Σύμφωνα με δημοσιευθείσα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας με τίτλο «Σύνορα της Ευρώπης: Καταπατήσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στα Σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία», η χρήση από τις ελληνικές Αρχές της πρακτικής των «απωθήσεων» («push backs») εναντίον ομάδων προσφύγων και μεταναστών που επιχειρούν να εισέλθουν στη χώρα μας μέσω χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων, θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή τους και παραβιάζει τα δικαιώματά τους. Η οργάνωση αναφέρεται σε «κραυγαλέα περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή εκ μέρους της ελληνικής ακτοφυλακής» και επισημαίνει ότι η ακολουθούμενη πρακτική «αποτελεί παραβίαση των διεθνών και περιφερειακών υποχρεώσεων της Ελλάδας καθώς και του εγχώριου δικαίου της».

Η έκθεση βασίζεται εκτός των άλλων σε μαρτυρίες ανθρώπων που υποστήριξαν ότι οι φύλακες είχαν κατασχέσει τα προσωπικά τους αντικείμενα (χρήματα, οικογενειακές φωτογραφίες και οικογενειακά κειμήλια) τα οποία, σε ορισμένες περιπτώσεις, είχαν πετάξει στη θάλασσα. Τονίζει ότι «όσοι πρόσφυγες και μετανάστες τελικά κατόρθωσαν να φτάσουν στην Ελλάδα κρατούνται επί μακρές περιόδους, σε συνθήκες φρικτές, σε σκοτεινά, βρόμικα, υγρά κελιά, με περιορισμένη πρόσβαση σε καθαρό αέρα και χωρίς επαρκή τροφή, χωρίς σωστές συνθήκες υγιεινής». Επιπλέον, αναφέρεται η ύπαρξη ανηλίκων οι οποίοι κρατούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα και βρίσκονται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση.

Κατόπιν διευκρινιστικών ερωτημάτων που θέσαμε στους συντάκτες της έκθεσης μας κοινοποιήθηκαν δεδομένα που καταγράφουν τριανταεννέα (39) «απωθήσεις» συνολικά, από τον Αύγουστο του 2012 έως τον Μάρτιο του 2013, με συγκεκριμένες ημερομηνίες, μαρτυρίες και με στοιχεία που αφορούν την ταυτότητα και την εθνικότητα – χώρα προέλευσης των προσφύγων. Οι είκοσι έξι (26) από αυτές τις «απωθήσεις» φέρεται να έλαβαν χώρα στα χερσαία σύνορα της χώρας και οι δεκατρείς (13) στο Αιγαίο πέλαγος.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές «να σταματήσουν τις απωθήσεις και να διερευνούν ισχυρισμούς περί συλλογικών απελάσεων και κακομεταχείρισης καθώς και να διώκουν τους εμπλεκόμενους». Εκφράζει «την επιθυμία όλοι όσοι συλλαμβάνονται στα σύνορα να έχουν την ευκαιρία δίκαιης εξέτασης των αιτημάτων τους για διεθνή προστασία», και «να σταματήσουν οι ελληνικές αρχές την αδιάκριτη και παρατεταμένη κράτηση παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο, καθώς και να χρησιμοποιούν εναλλακτικές της κράτησης».

Επειδή το προνόμιο μιας χώρας να φυλάσσει τα σύνορά της δεν συνεπάγεται ότι αυτό πρέπει να ασκείται σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσων προσπαθούν να φτάσουν σε ασφαλές καταφύγιο ή αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη,

Επειδή όπως ορθώς επισημαίνει η αναπληρώτρια διευθύντρια του προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, «η κρίση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να αντιμετωπίζονται άνθρωποι με απάνθρωπους τρόπους»,

Κατόπιν των ανωτέρω ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

1.      Θα διερευνήσουν τις καταγγελίες που διατυπώνονται στην έκθεση της εγνωσμένου κύρους οργάνωσης σχετικά με την ακολουθούμενη πρακτική των «απωθήσεων»; Θα διευκρινίσουν τι ορισμό δίνουν σε αυτή την πρακτική;

2.      Με ποια μέτρα σκοπεύει η χώρα μας να διαφυλάξει τα σύνορά της χωρίς να παραβιάζονται στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα των ομάδων προσφύγων και μεταναστών που επιχειρούν να εισέλθουν μέσω χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων;

3.      Ποιες ενέργειες έχουν δρομολογήσει σε σχέση με την απορρόφηση διαθέσιμων κοινοτικών κονδυλίων για τη συγκρότηση κι ενίσχυση των δομών που θα εξασφαλίσουν τη δίκαιη όσο και σύντομη εξέταση των αιτημάτων των προσφύγων αυτών για διεθνή προστασία; Υπάρχουν στοιχεία ως προς τις ευθύνες μη απορρόφησης των εν θέματι κονδυλίων και σε ποιες ενέργειες έχουν προβεί για την απόδοση ευθυνών και την αποκατάσταση των δυσλειτουργιών και της κακοδιαχείρισης, από την οποία, εν τέλει, ζημιώνεται πολλαπλώς και εξακολουθητικώς η χώρα μας και στον τομέα αυτόν;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Πέτρος Τατσόπουλος

Δημήτρης Τσουκαλάς

Θοδωρής Δρίτσας

Ρένα Δούρου

Τάσος Κουράκης