14/11/2014

Κρούσματα φυματίωσης κρατουμένων στο ΑΤ Πατησίων: εγκληματική πλέον η πρακτική της παράνομης κράτησης μεταναστών και προσφύγων σε κρατητήρια-κολαστήρια και κέντρα κράτησης

 

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους Υπουργούς

- Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη

- Υγείας

Θέμα: Κρούσματα φυματίωσης κρατουμένων στο ΑΤ Πατησίων: εγκληματική πλέον η πρακτική της παράνομης κράτησης μεταναστών και προσφύγων σε κρατητήρια-κολαστήρια και κέντρα κράτησης. Εκθέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των κρατουμένων και των εργαζομένων.

Την βασιμότητα της από 16/10/2014 ανακοίνωσης - καταγγελίας της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αττικής, περί κρουσμάτων φυματίωσης μεταξύ των κρατουμένων στο Αστυνομικό Τμήμα Πατησίων και των άθλιων συνθηκών κράτησης που επικρατούν στα κρατητήρια και και απειλούν την υγεία κρατουμένων και αστυνομικών, διαπίστωσαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάς, Βασιλική Κατριβάνου και Δημήτρης Τσουκαλάς κατά την επίσκεψή τους την 22/10/2014 στο εν λόγω τμήμα.

Στο υγρό και ανήλιαγο κρατητήριο - μπουντρούμι του Αστυνομικού Τμήματος Πατησίων, χωρίς καμία πρόσβαση σε προαύλιο χώρο, υπό απαράδεκτες συνθήκες, κρατούνταν για πάνω από δέκα μήνες ακόμα και ασθενείς και μάλιστα από χώρες στις οποίες είναι ανέφικτη η απέλαση. Συγκεκριμένα, υπό τις ως άνω άθλιες συνθήκες κρατούνταν πολίτης Σουδάν, του οποίου η κράτηση συνεχίστηκε και μετά την μετάβασή του και νοσηλεία του για φυματίωση - ενώ προηγουμένως κρατείτο στο ΑΤ Κολωνού - και αφέθηκε ελεύθερος μόλις πριν μερικές μέρες, αλλά και ο νοσηλευόμενος σήμερα για φυματίωση πολίτης Σομαλίας, είχε προηγουμένως νοσηλευτεί μετά από κρίση επιληψίας και λάμβανε σχετική αγωγή στο κρατητήριο! Είναι δε τραγικό, ότι και τρίτος κρατούμενος που εξετάστηκε μετά την νοσηλεία του συγκρατουμένου του και κρίθηκε αναγκαία και σε αυτόν η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για λανθάνουσα φυματίωση, αντί να αφεθεί ελεύθερος για λόγους υγείας, μετήχθη για συνέχιση της κράτησής του στο Αστυνομικό Τμήμα Κολωνού, γεγονός που θέτει σε ενδεχόμενο κίνδυνο την υγεία του καθώς και των υπολοίπων κρατουμένων καθώς και των αστυνομικών και των λοιπών εργαζομένων στους χώρους των αστυνομικών τμημάτων.

Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ διαπίστωσαν επίσης, ότι δεν έχουν ληφθεί τα αναγκαία μέτρα ούτε και έχει υπάρξει η επιβαλλόμενη μέριμνα από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη αλλά και από το Υπουργείο Υγείας, για την διασφάλιση της υποχρέωσης πρόνοιας και προστασίας της υγείας τόσο των κρατουμένων, όσο και των αστυνομικών υπαλλήλων αλλά και των λοιπών εργαζομένων στο ΑΤ Πατησίων, όπως των μελών και διερμηνέων των Επιτροπών Ασύλου (β΄ βαθμός) που λειτουργούν σε χώρους του τμήματος, καθώς και του προσωπικού καθαριότητας.

Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης περιορίστηκε σε μια προφορική ενημέρωση για τους κινδύνους μετάδοσης της φυματίωσης και στην πρόσκληση για εξέταση αρχικά των αστυνομικών υπαλλήλων του αστυνομικού τμήματος, που έγινε από την ιατρό εργασίας του Υπουργείου, στη συνέχεια –και μετά από δεκαήμερο- των μελών των Επιτροπών Ασύλου, ενώ αντίστοιχη ενημέρωση δεν είχαν λάβει από την αρμόδια ιατρό εργασίας οι διερμηνείς των Επιτροπών Ασύλου κατά το χρόνο της επίσκεψης. Εξετάσθηκαν επίσης οι κρατούμενοι και διενεργήθηκε απολύμανση των χώρων, μετά την παρέλευση δεκαημέρου από την διαπίστωση του κρούσματος φυματίωσης.

Είναι απαράδεκτο ότι, κατά την επίσκεψη των βουλευτών ήτοι είκοσι μέρες μετά την διαπίστωση των αρχικών δύο κρουσμάτων φυματίωσης και δεκαπέντε μέρες μετά την θετικότητα του ελέγχου της φυματινοαντίδρασης (Mantoux) για την ανίχνευση της φυματικής λοίμωξης (μόλυνσης και όχι απαραίτητα νόσησης από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης) σε τρεις άλλους κρατουμένους και 9 αστυνομικούς, το Υπουργείο δεν είχε διασφαλίσει καν την δωρεάν διενέργεια περαιτέρω ελέγχου τους, με την δοκιμασία απελευθέρωσης ιντερφερόνης (Interferon-Gamma Release Assays / QUANTIFERON TB Gold In-Tube) που είναι εργαστηριακή τεχνική για περαιτέρω έλεγχο της θετικής φυματινοαντίδρασης (διάκριση μεταξύ λανθάνουσας φυματίωσης και θετικοποίησης μετά από αντιφυματικό εμβολιασμό με BCG). 

Επιπλέον, δεν προκύπτει ότι ο έλεγχος σε κρατούμενους και εργαζόμενους ακολούθησε τις γενικές αρχές του εθνικού προγράμματος ελέγχου της φυματίωσης, όπως έχουν αποτυπωθεί στο Παράρτημα του Εθνικού Προγράμματος Δράσης για την πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας. Ιδιαίτερα δεν εφαρμόσθηκε ο αλγόριθμος ανίχνευσης νέων περιπτώσεων φυματίωσης, όταν μάλιστα αφορά ειδικά ευάλωτο πληθυσμό κρατουμένων μεταναστών. Δεν εξετάσθηκαν οι κρατούμενοι άλλων αστυνομικών τμημάτων, στα οποία είχαν προηγουμένως κρατηθεί οι νοσούντες ή / και οι λαμβάνοντες φαρμακευτική αγωγή, ούτε προέκυψε ότι έλαβε χώρα σχετική ενημέρωση και πρόσκληση για εξέταση των εργαζομένων αστυνομικών ή άλλου προσωπικού σε αυτά.

Κατά τον χρόνο επίσκεψης των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στο ΑΤ Πατησίων, οι αστυνομικοί δεν γνώριζαν αν η αρμόδια ιατρός εργασίας και ο τεχνικός σύμβουλος, είχαν διενεργήσει την προβλεπόμενη από την ισχύουσα νομοθεσία, (νόμος 3850/2010 “Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων) επιθεώρηση από πλευράς υγείας και ασφάλειας όλων των χώρων του ΑΤ Πατησίων ως προς την κατάσταση και την καταλληλότητά τους από πλευράς υγείας και ασφάλειας και αν είχαν προτείνει - όπως προβλέπεται - μέτρα αντιμετώπισης των κινδύνων ή τυχόν παραλείψεων για την αντιμετώπισή τους στο Υπουργείο (όπως πορίσματα και υποδείξεις σχετικά με την υγιεινή των χώρων, την καθαριότητά τους, τις προδιαγραφές και την συχνότητα καθαρισμού τους, τον αερισμό τους, την παροχή ειδών προσωπικής υγιεινής, απολυμαντικών κ.α), ούτε είχαν ενημερωθεί για τυχόν πορίσματα ως προς τις αιτίες των ασθενειών και δη της φυματίωσης, που οφείλονται στην εργασία τους, ούτε της ανάλυσης και της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ερευνών και των προτεινόμενων μέτρων για την πρόληψη των  ασθενειών αυτών. Κατά τον ίδιο χρόνο, στο εν λόγω αστυνομικό τμήμα, υπήρχαν σοβαρότατες ελλείψεις σε στοιχειώδη είδη προσωπικής υγιεινής και προφύλαξης (π.χ. σαπούνια, απολυμαντικά ).

Επιπλέον, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, δημοσιοποιήθηκαν δύο εκθέσεις, το προ εβδομάδος Πόρισμα αυτοψιών σε κρατητήρια / κέντρα κράτησης 11 ελληνικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο προάσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και το Ενημερωτικό Σημείωμα του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για το κέντρο κράτησης Αμυγδαλέζας Αττικής. Οι ως άνω εκθέσεις κάνουν λόγο για απάνθρωπη κατάσταση και εξευτελιστική μεταχείριση ανθρώπων, για άθλιες συνθήκες κράτησης και περιστατικά φυματίωσης μεταξύ των κρατουμένων.

Συγκεκριμένα, στο ως άνω Πόρισμα Αυτοψιών, - που διενεργήθηκαν στους χώρους κράτησης του Ελληνικού, στα κρατητήρια του Α.Τ. Γλυφάδας Β΄, του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, του Α.Τ. Δραπετσώνας και της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής στην Πέτρου Ράλλη, καθώς και στο κέντρο κράτησης Κορίνθου – καταγράφηκαν (α) δύο περιστατικά κρατουμένων με φυματίωση (ένας Σομαλός στους χώρους κράτησης του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος και ένας Αφγανός 29 ετών οροθετικός με φυματίωση στο Α.Τ. Δραπετσώνας), (β) κρατούμενοι με προβλήματα υγείας (Παλαιστίνιος παραπληγικός στα κρατητήρια του Α.Τ. Δραπετσώνας, Σομαλός στους χώρους κράτησης του Ελληνικού, αιτών άσυλο, με σοβαρά προβλήματα ο οποίος είχε προηγουμένως νοσηλευτεί με σοβαρά εγκαύματα που προκλήθηκαν από φωτιά που πήρε η βάρκα του κατά την είσοδό του στην Ελλάδα), (γ) ψυχικά ασθενείς (Α.Τ. Γλυφάδας Β', Υποδιεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής / Πέτρου Ράλλη, κέντρο κράτησης Κορίνθου), (δ) ασυνόδευτοι ανήλικοι (Α.Τ. Γλυφάδας, κέντρο κράτησης Κορίνθου), (ε) οικογένειες με παιδιά (Υποδιεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής / Πέτρου Ράλλη, Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος).

Επίσης, περιπτώσεις κρατουμένων για διάστημα έως ή και άνω των 18 μηνών (Α.Τ. Γλυφάδας Β΄, Α.Τ. Δραπετσώνας και στο κέντρο κράτησης Κορίνθου 117 άτομα άνω του δεκαοκταμήνου). Στο Πόρισμα καταγράφεται ότι «[…] η πρόσβαση στο άσυλο παραμένει προβληματική και οι συνθήκες κράτησης προσφύγων και μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων και εξαιρετικά ευάλωτων περιπτώσεων, είναι εξαιρετικά κακές και συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση (όπως άλλωστε έχει επανειλημμένα κρίνει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), καθίστανται δε ακόμα πιο ανυπόφορες εξαιτίας της απαράδεκτης πρακτικής της πολύμηνης κράτησης, η οποία υπερβαίνει πλέον το νόμιμο επιτρεπτό όριο των 18 μηνών. […]» Ειδικότερα διαπιστώθηκαν«[…].απάνθρωπες και εξευτελιστικές : απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής και έλλειψη σε είδη προσωπικής υγιεινής, συχνά περιορισμένη πρόσβαση στις τουαλέτες, ανεπαρκές ποσοτικά και ποιοτικά φαγητό, υπερπληθυσμός σε μερικές περιπτώσεις, ανυπαρξία ή ανεπάρκεια ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, φυσικού φωτισμού, αερισμού, κλιματισμού, προαυλισμού και επικοινωνίας με τον “έξω κόσμο”.[…]». [ ΕΚΘΕΣΗ Συνθήκες διοικητικής κράτησης & πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, 23/10/2014 ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΑΣΥΛΟ http://asylum-campaign.blogspot.gr/.]

Επίσης, στο Ενημερωτικό Σημείωμα του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ως προς το κέντρο κράτησης Αμυγδαλέζας Αττικής, «[…], διαπιστώθηκε ότι στο ανωτέρω κέντρο κράτησης κρατούνται περίπου 1800 κρατούμενοι, μεταξύ των οποίων και 90 περίπου ανήλικοι ηλικίας από 15 έως 17 ετών, με καταγωγή κυρίως το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Συρία, τη Σομαλία και τη Νιγηρία[…].» ενώ «[…]..,επισημαίνεται ότι οι αλλοδαποί που κρατούνται στην ΥΦΕΚΑ Αμυγδαλέζας βρίσκονται στο εν λόγω κέντρο ενόψει της απέλασής τους και σε καθεστώς πλήρους κράτησης (και όχι φιλοξενίας), για πολλούς δε η απέλαση είναι ανέφικτη […]..,ότι πολλοί αλλοδαποί κρατούνται εκεί για περισσότερους από 18 μήνες (διαπιστώθηκαν περιστατικά κράτησης έως και 25 μήνες!) […]». Επίσης ότι «[…]κάποιοι εκ των [κρατουμένων], κατά δήλωση των ιατρών του κέντρου, πάσχουν από φυματίωση και άλλες μεταδοτικές ασθένειες[…]» καθώς και ότι «τα κρούσματα φυματίωσης και άλλων μεταδοτικών ασθενειών μαρτυρούν την απουσία καθαριότητας και υγιεινής στους χώρους αυτούς. […].». Τέλος, Το Ίδρυμα «[…]καλεί τις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να παύσει άμεσα αυτή η απάνθρωπη κατάσταση, και ιδίως των ανηλίκων, που αποτελεί όνειδος για την Ευρώπη και τον ουμανιστικό πολιτισμό της και να δοθεί μέριμνα για την αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων αυτών[…]». [Επίσκεψη αντιπροσωπείας ΙΜΔΑ στην Υπηρεσία Φύλαξης Εγκαταστάσεων Κράτησης (ΥΦΕΚΑ) Αμυγδαλέζας, 18/10/2014. 

https://drive.google.com/file/d/0BznTtGQ082QSDhURzAxc09aUGVaSGluUjB0SDFQa0pEeTVJ/view?usp=sharing

Επιπλέον, δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα η τελευταία έκθεση - κόλαφος για την Ελλάδα, της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην οποία επίσης καταγράφονται οι απαράδεκτες συνθήκες κράτησης στα κρατητήρια και στα κέντρα κράτησης της χώρας, συνθήκες οι οποίες συνιστούν, σύμφωνα με την Επιτροπή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ανθρώπων.

Η εμφάνιση κρουσμάτων μεταδιδόμενων ασθενειών και δη φυματίωσης δεν αποτελεί μεμονωμένο και τυχαίο περιστατικό που παρουσιάστηκε στο ΑΤ Πατησίων αφού ήδη, οι ως άνω εκθέσεις που αφορούν επισκέψεις οργανώσεων σε ορισμένους μόνο χώρους κράτησης, καταγράφουν - πέραν άλλων ασθενειών - κρούσματα φυματίωσης σε δύο άλλα αστυνομικά κρατητήρια (στους χώρους κράτησης του Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, στο Α.Τ. Δραπετσώνας) και στο «πρότυπο», κατά το Υπουργείο, Υ.Φ.Ε.Κ.Α Αμυγδαλέζας.

Ήδη από το 2011, στην Έκθεση «Επείγουσα παρέμβαση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στους χώρους κράτησης μεταναστών στον Έβρου» καταδεικνύεται «[…] ότι οι συνθήκες κράτησης αποτελούν σοβαρό αντικείμενο ανησυχίας για την υγεία των μεταναστών […] το 63% των ιατρικών παθήσεων οφείλονταν ή/και συνδέονταν με τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής κατά τη διάρκεια της κράτησής τους […]. Τα ψυχολογικά συμπτώματα στην πλειονότητά τους (85%) προκαλούνται ή επιδεινώνονται από την κράτηση […]» και καταγράφεται ότι «…[…] Οι συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα κράτησης δεν ανταποκρίνονται στα εθνικά και διεθνή πρότυπα. Στους χώρους κράτησης, όπου οι ΓΧΣ πραγματοποίησαν την παρέμβασή τους, βασικά προβλήματα ήταν : ο μεγάλος συνωστισμός, οι απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής, η ελλιπής διανομή ειδών προσωπικής υγιεινής και ρουχισμού, η απουσία πρόνοιας για την κατάλληλη στέγαση ευπαθών ομάδων, και ο ανεπαρκής προαυλισμός, […]».

http://www.msf.gr/sites/default/files/msfpublications/final_1106_report_evros_gr.pdf

Το ίδιο χρονικό διάστημα, σε Έκθεση κοινής αποστολής / αυτοψίας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και του Περιφερειακού Γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην περιοχή του Έβρου, διαπιστώνεται από τους δύο αυτούς κατ’εξοχήν αρμόδιους φορείς ότι «[..] Το κύριο πρόβλημα είναι ο αυξημένος κίνδυνος για μεταδοτικές ασθένειες στα κέντρα κράτησης. Αυτός συνδέεται κυρίως με το σοβαρό συνωστισμό, την έλλειψη υγιεινής, την έλλειψη βασικών αγαθών (π.χ. κουβέρτες, παπούτσια, σαπούνι κτλ.), την έλλειψη δυνατότητας για υπαίθριες δραστηριότητες και τη μακρά διάρκεια της κράτησης. Οι συνθήκες στα κέντρα υπολείπονται των ελαχίστων διεθνών προδιαγραφών σε όλα τα κέντρα κράτησης που επισκεφθήκαμε. Είναι σαφώς τεκμηριωμένο ότι ο συνωστισμός αυξάνει τον κίνδυνο για μεταδοτικές ασθένειες όπως η φυματίωση, η διάρροια, οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού κλπ.[..]».( ECDC/WHO REGIONAL OFFICE FOR EUROPE/JOINT MISSION REPORT , 04/08Apri2011).

http://www.ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/1105_MIR_Joint_WHO_Greece. pdf.

Σε πρόσφατη, δε, Έκθεσή τους «[..] Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, μάρτυρες του πόνου και των επιπτώσεων στην υγεία που προκαλεί η κράτηση, [..]»  καταγγέλλουν «[..] την πρακτική της γενικευμένης και παρατεταμένης κράτησης των μεταναστών και αιτούντων άσυλο που μετά την έναρξη της επιχείρησης «Ξένιος Δίας» εφαρμόζεται μαζικά, πλήττοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους […] Η πρακτική της κράτησης μεταναστών και αιτούντων άσυλο όπως εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, και σύμφωνα με την εμπειρία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, καθώς και οι συνθήκες της κράτησης, όχι μόνο παραβιάζουν την εθνική, Ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία αλλά και βλάπτουν άμεσα την υγεία και την αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων.[…]». Αθέατος Πόνος / Γιατροί Χωρίς Σύνορα / 2014. http://www.msf.gr/sites/default/files/msfpublications/report_detention_migrants_greece_gr.pdf

Επειδή, στην παρούσα χρονική στιγμή χιλιάδες άνθρωποι κρατούνται παράνομα και υπό απάνθρωπες συνθήκες, στα κρατητήρια και στα Κέντρα Κράτησης της χώρας, εκατοντάδες δε εξ αυτών παρά την παρέλευση του ανώτατου ορίου των δεκαοκτώ μηνών κράτησής τους. Οι άνθρωποι αυτοί καταδικάστηκαν χωρίς δικαστή, έξω από κάθε νομιμότητα, σε επ’ αόριστον κράτηση της οποίας η διάρκεια είναι στο έλεος του Υπουργείου.

Επειδή, όλοι οι κρατούμενοι στα κρατητήρια και στα Κέντρα Κράτησης βιώνουν, πέραν της παράνομης στέρησης της ελευθερίας τους, επιπλέον απάνθρωπη μεταχείριση, λόγω και των συνθηκών κράτησής τους, που εκθέτει πλέον τη ζωή και την υγεία τους σε κίνδυνο καθώς και των εργαζομένων - αστυνομικών και λοιπού προσωπικού - σε αυτά.

Επειδή οι συνθήκες κράτησης προσώπων στα Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών και στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων συνιστούν per se απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και το Σύνταγμα της Ελλάδας και εκθέτουν τη χώρα διεθνώς.

Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, έχει επανειλλημένως καταγγείλει και καταδείξει τις ως άνω παραβιάσεις της νομιμότητας που συντελούνται ως προς τον παράνομο χαρακτήρα και τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης χιλιάδων ανθρώπων.

Επειδή, το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης,, αντί να λάβει μέτρα για την άρση των ως άνω παραβιάσεων, την συμμόρφωση με τη νομιμότητα και την διασφάλιση της αξιοπρέπειας και της υγείας όλων των προσώπων, κρατουμένων και εργαζομένων που τελούν υπό την ευθύνη του, αντί να λάβει μέτρα για να σταματήσει η παράνομη αυτή μεταχείριση χιλιάδων ανθρώπων, επιτείνει την παρανομία και παραβιάζει πια ευθέως και απροκάλυπτα το Σύνταγμα και τους ισχύοντες νόμους, ενώ παράλληλα δηλώνει ότι « [..] οι καταγγελίες και οι διαπιστώσεις [..] που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις κ.λ.π. διεθνών οργανισμών και ανθρωπιστικών οργανώσεων σχετικά με τις συνθήκες κράτησης κ.λ.π. στη χώρα μας [..] αποτελούν αντικείμενο προβληματισμού και ενδελεχούς μελέτης και διερεύνησης εκ μέρους των Υπηρεσιών μας [..] (υπ’ αριθ. πρωτ.7017/4/16236 από 30/4/2013 Απάντηση του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη στην Ερώτηση βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ 9244/5-4-2013). Αφίσταται, δε, από την παροχή αποδεικτικών στοιχείων για τις διαδικασίες και την επακριβή διάθεση των πιστώσεων εκατομυρίων ευρώ από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη - υλοποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής και δη για την σύσταση και λειτουργία των άθλιων Κέντρων Κράτησης, ενίοτε υπό την αιτιολογία των λόγων εθνικής ασφάλειας (!).(υπ’αριθ. πρωτ.7017/4/15270 από 26/10/2012 Απάντηση του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη στην Α.Κ.Ε 200/1-10-2012).

Επειδή, έξι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιούλιο του 2013 απέστειλαν Αναφορά - Καταγγελία στους Υπουργούς Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για τις άθλιες συνθήκες κράτησης αλλοδαπών σε κρατητήρια και τις παραβιάσεις της νομιμότητας τις οποίες διαπίστωσαν κατά τις επισκέψεις τους σε αυτά, χωρίς να λάβουν έως τώρα ενημέρωση ή απάντηση από τα Υπουργεία. Η Αναφορά - Καταγγελία υποβλήθηκε και στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, δια μεσου της οποίας διαβιβάστηκε στην αρμόδια Εισαγγελία Πρωτοδικών και έχει διαταχθεί προκαταρκτική εξέταση η οποία είναι σε εξέλιξη.

Επειδή καθίσταται προφανές ότι η εμφάνιση κρουσμάτων μεταδιδόμενων ασθενειών και δη φυματίωσης δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό που παρουσιάστηκε στο ΑΤ Πατησίων. Αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου και οφείλεται ή συνδέεται με τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής που επικρατούν στα κρατητήρια και τα κέντρα κράτησης και εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή κρατουμένων και  εργαζομένων σε αυτά.

Επειδή όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, υγείας, τιμής και ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων (Άρθρο 5 παρ.3 του Συντάγματος).

Επειδή ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, ως πολιτικός και διοικητικός προϊστάμενος των υπεύθυνων αρχών για τη σύλληψη και διοικητική κράτηση αλλοδαπών, είναι υπεύθυνος και υπόλογος για την, εκ του νόμου, οφειλόμενη προστασία της ζωής, της υγείας και της αξιοπρέπειας κάθε προσώπου που τελεί υπό κράτηση. Είναι, δε, υπόλογος για κάθε παράνομη πράξη ή ενέργεια της Διοίκησης που επισύρει την ευθύνη του Δημοσίου για αποζημιώσεις για παράνομη κράτηση και απάνθρωπη μεταχείριση, που είναι βέβαιο ότι θα φτάσουν ποσά εκατομυρίων ευρώ. Ήδη το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει επιδικάσει πάνω από ένα εκατομύριο ευρώ, σε βάρος της Ελλάδας, για παραβιάσεις που αφορούν τη νομιμότητα, και τις συνθήκες κράτησης, πριν ακόμα την κατάφωρη παραβίαση της παράτασής της και πέραν του δεκαοκταμήνου.

Επειδή ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, είναι ο εκ του νόμου υπεύθυνος και υπόλογος για την για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων κατά την άσκηση της εγασίας τους και δη των αστυνομικών υπαλλήλων και των λοιπών εργαζομένων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου ή/και ασκούν δραστηριότητες σε χώρους ευθύνης του, καθώς και για την υγιεινή και την ασφάλεια των χώρων αυτών (ν. 3850/2010 “Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων’’).

Επειδή ο Υπουργός, ως πολιτικός και διοικητικός προϊστάμενος των υπεύθυνων αρχών για τη διοικητική κράτηση αλλοδαπών, είναι υπόλογος και για τυχόν ποινικές ευθύνες που θα θα ανακύψουν σε βάρος διοικητικών οργάνων που λειτουργούν κατ’ εντολήν του και ευθύνονται για παράνομη κράτηση και απάνθρωπη μεταχείριση προσώπων  που εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή κρατουμένων και εργαζομένων αλλά και τη δημόσια υγεία.

Α) Ερωτάται ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη:

1) Ποια μέτρα θα λάβει προκειμένου να εξασφαλιστεί άμεσα η εκ του νόμου οφειλόμενη προστασία της υγείας, της ζωής και της αξιοπρέπειας κάθε προσώπου που τελεί υπό την ευθύνη τουΥπουργείου και δη των κρατουμένων και των εργαζομένων, ήτοι των αστυνομικών υπαλλήλων και των λοιπών εργαζομένων υπό την αρμοδιότητα του;

2) Δεδομένου του ότι η εμφάνιση κρουσμάτων μεταδιδόμενων ασθενειών και δη φυματίωσης, δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό που παρουσιάστηκε στο ΑΤ Πατησίων, έγινε η εκ του νόμου οφειλόμενη ενημέρωση από τους αρμόδιους ιατρούς για τους κινδύνους μετάδοσης της φυματίωσης σε κρατουμένους και εργαζομένους, - αστυνομικούς υπαλλήλους και λοιπό προσωπικό - όλων των κέντρων κράτησης και αστυνομικών τμημάτων της χώρας που έχουν κρατουμένους και πρωτίστως, στα αστυνομικά τμήματα και κέντρα κράτησης στα οποία κρατήθηκαν είτε ασθενείς ή άτομα για τα οποία κρίθηκε απαραίτητη η λήψη αντιφυματικής αγωγής; Διασφαλίστηκε η δωρεάν και προσήκουσα πρόσβαση όλων των ανωτέρω - κρατουμένων και εργαζομένων - σε προληπτική εξέταση για φυματίωση, δεδομένων των κινδύνων μετάδοσής της, στους οποίους έχουν, πολύ πιθανόν, εκτεθεί; Μετά την θετικότητα του ελέγχου της φυματινοαντίδρασης (Mantoux) για την ανίχνευση της φυματικής λοίμωξης σε κάποιους κρατουμένους και αστυνομικούς, διασφάλισε το Υπουργείο την δωρεάν διενέργεια περαιτέρω ελέγχου τους, με την δοκιμασία απελευθέρωσης ιντερφερόνης, για την διάκριση και πιθανότητα λανθάνουσας φυματίωσης;

3) Η αρμόδια ιατρός εργασίας και ο τεχνικός σύμβουλος, διενήργησαν την προβλεπόμενη από την ισχύουσα νομοθεσία (ν. 3850/2010), επιθεώρηση από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας όλων των χώρων του ΑΤ Πατησίων –συμπεριλαμβανομένων και των κρατητηρίων-, ως προς την κατάσταση και την καταλληλότητά τους από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας, μετά μάλιστα από ένα τόσο σοβαρό περιστατικό; Εάν ναι, έχουν προτείνει – όπως προβλέπεται - μέτρα αντιμετώπισης των κινδύνων ή τυχόν παραλείψεων για την αντιμετώπισή τους στο Υπουργείο, όπως πορίσματα και υποδείξεις σχετικά με την υγιεινή των χώρων, την καθαριότητά τους, τις προδιαγραφές και την συχνότητα καθαρισμού τους, τον αερισμό τους, την παροχή ειδών προσωπικής υγιεινής, απολυμαντικών κ.α; Ποιό το περιεχόμενό τους; Ποιά τα πορίσματά τους ως προς τις αιτίες των ασθενειών και δη της φυματίωσης, στον χώρο εργασίας, ποιά η ανάλυση/αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ερευνών τους και των προτεινόμενων μέτρων για την πρόληψη ασθενειών; Δεδομένης μάλιστα της εμφάνισης κρουσμάτων μιας τόσο σοβαρής μεταδιδόμενης ασθένειας σε αρκετούς χώρους αστυνομικών κρατητηρίων/κέντρων κράτησης, έχουν διενεργηθεί αντίστοιχες επιθεωρήσεις των αρμόδιων ιατρών εργασίας / τεχνικών συμβούλων για τον έλεγχο υγείας και ασφάλειας τους, αλλά και όλων των αστυνομικών τμημάτων/κέντρων κράτησης της χώρας; Αν ναι ποια τα αντίστοιχα πορίσματα/υποδείξεις/αξιολογήσεις /αναλύσεις;

4) Πόσοι ιατροί εργασίας και τεχνικοί σύμβουλοι παρέχουν υπηρεσίες στο Υπουργείο; Με ποια συχνότητα διενεργούν τις εκ του νόμου προβλεπόμενες επιθεωρήσεις για τον έλεγχο υγιεινής και ασφάλειας των αστυνομικών τμημάτων και  κέντρων κράτησης; Ποια τα αντίστοιχα πορίσματα/υποδείξεις/αξιολογήσεις /αναλύσεις τους κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, για τα αστυνομικά τμήματα και κέντρα κράτησης στα οποία εμφανίστηκαν κρούσματα φυματίωσης ή και άλλες ασθένειες και αναφέρονται στην παρούσα ερώτηση (Α.Τ. Γλυφάδας Β΄, Δραπετσώνας, Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, Ελληνικού, Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής / Πέτρου Ράλλη, κέντρα κράτησης Αμυγδαλέζας / Κορίνθου);

5) Θα χορηγήσει, επιτέλους, το Υπουργείο και πότε, τα αναγκαία είδη για την προσωπική υγιεινή και προφύλαξη στους κρατουμένους και στους εργαζομένους που τελούν υπό την ευθύνη του (π.χ. σαπούνια, απολυμαντικά αλλά και οδοντόβουρτσες, οδοντόπαστες, χαρτιά υγείας, εσώρουχα κ.α. για τους κρατουμένους) δεδομένου του ότι αυτά, είτε δεν χορηγούνται καθόλου, είτε είναι απολύτως ανεπαρκή; Ποιες οι προδιαγραφές καθαριότητας, το προσωπικό, η συχνότητα και τα είδη καθαρισμού που χρησιμοποιούνται στα αστυνομικά τμήματα και τα κέντρα κράτησης συμπεριλαμβανομένων και των χώρων κράτησης; Υπάρχουν οι εκ του νόμου προβλεπόμενες γραπτές σχετικές υποδείξεις των υπεύθυνων ιατρών εργασίας/τεχνικών συμβούλων και ποιο το περιεχόμενό τους; Τι απαντά το Υπουργείο στη σκανδαλώδη, πολύμηνη απουσία προσωπικού καθαριότητας στο κέντρο κράτησης Αμυγδαλέζας, το οποίο όχι απλώς δεν καθαρίζεται αλλά ούτε καν χορηγούνται είδη καθαρισμού στους κρατουμένους, για στοιχειώδη καθαριότητα;

6) Γιατί συνεχίζεται η κράτηση προσώπων που λαμβάνουν αντιφυματική αγωγή αλλά και άλλων με σοβαρά προβλήματα υγείας, κατά παράβαση κάθε έννοιας δικαίου και ανθρωπισμού, υπό συνθήκες που συνιστούν απάνθρωπη μεταχείριση και εκθέτουν την υγεία και τη ζωή τους σε κίνδυνο; Πώς είναι δυνατόν να παρανομεί τόσο κραυγαλέα η Διοίκηση και αντί να άρει την κράτηση για λόγους υγείας, του, επί δεκάμηνο, κρατουμένου, στο ΑΤ Πατησίων, για τον οποίο κρίθηκε αναγκαία η χορήγηση αντιφυματικής αγωγής, να τον μεταγάγει για συνέχιση της κράτησης στο Α Τ Κολωνού, υπό επίσης άθλιες συνθήκες, που είναι βέβαιο ότι θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του αλλά και των άλλων κρατουμένων, των αστυνομικών και των λοιπών εργαζομένων; Θα άρει άμεσα την παράνομη κράτησή του και την κράτηση όλων των ασθενών και των προσώπων με προβλήματα υγείας;

7) Ποιά μέτρα πρόκειται να λάβει προκειμένου να λήξει άμεσα το παράνομο καθεστώς μαζικής συλληψης και κράτησης αλλοδαπών μεταξύ των οποίων παιδιά, ασθενείς, πρόσφυγες, που κρατούνται σε κρατητήρια και στρατόπεδα συγκέντρωσης για διάστημα που μπορεί να ξεπερνά και το ανώτατο εκ του νόμου όριο των δεκαοκτώ μηνών; Γιατί συνεχίζεται η αθλιότητα της παράνομης κράτησης ακόμα και ασθενών και παιδιών, και μάλιστα υπό συνθήκες που συνιστούν per se απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και θέτουν επιπλέον σε κίνδυνο την ζωή και την υγεία τους καθώς και των εργαζομένων σε αυτά;

8) Ποιος είναι σήμερα ο αριθμός των κρατουμένων στα νοσοκομεία της χώρας, τις φυλακές, τα αστυνομικά κρατητήρια που πάσχουν και λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή για φυματίωση ή προφυλακτική αγωγή (χημειοπροφύλαξη) για λανθάνουσα φυματίωση; Παραμένουν στα καταστήματα κράτησης ασθενείς με ανθεκτική ή πολυανθεκτική αγωγή; Ο έλεγχος σε κρατούμενους και εργαζόμενους ακολούθησε τις γενικές αρχές του εθνικού προγράμματος ελέγχου της φυματίωσης, με εφαρμογή των οδηγιών ανίχνευσης νέων περιστατικών φυματίωσης, όπως έχουν αποτυπωθεί στο Παράρτημα του Εθνικού Προγράμματος Δράσης για την πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων που είναι ανηρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας;

Β) Ερωτάται ο Υπουργός Υγείας:

1) Ποια μέτρα θα λάβει προκειμένου να εξασφαλιστεί, άμεσα, η πρόσβαση στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας και η πλήρης νοσηλευτική και ιατροφαρμακευτική κάλυψη των διοικητικά κρατουμένων στα κρατητήρια και τα κέντρα κράτησης της χώρας καθώς και των εργαζομένων σε αυτά, η άμεση διενέργεια προληπτικών εξετάσεων όλων των ανωτέρω και δη για μεταδιδόμενες ασθένειες, η παροχή σε αυτούς της αναγκαίας φαρμακευτικής αγωγής και συμβουλευτικής, καθώς και η πλήρης νοσηλευτική και ιατροφαρμακευτική κάλυψη όλων όσοι απελευθερώνονται, ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος τους;

2) Δεδομένου του ότι η εμφάνιση κρουσμάτων μεταδιδόμενων ασθενειών και δη φυματίωσης σε κέντρα κράτησης και κρατητήρια της χώρας, συνιστά ζήτημα δημόσιας υγείας, ποια τα μέτρα που έλαβε ή θα λάβει το Υπουργείο σας για την διασφάλιση της υγείας κρατουμένων και εργαζομένων αλλά και για τον περιορισμό / μη διασπορά των ως άνω ασθενειών; Ποιες οι προτάσεις σας στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης ως προς τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν και συγκεκριμένα, ως προς την πρόληψη μεταδιδόμενων ασθενειών, την αντιμετώπιση κρατουμένων με προβλήματα υγείας, την προστασία της υγείας κρατουμένων και εργαζομένων; Είναι σε γνώση του Υπουργείου σας, τυχόν πορίσματα/υποδείξεις/αξιολογήσεις /αναλύσεις των αρμόδιων ιατρών εργασίας / τεχνικών συμβούλων του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης για τον έλεγχο υγιεινής και ασφάλειας των αστυνομικών τμημάτων / κέντρων κράτησης και αν ναι, βρίσκονται σε συμφωνία με τις συστάσεις και οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την πρόληψη και αντιμετώπιση μεταδοτικών ασθενειών αλλά και για την διασφάλιση της υγείας των κρατουμένων, ζητήματα που άπτονται της δημόσιας υγείας και είναι στην αρμοδιότητα του Υπουργείου σας;

3) Ποιες υπηρεσίες παρέχονται από το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ)  και από το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛΠΝΟ), φορείς που τελούν υπό την ευθύνη του Υπουργείου σας, στα κρατητήρια και στα κέντρα κράτησης της χώρας; Με τι αριθμό και ποιές ειδικότητες εργαζομένων, ποιο καθεστώς εργασίας και τι προϋπολογισμό;

4) Ποια η άποψη του Υπουργείου σας ως προς τους κινδύνους υγείας ασθενών ή/και προσώπων με σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά και υγιών, λόγω της κράτησής τους σε κρατητήρια και κέντρα κράτησης, υπό συνθήκες που ευθύνονται για την εμφάνιση ή/και την επιδείνωση των προβλημάτων υγείας τους, όπως καταγγέλουν ανθρωπιστικές οργανώσεις και όπως διαπιστώνει ότι συμβαίνει στη χώρα μας, ήδη από το 2011, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και το Περιφερειακό Γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας; Ποια η άποψη του Υπουργείου σας ως προς τους κινδύνους για την επιδείνωση της υγείας προσώπων που λαμβάνουν αντιφυματική αγωγή και κρατούνται στα ανήλιαγα μπουντρούμια των κρατητηρίων, χωρίς προαυλισμό, για μήνες, όπως ο κρατούμενος που μετήχθη από το ΑΤ Πατησίων, για να συνεχιστεί η κράτησή του στο ΑΤ Κολωνού; Ποια τα πορίσματα/γνωματεύσεις των ιατρών, οι οποίοι, στο πλαίσιο του ΕΚΕΠΥ και του ΚΕΕΛΠΝΟ παρέχουν υπηρεσίες στο Κέντρο Κράτησης στην Αμυγδαλέζα, ως προς τους κινδύνους για την επιδείνωση της υγείας προσώπων που λαμβάνουν αντιφυματική αγωγή, αλλά και άλλων σοβαρά ασθενών (όπως καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, ψυχικά ασθενείς κ.α.) και κρατούνται υπό άθλιες συνθήκες, σε συνωστισμένους χώρους, σε κοντέϊνερ εκτεθειμένα στις όποιες καιρικές συνθήκες που δεν καθαρίζονται εδώ και μήνες; Από την έναρξη της παρουσίας των ως άνω ιατρών στο κέντρο κράτησης Αμυγδαλέζας, πόσα και τι είδους περιστατικά - συμπεριλαμβανομένων και των ψυχικών παθήσεων - κρατουμένων έχουν καταγραφεί, τι είδους υπηρεσίες τους παρασχέθηκαν, πόσοι παραπέμφθηκαν για νοσηλεία, πόσοι έλαβαν και πόσοι αυτή την στιγμή λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή και τι είδους;

5) Θα αντιληφθεί επιτέλους το Υπουργείο την αναγκαιότητα και θα διασφαλίσει την πλήρη και δωρεάν πρόσβαση κάθε προσώπου, ανεξάρτητα από το καθεστώς παραμονής του και χωρίς κίνδυνο σύλληψης, στις υπηρεσίες υγείας, όπως επιτάσσει ο σεβασμός για την ζωή και την υγεία κάθε ανθρώπου χωρίς εξαιρέσεις, καθώς και η προάσπιση της δημόσιας υγείας;

6) Ποιος είναι σήμερα ο αριθμός των κρατουμένων στα νοσοκομεία της χώρας, τις φυλακές, τα αστυνομικά κρατητήρια που πάσχουν και λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή για φυματίωση ή προφυλακτική αγωγή (χημειοπροφύλαξη) για λανθάνουσα φυματίωση; Παραμένουν στα καταστήματα κράτησης ασθενείς με ανθεκτική ή πολυανθεκτική αγωγή; Ο έλεγχος σε κρατούμενους και εργαζόμενους ακολούθησε τις γενικές αρχές του εθνικού προγράμματος ελέγχου της φυματίωσης, με εφαρμογή των οδηγιών ανίχνευσης νέων περιστατικών φυματίωσης, όπως έχουν αποτυπωθεί στο Παράρτημα του Εθνικού Προγράμματος Δράσης για την πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων που είναι ανηρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Βασιλική Κατριβάνου

Νάσος Αθανασίου

Λίτσα Αμμανατίδου-Πασχαλίδου

Τζένη Βαμβακά

Ιωάννα Γαϊτάνη

Δημήτρης Γελαλής

Κωστής Δερμιτζάκης

Μαρία Διακάκη

Θοδωρής Δρίτσας

Κώστας Ζαχαριάς

Κατερίνα Ιγγλέζη

Μαρία Κανελλοπούλου

Χρήστος Καραγιαννίδης

Χαρά Καφαντάρη

Τάσος Κουράκης

Βασίλης Κυριακάκης

Νίκος Μιχαλάκης

Κώστας Μπάρκας

Μαρία Μπόλαρη

Ανδρέας Ξανθός

Ευγενία Ουζουνίδου

Στάθης Παναγούλης

Γιώργος Πάντζας

Γιάννης Σταθάς

Αφροδίτη Σταμπουλή

Δημήτρης Στρατούλης

Μαρία Τριανταφύλλου

Δημήτρης Τσουκαλάς

Δέσποινα Χαραλαμπίδου

Βασίλης Χατζηλάμπρου