισμός για τον Ο.Α.Σ.Π, ο οποίος εκκρεμεί από το 2013. Θα ήθελα να ξέρω τι γίνεται με αυτόν τον κανονισμό και αν προχωρεί.

Να αναφερθώ, βέβαια και με το τι γίνεται και με τους ερευνητές του I.T.S.A.P. οι οποίοι ενσωματώθηκαν στον Ο.Α.Σ.Π ενώ είναι ερευνητικού χαρακτήρα.

Υπάρχει ένα άλλο θέμα, κύριε Πρόεδρε. Αναφέρεται εδώ πέρα, στο άρθρο 10, σχετικά με τον Ο.Α.Σ.Π, συντονισμός εμπλεκόμενων φορέων για την εκτίμηση ηφαιστειακού κινδύνου, τρωτότητας, ηφαιστειακής διακινδύνευσης κ.λπ.. Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε ζήσει στον αιώνα μας έναν έντονα ηφαιστειακό κίνδυνο, αλλά αυτό που θα πω είναι ότι από τη δεκαετία του ’50, οφείλω να το πω για την ιστορία και για τους συναδέλφους μου γεωλόγους και γεωτεχνικούς, υπάρχει το Ε.Θ.Ι.Γ.Μ.Ε, υπάρχει το Ι.Γ.Μ.Ε μετά, το Ε.Α.Γ.Μ.Ε, όπως έγινε και φυσικά η σημαντική συμβολή των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Μιλάμε για το ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου, τα Μέθανα, το Σουσάκι, η τελευταία του έκρηξη 2,5 εκατομμύρια χρόνια πριν, της Σαντορίνης, τελευταία έκρηξη το 1950, της Μήλου, που δεν έχει δώσει στους ιστορικούς χρόνους και της Νισύρου.

Θα έλεγα, λοιπόν, εδώ, ότι το ινστιτούτο Ε.Α.Γ.Μ.Ε, το τέως Ι.Γ.Μ.Ε, να το πούμε, διαθέτει διαδικτυακό τόπο, ανάδειξη και προβολή γεωλογικού ηφαιστειακού φυσικού πλούτου, παρακολουθείται η σεισμική δραστηριότητα, η χημική παρακολούθηση, η ροή διοξειδίου, παρακολούθηση ραδονίου, παρακολούθηση θερμών - ρευστών, θερμική παρακολούθηση, παρακολούθηση παραμόρφωσης τοπογραφικού αναγλύφου, παρακολούθηση στάθμης θάλασσας κ.λπ..

Μην ξεπερνάμε, δηλαδή, εύκολα οργανισμούς που έχουν μια ιστορία στη χώρα μας και στο κομμάτι του ορυκτού πλούτου και η παρακολούθηση, ο συντονισμός και όλα αυτά έρχονται στο εν λόγω σχέδιο νόμου για τον Ο.Α.Σ.Π

Κλείνοντας, θα πω μόνο μία κουβέντα. Αυτή τη στιγμή το Πυροσβεστικό Σώμα, κύριε Υπουργέ, το γνωρίζετε, έχει τρομερές ελλείψεις, όπως ελλείψεις σε προσωπικό με 3.600 κενές οργανικές θέσεις. Είναι κάτι, το οποίο εμείς δεν μπορούμε να το ξεπεράσουμε εύκολα, για μας είναι σημαντικό και τέλος πάντων, αυτή τη στιγμή έχει δυόμιση χιλιάδες εποχικούς, έχει πενταετείς, όπως -είπα πριν, έχει- και τις ομάδες Ε.Μ.Ο.Δ.Ε και βέβαια, συντάσσεται εσείς με το εν λόγω σχέδιο νόμου συμβάσεις με ιδιώτες για τρία συν δύο χρόνια, γιατί έτσι αναφέρει η μεταβατική διάταξη, νομίζω το άρθρο 11. Αυτό, είναι ένα σοβαρό ζήτημα.

Αυτά ήθελα να πω και περιμένουμε τις απαντήσεις στα τρία ερωτήματα που έθεσα, για να καθορίσουμε και εμείς τη στάση μας σε σχέση με το σχέδιο νόμου, τονίζοντας για άλλη μια φορά ότι η προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι ύψιστη προτεραιότητα και ότι βοηθάει στην κατεύθυνση αυτή, πάντα κρίνεται και από εμάς και νομίζω από όλους, ως θετικό.

Φωτογραφία: ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ / EUROKINISSI