Εισήγηση με θέμα «Αντιμετωπίζοντας την υγειονομική φτώχεια», παρουσίασε στο πρόσφατο Πανελλήνιο Συνέδριο Ασθενών ο βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και Συντονιστής της Ομάδας Υγείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην ομιλία του ο κ. Ξανθός ανέφερε :

«Σʼ αυτή τη χώρα υπάρχουν 2 πραγματικότητες. Η εικονική , αυτή που προβάλλει η κυβέρνηση προσπαθώντας να δημιουργήσει κλίμα επερχόμενης ανάκαμψης της οικονομίας και επιτυχημένης αναδιοργάνωσης του Κράτους , και η σκληρή , αποστομωτική και αποκαρδιωτική καθημερινότητα της απόλυσης και της ανεργίας, της ανέχειας και  της φτώχειας, της διάλυσης της Δημόσιας Διοίκησης και του Κοινωνικού Κράτους   και συνεπώς της αναξιοπρέπειας και της απελπισίας των ανθρώπων ,  που έχει πάρει πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις. 

Το ίδιο ισχύει και στο Σύστημα Υγείας. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου επαίρεται για τον εξορθολογισμό του ΕΣΥ  και την μείωση της σπατάλης , την ώρα που απλώνεται στην κοινωνία η «κηλίδα» της υγειονομικής φτώχειας , της απόλυτης δηλαδή στέρησης από μια  συνεχώς διευρυνόμενη ομάδα ανασφάλιστων πολιτών βασικών υπηρεσιών  ιατροφαρμακευτικών περίθαλψης .

Αυτή η υγειονομική ένδεια για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού , μαζί με τη λειτουργική κατάρρευση των δημόσιων νοσοκομείων, των Κέντρων Υγείας και των υγειονομικών Μονάδων του ΕΟΠΥΥ , των Δομών Ψυχικής Υγείας και απεξάρτησης , έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τους δείκτες υγείας στη χώρα μας , κάτι που τεκμηριώνεται με αδιαμφισβήτητο τρόπο από την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Υπάρχουν άπειρες καταγγελίες και δημοσιεύσεις για την επιδείνωση των συνθηκών περίθαλψης στα δημόσια νοσοκομεία, για τις τραγικές ανεπάρκειες σε ανθρώπινο δυναμικό , εξοπλισμό και υγειονομικό  υλικό  λόγω των δραστικών περικοπών στις λειτουργικές τους δαπάνες , με αποτέλεσμα την αδυναμία των γιατρών και των νοσηλευτών να προσφέρουν αποτελεσματικές υπηρεσίες , παρά το ζήλο και την υπερπροσπάθεια τους και μάλιστα σε συνθήκες μεγάλης εργασιακής πίεσης αλλά και μισθολογικής εξαθλίωσης,  και κυρίως την  ταλαιπωρία και πλημμελή φροντίδα των ασθενών που αισθάνονται «ανοχύρωτοι» μπροστά στην αρρώστια και στον κίνδυνο για τη ζωή. Αυτή λοιπόν η ζοφερή πραγματικότητα στο Σύστημα Υγείας δεν κρύβεται. Θα μπορούσαμε να μιλάμε  για ώρες αναδεικνύοντας τραγικές καθημερινές ιστορίες απόγνωσης ανθρώπων που στερούνται το βασικότερο  ανθρώπινο και κοινωνικό δικαίωμα , το δικαίωμα στην Υγεία. Δεν χρειάζεται όμως. Οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ξέρουν από πρώτο χέρι αυτό που παριστάνει ότι αγνοεί ή συνειδητά υποβαθμίζει η κυβέρνηση. Το μαρτυρούν οι ουρές στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών τις μέρες εφημερίας , οι πολύμηνες αναμονές   για ραντεβού στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία, τα ράντζα της αναξιοπρέπειας ακόμα και σε υπερσύγχρονα νοσοκομεία όπως το «Αττικόν» , το μαρτυρούν τα κοινωνικά ιατρεία -φαρμακεία που σε όλη τη χώρα καλύπτουν όσο μπορούν με ευαισθησία τα τεράστια κενά  του μνημονιακού κράτους .

 Αυτό που έχει σημασία είναι , όχι φυσικά να «επενδύσουμε» πολιτικά στην απελπισία της κοινωνίας , αλλά να συνειδητοποιήσουμε τη ζωτική ανάγκη να σταματήσει η ανθρωπιστική κρίση και η κοινωνική καταστροφή . Για μας , για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ η διάλυση της δημόσιας περίθαλψης , της μόνης δηλαδή περίθαλψης που έχουν οι οικονομικά αδύνατες  και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού ειδικά σε περίοδο κρίσης,  συνιστά κορυφαίο  λόγο εγκατάλειψης  της σημερινής αποτυχημένης «συνταγής»  και ριζικής αλλαγής προτεραιοτήτων στην οικονομική και κοινωνική πολιτική της χώρας. Μόνο με συλλογικούς  αγώνες  και κοινό μέτωπο των εργαζομένων στις Υπηρεσίες Υγείας, των ασθενών και των τοπικών κοινωνιών , μπορούμε να ελπίζουμε στην ανατροπή της σημερινής αθλιότητας στο χώρο της  Υγείας. Μόνο με ένα πολύμορφο και ενωτικό κίνημα για την επιβίωση  και ανασυγκρότηση της δημόσιας περίθαλψης , μπορούμε να οραματιστούμε ξανά την απο-εμπορευματοποίηση και την επανα-κοινωνικοποίηση της Υγείας. Στην υπόθεση της ανασυγκρότησης του ΕΣΥ και του δημοκρατικού προγραμματισμού των υπηρεσιών υγείας στη βάση ενός αξιόπιστου Χάρτη των αναγκών υγείας του πληθυσμού, οι ασθενείς και οι σύλλογοι τους μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο.

Αυτό λοιπόν που προέχει για τον  ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ  είναι η επείγουσα αντιμετώπιση της υγειονομικής φτώχειας με έκτακτα μέτρα και ανακατανομή των δημόσιων πόρων .

•    Κατ ʼαρχήν  πρέπει με κάθε τρόπο  διασφαλιστεί το μείζον ζήτημα : η δωρεάν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και νοσοκομειακής περίθαλψης όλων των μακροχρόνια ανέργων , απόρων και ανασφάλιστων ασθενών  , των ατόμων με αναπηρία , των ασθενών με ψυχικά  νοσήματα και των τοξικοεξαρτημένων .

•    Ταυτόχρονα πρέπει να επανεξεταστεί η συμμετοχή των ασθενών στη φαρμακευτική δαπάνη, που σήμερα, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις του αρμόδιου αναπληρωτή Υπουργού Υγείας, επιβαρύνει δυσανάλογα τους φτωχούς και αδύναμους.  Σήμερα πολλοί ασθενείς οδηγούνται  είτε στη μη συμμόρφωση , είτε στη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, με προφανείς συνέπειες  στη μη καλή ρύθμιση των χρονίων νοσημάτων τους και στην «αντίστροφη υποκατάσταση»  υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας με υπηρεσίες νοσοκομειακές λόγω  επιπλοκών , που επιβαρύνουν συχνά  με μη αναστρέψιμο τρόπο την υγεία τους και βεβαίως αυξάνουν μακροπρόθεσμα το κόστος περίθαλψης  . Θεωρούμε ότι είναι ρεαλιστικό να υπαχθούν άμεσα στη μηδενική συμμετοχή όλοι οι χρονίως πάσχοντες  και όσοι  ζουν  κάτω από το όριο της φτώχειας , με πρώτιστο μέλημα την πλήρη  και δωρεάν  φαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων.  Για τους υπόλοιπους ασθενείς θα πρέπει επίσης να συζητηθεί η μείωση  του  ποσοστού  συμμετοχής στο 15% .

•    Επίσης πρέπει να διασφαλιστεί η δωρεάν εμβολιαστική κάλυψη του παιδικού πληθυσμού που σήμερα δεν υλοποιείται , με ορατό τον κίνδυνο αναζωπύρωσης «ξεχασμένων» λοιμώξεων ,  καθώς και

•    ο δωρεάν προγεννητικός έλεγχος των εγκύων γυναικών , που η έλλειψη του έχει αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τους δείκτες περιγεννητικής θνησιμότητας στη χώρα.

 Στο εύλογο ερώτημα «που θα βρεθούν τα λεφτά» απαντούμε ότι η εξασφάλιση επαρκών πόρων  για την στήριξη της δημόσιας  περίθαλψης προϋποθέτει κατʼ αρχήν την υλοποίηση της βασικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ:  Ακύρωση του Μνημονίου και επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης στα πλαίσια συνολικής ευρωπαϊκής ρύθμισης για το χρέος ,  με λογιστικό έλεγχο και διαγραφή μεγάλου μέρους του , άμεσο «πάγωμα» πληρωμών και αποπληρωμή με ρήτρα ανάπτυξης  . Δεν γίνεται να πληρώνουμε τόκους και χρεολύσια για ένα μη βιώσιμο χρέος , την ώρα που καταρρέουν τα νοσοκομεία και χιλιάδες συμπολίτες μας δεν μπορούν -επειδή δεν έχουν ασφάλιση και χρήματα -να κάνουν εξετάσεις, να πάρουν τα φάρμακα τους  και να νοσηλευτούν όταν υπάρχει ανάγκη. 

Αυτό που πρέπει να συμφωνήσουμε είναι ότι το ΕΣΥ και ο ΕΟΠΥΥ χρειάζονται σταθερή χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι εξαρτώμενη από  το χρεωκοπημένο σύστημα     Κοινωνικής  Ασφάλισης  ή την απορροφησιμότητα του ΕΣΠΑ. 

Ταυτόχρονα είναι ζωτική ανάγκη η στροφή στην ΠΦΥ και την πρόληψη , με στήριξη  όλων των υγειονομικών μονάδων του ΕΟΠΥΥ και ειδικά των Εργαστηρίων τους , με  επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό και με διατομεακή παρέμβαση στην κοινότητα. Είναι κρίσιμης σημασίας  η άμεση  επανεξέταση από μηδενική βάση όλων  των συμβάσεων του ΕΟΠΠΥ με τα  ιδιωτικά Διαγνωστικά Κέντρα και Θεραπευτήρια και ο θεσμικός περιορισμός του επιχειρηματικού τομέα Διάγνωσης-Θεραπείας-Αποκατάστασης , κάτι που  θα δημιουργήσει σημαντική εξοικονόμηση πόρων που σήμερα κατευθύνονται στους  κρατικοδίαιτους «εθνικούς εργολάβους» της Υγείας .

Είναι βασική ανάγκη επίσης η αναδιοργάνωση του συστήματος προμηθειών στο ΕΣΥ και η δημόσια παρέμβαση  στο χώρο του φαρμάκου ( αναβάθμιση ΕΟΦ-ΙΦΕΤ στην κατεύθυνση της Εθνικής Φαρμακαποθήκης και Αποθήκης Υγειονομικού Υλικού -Αναλωσίμων ) και η ενσωμάτωση της φαρμακοβιομηχανίας σε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας με ενεργό ρόλο του Δημόσιου  Τομέα.

Ακόμα, είναι σημαντικό ζήτημα η επανεξέταση του υφιστάμενου καθεστώτος των ιδιωτικών συνεργείων στα δημόσια νοσοκομεία και η διερεύνηση της δυνατότητας   συνεταιριστικών πρωτοβουλιών στα πλαίσια της κοινωνικής οικονομίας για την κάλυψη ορισμένων υποστηρικτικών λειτουργιών των νοσοκομείων.

Κομβικής σημασίας είναι ο αξιόπιστος έλεγχος στον τομέα της συνταγογράφησης, της παραγγελίας εξετάσεων και της νοσοκομειακής περίθαλψης , καθώς και  η αποζημίωση με ρεαλιστικούς όρους κάθε επιστημονικά τεκμηριωμένης ιατρικής-νοσηλευτικής  πράξης με βάση αξιόπιστα διαγνωστικά-θεραπευτικά πρωτόκολλα , που  θα μειώσουν  το χρέος του ΕΟΠΥΥ προς τα δημόσια και κυρίως προς τα ιδιωτικά νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα .  Θεωρούμε επίσης ότι δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή σήμερα η διαχρονική συναλλαγή , προκλητή ζήτηση και  σπατάλη στο χώρο της Υγείας και ότι η διαφθορά στο ΕΣΥ  και η εκμετάλλευση του ασθενή και των κλάδων Υγείας των Ασφαλιστικών Ταμείων αποτελεί κοινωνικό έγκλημα που δεν μπορεί να έχει την παραμικρή κοινωνική ή πολιτική ανοχή.

Όλες αυτές οι αλλαγές θα έχουν σημαντικό δημοσιονομικό αλλά κυρίως κοινωνικό  και υγειονομικό όφελος. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι μπορούν να αποκαταστήσουν την  αξιοπιστία της Πολιτικής , την προτεραιότητα της έναντι της Οικονομίας και την ουσιαστική λειτουργία της Δημοκρατίας.   Γιατί για μας η Υγεία είναι και ζήτημα Δημοκρατίας.  Είναι ζήτημα πραγματικής ισοτιμίας των πολιτών την ώρα της ασθένειας.

Επιγραμματικά , για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ  το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας  για όλους,  μπορεί να αποτελέσει   τη «ρεαλιστική ουτοπία»  στην εποχή της υγειονομικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού»  .