Η Χαρά Καφαντάρη, βουλευτής Δυτικής Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, αντιπρόεδρος της επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και αναπλ. Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, συμμετείχε στο 12ο Φόρουμ Ενέργειας, που έγινε στην Πάτρα την 18η Φεβρουαρίου και διοργανώθηκε από το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας. Στην τοποθέτησή της ανέφερε μεταξύ άλλων:

​
«Η ενέργεια είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό και η πρόσβαση στο αγαθό της ενέργειας, σε φτηνές τιμές, είναι δικαίωμα όλων των Πολιτών.

Θα έλεγα ότι το αγαθό της Ενέργειας είναι εξ ίσου σημαντικό με το Νερό, του οποίου η αναγκαιότητα αναδεικνύεται ιδιαίτερα, ειδικά την εποχή της κλιματικής κρίσης. Ο ΟΗΕ το έχει χαρακτηρίσει ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και πρόσφατα σε ειδική συνάντηση -ακρόαση στον ΟΗΕ, το Νερό ήταν το κύριο θέμα.

Παράλληλα, στις τρέχουσες συνθήκες η ενέργεια αναδεικνύεται και σε σημαντικό αναπτυξιακό παράγοντα, στο πλαίσιο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της πατρίδας μας και περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα:

Ενεργειακή φτώχεια με 430.000 αποκοπές ηλεκτρικού ρεύματος το 2022 και από την άλλη, τα κέρδη ηλεκτροπαραγωγών και διυλιστηρίων στα ύψη, με μειωμένη φορολόγηση παρά τις εξαγγελίες του κ Μητσοτάκη.

Όλα ξεκίνησαν με το επιτελικό μαγείρεμα των υπερκερδών των ηλεκτροπαραγωγών όπου τα 2,2 δισ. ευρώ (Ιούλιος 2021 με Ιούνιος 20 22) με εντολή Μαξίμου έγιναν μόλις 415 εκατ. ευρώ, ενώ ο κ. Σκρέκας αρνήθηκε να καταθέσει τη σχετική έκθεση-υπολογισμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) στη Βουλή που έχει λάβει από τον Νοέμβριο, για να κρύψει την αλήθεια!

Συνεχίστηκε με τη μη φορολόγηση των προκλητικών κερδών της δημόσιας κατά πλειοψηφία ΔΕΠΑ Εμπορίας, που δεκαπλασίασε τα κέρδη της από το 2020 στο 2021.

Ακολούθησε η νομοθετική ρύθμιση στα δύο διυλιστήρια της χώρας, όπου αναμένεται να εισπραχθούν μόλις 600-650 εκατ. ευρώ για υπερκέρδη 2,6 δισ. ευρώ για το 2022.

Και συνεχίζεται με την αποφυγή φορολόγησης των υπερκερδών στην προμήθεια (λιανική) ρεύματος όπου, μόνο το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο 2022, υπήρξαν υπερκέρδη της τάξης του 1 δισ. ευρώ.

Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από τον 9/2019 αυξήθηκαν οι τιμές του ηλεκτρικού μεσοσταθμικά πάνω από 15% , ιδιωτικοποιήθηκε η ΔΕΗ και από εκεί και πέρα οι αυξήσεις είναι σε διαρκή ανηφόρα. Σε αντίθεση βέβαια από τις δηλώσεις Χατζηδάκη, ότι ο ελεύθερος ανταγωνισμός θα ρίξει τις τιμές.

Ακολούθησε η λειτουργία του νέου μοντέλου αγοράς και του χρηματιστηρίου ενέργειας τον Νοέμβριο του 2020 χωρίς ρύθμιση και έλεγχο, η αισχροκέρδεια στη ΔΕΗ, όπου χαρακτηριστικά, τον Απρίλιο του 2020, πουλούσε τέσσερις (4) φορές πάνω από τη χονδρεμπορική, η βίαιη απολιγνιτοποίηση και η ιδιωτικοποίηση των ενεργειακών φορέων και δικτύων της Ελλάδας. Η ΔΕΗ επί ΝΔ, αναδεικνύεται πρωταθλήτρια υπερκερδών εν μέσω της κρίσης.

Βέβαια μπορεί να έπαιξε ρόλο η διεθνής ενεργειακή κρίση που επιβαρύνθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά η πολιτική ενίσχυσης της αισχροκέρδειας στην ενέργεια προϋπήρχε και η Ελλάδα ακολουθεί αντίθετη πορεία από την ΕΕ. Μέσα στην κρίση η Γαλλία αύξησε την κρατική συμμετοχή στην αντίστοιχη εταιρία ενέργειας, πρόσφατα η Γερμανία προχωρεί σε διαπραγματεύσεις για επαναγορά του μεγαλύτερου εθνικού δικτύου στον άξονα Βορρά -Νότου που ανήκε σε ολλανδική εταιρία, ενώ κρατικοποίησε εδώ και 2 χρόνια την μεγαλύτερη εταιρία εισαγωγής ΦΑ. Αιτιολογία; Η διασφάλιση εθνικών συμφερόντων.

Στην Ελλάδα όμως τι έχουμε; Έχουμε Ιδιωτικοποιήσεις όπως της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ υποδομών, του ΔΕΔΗΕΕ κατά 49% κ.α.

Η διαδικασία της βίαιης απολιγνιτοποίησης που εξήγγειλε ο κ Μητσοτάκης το 2019 και το 1ο ΕΣΕΚ, μας προσέδεσαν στο άρμα του ΦΑ. Αν και οι κλιματικοί στόχοι της ΕΕ για πλήρη απανθρακοποίηση το 2050, το 2ο ΕΣΕΚ που σχεδιάζεται, δεν καταργεί το ΦΑ. Σημειώνουμε ότι το ΦΑ είναι ορυκτό καύσιμο, με μικρότερο βέβαια αρνητικό αποτύπωμα από το λιγνίτη, ή το πετρέλαιο, ενώ εντείνεται η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας μας.

Εδώ σημειώνουμε και την κατάργηση όποιων προνομίων υπήρχαν για τις ενεργειακές κοινότητες, όπως π.χ. την προτεραιότητα έκχυσης στο σύστημα.

ΑΠΕ

Το Μέλλον με βάση τους κλιματικούς στόχους και την ανάγκη επίτευξής τους, είναι οι ΑΠΕ και η Αποθήκευση ενέργειας.

Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε και το μείζον θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας, την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, τις γενικότερες πολιτικές για το περιβάλλον, (αστικές αναπλάσεις, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, κυκλική οικονομία κ.α). Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ «ΗΛΕΚΤΡΑ» για ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων(με εξασφαλισμένα κονδύλια-πόρους) δεν προχώρησε. Μόλις τον 9/2022 δημιουργήθηκε η σχετική πλατφόρμα αιτήσεων και κονδύλια από ταμείο Ανάκαμψης.

Το πρόγραμμα «εξοικονομώ» παρουσιάζει σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές για το 2020, ενώ πρόσφατα υπάρχουν καταγγελίες για γραφειοκρατικές διαδικασίες, που δρούν αποτρεπτικά.

Τέλος, παρατηρείται ανεξέλεγκτη δανειοδότηση ΑΠΕ, χωρίς να υπάρχει επαρκής ηλεκτρικός χώρος και χωρίς Ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ.

Υπενθυμίζουμε ότι:

Επί ΣΥΡΙΖΑ τον 2/2019 ξεκίνησαν διαδικασίες για αναθεώρηση του Ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ, με εξασφαλισμένα κονδύλια και χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης 18 μήνες.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

· Δημόσιος έλεγχος στην αγορά ενέργειας και επανάκτηση της πλειοψηφίας της ΔΕΗ από το Δημόσιο, ώστε να λειτουργεί πάλι ως κοινωνικός και αναπτυξιακός βραχίονας της χώρας μας, όπως ήταν πάντοτε, και όχι ως μία οποιαδήποτε ιδιωτική επιχείρηση ενέργειας με μοναδικό σκοπό την κερδοσκοπία, όπως έχει επιλέξει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

· Φορολόγηση των υπερκερδών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (παραγωγή, προμήθεια), στην προμήθεια φυσικού αερίου και στα διυλιστήρια, σε συντελεστή 90% (και όχι 33%), ειδικά εφόσον βιώνουμε συνθήκες κρίσης.

· Θέσπιση ανώτατου συντελεστή κέρδους 5% στην ενέργεια, που σε συνθήκες κρίσης μπορεί να γίνει και μικρότερος.

· Αναμόρφωση του τρόπου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού (Target Model), προσανατολισμένη στην απεξάρτηση της τιμής ρεύματος από το φυσικό αέριο, με εργαλεία ρύθμισης όπως τα διμερή συμβόλαια και στοχεύοντας στην αυξημένη συμμετοχή των ΑΠΕ αλλά και την αποθήκευση, καθώς και μόνιμη προσθήκη στο μοντέλο της αγοράς εργαλείων που θα προλαμβάνουν την αισχροκέρδεια με έλεγχο.

· Ουσιαστική ανάπτυξη των ενεργειακών Κοινοτήτων, που θεσπίσθηκε με τον εμβληματικό νόμο του ΣΥΡΙΖΑ το 2018, που οδηγούν σε αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας με δυνατότητες και κοινωνικής πολιτικής και με ανταποδοτικό χαρακτήρα για τις τοπικές κοινωνίες και συμμετοχή τους . Ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος στις χώρες της ΕΕ. Στη Γερμανία πάνω από το 40% της ενέργειας παράγεται από ενεργειακές κοινότητες.

· Αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας, καθώς η χώρα μας έχει σημαντικά γεωθερμικά πεδία υψηλής ενθαλπίας.

Όλα τα ανωτέρω μπορούν να γίνουν μόνο με Πολιτική Αλλαγή και με μια δημοκρατική προοδευτική κυβέρνηση».

Με λίγα λόγια, μόνο μία ισχυρή πολιτεία μπορεί να εξασφαλίσει την πρόσβαση των νοικοκυριών και των παραγωγικών δυνάμεων στης χώρας, στο πλαίσιο της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, στο αγαθό της ενέργειας σε προσιτές τιμές ώστε κανείς και καμία να μη μείνει πίσω.