Ο Πρόεδρος του ΣΥΝ Νίκος Κωνσταντόπουλος και η Μίνα Ξηροτύρη, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, έδωσαν σήμερα συνέντευξη Τύπου για το ενεργειακό πρόβλημα της χώρας.

Ο Ν.Κωνσταντόπουλος, στην παρέμβασή του, τόνισε:

Το πρόσφατο Black out ανέδειξε το μέγα έλλειμμα στην ηλεκτρενεργειακή υποδομή και τα αδιέξοδα της εφαρμοζόμενης πολιτικής.

Ως γνωστόν η Ελλάδα εμφανίζει υψηλούς ρυθμούς αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας η οποία θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια για λόγους που τεκμηριώνονται εύκολα.

Την ίδια περίοδο των αυξημένων αναγκών, λανθασμένες επιλογές νεοφιλελεύθερης έμπνευσης που επιλέχθηκαν από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και στηρίχτηκαν από τη Ν.Δ προκάλεσαν την εξάντληση των παραγωγικών δυνατοτήτων του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού, απορύθμισαν την υπάρχουσα θεσμική διάρθρωση του τομέα, συρρίκνωσαν επικίνδυνα την επάρκεια και την λειτουργική εφεδρεία του συστήματος.

Σήμερα η ετήσια αιχμή του φορτίου τους θερινούς μήνες ταυτίζεται στην ουσία με την εγκαταστημένη ισχύ του και η λειτουργική εφεδρεία σχεδόν μηδενίζεται, ενώ η διαφορά της μηνιαίας αιχμής ζήτησης και της διαθέσιμης ισχύος, χρόνο με το χρόνο μειώνεται επικίνδυνα.

Η τυχόν εξασφάλιση εφεδρείας από εισαγόμενες πηγές δεν μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην διασφάλιση της αξιοπιστίας του συστήματος. Το Νότιο Τμήμα (Αττική - Πελοπόννησος) παρουσιάζει, κατά τους θερινούς μήνες, οριακές καταστάσεις ευστάθειας, λόγω ελλείμματος της εγκατεστημένης ισχύος, που δεν μπορεί να καλυφθούν με την υπάρχουσα εφεδρεία του στο Βόριο τμήμα.

Πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την εκτίμηση, ότι διαθέσιμη παραγωγή και αιχμή της ζήτησης προσεγγίζουν η μία την άλλη με μικρές διαφορές ( 100-200 MW πάνω κάτω) με μηδενική σχεδόν εφεδρεία.

Επομένως οι πιθανότητες διακοπών του συστήματος μέχρι το 2006, υπό έκτακτες συνθήκες(καύσωνας, βλάβες, άλλες έκτακτες καταστάσεις), μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη κατά τους θερινούς μήνες (Ιούλιο Αύγουστο). Η άποψη ότι η υπάρχουσα ισχνή εφεδρεία του συστήματος αποτελεί ασφαλή εγγύηση αξιοπιστίας και επάρκειάς του, δεν ευσταθεί.

Η σημερινή κρίσιμη και επικίνδυνη κατάσταση δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία.

Είναι αποτέλεσμα της συγκεκριμένης πολιτικής που ασκήθηκε στο σημαντικό αυτό τομέα από το ΠΑΣΟΚ και συνεχίζεται σήμερα από την Ν.Δ

Αιχμή της ενεργειακής πολιτικής που άσκησε από το μέσο της δεκαετίας του 90 το ΠΑΣΟΚ, η οποία οδήγησε στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση ήταν οι λανθασμένες επιλογές για την εναρμόνιση με την κοινοτική οδηγία «σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας 96/92/ΕΚ και την τροποποίησή της 2003/54/ΕΚ.

Με την πολιτική αυτή προώθησε και ψήφισε δύο νόμους τον 2773/99 και τον 3175/2003 με γνήσια νεοφιλελεύθερη αντίληψη. Αντίθετα δεν αξιοποίησε τη δυνατότητα που του παρείχαν οι κοινοτικές οδηγίες να εφαρμόσει μια απλή, ασφαλή, αποδεκτή οικονομικά και κοινωνικά προσαρμογή της ιδιόμορφης ενεργειακής αγοράς της χώρας στο κοινοτικό πλαίσιο.

Με τα νομοθετήματα αυτά, προκλήθηκαν η πλήρης απορύθμιση της ενεργειακής παραγωγής, η αδρανοποίηση της ΔΕΗ, χωρίς την εξασφάλιση νέων επενδυτικών δυνατοτήτων στο τομέα της ηλεκτρικής παραγωγής και εξ αυτών η δημιουργία ενός ανισόρροπου και ασταθούς ηλεκτρενεργειακού συστήματος.

Σήμερα στην Ελλάδα δεν επενδύει κανείς, ούτε η ΔΕΗ, ούτε οι ιδιώτες κάτοχοι αδειών 3,000 ΜW.

Σποραδικές μόνο επενδύσεις πραγματοποιούνται στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Κι εδώ όμως, ενώ υπάρχουν σημαντικά κίνητρα και επιδοτήσεις γραφειοκρατικοί φραγμοί παρακωλύουν την Το σημερινό σύστημα δεν διαθέτει λειτουργική εφεδρεία, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία (15-20% της εγκατεστημένης ισχύος) και είναι έρμαιο των καιρικών φαινομένων, των ελλείψεων και των αδυναμιών του, έτοιμο να υποκύψει σε μεγάλες διακοπές με το πρώτο τυχαίο ή έκτακτο συμβάν.

Το περίφημο πρότυπο εναρμόνισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που επιλέχθηκε, με το οποίο ο Συνασπισμός διαφώνησε ριζικά από την έναρξη της εφαρμογής του, συγκροτείται από ένα πολυκεντρικό και ασύμβατο θεσμικό μόρφωμα που αδυνατεί να λειτουργήσει ομαλά, με ευστάθεια, αξιοπιστία και ανάπτυξη το Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα.

Το Υπουργείο Ανάπτυξης, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ο αυτονομημένος από τη ΔΕΗ Διαχειριστής Συστήματος και η μετοχοποιημένη ΔΕΗ αποτελούν τις τέσσερις κορυφές του στρεβλού και αναποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου που εμφανίζει στείρους ανταγωνισμούς γύρω από τη διαχείριση της ενεργειακής εξουσίας, επικοινωνιακού χαρακτήρα τακτικές σε βάρος της κοινωνίας των πολιτών, αδιαφανείς σκοπιμότητες εξυπηρέτησης πολύμορφων συμφερόντων. Το κύριο ενδιαφέρον όλων των αρμοδίων που το συγκροτούν, επικεντρώνεται στην πάση θυσία ανάπτυξη ιδιωτών παραγωγών, στην απαγόρευση επενδυτικής δράσης της ΔΕΗ, στη δημιουργία «χρηματιστηρίου ενέργειας» και στη μετάλλαξη της ΔΕΗ από επιχείρηση κοινωνικού οφέλους σε εμπορική μετοχική επιχείρηση.

Έχουν εγκαταλειφθεί ο μακροχρόνιος ενεργειακός προγραμματισμός, η ανάπτυξη νέων επενδυτικών προγραμμάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η διασφάλιση της επάρκειας και της εφεδρείας του συστήματος, η συντήρηση των δικτύων.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, πριν από τις εθνικές εκλογές προανήγγειλε από το δημόσιο βήμα της Βουλής την πρόκληση μπλακ άουτ τον Ιούλιο του 2004 και μετά τις εκλογές διαρρηγνύει τα ιμάτια της ότι υπάρχει πλήρης επάρκεια και εφεδρεία του ενεργειακού συστήματος.

Το ΠΑΣΟΚ, πριν από τις εκλογές εξυμνούσε την επιτυχία της ενεργειακής πολιτικής του και την προοπτική υγιούς ανταγωνισμού στην απελευθερωμένη αγορά της ενέργειας και τώρα θεωρεί φυσικές τις διαδικασίες ελεγχόμενων διακοπών σε περίοδο αιχμής μετά από ενημέρωση του ελληνικού λαού, προκειμένου να καλυφθούνε τα ελλείμματα που η δική του πολιτική δημιούργησε.

Είναι προφανές ότι, τα δύο αυτά κόμματα επιχειρούν να συγκαλύψουν την αποτυχία και τα αδιέξοδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής τους, που οδήγησε και οδηγεί σε πλήρες αδιέξοδο την ηλεκτρενεργειακή υποδομή της χώρας.

Ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς συνεπής με την προγραμματική αντιπολίτευση που άσκησε στο τομέα αυτό, πριν και μετά τις εκλογές, καταθέτει δημοσίως τις προτάσεις του που θα τις απευθύνει προς όλους τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους (Κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, κοινωνικές, οικολογικές και επιχειρηματικές οργανώσεις) ώστε όλοι να αντιληφθούν το πλήρες αδιέξοδο της ηλεκτρενεργειακής πολιτικής.

Αλλωστε, όπως διδάσκει και η παγκόσμια εμπειρία τα σοβαρά μπλοκ άουτ που συνέβησαν στη Καλιφόρνια και Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, την Ιταλία και την Ελβετία, είναι αποτέλεσμα ανάλογων νεοφιλελεύθερων επιλογών.

Προτάσεις

Α. Ηλεκτρενεργειακή Πολιτική - Θεσμικά μέτρα

Ριζική επανεξέταση της ενεργειακής πολιτικής που ασκείται σήμερα στη χώρα, κυρίως στο θεσμικό πεδίο της απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας

1. Ανάληψη πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από τα κράτη μέλη της Ε.Ε , το Ευρωκοινοβούλιο, τα κόμματα προκειμένου να επανεξεταστούν ριζικά οι βασικές κατευθύνσεις οι στόχοι και οι κοινοί κανόνες μετά από την αρνητική εμπειρία που έχει αποκτηθεί σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο από τους νεοφιλελεύθερους πειραματισμούς στον ευαίσθητο τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να εξασφαλίζεται η επάρκεια ενέργειας, η ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών συστημάτων και η διατήρηση των τιμών σε κοινωνικά αποδεκτά επίπεδα.

Για την αντιμετώπιση της επικίνδυνης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στο Ελληνικό Σύστημα προτείνονται:

1. Να εφαρμοστεί επιτέλους ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός που αποτελεί τη δικλείδα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και της ισόρροπης ανάπτυξης της ηλεκτρενεργειακής παραγωγής.

2. Να διατηρηθεί ο δημόσιος έλεγχος και η ενιαία καθετοποιημένη λειτουργία της ΔΕΗ, ως βασικού εγγυητή της ασφαλούς λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος, ώστε να εξασφαλίζεται ο συντονισμός και η αποδοτική λειτουργία του συστήματος

3. Να επανεξεταστεί η επαναφορά του ΔΕΣΜΗΕ στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ και να υπάρξει ένας ενιαίος διαχειριστής δικτύων μεταφοράς και διανομής, εντός ΔΕΗ, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 10 και 15 της κοινοτικής οδηγίας 2003/54/ΕΚ. Με αυτό τον τρόπο θα εξομαλυνθούν οι ασυμβατότητες, η ασυνεννοησία και η αναποτελεσματικότητα των πολλαπλών κέντρων διαχείρισης και εποπτείας του συστήματος που όχι μόνο δεν επικοινωνούν αλλά ανταγωνίζονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται η αξιοπιστία του Εθνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος Παραγωγής, Μεταφοράς και Διανομής.

4. Να αρθούν όλες οι επενδυτικές απαγορεύσεις σε βάρος της ΔΕΗ που εισήγαγε ο νόμος 3175/2003, ώστε να μπορεί η ΔΕΗ να συμμετέχει με ίσους όρους, στις αδειοδοτήσεις και στους διαγωνισμούς που θα προκηρυχθούν άμεσα και στο μέλλον. Με αυτό τον τρόπο θα διασφαλιστεί η επενδυτική συνέχεια και δεν θα οδηγηθούμε σε νέες άγονες διαδικασίες.

5. Η ΡΑΕ στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της να περιορίσει την εγκατάσταση νέων μονάδων είτε από αδειοδότηση είτε από διαγωνισμό στο Νότιο σύστημα μέχρις ότου διασφαλιστεί η ευστάθεια του συστήματος, εφαρμόζοντας τις διατάξεις του άρθρου 24 της οδηγίας 2003/54/ΕΚ.

Β. Ηλεκτρενεργειακή Πολιτική - Τεχνικά μέτρα

1. Αμεση ολοκλήρωση των προγραμματισμένων κέντρων διανομής στο λεκανοπέδιο της Αττικής, προκείμενου να αποφευχθούν πρόσθετες επιβαρύνσεις στα δίκτυα μέσης και χαμηλής τάσης κατά την κρίσιμη περίοδο 2004-2005.

2. Αμεσα μέτρα συντήρησης και βελτίωσης των δικτύων μεταφοράς καθώς και ενίσχυση της εγκατεστημένης ισχύος των κέντρων υπερυψηλής τάσης του λεκανοπεδίου Αττικής, με ιδιαίτερη φροντίδα στην αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

Γ. Φυσικό Αέριο

1. Αρση της ανισόρροπης διείσδυσης του φυσικού αερίου όπου η κατανάλωση περιορίζεται κυρίως στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και δεν διοχετεύθηκε στον τομέα της βιομηχανικής και οικιστικής κατανάλωσης με τη μορφή της άμεσης καύσης. Η χρήση του φυσικού αερίου ως καυσίμου στο βιομηχανικό τριτογενή και οικιστικό τομέα παρουσιάζει πολλαπλασιαστικά οφέλη: χαμηλό κόστος χρήσης, μείωση εκπομπών CO2 και σημαντική βελτίωση του ενεργειακού συστήματος καθώς η άμεση καύση του διπλασιάζει το συντελεστή απόδοσης του καυσίμου. Πρέπει να αποτελεί μακροχρόνιο στόχο η αξιοποίηση του φυσικού αερίου για την υποκατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας.

Δ. Ενέργεια και Περιβάλλον

1. Προγράμματα ενημέρωσης για εξοικονόμηση ενέργειας με τον περιορισμό της σπατάλης κατά τη χρήση των συσκευών ηλεκτρικής κατανάλωσης που θα συνοδεύονται από μηχανισμούς ελέγχου της υλοποίησης τους (Κλιματιστικά Θερμοσίφωνες Φωτισμός κ.λ.π). Καθώς και συγκεκριμένα, άμεσα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας για την περίοδο διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων με σχετική επικοινωνιακή παρέμβαση.

2. Αμεση επέκταση και ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων μεταφοράς καθώς και άρση των γραφειοκρατικών φραγμών, προκειμένου να επιταχυνθούν οι επενδύσεις για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ενίσχυση της επενδυτικής κατεύθυνσης προς τις ανανεώσιμες μικρές και διάσπαρτες μονάδες με πρόσθετα μέτρα στήριξης.

3. Αμεση έναρξη εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας και των κανονισμών που αφορούν στην ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων και κατοικιών καθώς και στη βελτίωση των χαρακτηριστικών των οικιακών ηλεκτρικών συσκευών.

4. Αυστηρή εφαρμογή της οδηγίας 2001/80/ΕΚ στις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, στους λέβητες θέρμανσης των κτιρίων και στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής

5. Ανάπτυξη ειδικότερα των αιολικών πάρκων στο Νότιο πεδίο και στα νησιά που προσφέρονται για την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας. Ενίσχυση των υφισταμένων δικτύων για την ταχύρυθμη προώθηση των αιολικών πάρκων.

6. Αντικατάσταση των ηλεκτροστατικών φίλτρων παλαιάς τεχνολογίας με νέα που επιτυγχάνουν απόλυτη κατακράτηση ρύπων και σωματιδίων σε όλες της λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

7. Συγκεκριμένα μέτρα εφαρμογής του πρωτοκόλλου του Κιότο με τη μορφή νομικής δέσμευσης.