ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, ζήτησα το λόγο κυρίως για να μιλήσω σχετικά με τις τιμητικές συντάξεις των καλλιτεχνών. Αλλά πριν απʼ αυτό ήθελα και εγώ να πω ότι η αύξηση κατά 4% στις συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων αποτελεί μια ντροπή νομίζω για την κοινωνία μας, τη στιγμή που έχουμε μια τέτοια αύξηση στους έμμεσους φόρους και τη στιγμή που ξέρουμε ότι το βιοτικό επίπεδο ιδιαίτερα των συνταξιούχων, είναι πάρα πολύ χαμηλό.

Θα μπω, όμως, στη συζήτηση του άρθρου 2, που σʼ αυτό αναφέρθηκαν αρκετοί συνάδελφοι. Ομολογώ ότι με παραξένεψε πάρα πολύ ο καταιγισμός των επικρίσεων που άκουσα γενικά κατά των καλλιτεχνών. Ουσιαστικά όταν μιλάμε για τον αριθμό των τιμητικών συντάξεων αναφερόμαστε σε μια μείωση, από εκατό συντάξεις που ήταν προηγουμένως, σε είκοσι συντάξεις. Και τώρα, ύστερα από πιέσεις και μεγάλες συζητήσεις, έχουμε τον αριθμό των τριάντα τιμητικών συντάξεων. Αυτό είναι που μας προτείνει η Κυβέρνηση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πίσω απʼ όλη αυτήν τη συζήτηση κρέμεται το πρόβλημα των συντάξεων των καλλιτεχνών γενικότερα. Όντως αυτό είναι ένα θέμα που υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και που πρέπει, επιτέλους, η Κυβέρνηση να δώσει μια λύση.

Θα ήθελα να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σʼ αυτό το θέμα των τιμητικών συντάξεων. Είναι ένα θέμα με μια ιδιαιτερότητα όχι μόνο επειδή γενικά είναι πάρα πολλοί οι καλλιτέχνες οι οποίοι δεν παίρνουν συντάξεις. Πιστεύω ότι ο αριθμός των τιμητικών διατάξεων αποτελεί ένα μέτρο ποιότητας για την κοινωνία μας.

Και αν ο αριθμός αυτός έρχεται σήμερα από τις εκατό να πέσει στις τριάντα, σημαίνει το μέτρο ακριβώς του πόσο εκτιμά η κοινωνία μας την προσφορά αυτών των ανθρώπων μέσα στον τόπο που ζούμε και ειδικά αυτή τη στιγμή που ζούμε. Οι καλλιτέχνες προσφέρουν, καλλιεργούν –είναι η λέξη «κουλτούρα» που σημαίνει καλλιεργώ- τις τέχνες, καλλιεργούν την παιδεία. Αν δείξουμε στα παιδιά ότι ακριβώς εμείς μειώνουμε με έναν τρομερό τρόπο από τις εκατό στις τριάντα, δείχνουμε ότι δεν τιμούμε καθόλου ούτε τους ανθρώπους αυτούς που παράγουν με μεγάλο κόπο, που παράγουν συχνά στην αφάνεια και που μετά από πάρα πολλά χρόνια, και αφού έχουν πεθάνει, έχουμε δει να τους αναγνωρίζει η κοινωνία, ή να τρέχουν κατά χιλιάδες στα μουσεία να δουν το έργο τους.

Υπάρχουν όμως σίγουρα και πάρα πολλοί καλλιτέχνες, οι καραγκιοζοπαίχτες, για παράδειγμα, στους οποίους αναφέρεται αυτό το νομοσχέδιο, ή οι ξυλογλύπτες, που είναι καλλιτέχνες, που δεν πρόκειται να αναγνωριστούν πλατιά, ούτε να πάρουν υψηλές τιμές για τα προϊόντα τους, που όμως αξίζουν να τιμηθούν, όχι μόνο επειδή είναι καλοί καλλιτέχνες στον τομέα τους, αλλά και για άλλους λόγους επειδή έχουν προσφέρει στη λαϊκή παράδοση, επειδή στον τομέα όπου αφιέρωσαν τη ζωή τους έχουν δώσει, για παράδειγμα, σημαντικά πράγματα για την ψυχή, για τη ζωή, για την παιδεία Ελλήνων μεταναστών και άλλων. Είναι πολύ σημαντικά αυτά τα πράγματα. Δεν μπορεί η Κυβέρνηση να μειώνει αυτό το έργο και μεγαλύτερων βέβαια καλλιτεχνών -δεν αναφέρθηκα σε αυτούς- που για αυτούς είναι αυταπόδεικτο ότι πρέπει να τους φροντίσει η κοινωνία, να τους δώσει ό,τι τους οφείλει με κάποιο τρόπο, έστω και σε προχωρημένη ηλικία.

Ήθελα επίσης να αναφερθώ και στην επιτροπή που αποφαίνεται για αυτές τις συντάξεις. Πρόκειται για μια εννιαμελή επιτροπή. Όντως, δεν νομίζω ότι θα μπορούσαν μόνο οι συνδικαλιστικοί φορείς των καλλιτεχνών να αποφασίσουν. Όμως, δεν μπορούν να αποφασίζουν και κατά συντριπτική πλειονότητα άνθρωποι που έχουν διοριστεί από μία Κυβέρνηση. Όσο και αν θεωρούνται άνθρωποι του πνεύματος, είναι άνθρωποι διορισμένοι από μία Κυβέρνηση σε συγκεκριμένη στιγμή. Θα ήταν σωστό τα μέλη αυτής της επιτροπής -πέρα από το ότι πρέπει όντως να συμμετέχουν και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών φορέων των καλλιτεχνών- να είναι εκπρόσωποι των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Να είναι, δηλαδή, θεσμοθετημένοι οι φορείς που θα συμβάλουν στη διαμόρφωση αυτών των προτάσεων και που τελικά θα αποφαίνονται. Ξαναλέω ότι θεωρώ πώς είναι άδικο αν μία συγκεκριμένη στιγμή μία συγκεκριμένη πολιτική αποφαίνεται με συγκεκριμένα κριτήρια, που είναι πολλές φορές και πολιτικά κριτήρια, για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, που δεν έχει να κάνει μόνο με μία δεδομένη στιγμή, αλλά που έχει να κάνει με πιο μακροπρόθεσμα κριτήρια, που έχει να κάνει με το μέλλον αυτού του τόπου.

Θα ζητούσα και εγώ να υπάρξει ήδη σε αυτό το νομοσχέδιο -και όχι στο μέλλον- αλλαγή του αριθμού των καλλιτεχνών που παίρνουν τις τιμητικές συντάξεις, να μην υπάρχει όριο ουσιαστικά, γιατί δεν θα έρθουν αυτές οι συντάξεις να καλύψουν προβλήματα γενικά συνταξιοδοτικά, αλλά θα δώσουν το μέτρο του σεβασμού της κοινωνίας μας απέναντι στην τέχνη και απέναντι στους ανθρώπους που την παράγουν και την καλλιεργούν.