ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Τραγάκης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.

Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Κουβέλης έχει το λόγο.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κύριε Υπουργέ, σε συνάφεια με το συζητούμενο σχέδιο νόμου, συνάφεια που αφορά στη λειτουργία της δικαιοσύνης αλλά και του σωφρονιστικού συστήματος, θέλω να απευθυνθώ σε εσάς και να σας ζητήσω να αξιοποιήσετε υπαρκτές δυνατότητες προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα δικαιώματα των κρατουμένων, οι οποίοι, κύριοι συνάδελφοι, εξεγείρονται από χθες, διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες κράτησης, διαμαρτυρόμενοι για την προσβολή των δικαιωμάτων τους ως κρατουμένων.

Σπεύδω, κύριε Υπουργέ, να πω ότι η προώθηση του κτηριακού ζητήματος των καταστημάτων κράτησης, βεβαίως, είναι υπαρκτή. Εκτελούνται έργα για την ανέγερση φυλακών, αλλά από την άλλη μεριά οι υπάρχουσες συνθήκες στις υπάρχουσες φυλακές είναι προσβλητικές, όχι μόνο για τους κρατούμενους αλλά για ολόκληρη την κοινωνία.

Διότι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα συμφωνήσετε ότι το επίπεδο του σωφρονιστικού συστήματος σταθμίζει σε σημαντικό βαθμό και το επίπεδο του πολιτισμού μιας χώρας. Δεν είναι δυνατόν να καταγράφονται περιστατικά και συνθήκες που ελέγχουν ολόκληρη τη χώρα από διεθνείς οργανισμούς, αναφορικά με αυτά τα προσβεβλημένα και διαρκώς προσβαλλόμενα δικαιώματα των κρατουμένων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πράγματι υπάρχει ένα πολιτικό πρωθύστερο, όπως έχει επισημανθεί και από τους προηγούμενους συναδέλφους και όπως επεσήμανα κι εγώ στη Διαρκή Επιτροπή, να έρχεται η Βουλή των Ελλήνων κατά ουσιαστικό περιορισμό των δικαιωμάτων της, εκ των υστέρων, να αντιμετωπίσει μία σύμβαση η οποία έχει υπογραφεί από την κυβέρνηση του έτους 1999 –το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήταν στην κυβέρνηση- χωρίς προηγούμενη βάσανο από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, από τη Βουλή των Ελλήνων εν τέλει, και να καλούνται οι Έλληνες Βουλευτές με μία διλημματική κατάσταση να ψηφίσουν αυτήν τη σύμβαση, διότι έχει δεσμευτεί η χώρα και αν δεν ψηφιστεί, αν δεν κυρωθεί η σύμβαση από το ελληνικό Κοινοβούλιο, είναι αυτονόητο ότι θα εκτεθεί η χώρα.

Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η απαράδεκτη κατάσταση. Είναι ορθή η πρόταση που κατετέθη από το συνάδελφο κ. Κοσμίδη, όπως και η πρόταση που είχαμε καταθέσει όταν συζητούσαμε την Αναθεώρηση του Συντάγματος το έτος 2001, να μη δεσμεύει κανένας Υπουργός και καμμία κυβέρνηση τη χώρα, αν προηγουμένως το κατʼ εξοχήν αντιπροσωπευτικό όργανο της λαϊκής κυριαρχίας, που είναι η Βουλή των Ελλήνων, δεν έχει εκφέρει τουλάχιστον –και επαναλαμβάνω, τουλάχιστον- την άποψή της για πολύ σημαντικά ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο διεθνών ή και ευρωπαϊκών συμβάσεων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει επάρκεια του ποινικού μας συστήματος για την αντιμετώπιση της διαφθοράς και στον ιδιωτικό τομέα.

Όμως το ζήτημα της διαφθοράς δεν είναι υπόθεση θεσμικής αντιμετώπισης μόνον. Είναι κυρίως πολιτικής αντιμετώπισης ζήτημα και αυτή η πολιτική αντιμετώπιση, δυστυχέστατα γιʼ αυτόν τον τόπο, δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα οι δείκτες που αφορούν σε πράξεις διαφθοράς συνεχώς να τείνουν προς τα άνω. Μας έλειψε η νομοθεσία και γιʼ αυτό αυτός ο τόπος δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τη διαφθορά; Έχω την άποψη ότι το ποινικό οπλοστάσιο αυτού του τόπου είναι και εξαιρετικά σημαντικό και εξαιρετικά αποτελεσματικό, από την ώρα που θα γίνεται εφαρμογή των σχετικών νόμων και των σχετικών διατάξεων. Και βεβαίως εκείνο που προέχει είναι η ευρυθμία του κοινωνικού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, έτσι ώστε να απομακρύνονται ή να ελαχιστοποιούνται τα φαινόμενα της διαφθοράς.

Όταν παρουσιάζεται η διαφθορά στο δημόσιο τομέα λείπει η νομοθεσία; Γιʼ αυτό παρουσιάζεται η διαφθορά; Υπάρχουν μηχανισμοί επί μηχανισμών, ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης, διευθύνσεις εσωτερικών υποθέσεων, εισαγγελείς παρόντες σε λειτουργίες του κρατικού μηχανισμού. Η διαφθορά όμως παρούσα! Επομένως το ζήτημα της χώρας δεν είναι θεσμικό. Είναι κυρίως πολιτικό και δευτερευόντως θεσμικό και η αντιμετώπιση πρέπει να αφορά πρωτίστως την πολιτική διάσταση του ζητήματος.

Μας λείπουν οι νόμοι; Μα, αυτό το Κοινοβούλιο, αυτή η Βουλή αισθάνεται –ακούστε- άσχημα εάν δεν νομοθετεί κάθε μέρα. Κάθε μέρα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομοθετεί η Βουλή των Ελλήνων, λέτε και έχουμε απουσία νόμων. Δεν έχουμε απουσία νόμων. Έχουμε πληθώρα νόμων. Όμως έχουμε τραγική έλλειψη της πολιτικής βούλησης να εφαρμόζονται οι νόμοι και να εξασφαλίζεται η ευρυθμία του γενικότερου βίου αυτού του τόπου.

Μια άλλη παρατήρηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την οποία θέτω στην κρίση σας και στην κρίση βεβαίως του κυρίου Υπουργού, είναι η εξής. Είστε ευχαριστημένοι από τις διατυπώσεις –δεν αναφέρομαι στο ουσιαστικό μέρος- των διατάξεων του συγκεκριμένου σχεδίου νόμου; Απουσιάζει η σαφήνεια, απουσιάζει το ορισμένο και το συγκεκριμένο, στοιχεία δηλαδή που πρέπει να υπάρχουν στο οποιοδήποτε νομοθέτημα.

Κύριε Υπουργέ, -δεν αντιδικώ μαζί σας- θα έχετε διαπιστώσει και εσείς -το διαπιστώνουμε και όλοι, το διαπιστώνουν πρωτίστως οι δικαστές- ότι μέσα στο δικαιικό μας σύστημα έχουν εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια, εκ μεταφοράς από την αλλοδαπή, έννοιες μη προσδιορισμένες με τα στοιχεία της σαφήνειας και του ορισμένου. Και βεβαίως αυτό δημιουργεί πάρα πολλές φορές και ανασφάλεια δικαίου και εξαιρετικά μεγάλη δυσχέρεια στην απονομή της δικαιοσύνης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο ιδιωτικός τομέας διευρύνεται. Και διευρύνεται στη βάση συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, με τις οποίες βεβαίως υπάρχουν από άλλες πλευρές συμφωνίες και από άλλες πλευρές διαφωνίες. Και πρέπει να αντιμετωπιστεί η διαφθορά και στον ιδιωτικό τομέα, πέρα και ανεξάρτητα από τα πολιτικά ζητήματα που αναφέρονται και προβάλλονται στο μέγεθος της διαφθοράς. Το νομοσχέδιο έχει κάποιες διατάξεις εξαιρετικά χρήσιμες, που θα μπορούσαν -και μπορούν πράγματι- να εμπλουτίσουν το δικαιικό μας σύστημα. Όμως εισάγονται και διατάξεις, οι οποίες θα δημιουργήσουν προβλήματα. Τι θα πει «προσφορά για άσκηση επιρροής»; Σκέφτομαι τον Έλληνα δικαστή, πώς θα οριοθετήσει αυτήν την «προσφορά για άσκηση επιρροής» και πώς επίσης θα προσδιορίσει τι αποτελεί και τι δεν αποτελεί επιρροή μέσα σε μια σύνθετη όσο και εξαιρετικά πολύπλοκη πραγματικότητα, όπου το δημόσιο εμπλέκεται με το ιδιωτικό και το ιδιωτικό είναι παρόν στο δημόσιο.

Έχουμε ευθύνη νομικών προσώπων. Επίσης, πώς θα προσδιοριστεί αυτή η ευθύνη του νομικού προσώπου; Πώς και πάλι ο Έλληνας δικαστής θα μπορέσει να οριοθετήσει αυτήν την ευθύνη, όταν αναφέρεται σε ένα νομικό πρόσωπο;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επαναλαμβάνω και θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής και σαφής. Έχει διατάξεις χρήσιμες, αλλά έχει και άλλες διατάξεις, οι οποίες αποτελούν επανάληψη ή, αν θέλετε, μια ανώφελη προσθήκη σε υπάρχουσες ρυθμίσεις, μια προσθήκη η οποία έχω την εκτίμηση –εύχομαι να διαψευστώ- θα δημιουργήσει προβλήματα, σε ό,τι αφορά την απονομή της δικαιοσύνης και την εφαρμογή του νόμου.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γιατί η μεταφορά διατάξεων του ν. 2928/2001 για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στο παρόν σχέδιο νόμου; Αφού έχουμε κακουργηματικές πράξεις, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι οποιεσδήποτε άλλες διατάξεις και να αποφευχθούν ρυθμίσεις σαν και αυτές που μεταφέρονται στο παρόν σχέδιο νόμου από το ν. 2928, είτε αυτές αφορούν στην ανακριτική διαδικασία είτε αφορούν στους μάρτυρες και στην προστασία των μαρτύρων, πολλώ δε μάλλον, κύριε Υπουργέ, όταν οι συγκεκριμένες διατάξεις έχουν κριθεί και ως αναποτελεσματικές και κάποιες φορές έχουν –είναι βαρεία η έκφραση, το ξέρω- και γελοιοποιηθεί στο στάδιο της απονομής της δικαιοσύνης.

Δεν βρίσκω το λόγο, για τον οποίο να γίνεται η μεταφορά τέτοιων διατάξεων στο παρόν σχέδιο νόμου. Και δεν το λέω με την έννοια ότι εμείς είχαμε αποδοκιμάσει το ν. 2928/2001. Και δεν το λέω γιατί είχαμε διαμαρτυρηθεί και είχαμε αποκρούσει μια τέτοια λογική, η οποία εγκαθίσταται με έναν αυταρχικό τρόπο στο χώρο του δικαίου. Το λέω επιπροσθέτως, διότι δεν υπάρχει καμμία ανάγκη που να δικαιολογεί τη μεταφορά διατάξεων από το ν. 2928 στο χώρο των ρυθμίσεων του παρόντος σχεδίου νόμου που σήμερα συζητάμε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καθίσταται πολυδαίδαλη η νομοθεσία μας, τόσο πολυδαίδαλη, που δημιουργεί προβλήματα όχι μόνο στον μη ειδικό, δημιουργεί προβλήματα και στους ειδικούς και στους εφαρμοστές του δικαίου. Και βέβαια εδώ συναντώμεθα με ένα γενικότερο ζήτημα. Μέσα από διεθνείς συμβάσεις, μέσα από ευρωπαϊκές συμβάσεις διολισθαίνουμε μετά παραμυθίας, χωρίς καμμιά αντίσταση, στην παραδοχή ρυθμίσεων οι οποίες είναι ξένες προς τις ανάγκες αυτής της χώρας, προς τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, η οποία πρέπει να διεκδικεί την ευρυθμία της και στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Αυτό το σχέδιο νόμου, ανεξάρτητα από τη χρησιμότητα κάποιων διατάξεων που έχει, φοβάμαι ότι προσθέτει αρνητικά σ αυτό το ήδη υπάρχον πολυδαίδαλο δικαιικό μας σύστημα, το οποίο αναμφισβήτητα δεν είναι εκείνο το οποίο –επαναλαμβάνω- χρειάζεται ο τόπος.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώνοντας θέλω να σημειώσω ότι η διαφθορά στον ιδιωτικό τομέα είναι παρούσα και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Και είναι δυνατόν κάποιες από αυτές τις διατάξεις να τις αξιοποιήσει ο Έλληνας δικαστής, αλλά και ολόκληρη η κοινωνία για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.

Ας μην πιστέψουμε όμως ότι, επειδή θα θεσπιστεί αυτή η ρύθμιση που προωθείται με το παρόν σχέδιο νόμου, θα έχουμε αντιμετώπιση του φαινομένου της διαφθοράς που υπονομεύει την κοινωνική συνοχή και την πληγώνει, εάν ταυτόχρονα δεν υπάρξουν οι συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές που επί της ουσίας θα δεσμεύονται στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Η διαφθορά δεν αφορίζεται και δεν αντιμετωπίζεται με τον αφορισμό. Η διαφθορά δεν καταπολεμείται με την ύπαρξη καινούργιων νόμων, όταν μάλιστα έχω τη βεβαιότητα –ίσως να την έχετε και κάποιοι από εσάς- ότι το υπάρχον σύστημα δικαίου στη χώρα, εάν υπήρχε η πολιτική βούληση, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική συνδρομή στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Για τους λόγους αυτούς εμείς καταψηφίζουμε επί της αρχής το σχέδιο νόμου, επαναλαμβάνοντας όμως ότι έχει διατάξεις που είναι χρήσιμες προς την κατεύθυνση που προείπα.

Σας ευχαριστώ.