ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ

Στο σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Δημοτική Αστυνομία, Φορείς Λαϊκών Αγορών, απλούστευση διαδικασιών μεταξύ Ο.Τ.Α. και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ρυθμίσεις εξομάλυνσης της εκλογικής διαδικασίας κατοίκων εξωτερικού και λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών».

ΘΕΜΑ: «Ρυθμίσεις εκσυγχρονισμού και απλοποίησης της νομοθεσίας που διέπει τα Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ) και τα Κέντρα Αποτέφρωσης Οστών Νεκρών (ΚΑΟΝ), την αποτέφρωση νεκρών και οστών νεκρών, καθώς και την τέφρα»

Α. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Μετά την ίδρυση του πρώτου Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ) στην Ελλάδα και την επιτυχή λειτουργία του κατά τα τελευταία τρία έτη, με πλήθος Ελλήνων πολιτών, αλλά και κατοίκων της αλλοδαπής να κάνουν χρήση των υπηρεσιών του και να το επιλέγουν για τη διαχείριση της σορού των ίδιων ή των οικείων τους προσώπων, καθιστώντας το με τον τρόπο αυτό ιδιαίτερα επιτυχημένο για τα ελληνικά δεδομένα, από την καθημερινή πρακτική έχουν προκύψει ζητήματα που αφορούν την ομαλή διαδικασία της αποτέφρωσης νεκρών και οστών και τα οποία εμφανίζονται ήδη από το στάδιο των προπαρασκευαστικών ενεργειών που απαιτούνται, προκειμένου η εν λόγω διαδικασία να περαιωθεί επιτυχώς.

Υπάρχει, λοιπόν, ανάγκη να γίνουν σημειακές τροποποιήσεις στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, προκειμένου επιμέρους διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας να εκσυγχρονιστούν και να απλοποιηθούν, ώστε, κατά πρώτον, να εξαλειφθούν οι τυχόν ανασταλτικοί παράγοντες, που τελικώς απωθούν ενδιαφερόμενα πρόσωπα από την επιλογή της αποτέφρωσης ως τρόπου διαχείρισης της σορού των ίδιων ή των οικείων τους προσώπων. Κατά δεύτερον, η όλη διαδικασία της αποτέφρωσης νεκρών και οστών, αλλά και η μετέπειτα διακίνηση της τέφρας εντός και εκτός της επικράτειας να εκκινεί και να ολοκληρώνεται χωρίς να δημιουργούνται γραφειοκρατικά προβλήματα, με σεβασμό τόσο προς τη δύσκολη στιγμή που βιώνουν οι οικείοι των νεκρών όσο και προς την αληθή επιθυμία του θανόντος. Εξάλλου, ενόψει της ενδεχόμενης ίδρυσης και λειτουργίας επόμενων ΚΑΝ στην Ελλάδα, πρέπει η νομοθεσία, που διέπει τις αποστάσεις για την ίδρυση κοιμητηρίων από νοσοκομεία και κλινικές, να ισχύει και ως προς τα ΚΑΝ.

Επί της παρ. 1: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, ενόψει του γεγονότος ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, οι εξήντα ώρες δεν επαρκούν για τη σύνταξη της ληξιαρχικής πράξης θανάτου, ενόψει της πιθανότητας σύμπτωσης διαδοχικών αργιών και του φόρτου εργασίας των αρμόδιων υπηρεσιών, καθώς και των προσώπων που αναλαμβάνουν τη δήλωση του θανάτου του εκλιπόντος ενώπιον των αρμόδιων υπηρεσιών.

Επί της παρ. 2: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται προς απλοποίηση και ευχερέστερη διεξαγωγή της διαδικασίας δήλωσης του γεγονότος του θανάτου, καθώς και του τρόπου διαχείρισης της σορού του θανόντος με ενταφιασμό ή αποτέφρωση, ενώπιον της αρμόδιας αρχής, από τα πρόσωπα που φέρουν σχετική υποχρέωση, σύμφωνα με το άρθρο 33 και την παρ. 3 του άρθρου 34 του ν. 344/1976 «Περί Ληξιαρχικών Πράξεων» (Α΄143), δήλωσης η οποία συνιστά απαιτούμενο κατά τον νόμο δικαιολογητικό για την έκδοση, τελικώς, της ληξιαρχικής πράξης θανάτου. Ειδικότερα, ενόψει της έναρξης λειτουργίας του πρώτου Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ) στην Ελλάδα, ήδη από τα τέλη Σεπτεμβρίου του έτους 2019, έχουν ανακύψει στην πράξη διαδικαστικές δυσχέρειες, με αποτέλεσμα, χωρίς επί της ουσίας, να παρακωλύεται ή/και να ματαιώνεται η εκπλήρωση της εκπεφρασμένης επιθυμίας του θανόντος.

Προς τον σκοπό επίλυσης των εν λόγω διαδικαστικών δυσχερειών και του σεβασμού της επιθυμίας του θανόντος, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο θανών δεν κατέλιπε σχετική δήλωση ή σημείωμα, κρίνεται απαραίτητη η διεύρυνση του κύκλου προσώπων τα οποία θα δύνανται σύννομα να δηλώσουν την επιθυμία του θανόντος για την αποτέφρωση της σορού του, ενώπιον της αρμόδιας αρχής, και πάντοτε με σεβασμό προς την αληθή βούληση του θανόντος, προς εναρμόνιση, άλλωστε, και με τις διατάξεις του ν. 344/1976 «Περί Ληξιαρχικών Πράξεων» (Α΄143).

Επί της παρ. 3: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, προκειμένου να αποσαφηνιστεί πλήρως και να ρυθμιστεί σαφώς το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο των περιπτώσεων κατά τις οποίες, για την αποτέφρωση της σορού στην Ελλάδα, δεν εκδίδεται ληξιαρχική πράξη θανάτου από ημεδαπή αρχή, αλλά τέτοια πράξη ή άλλη σχετική αντίστοιχη πράξη από αλλοδαπή αρχή.

Επί της παρ. 4: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, προκειμένου να αποσαφηνιστεί πλήρως και να ρυθμιστεί σαφώς το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο της μεταφοράς τέφρας ανθρώπου ή ζώου συντροφιάς από εταιρείες παροχής υπηρεσιών μεταφοράς, ισχύει δε τόσο για τη μεταφορά της τέφρας εντός της επικράτειας όσο και για την εξαγωγή αυτής στο εξωτερικό.

Επί της παρ. 5: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, ενόψει του γεγονότος ότι, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου αριθμού των αποτεφρώσεων στην Ελλάδα, πρόκειται να εξαντληθούν οι πενταψήφιοι αριθμοί.

Επί της παρ. 6: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, προκειμένου να απλοποιηθεί η επίμαχη διαδικασία αποτέφρωσης των οστών νεκρών, ενόψει του γεγονότος ότι είναι αναγκαία η θέσπιση μεγαλύτερου περιθωρίου ευχέρειας και ελευθερίας ως προς τη διαχείριση των οστών σε ένα μεταγενέστερο του ενταφιασμού της σορού στάδιο.

Επί της παρ. 7: Η συγκεκριμένη τροποποίηση προκρίνεται, ενόψει του γεγονότος ότι, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου αριθμού των αποτεφρώσεων στην Ελλάδα, πρόκειται να εξαντληθούν οι πενταψήφιοι αριθμοί.

Β. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ-ΠΡΟΣΘΗΚΗ

Άρθρο 49 του Ν. 4277/2014

1. H φράση «εντός εξήντα ωρών» του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 49 του ν. 4277/2014 (Α΄ 156) αντικαθίσταται από τη φράση «εντός τριών εργασίμων ημερών».

2. Η περίπτωση α΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 49 του ν. 4277/2014 (Α΄156) αντικαθίσταται ως εξής:

«(α) Έγγραφη δήλωση ή σημείωμα του θανόντος ότι επιθυμούσε την αποτέφρωση της σορού του. Αν ο θανών δεν κατέλιπε τέτοια δήλωση ή σημείωμα, αρκεί υπεύθυνη δήλωση ενός εκ των πλησιέστερων συγγενών του θανόντος ή του/της συζύγου αυτού ή του/της εν ζωή συντρόφου του θανόντος με τον/την οποίο/α ο τελευταίος είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, κατά τα προβλεπόμενα από το άρθρο 1 του ν. 3719/2008 «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί και άλλες διατάξεις» (Α` 240), ή φιλικού προς τον θανόντα προσώπου ή ενός εκ των συνοικούντων μετ` αυτού ή, τέλος, ενός εκ των κατά τον θάνατο παρευρεθέντων. Στην υπεύθυνη δήλωση, η οποία πρέπει να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής, θα δηλώνεται η σχέση του δηλούντος με τον θανόντα και ότι ο θανών είχε εκφράσει την επιθυμία η σορός του να αποτεφρωθεί.».

3. Στο άρθρο 49 του ν. 4277/2014 (Α΄156), όπως ισχύει, προστίθεται τέταρτη παράγραφος ως εξής:

«4. Για την αποτέφρωση νεκρών για τους οποίους έχει εκδοθεί ληξιαρχική πράξη θανάτου αλλοδαπής αρχής ή άλλη αντίστοιχη πράξη τέτοιας αρχής δεν απαιτείται η έκδοση άδειας, αλλά αρκεί η προσκόμιση στο ΚΑΝ όπου θα αποτεφρωθεί ο νεκρός των εξής: α) της ληξιαρχικής πράξης θανάτου αλλοδαπής αρχής ή της άλλης αντίστοιχης πράξης τέτοιας αρχής, στην οποία πρέπει να σημειώνεται ο τόπος αποτέφρωσης, νομίμως μεταφρασμένης στην ελληνική γλώσσα, β) της έγγραφης πιστοποίησης ιατροδικαστή της περίπτωσης (β) της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου ή άλλης αντίστοιχης πράξης αλλοδαπής αρχής, νομίμως μεταφρασμένης στην ελληνική γλώσσα και γ) της πράξης της αρμόδιας ελληνικής αρχής, εκδοθείσας κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, περί νόμιμης εισαγωγής της σορού στην Ελλάδα, όταν συντρέχει περίπτωση τέτοιας εισαγωγής.».

4. Στο άρθρο 49α του ν. 4277/2014 (Α΄156) προστίθεται όγδοη παράγραφος ως εξής:

«8. Επιτρέπεται η μεταφορά τέφρας ανθρώπου ή ζώου συντροφιάς από εταιρείες παροχής υπηρεσιών μεταφοράς, εφόσον αυτή βρίσκεται εντός σφραγισμένης τεφροδόχου και συνοδεύεται από πιστοποιητικό αποτέφρωσης. Το προηγούμενο εδάφιο ισχύει και για τις περιπτώσεις μεταφοράς προς το σκοπό εξαγωγής της τέφρας στην αλλοδαπή».

Άρθρο 4 της ΚΥΑ 20232/2010

5. H φράση «πενταψήφιο αριθμό αποτέφρωσης» της παραγράφου 4 του άρθρου 4 της με αρ. οικ. 20232/2010 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄ 745) αντικαθίσταται από τη φράση «μοναδικό αριθμό αποτέφρωσης».

Άρθρο 4 της ΚΥΑ 4932/2017

6. Η παράγραφος 1 του άρθρου 4 της με αρ. οικ. 4932/2017 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄441) αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Η μεταφορά των οστών πραγματοποιείται κατά τις διατάξεις του π.δ. 210/1975 (Α` 63). Προκειμένου να μεταφερθούν και να αποτεφρωθούν οστά νεκρών σε Κ.Α.Ο.Ν. προσκομίζονται υποχρεωτικώς στη γραμματεία του Κ.Α.Ο.Ν τα απολυμασμένα οστά του νεκρού, εντός χάρτινης οστεοθήκης. Σε περίπτωση που τα οστά του θανόντος βρίσκονται σε οστεοφυλάκια και έχει διακοπεί η καταβολή των τελών για τη φύλαξη σε αυτά, αφού ενημερωθούν σχετικά τα πρόσωπα που κατέβαλλαν τα τέλη και τα πρόσωπα που ήταν υπόχρεα να καταβάλλουν τα τέλη, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα από τον κανονισμό λειτουργίας του κοιμητηρίου (συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αποτέφρωσής τους σε Κ.Α.Ο.Ν.)».

7. Οι φράσεις «πενταψήφιο αριθμό αποτέφρωσης» και «πενταψήφιος αριθμός αποτέφρωσης» της παραγράφου 2 του άρθρου 4 της με αρ. οικ. 4932/2017 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄441) αντικαθίστανται από τις φράσεις «μοναδικό αριθμό αποτέφρωσης» και «μοναδικός αριθμός αποτέφρωσης», αντίστοιχα.

Αθήνα, 8/12/2022

Οι προτείνοντες Βουλευτές

Βούτσης Νικόλαος

Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος

Πούλου Γιώτα