Κοινή ανακοίνωση των τμημάτων Οικολογίας- Περιβάλλοντος - Χωρικού σχεδιασμού και Ενέργειας

Την Τρίτη, 23 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε, στη Νέα Υόρκη, Σύνοδος Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή. Στόχος της συνόδου η προετοιμασία του εδάφους για την επίτευξη μια νέας διεθνούς συμφωνίας για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που θα διαδεχθεί το πρωτόκολλο του Κιότο, στις προσεχείς συνδιασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, σε δύο μήνες στη Λίμα του Περού και τον Δεκέμβρη του 2015 στο Παρίσι. Οι συναντήσεις αυτές, των ηγεσιών Κυβερνήσεων, διενεργούνται με επίκεντρο τον διεθνή ανταγωνισμό μεταξύ ισχυρών συμφερόντων προκαλώντας ατελέσφορες συγκρούσεις τόσο για τον επιμερισμό των ευθυνών, όσο και για την ανάληψη δράσεων και δεσμεύσεων , όπως αποδεικνύουν δύο δεκαετίες αποτυχημένων «συνομιλιών» και τα διαρκή ναυάγια που ακολούθησαν τη συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης το 2009. Δεν αποτέλεσε έκπληξη ότι και αυτή η σύνοδος στέφθηκε με αποτυχία, καθώς κανένα ουσιαστικό βήμα δεν επιτεύχθηκε.

 Η Ελληνική κυβέρνηση, παρ’ ότι η χώρα μας βιώνει μια πρωτοφανή οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση, πιστή στις μνημονιακές της δεσμεύσεις, στο ρόλο του ουραγού και χωρίς σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, απουσίασε, για ακόμη μια φορά, από τη διεκδίκηση ουσιαστικών, ενεργητικών πολιτικών στην κατεύθυνση της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Πολιτικές που, πέραν των άλλων, μπορούν να οδηγήσουν και στη δημιουργία μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα στη χώρα μας. Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή πολιτική για την ενέργεια, το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στο όνομα της ενίσχυσης της νεοφιλελεύθερης ανταγωνιστικότητας, παρουσιάζει το τελευταίο διάστημα αξιοσημείωτη υποχώρηση. Ενδεικτική είναι η απροθυμία υιοθέτησης μέτρων για τις εκπομπές άνθρακα πέρα από το 2020, με τη συνεχή αναβολή επικύρωσης των δεσμεύσεων που ψήφισε το Ε.Κ., ενώ ταυτόχρονα οι πολιτικές προώθησης των ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας τείνουν να τεθούν σε δεύτερο πλάνο, με την αναθέρμανσης της ενίσχυσης των ορυκτών καυσίμων.

Το ενδιαφέρον στη Νέα Υόρκη επικεντρώθηκε στην αντισύνοδο των κινημάτων και στις αντίστοιχες κινητοποιήσεις που οργανώθηκαν πριν τη Σύνοδο Κορυφής μεταξύ 19 και 21 Σεπτεμβρίου. Κινήματα από ολόκληρο τον κόσμο, οργανώσεις και κόμματα της Αριστεράς, κοινωνικά δίκτυα, Μ.Κ.Ο., συνδικάτα, ακτιβιστές/στριες και επιστήμονες διοργάνωσαν μια αντισύνοδο με κεντρικό σύνθημα «Οι άνθρωποι, ο πλανήτης και η ειρήνη πάνω από τα κέρδη», με στόχο τη συγκρότηση και ενδυνάμωση ενός κινήματος από τα κάτω που θέτει στο επίκεντρό του τις γενεσιουργές αιτίες τις κλιματικής κρίσης: «Η αιτία του προβλήματος είναι το οικονομικό σύστημα που εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους και τον πλανήτη για την παραγωγή κερδών. Πρόκειται για ένα σύστημα που απαιτεί διαρκή μεγέθυνση, εκμετάλλευση, πολέμους, ρατσισμό, φτώχεια και ολοένα αυξανόμενη οικολογική καταστροφή προκειμένου να λειτουργήσει».

Την Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου, οι δρόμοι του Μανχάταν πλημύρισαν από 400.000 διαδηλωτές/τριες, στη μεγαλύτερη διαδήλωση για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα σε 150 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη πραγματοποιήθηκαν 2,646 κινητοποιήσεις, ανάμεσα σε αυτές και στην Αθήνα, κάτω από την Ακρόπολη. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διαδήλωση της Νέας Υόρκης πήραν μέρος περισσότερα από 70 τοπικά σωματεία και διεθνείς ενώσεις εργαζομένων από πλειάδα κλάδων μεταξύ αυτών της υγείας, της ενέργειας, των μεταφορών και της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Είναι περισσότερο από προφανές, βάσει και της πρόσφατης 5ης έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (IPCC), που καθιστά αδιαμφισβήτητη την ανθρωπογενή προέλευσή της, ότι το σημερινό σενάριο «business as usual» οδηγεί σε καλπάζουσα κλιματική αλλαγή,  με άνοδο της μέσης θερμοκρασίας άνω των 40 C μέχρι το τέλος του αιώνα, απειλώντας το παρόν και το μέλλον των κοινωνιών.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής έχουν οξεία ταξική διάσταση καθώς πλήττουν με μεγαλύτερη ένταση τα δισεκατομμύρια των φτωχών του παγκόσμιου Νότου που ευθύνονται συντριπτικά λιγότερο, όπως επίσης και τους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα του Βορρά, λόγω των λιγότερων μέσων που διαθέτουν για να τις αντιμετωπίσουν, αλλά  και των παραγωγικών δραστηριοτήτων τους που συνδέονται με το τοπικό περιβάλλον.

Η ανατολική Μεσόγειος περιλαμβάνεται στις πιο ευάλωτες περιοχές που θα έρθουν αντιμέτωπες με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής (αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων καιρικών φαινομένων –καύσωνες, πλημμύρες-, πυρκαγιές, παράκτια διάβρωση, λειψυδρία κ.α.) με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και στις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων, αλλά και σε πληθώρα κλάδων της παραγωγής όπως η γεωργία και η κτηνοτροφία.

Σε διεθνές επίπεδο, κεντρικό στόχο και διεκδίκηση της αριστεράς αποτελεί η απαίτηση για την επίτευξη μια δίκαιης φιλόδοξης και νομικά δεσμευτικής συμφωνίας που θα βασίζεται στην αρχή των Κοινών αλλά Διαφοροποιημένων Ευθυνών και των Αντίστοιχων Δυνατοτήτων και στο στόχο μη υπέρβασης του ορίου των 1,50 C στο πλαίσιο του αντίστοιχου «προϋπολογισμού άνθρακα».  

Κύριος άξονας σε αυτή την κατεύθυνση αποτελεί ένα δεσμευτικό και κοινωνικά δίκαιο πλαίσιο άμεσων μέτρων καθαρών μειώσεων των εκπομπών αερίων ρύπων, ενάντια στην κερδοσκοπία και τις αυταπάτες των μηχανισμών της αγοράς, για τη σταδιακή απεξάρτηση των οικονομιών των ανεπτυγμένων χωρών από τον άνθρακα έως το 2050 – το 2070 σε παγκόσμια κλίμακα -.

Η μάχη για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής  δεν αφορά, πρώτιστα, έναν τεχνικό –τεχνολογικό μετασχηματισμό στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης «πράσινης ανάπτυξης» της αγοράς. Αντίθετα, στην εποχή της συνδυασμένης οικονομικής-οικολογικής κρίσης του καπιταλισμού, είναι επιτακτική η ανάγκη ενός κοινωνικού-οικολογικού μετασχηματισμού της παραγωγικής διαδικασίας και των προτύπων κατανάλωσης στην κατεύθυνση μιας «οικονομίας των αναγκών», με σοσιαλιστικό ορίζοντα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ενεργειακός αλλά και ο ευρύτερος παραγωγικός και περιβαλλοντικός σχεδιασμός που ως ΣΥΡΙΖΑ θεωρούμε δομικό στοιχείο του δικού μας προγράμματος ανασυγκρότησης, έχει στο επίκεντρό την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την ικανοποίηση των αναγκών της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας.