Σοβαρές ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας και του ΙΕΠ για το αντιπαιδαγωγικό και ρατσιστικό περιεχόμενο των Σεμιναρίων “επιμόρφωσης” νεοδιόριστων εκπαιδευτικών

Για το πρόγραμμα εισαγωγικής επιμόρφωσης των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών με υλικό που είναι εντελώς αντίθετο με κάθε σύγχρονη θεωρία της παιδαγωγικής επιστήμης και σε αρκετές περιπτώσεις κακοποιητικό και ρατσιστικό, κατέθεσαν ερώτηση 38 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία μετά από πρωτοβουλία του τομεάρχη Παιδείας Νίκου Φίλη.

Η γνωστή υπόθεση «σκοιλ ελικικου» και «Μέτζη του νέουκτη» φαίνεται ότι βρίσκει τη συνέχειά της στο υλικό αυτό, καθώς χρησιμοποιούνται πρόχειρα και αβασάνιστα μεταφρασμένοι όροι όπως “τακτοποιημένο φρικιό”, “πρωκτικός συγκρατητής” και “αρνητικές προσεκβολές”, συγκροτώντας μια νέα ορολογία που επινόησαν “αριστείς” της ομάδας επιμορφωτών του ΙΕΠ. Οι βουλευτές τονίζουν ότι στο υλικό του προγράμματος επιμόρφωσης εντοπίζονται περιπτώσεις όπου μαθητές και μαθήτριες χαρακτηρίζονται ως «προβληματικοί», «αναρχικοί», «πνεύματα αντιλογίας», σχολεία χαρακτηρίζονται ως «καταυλισμοί στιγματισμένων», ενώ περιλαμβάνονται και ασκήσεις που ζητούν από τους εκπαιδευτικούς να χαρακτηρίσουν μαθητές/τριες με μόνο κριτήριο την εμφάνιση τους σε μία εικόνα, πρακτική που προωθεί επικίνδυνα στερεότυπα.

Επιπλέον, επισημαίνεται ότι οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται να συμμετέχουν στο πρόγραμμα εισαγωγικής επιμόρφωσης που πραγματοποιείται εκτός του εργασιακού ωραρίου, χωρίς να θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και χωρίς να συμπεριλαμβάνει σχετική οικονομική αποζημίωση, ακόμα και αν έχουν ήδη παρακολουθήσει σχετική επιμόρφωση υποχρεωτικού χαρακτήρα, ως αναπληρωτές, μέσα από τα ΠΕΚ.

Οι βουλευτές απαιτούν, μεταξύ άλλων, την ανάκληση κάθε αναχρονιστικού, αντιπαιδαγωγικού και ρατσιστικού υλικού στο πλαίσιο του υποχρεωτικού προγράμματος επιμόρφωσης, καθώς και το σεβασμό και την προστασία της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εκπαιδευτικών.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
Παιδείας και Θρησκευμάτων
Ανάπτυξης και Επενδύσεων

Θέμα: «Σοβαρές ευθύνες του Υπουργείου Παιδείας και του ΙΕΠ για το αντιπαιδαγωγικό και ρατσιστικό περιεχόμενο των Σεμιναρίων “επιμόρφωσης” νεοδιόριστων εκπαιδευτικών».

Το ΙΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας υποχρεώνουν νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς να παρακολουθήσουν πρόγραμμα εισαγωγικής επιμόρφωσης το οποίο χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ. Στο πρόγραμμα αυτό εντοπίζεται επιμορφωτικό υλικό που είναι εντελώς αντίθετο με κάθε σύγχρονη θεωρία της παιδαγωγικής επιστήμης και σε αρκετές περιπτώσεις κακοποιητικό και ρατσιστικό. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει για μια ακόμη φορά την πλήρη αδυναμία της κυβέρνησης και ειδικά της υπουργού Παιδείας να οργανώσει ακόμη και ένα απλό επιμορφωτικό πρόγραμμα χωρίς να κακοποιήσει βασικές αρχές της παιδαγωγικής συνδέεται δε και με ποικίλες ιδεοληψίες και παρωχημένες αντιλήψεις της υπουργού σχετικά με την εκπαίδευση και την κοινωνία, καθώς και με την ιδεοληπτική εμμονή της για επιβολή της αξιολόγησης στους εκπαιδευτικούς χωρίς κανένα διάλογο μαζί τους. Η υπουργός επιδιώκει μέσω ενός επιμορφωτικού προγράμματος που αποτελεί όνειδος για εκείνους που το ενέκριναν και έχοντας καταστήσει ομήρους τους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς με την τακτική της μη μονιμοποίησής τους, να επιβάλει μια αντιπαιδαγωγική και τιμωρητική αξιολόγηση.
Στο διδακτικό υλικό του προγράμματος επιμόρφωσης εντοπίζονται περιπτώσεις όπου μαθητές και μαθήτριες χαρακτηρίζονται ως «προβληματικοί», «αναρχικοί», «πνεύματα αντιλογίας», σχολεία χαρακτηρίζονται ως «καταυλισμοί στιγματισμένων», ενώ περιλαμβάνονται και ασκήσεις που ζητούν από τους εκπαιδευτικούς να χαρακτηρίσουν μαθητές/τριες με μόνο κριτήριο την εμφάνιση τους σε μία εικόνα, πρακτική που προωθεί επικίνδυνα στερεότυπα. Η γνωστή υπόθεση «σκοιλ ελικικου» και «Μέτζη του νέουκτη» φαίνεται ότι βρίσκει τη συνέχειά της στο υλικό αυτό, καθώς χρησιμοποιούνται πρόχειρα και αβασάνιστα μεταφρασμένοι όροι όπως “τακτοποιημένο φρικιό”, “πρωκτικός συγκρατητής” και “αρνητικές προσεκβολές”, συγκροτώντας μια νέα ορολογία που επινόησαν “αριστείς” της ομάδας επιμορφωτών του ΙΕΠ. Ενδεικτικά, επισημαίνουμε το μακροσενάριο στο πεδίο «Α1 Παιδαγωγική αλληλεπίδραση-εργασίες και αυτοαξιολόγηση» της υποενότητας 3 «Προβληματικές περιοχές της επικοινωνίας στο σχολείο», στην ιστοσελίδα της ασύγχρονης επιμόρφωσης του ΙΕΠ, όπου αναφέρονται τα εξής: «Είστε Διευθυντής/-ντρια σε ένα σχολείο όπου παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα ντόπιων μαθητών προς γειτονικές σχολικές μονάδες. Σταδιακά, το σχολείο έχει μεταμορφωθεί σε σταυροδρόμι πολιτισμών και καταυλισμό στιγματισμένων. Πώς θα ανατρέπατε αυτήν την κατάσταση έχοντας έναν χρόνο διορία για να επαναφέρετε την κανονικότητα στο σχολείο και την προηγούμενη καλή φήμη του;».1
Ας σημειώσουμε, ακόμη, ότι η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και του ΙΕΠ δεν ενδιαφέρθηκε να εξασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση των κωφών – βαρήκοων εκπαιδευτικών, μέσω διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και υποτιτλισμού, όπως ορίζει το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα άτομα με αναπηρία2.

Τα προβλήματα με το πρόγραμμα επιμόρφωσης δεν σταματούν με το ανωτέρω υλικό της ντροπής, αλλά αφορούν και διαδικαστικής φύσης ζητήματα, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, καθώς και την ποιότητα του παρεχόμενου προγράμματος. Ενδεικτικά:
• Το επιμορφωτικό πρόγραμμα υλοποιείται εκτός του εργασιακού ωραρίου των εκπαιδευτικών, κατά τις απογευματινές ώρες, Σαββατοκύριακα, σε ημέρες αγίας, κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα κ.ο.κ.. Η συμμετοχή σε αυτό είναι υποχρεωτική, αν και πραγματοποιείται εκτός του εργασιακού ωραρίου, χωρίς να θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και χωρίς να συμπεριλαμβάνει σχετική οικονομική αποζημίωση. Αυτή δε η πρακτική του Υπουργείου Παιδείας παραβιάζει και τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την οποία η περίοδος κατά την οποία ο εργαζόμενος παρακολουθεί επαγγελματική κατάρτιση, που του επέβαλε ο εργοδότης του, η οποία πραγματοποιείται εκτός του συνήθους τόπου εργασίας του, στις εγκαταστάσεις του παρέχοντος τις υπηρεσίες κατάρτισης, και κατά τη διάρκεια της οποίας ο εργαζόμενος δεν ασκεί τα συνήθη καθήκοντά του, συνιστά «χρόνο εργασίας»….άρα συνιστά υπερωριακή απασχόληση και πρέπει να αμείβεται3.
• Οι αποκαλούμενοι «νεοδιόριστοι” εκπαιδευτικοί (συνήθως με 10 και πλέον έτη προϋπηρεσίας στην εκπαίδευση) έχουν ήδη παρακολουθήσει σχετική επιμόρφωση υποχρεωτικού χαρακτήρα, ως αναπληρωτές, μέσα από τα ΠΕΚ.
• Οι αρμόδιοι παράγοντες όρισαν μονομερώς τις ημέρες και τις ώρες των 9 συνεδριών, χωρίς να αφήσουν στους συμμετέχοντες /στις συμμετέχουσες εκπαιδευτικούς καμία δυνατότητα αλλαγής των ημερών παρακολούθησης, αδιαφορώντας πλήρως για τις οικογενειακές και προσωπικές ανάγκες τους.
• Η πλήρης έλλειψη έστω και στοιχειώδους σεβασμού στην προσωπική και οικογενειακή ζωή των εκπαιδευτικών αποδεικνύεται και από τη σύσταση του ΙΕΠ να κρατούν σε λειτουργία κάμερες και να καταγράφουν τις επιμορφωτικές συνεδρίες ακόμη και μέσα στους ιδιωτικούς χώρους των επιμορφουμένων.
• Η κατανομή των επιμορφουμένων σε τμήματα έγινε με βάση την αλφαβητική τάξη, ενώ ένας ορθός αρχικός διαχωρισμός θα έπρεπε να γίνει βάσει του κλάδου, της ειδικότητας και της βαθμίδας εκπαίδευσης. Αποτέλεσμα είναι να συνυπάρχουν στο ίδιο επιμορφωτικό τμήμα ετερόκλητες ειδικότητες εκπαιδευτικών. Για παράδειγμα, επιμορφούμενοι/-ες θεατρολόγοι που διδάσκουν στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Θεατρική Αγωγή, μάθημα της Αισθητικής Αγωγής, κλήθηκαν να επιμορφωθούν για το STEAM της… Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από επιμορφωτή/-τρια ειδικότητας Φυσικής Αγωγής.
• Ορισμένοι επιμορφωτές/τριες έχουν ξεπεράσει εντελώς κάθε όριο έλλειψης σεβασμού των επιμορφουμένων: συστήνουν ομάδες επιμορφουμένων στο viber χωρίς καμία συγκατάθεσή τους, στέλνουν ηλεκτρονικά μηνύματα οποιαδήποτε ώρα, σαν να απευθύνονται σε οικεία τους πρόσωπα!
Αυτό το θλιβερό κατάντημα του Υπουργείου Παιδείας έχει προκαλέσει την οργή και τη σφοδρή αντίδραση των εκπαιδευτικών και πολλών συλλογικοτήτων. Στην έντονη κριτική των επιμορφούμενων εκπαιδευτικών – που, ας σημειωθεί, σε πολλές περιπτώσεις διαθέτουν περισσότερα προσόντα από τους/τις επιμορφωτές/τριές τους (π.χ. συγκεκριμένη επιμορφούμενη κατέχει μεταπτυχιακό, διδακτορικό και Post-Doc) - για το παρωχημένο επιμορφωτικό υλικό και τις άθλιες συνθήκες οργάνωσης του προγράμματος, οι επιμορφωτές/-τριες ψελλίζουν λόγια συμπαράστασης, ενώ η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και του ΙΕΠ εμμένει σε μια διαδικασία που αποτελεί παρωδία και όνειδος.
Εξίσου έντονες είναι και οι αντιδράσεις των φορέων της εκπαίδευσης. Η ΟΛΜΕ, για παράδειγμα, καταγγέλλει, μεταξύ άλλων, ότι δεν είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται η σκοταδιστική κατεύθυνση που προωθεί το ΙΕΠ στην εκπαίδευση. Η “αριστεία” και η “καινοτομία” του Υπουργείου Παιδείας είναι η επιστροφή στον Μεσαίωνα!. Ακόμα, κατακεραυνώνει την Κυβέρνηση, η οποία δεν φτάνει που έχει καταστήσει τους/τις νεοδιόριστους/ες κυριολεκτικά «ομήρους» και αρνείται να προχωρήσει στη μονιμοποίησή τους, δεν φτάνει που επιχειρεί να τους χρησιμοποιήσει με εκβιαστικό τρόπο για να περάσει τα αντιπαιδαγωγικά και αντιεκπαιδευτικά σχέδιά της, μέσω της λεγόμενης «ατομικής αξιολόγησης», αλλά θεωρεί και ότι θα τους μετατρέψει και σε άβουλους/ες πειθήνιους/ες εργαζόμενους/ες χωρίς δικαιώματα. H ΔΟΕ, από την πλευρά της, επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η κυβέρνηση επιμένει σε αυτή τη διαδικασία προκειμένου να ολοκληρωθεί η «επιμόρφωση» στα χρονικά όρια που θέτει το Ε.Σ.Π.Α. και να θεωρηθεί ότι πραγματοποιήθηκε, με απόλυτη περιφρόνηση και καταπάτηση του εργασιακού ωραρίου των εκπαιδευτικών, στο πλαίσιο της επιχείρησης της πολιτικής ηγεσίας του Υ.ΠΑΙ.Θ. να εδραιωθεί η αντίληψη του ανά πάσα στιγμή διαθέσιμου εκπαιδευτικού για απλήρωτη υπερωριακή απασχόληση.
Η Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, από την πλευρά της, εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της τονίζοντας ότι την Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2023, απηύθυνε έγγραφο προς την Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), με το οποίο τους καλούσε να διασφαλίσουν την πρόσβαση των κωφών – βαρήκοων εκπαιδευτικών στο εν λόγω πρόγραμμα με τα κατάλληλα μέσα, σύμφωνα με το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα άτομα με αναπηρία, χωρίς να έχει λάβει απάντηση/ενημέρωση.
Η ΕΛΛΑΝ-ΠΑΣΣΕ, που εκπροσωπεί τους Έλληνες Ρομά, δηλώνει την βαθιά δυσαρέσκεια και απογοήτευσή της για τις εξαιρετικά προβληματικές και ρατσιστικές διατυπώσεις που αναπαράγονται εντός του επιμορφωτικού σεμιναρίου και ενισχύουν τις διακρίσεις στον χώρο του σχολείου και ζητά την απόσυρση του προγράμματος.
Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω,
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
1. Θα ανακληθεί κάθε αναχρονιστικό, αντιπαιδαγωγικό και ρατσιστικό υλικό στο πλαίσιο του υποχρεωτικού προγράμματος επιμόρφωσης;
2. Θα ικανοποιηθούν τα αιτήματα των εκπαιδευτικών για σεβασμό και προστασία της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής τους και των ατομικών δικαιωμάτων τους; Θα γίνονται οι επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών εντός ωραρίου, είτε με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα είτε στα χρονικά διαστήματα, που δεν πραγματοποιούνται μαθήματα (αρχές Σεπτεμβρίου ή μεταξύ της λήξης των μαθημάτων και των εξεταστικών περιόδων);
3. Θα εξαιρεθούν από την επιμόρφωση οι εκπαιδευτικοί που έχουν ήδη επιμορφωθεί στις ίδιες θεματικές, εξαίρεση που θα συμβάλει και στην εξοικονόμηση δημοσίων πόρων;
4. Πώς “αξιολογεί” η υπουργός Παιδείας την ηγεσία του ΙΕΠ, η οποία με αποκλειστική της ευθύνη όρισε την Επιστημονική Ομάδα Έργου (ΕΟΕ) της σχετικής Πράξης και τον υπεύθυνο της πράξης «ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ”;
5. Πώς μπορεί μετά από αυτά και τις πολλαπλές αστοχίες του να παραμένει Πρόεδρος του ΙΕΠ ο κ. Αντωνίου; Έχει ζητηθεί η παραίτησή του από την υπουργό Παιδείας;
6. Το Πρόγραμμα Εισαγωγικής Επιμόρφωσης για το σχολικό έτος 2022-2023 με το αναχρονιστικό, αντιπαιδαγωγικό και ρατσιστικό υλικό που περιλαμβάνει ανταποκρίνεται στους κανόνες που ισχύουν για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ; Πώς το πραναφερθέν υλικό συμπεριλήφθηκε στην εισαγωγική επιμόρφωση εκπαιδευτικών με κόστος 2.349.320,88 ευρώ; Γιατί τα αρμόδια όργανα και επιτροπές που είχαν επιφορτιστεί με τον έλεγχο και την πιστοποίηση του υλικού δεν επισήμαναν την προφανή ακαταλληλότητά του;Τελούν τα παραπάνω σε γνώση του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης που έχει την ευθύνη υλοποίησης του ΕΣΠΑ και τι προτίθεται να πράξει;

Οι ερωτώντες βουλευτές
Φίλης Νίκος
Χαρίτσης Αλέξης
Τζούφη Μερόπη
Αβραμάκης Λευτέρης
Αγαθοπούλου Ειρήνη
Αλεξιάδης Τρύφων
Αναγνωστοπούλου Σία
Αυλωνίτης Αλέξανδρος
Βαρδάκης Σωκράτης
Γιαννούλης Χρήστος
Γκαρά Νατάσα
Γκιόλας Γιάννης
Δρίτσας Θοδωρής
Ηγουμενίδης Νίκος
Θραψανιώτης Μανόλης
Κασιμάτη Νίνα
Καφαντάρη Χαρά
Κουρουμπλής Παναγιώτης
Λάππας Σπύρος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χάρης
Μάρκου Κώστας
Μπακαδήμα Φωτεινή
Μπάρκας Κώστας
Μωραΐτης Θάνος
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Παπαδόπουλος Σάκης
Παπαηλιού Γιώργος
Παπανάτσιου Κατερίνα
Πούλου Γιώτα
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρολιάκος Πάνος
Σκούφα Μπέττυ
Συρμαλένιος Νίκος
Φάμελλος Σωκράτης
Φωτίου Θεανώ
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γιώργος

1 https://www.efsyn.gr/ellada/ekpaideysi/379380_seminaria-ntropis-gia-ekpaideytikoys

https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/408722_epimorfosi-ekpaideytikon-me-proktikos-sygkratiti-kai-taktopoiimeno-frikio

https://www.libre.gr/2023/02/21/ekfraseis-sok-gia-mathites-stin-epimor/?fbclid=IwAR0A-Q7q7ywhs86Hm6eOv-K65W_CmEPgXeHrAUZJmaq-6UdZWMHbOUaCxi0

https://paratiritirio.edu.gr/epimorfosi-minedu-iep/?fbclid=IwAR1PRcroz73qkdrnv-Qc59rkjQ7_S1qhSj-eUv6_x_DwqpKWfma1ykbVFS0

2 https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/408865_epimorfosi-iep-ston-kaiada-oi-kofoi/barikooi-ekpaideytikoi

3 https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/409149_epimorfosi-ekpaideytikon-epaggelmatiki-katartisi-peran-toy-ergasiakoy-orarioy?fbclid=IwAR1PSaZSm5lEcUSgIBYHL0KNbJuW76JK--Zb9ySjd1mDBWG3ccL73ldIm5E