Ομιλία της Βουλευτή Φλώρινας και Αναπληρώτριας Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου από τον Υπουργό Επικρατείας, κ. Γεραπετρίτη, σύμφωνα με το άρθρο 36§5 του Κανονισμού της Βουλής, σχετικά με την τραγωδία των Τεμπών

«Είναι μια δύσκολη συζήτηση. Είμαστε όλοι γεμάτοι θλίψη και οργή, όπως και όλη η κοινωνία για ένα τραγικό συμβάν που δεν έπρεπε να έχει γίνει. Υπήρχαν πολλές προειδοποιήσεις, αναφέρομαι τόσο στο κοινοβουλευτικό έργο, όσο και στα εξώδικα των συνδικάτων. Ήδη, από τον Αύγουστο του 2020, είχαμε παρόμοιο ατύχημα, στην γραμμή Κιάτο – Αίγιο, όπου είχαμε καταθέσει και ερώτηση προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών που θέταμε θέματα ασφάλειας και υπήρχε αναφορά και για τα Τέμπη. Είναι τραγικό!

Κ. Γεραπετρίτη, συμφωνούμε, όχι στην όξυνση του δημόσιου διαλόγου, αλλά πρέπει να είμαστε χρήσιμοι στην αποκάλυψη των ευθυνών για το απίστευτο τραγικό συμβάν. Αυτά που αναφέρατε κ. Υπουργέ ως δικλείδες ασφαλείας δεν θα έπρεπε να υπάρχουν;

Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και επειδή παραλάβαμε μηδέν σηματοδότηση και μηδέν τηλεδιοίκηση/European Train Control System (ETCS), έγινε αντιληπτό εξαρχής ότι πρέπει να διασφαλίσουμε με άλλον τρόπο την ασφαλή κυκλοφορία των συρμών. Με δύο σταθμάρχες στους κεντρικούς σταθμούς, κλειδούχους στα απαραίτητα σημεία της γραμμής, τοπική τηλεδιοίκηση στη Λάρισα που λειτουργούσε μέχρι το 2019, το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου στην Αθήνα και βεβαίως το διεθνές σύστημα ασύρματων επικοινωνιών για σιδηροδρομικές μεταφορές και επικοινωνίες - Global System for Mobile Communications – Railway (GSM-R), το οποίο το 2019 είχε παραδοθεί έτοιμο για λειτουργία. Ολοκληρώσαμε την σύμβαση του 2006! της SIEMENS, κάναμε τις αναγκαίες εκπαιδεύσεις στο προσωπικό, και το σύστημα ήταν έτοιμο για λειτουργία. Γιατί δεν το λειτουργήσατε ποτέ; Είδαμε ότι ο μηχανοδηγός της τραγικής αμαξοστοιχίας προσπαθούσε δυστυχώς μέσω τηλεφώνου να βρει ποιος ήταν ο μηχανοδηγός της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Αν υπήρχε το σύστημα αυτό και οι άλλες δικλείδες ασφαλείας που είχαμε το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί».

Σε κάθε περίπτωση, εξηγείστε μας κ. Γεραπετρίτη γιατί δεν θέσατε σε λειτουργία το GSMR το οποίο σας παραδόθηκε ολοκληρωμένο 100%;

Οι άριστοι τεχνοκράτες σας αντί να σας μαθαίνουν πώς λειτουργεί το ETCS ή τι ακριβώς είναι το ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης σιδηροδρομικής κυκλοφορίας - European Rail Traffic Management System (ERTMS), μέρος του οποίου είναι το GSM-R, θα έπρεπε να σας ενημερώσουν για κάποια βασικά τεχνικά θέματα.

Όπως η εξέλιξη της σύμβασης 717. Είπατε ότι το 68% αφορά πρόβλεψη εκταμίευσης και όχι φυσικό αντικείμενο. Είναι απαράδεκτο να το επικαλείστε αυτό. Διότι αυτό πράγματι επιφέρει ποινικές ευθύνες. Υπάρχουν τα ΠΠΑΕ για να πληρωθούν οι λογαριασμοί. Δεν κάνεις πρόβλεψη εκταμίευσης έργων στο αέρα χωρίς επιμετρήσεις του φυσικού αντικειμένου που υλοποιήθηκε. Υπάρχουν ποινικές ευθύνες στις αρμόδιες υπηρεσίες για αυτά. Το θεσμικό πλαίσιο δημοσίων έργων, δεν λέω ότι θα έπρεπε να το γνωρίζετε αλλά τουλάχιστον να μην επικαλείστε επιχειρήματα που ενέχουν σοβαρές ευθύνες.

Η πρόοδος της Σύμβασης όπως εμφανίζεται σε όλες τις Αναφορές προς το ΔΣ της ΕΡΓΟΣΕ, στην αλληλογραφία με το Ελεγκτικό Συνέδριο και στην αλληλογραφία με την Ανάδοχο εταιρία και πάντοτε βασίζεται στην πρόοδο που έχει επέλθει σε όλες τις κατηγορίες εργασιών.

Τα στοιχεία τα ξέρετε:

​το Σεπτέμβριο του 2018 η πρόοδος του έργου ήταν 68%
​το Μάϊο του 2019 η πρόοδος του έργου ήταν 72%
​το Μάρτιο του 2020 η πρόοδος του έργου ήταν 74%
​το Φεβρουάριο του 2023 η πρόοδος του έργου ήταν 77%
Ακούμε και παραφιλολογίες και ανακρίβειες που δεν βοηθούν την συζήτηση. προηγούμενος συνάδελφος από την ΝΔ αναφέρθηκε σε τροποποίηση σύμβασης. Καμία τροποποίηση δεν έγινε. Για να δούμε όμως το πόρισμα της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ).

Στον εξονυχιστικό έλεγχο της, δεν υπάρχει παρατήρηση για καθυστέρηση του έργου. Αντιθέτως, τα κύρια ευρήματα της ΕΔΕΛ ήταν:
​η κακή Σύμβαση που υπεγράφη το 2014 (η ΕΡΓΟΣΕ τιμωρήθηκε με πρόστιμο 2.500.000 ευρώ), που βασίστηκε σε πλημμελείς μελέτες της περιόδου 2012-2014 και
​η μη κατάθεση από τους Αναδόχους δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος για το πότε η δανειοπάροχος εταιρία ALSTOM FERROVIARA θα υπογράψει τις μελέτες για το έργο. Η ΕΡΓΟΣΕ τιμωρήθηκε πάλι με το ίδιο πρόστιμο, το οποίο όμως ανεκλήθη αφού τον Ιούλιο 2019 μετά από πρόσκληση, η Ανάδοχος Κοινοπραξία κατέθεσε αρμοδίως υπογεγραμμένες τις μελέτες.
Μιλήσατε για 33% πρόοδο του έργου. Ζητάμε τα στοιχεία που επικαλείστε. Δεν έχουμε βρει πουθενά σε επίσημα στοιχεία το νούμερο 33%. Και μάλιστα μας είπατε ότι το 15% το ανασκευάσατε. Ακούστε, έχουμε αναφέρει στο δημόσιο λόγο συγκεκριμένες ερωτήσεις: με ποια απόφαση, με ποια μελέτη, με ποια τιμή μονάδας γίνανε αυτές οι ανασκευές. Σήμερα καλύψατε το ένα ερώτημα, και μας είπατε αδαπάνως. Τα υπόλοιπα; Αναφορά σε ξήλωμα εγκαταστάσεων που λειτουργούσαν καλά και είχαν πληρωθεί με κονδύλια της ΕΕ έκανε ο Πρόεδρος της Επιτροπής ETCS, στην επιστολή παραίτησης του το 2022, όταν και κατάγγειλε κακή διαχείριση της σύμβασης.

Και κάπου εδώ μπλέξατε και το ΤΕΕ. Τι σχέση έχει το ΤΕΕ με την πιστοποίηση συστημάτων σηματοδότησης και ETCS; Αυτό σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία είναι έργο των κοινοποιημένων οργανισμών – Notified Bodies. Κατάλογοι κοινοποιημένων οργανισμών υπάρχουν στην ΕΕ και σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνεται το ΤΕΕ.

Επομένως ήδη από τον Οκτώβριο 2019 η Συμπληρωματική Σύμβαση μπορούσε να υπογραφεί, αφού υπήρχε η έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου από τον Αύγουστο του 2018. Επίσης, η νέα διοίκηση είχε πλέον στη διάθεση της όλες τις αναγκαίες μελέτες με υπογραφή της αναδόχου εταιρίας “ALSTOM FERROVIARA”.

Είναι άξιον απορίας γιατί τελικά υπογράφεται τον Μάιο 2021, με καθυστέρηση 19 μηνών και με διάρκεια 14 μήνες. Έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί τον Ιούλιο 2022, σύμφωνα και με το Πόρισμα της Αρχής Διαφάνειας.

Γιατί η ΕΡΓΟΣΕ δίνει νέα παράταση στη Σύμβαση 14 μηνών; Όταν σε μια σύμβαση που διαρκεί 14 μήνες δίνεις ισόποση παράταση, αυτό είναι ένα θέμα. Πώς δικαιολογείται η παράταση άλλων 14 μηνών; Ενώ πλέον, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία κακής σύμβασης, διότι αυτό που λέγατε για τα 2 χρόνια απραξίας, η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το είχε τακτοποιήσει. Με την Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα και την Συμπληρωματική Σύμβαση.

Βέβαια οφείλω να σας ρωτήσω για την συμπληρωματική σύμβαση, αφού την υπογράψατε με τόση καθυστέρηση και ξαναδώσατε τόσο μεγάλη παράταση, σε τι ποσοστό έχει υλοποιηθεί; Μαθαίνουμε μόλις 17%, από τον Μάιο 2021. Επομένως αφού σε 22 μήνες υλοποιήσατε μόλις 17% πώς θα ολοκληρώστε σε 6 μήνες, μέχρι το Σεπτέμβριο του 2023, το υπόλοιπα 87%; Προφανώς στις 19 Μαρτίου 2023 που λήγει η τρέχουσα παράταση, η ΕΡΓΟΣΕ θα πρέπει να δώσει και άλλη παράταση!

Επίσης κ. Υπουργέ, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε αλλά πρέπει να το ψάξετε, αφού οφείλετε να κάνετε πραγματικά ανάληψη όλων των ευθυνών. Η ΕΡΓΟΣΕ αποδέχθηκε δική της ευθύνη και αποζημίωσε τους εργολάβους για δύο τρίμηνα καθυστέρησης το 2020, με ποσό 564.047,56 Ευρώ.

Και μάλιστα η ΕΡΓΟΣΕ αποζημίωσε τους εργολάβους, με υπογραφή του αρμόδιου Υπουργού, για καθυστερήσεις την περίοδο που τους είχε αποστείλει Ειδική Πρόσκληση. Αυτό είναι πρωτοφανές. Θα μου επιτρέψετε να το ξέρω γιατί έχω εμπειρία στην εκτέλεση δημόσιων έργων. Και έρχεστε τώρα και μιλάτε για καθυστέρηση; Δεν οφείλετε να ξέρετε τεχνικά ζητήματα επί δημόσιων έργων, και για αυτό είμαστε εδώ και καταθέτουμε τα στοιχεία.

Ας κάνουμε μια σοβαρή κουβέντα για να μην ξαναζήσουμε τα ίδια. Οι προβληματικές συμβάσεις ήταν μια συνήθης πρακτική, ένα σύστημα, του παλιού πολιτικού συστήματος. Υπέγραφαν προβληματικές συμβάσεις που δεν προάσπιζαν το δημόσιο συμφέρον. Όπως η σύμβαση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, όπου αφαιρέθηκαν επενδυτικές υποχρεώσεις της ιταλικής εταιρίας, κατά 600 εκ. ευρώ με ταυτόχρονη απάλειψη της υποχρέωσης του δημοσίου για τα απαιτούμενα έργα συντήρησης του δικτύου. Αυτή είναι χαρακτηριστική περίπτωση της διακυβέρνησής σας.

Μιλήσατε και για απουσία προσλήψεων! Ακούστε, δεν είναι δυνατόν να κάνετε πως ξεχνάτε τις συνθήκες στις οποίες κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Και εννοώ τα μνημόνια, που δεν ήταν ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ η οικονομική καταστροφή της χώρας και η εισαγωγή της χώρας στα μνημόνια. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ έβαλαν τη χώρα στα μνημόνια. Μήπως δεν ξέρετε ότι το 2011 οι μηχανοδηγοί και οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι είχαν μεταταχθεί υποχρεωτικά σε άλλες, άσχετες με αντικείμενο τους, υπηρεσίες του δημοσίου (μουσεία, Υπουργείο Παιδείας κ.τ.λ.); Κάναμε μεγάλες προσπάθειες ώστε να τους φέρουμε πίσω, διότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Προσλήψεις δεν επιτρεπόταν στα μνημόνια.

Τα λέω αυτά γιατί γίνεται συνεχώς μια προσπάθεια διάχυσης της ευθύνης και τελικά φαίνεται ότι δε φταίει κανείς. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν κυβέρνηση όταν έγινε ο διαχωρισμός των σιδηροδρομικών εταιριών, δεν έχει καμία σχέση ούτε με το πώς έφτασε να έχει τόσα χρέη, και επιδικασμένες κρατικές ενισχύσεις.

Όσον αφορά στην ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ήταν δέσμευση της χώρας ήδη από το πρώτο μνημόνιο, μάλιστα ο σχετικός νόμος είναι ο 4046/2012. Αυτή ήταν η κατάσταση που βρήκαμε από εκείνους που χρεωκόπησαν τη χώρα, που έχουν ονόματα, επίθετα και είναι συγκεκριμένα κόμματα. Να σημειώσω επίσης ότι ιδιωτικοποιήθηκε μόνο το μεταφορικό έργο, καμιά υποδομή και κανένα πάγιο.

Όλα είναι στη κουβέντα. Παρόλο που τάχα αναλαμβάνετε τις ευθύνες σας… τις διαχέετε προς πάσα κατεύθυνση και τελευταία στη κακοδαιμονία της διοίκησης, των συνδικαλιστών-εργατοπατέρων, και τι άλλο θα ακούσουμε. Για ακόμα μια φορά αποδεικνύεται ότι η όποια κακοδαιμονία οφείλεται σε πολιτικές και όχι στην κακιά μας μοίρα».