«Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ και η Δημόσια Διοίκηση.

Τα θεμελιωτικά στοιχεία του νέου κράτους»

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Ευχαριστώ τους διοργανωτές για την πρόσκληση και τη συμμετοχή στην ενδιαφέρουσα αυτή διημερίδα.

1.Το πρόβλημα δεν είναι αριθμητικό

Το πρόβλημα της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης δεν είναι αριθμητικό. Ποτέ δεν υπήρξε ποσοτικό ως προς το σύνολο των δημοσίων λειτουργών κάθε είδους ανάλογα και με τις ανάγκες των εκτεταμένων νησιωτικών και άλλων δύσκολα προσβάσιμων περιοχών. Καμιά άλλη χώρα της ΕΕ, άλλωστε, δεν αντιμετωπίζει τέτοια διασπορά του εθνικού κορμού, ούτε βέβαια εθνικά προβλήματα, στα οποία εσχάτως προστέθηκε και το κρίσιμο Μεταναστευτικό. Ήδη σε πίνακες Διεθνών Οργανισμών (π.χ. ΟΟΣΑ), η Ελλάδα, από τη δεκαετία του ʼ80 (σύμφωνα με πίνακα για τα έτη 1983-2002 που έχω στη διάθεσή σας), ήταν πιο κάτω από τον μέσο όρο σε αριθμό δημοσίων υπαλλήλων εν σχέσει με τον ενεργό πληθυσμό και παρά τις ως άνω ιδιαίτερες ανάγκες της.

Σήμερα με βάση την από 8-4-2013 ενημέρωση του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, για  το 2012, η Ελληνική Δημόσια Διοίκηση είναι από τις πιο ολιγάριθμες στην Ευρωζώνη των 17, στην ΕΕ των 27, στη συνολική Ευρώπη των 47 χωρών!

Συγκεκριμένα στις 31-12-2012 ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων (μονίμων και με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου) ανερχόταν σε 628.412 περίπου ανθρώπους. Από αυτούς 52.000 περίπου πρόσωπα έχουν σχέση ΙΔΑΧ, το συμβασιουχικό προσωπικό κάθε είδους (ορισμένου χρόνου, έργου, ωρομίσθιοι) ανέρχεται σε 38.207, οι μετακλητοί υπάλληλοι σε 1.844 πρόσωπα.

2.Απαιτείται «σοκ επανεκκίνησης»

Οι Έλληνες ΔΥ, παρά τα αντιθέτως προπαγανδιζόμενα, δεν έχουν περισσότερα προνόμια απʼόσα οι ΔΥ των άλλων χωρών. Έχουν αυτά που οι Διεθνείς Συνθήκες, το ευρωπαϊκό κεκτημένο, η Νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κατοχυρώνουν για όλους τους ευρωπαίους ΔΥ. Η μονιμότητα του άρθρου 103 παρ. 4 Συντ., που συναρτάται με την κατοχή οργανικής θέσης, ούτε υπερπροστατευτική, ούτε σκανδαλώδης είναι, αφού απαντάται και σε άλλες έννομες τάξεις. Γνωστοί, άλλωστε, ιστορικοί λόγοι επέβαλαν την ασφάλεια και τη βεβαιότητα της Δημόσιας Διοίκησης, σε περιπτώσεις έστω και ραγδαίων πολιτικών αλλαγών.

Όμως η Ελληνική Δημόσια Διοίκηση σήμερα έχει προβλήματα λειτουργίας, αποδοτικότητας, εξορθολογισμού, τεχνολογικής αναβάθμισης, ριζικής αναδιοργάνωσης. Έχει ανάγκη από ένα «σοκ» επανεκκίνησης.

Έχει επίσης πρόβλημα ελέγχου και χειραγώγησης από τις πολιτικές ελίτ, που την έβλεπαν ως «λάφυρό» τους, επειδή επρόκειτο περί του μεγαλύτερου συλλογικού εργοδότη και επομένως είχαν τη δυνατότητα αναπαραγωγής τους μέσω αυτής (παρεμβάσεις «πελατειακού» χαρακτήρα). Διαχρονικά υπήρξε σχέση άλωσης, κατοχής, νομής, λεηλασίας, καταχρηστικής διαχείρισης, κυρίως από τους νικητές του Εμφυλίου Πολέμου, που δίδαξαν την «οικειοποίηση» του κράτους και στις άλλες κυβερνητικές παρατάξεις.

3.Το Μνημόνιο επιτείνει το πρόβλημα

Το Βʼ Μνημόνιο (ν. 4046/2012) είδε το ζήτημα της Διοίκησης μόνο ποσοτικά, βάζοντας ως στόχο για δαπάνες λειτουργίας της το 9% του ΑΕΠ (σελ. 698 παρ. 7 ΦΕΚ Α 28/14-2-2012)˙ έθεσε δηλαδή ως στόχο να λειτουργεί εφεξής το Ελληνικό Δημόσιο με τους λιγότερους δυνατούς οικονομικούς πόρους σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ, της Ευρωζώνης, της ΕΕ και της Ευρώπης ολόκληρης! Επίσης ποσοτικά, το Μνημόνιο είδε και τις απαιτούμενες 150.000 απολύσεις ΔΥ μέχρι το 2015 (σελ. 698-699), πέραν των συνταξιοδοτήσεων, που μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012 ανήλθαν σε 95.000 περίπου.

Βάσει αυτού του ανορθολογισμού, χωρίς την προεκτίμηση των σύγχρονων αναγκών του κράτους (οι βασικές λειτουργίες του οποίου πρέπει να υπάρχουν σε όλα τα νησιά και τις απομακρυσμένες περιοχές), ενεργοποίησε θεσμούς-μηχανισμούς, όπως η επιμέρους αξιολόγηση, η εφεδρεία, η προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα, η συγχώνευση, η εσπευσμένη «κινητικότητα» και «διαθεσιμότητα» (σελ. 699-700 ΦΕΚ)˙ μηχανισμούς, δηλαδή, που, ενώ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην δημιουργία ενός πιο λειτουργικού και πιο παραγωγικού Δημοσίου (όπως έχει επιστημονικά υποστηριχθεί), εν τούτοις χρησιμοποιούνται μόνο για τον εντοπισμό «υπεράριθμων» δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό την απόλυση.

Είναι σαφές ότι ένα μετα-χρεωκοπημένο κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει με τις πιο πάνω προδιαγραφές των Μνημονίων. Αυτά τα προγράμματα εξάλλου απέτυχαν παταγωδώς και ως προς τους οικονομετρικούς τους στόχους.

4.Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Τα θεμελιωτικά στοιχεία του νέου κράτους

Τα θεμελιωτικά στοιχεία του νέου Ελληνικού Κράτους πρέπει να είναι η πληρότητα των Υπηρεσιών του, η ευελιξία των δομών του, το δημοκρατικό και συμμετοχικό του πνεύμα, η δημιουργικότητα, η κοινωνικότητα, η ευρηματικότητα των υπαλλήλων του, η διαρκής προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα˙  στοιχεία που υποστασιοποιούν τις βέλτιστες δομές, την ατομική ευθύνη αλλά και την ομαδική συνέργεια, υπό καθεστώς διαρκούς, διαφανούς και συμμετοχικής αξιολόγησης.

Έτσι, το πρόγραμμα του Μνημονίου αποπνέει σε πολλές περιπτώσεις προδημοκρατική εποχή. Γιατί:

-όταν ομνύεις στο ενιαίο κέντρο διακυβέρνησης και το συγκεντρωτικό σύστημα, ενώ ταυτόχρονα στην επόμενη παράγραφο διαπιστώνεις την έλλειψη αυτενέργειας των επιμέρους Υπουργείων και κλάδων της Διοίκησης που θα ενίσχυε την παραγωγικότητά τους˙

-όταν από τη μια θεσπίζεις το φεουδαρχικό σύστημα της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών για να ακρωτηριάζονται αδιακρίτως δομές και για να αφαιρούνται πόροι, και από την άλλη ομνύεις στην ανάγκη δημιουργίας ευέλικτων, προσαρμόσιμων και σύμφωνων με τα συγκριτικά εμπειρικά στοιχεία προϋπολογισμών των επιμέρους τομέων της κυβερνητικής πολιτικής (βλ. Έκθεση ΟΟΣΑ του 2012-Επιθεώρηση Κεντρικής Διοίκησης),

τότε, όχι μόνο δεν έχεις λάβει υπόψη τη φύση και την καταγωγή του κράτους, αλλά καταργείς και τους κανόνες της λογικής.

Κυρίες, κύριοι,

Μια νέα συζήτηση για το σύγχρονο κράτος και τη Δημόσια Διοίκηση στα πλαίσια της διαλεκτικής Αριστεράς βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ εμπλουτίζει διαρκώς τις αρχές που πρέπει να διέπουν το μεταμνημονιακό ελληνικό κράτος στον σημερινό ευμετάβολο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο, όπου η «επιχείρηση ιδιωτικοποίησής» του (παρά τη δογματική ασυνέπεια και την κυβερνητική αστοχία του μοντέλου) καλά κρατεί με τα Μνημόνια. Εμείς θα στηρίξουμε τη δημιουργία ενός σύγχρονου, λειτουργικού, ευέλικτου, δημοκρατικού και συμμετοχικού κράτους και θα ενθαρρύνουμε τους δημοσίους υπαλλήλους να συμβάλουν στην αξιοκρατική και παραγωγική ανασυγκρότησή του.

Ο νέος άλλωστε «συνταγματικός πατριωτισμός» που αναπτύσσεται στην Ευρώπη, είτε με τη μορφή της επικυριαρχίας των επιλογών των ισχυρών, είτε με τη μορφή της αυτοσυντηρητικής αμυντικής στάσης των αδύνατων, μας οδηγεί όλους να βρούμε τη «χρυσή τομή» στην ανασυγκρότηση του κράτους, του βέλτιστου αυτού δημιουργήματος της Πολιτικής Κοινωνίας.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.