ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

17/04/2015

Ομιλία της Βουλευτή Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ, Φωτεινή Βάκη στη Βουλή για τη μεταρρύθμιση των φυλακών - Η εκδίκηση ως γνώμονας του σωφρονιστικού συστήματος δεν προσιδιάζει σε δημοκρατίες



 

 

Η Βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινή Βάκη μίλησε χθες στην ολομέλεια της Βουλής στο πλαίσιο της συζήτησης του σ/ν του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Μεταρρυθμίσεις ποινικών διατάξεων, κατάργηση των καταστημάτων κράτησης Γ’ τύπου και άλλες διατάξεις".

 

Η Βουλευτής τόνισε στην ομιλία της ότι "η εκδίκηση ως αποκλειστικός γνώμονας του σωφρονιστικού συστήματος προσιδιάζει σε ολοκληρωτικά καθεστώτα και όχι σε δημοκρατίες. Και στη δημοκρατία τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι νομικές διατάξεις που εξανθρωπίζουν τις συνθήκες στις φυλακές γκρεμίζοντας τη φυλακή μέσα στη φυλακή και σωφρονίζουν χωρίς να εκδικούνται, δεν είναι a la carte και δεν ισχύουν κατά περίπτωση".

Η κυρία Βάκη αναφέρθηκε και στην προπαγάνδα περί φωτογραφικού νομοσχεδίου αναρωτώμενη αν και οι φορείς που βρέθηκαν στη Βουλή στις 8 Απριλίου, όπως Ενώσεις Δικαστικών, Ομοσπονδία Σωφρονιστικών, Συνήγορος του Πολίτη, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αλλά και η κυρία Βασιλική Θάνου, Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων διάκεινται φιλικά στην τρομοκρατία.

Τέλος, η Βουλευτής υπενθύμισε ότι "η δικαιοσύνη δεν συρρικνώνεται στην ανταποδοτική διάσταση του οφθαλμός εναντίον οφθαλμού. Δεν είναι τιμωρία. Είναι σωφρονισμός. Ο ποινικός κολασμός, θωρακισμένος με ηθικές και ανθρωπιστικές αρχές, δεν εκδικείται, αλλά αποτρέπει μελλοντικές εκδηλώσεις εγκληματικής συμπεριφοράς. Μας υπενθύμισε ότι οι φυλακές δεν είναι αποθήκες ανθρώπων και οι κρατούμενοι δεν είναι οι αόρατοι άνθρωποι-σκιές χωρίς δικαιώματα, που πρέπει να φτάσουν στο έσχατο σημείο της βιολογικής τους υπόστασης, να σακατευτούν, να καταχωρηθούν ως ανάπηροι για να επαιτήσουν κάποια δικαιώματα".

 

 

 

ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΚΗ: Πριν ξεκινήσω την ομιλία μου, δεν θα αντισταθώ στον πειρασμό και απευθυνόμενη στον προηγούμενο ομιλητή να πω μόνο ένα πράγμα. Οι μη βίαιες δημόσιες πράξεις επίδειξης πολιτικής ανυπακοής εναντίον περιβαλλοντικών, οικολογικών, οικονομικών εγκλημάτων, για εσάς εξισώνονται με τρομοκρατική ενέργεια. Λυπάμαι πολύ. Μας αποδείξατε ότι αυτός είναι ο νομικός και πολιτικός πολιτισμός σας και ότι έχετε πάρει διαζύγιο από οποιονδήποτε λόγο περί πολιτικών δικαιωμάτων.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ)

Στο προκείμενο. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το πνεύμα που διαπνέει το προς ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τις φυλακές μάς υπενθύμισε ότι το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα μπορεί να διανύει περήφανα μια μετά Τσέζαρε Μπεκαρία εποχή, έστω και με δύο αιώνες καθυστέρησης. Μας υπενθύμισε ότι η δικαιοσύνη δεν συρρικνώνεται στην ανταποδοτική διάσταση του οφθαλμός εναντίον οφθαλμού. Δεν είναι τιμωρία. Είναι σωφρονισμός.

Μας υπενθύμισε με άλλα λόγια ότι ο ποινικός κολασμός, θωρακισμένος με ηθικές και ανθρωπιστικές αρχές, δεν εκδικείται, αλλά αποτρέπει μελλοντικές εκδηλώσεις εγκληματικής συμπεριφοράς. Μας υπενθύμισε ότι οι φυλακές δεν είναι αποθήκες ανθρώπων και οι κρατούμενοι δεν είναι οι αόρατοι άνθρωποι-σκιές χωρίς δικαιώματα, που πρέπει να φτάσουν στο έσχατο σημείο της βιολογικής τους υπόστασης, να σακατευτούν, να καταχωρηθούν ως ανάπηροι για να επαιτήσουν κάποια δικαιώματα.

Η μονομερής συνάρτηση των δικαιωμάτων των κρατουμένων με το ποσοστό αναπηρίας, το πόσο ανάπηρος είσαι για να σου εκχωρηθούν τα στοιχειώδη δικαιώματα, δεν εκτρέπει τη συζήτηση μόνο από τον πραγματικό σκοπό της ποινής, αλλά φαλκιδεύει και τις καταστατικές αρχές του κράτους δικαίου.

Το ακαταλόγιστο της ποινής για τους ανήλικους από δεκατριών μέχρι δεκαπέντε ετών, που εναρμονίζεται με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού αποτρέπει τον στιγματισμό, που συνεπάγεται τη σχεδόν βέβαιη επιστροφή στη φυλακή. Το ίδιο ισχύει και για τους τοξικοεξαρτημένους. Ο τερματισμός της κράτησης των υπερηλίκων, οι οποίοι θα είναι σε κατ’ οίκον περιορισμό μετά το εβδομηκοστό έτος της ηλικίας τους, διασφαλίζει ότι οι άνθρωποι δεν θα πεθαίνουν στις φυλακές.

Τα άρθρα για τους ανάπηρους, τους φιλοξενούμενους και τους προσωρινά κρατούμενους θα συμβάλουν στην αποσυμφόρηση των φυλακών, που είναι αδήριτη προϋπόθεση του εξανθρωπισμού τους. Πόσοι όσοι ενίστανται στα παραπάνω επισκέφθηκαν τις φυλακές, που λειτουργούν ως αποθήκες αέναου ευτελισμού πόνου και οδύνης; Πόσοι επισκέφθηκαν το Νοσοκομείο των Φυλακών Κορυδαλλού, με τα δίπατα κρεβάτια και ασθενείς να συμβιώνουν με κατσαρίδες;

Η μεγάλη συμβολή του νομοσχεδίου στην επανερμηνεία του σωφρονισμού είναι η κατάργηση των κολαστηρίων, των διαβόητων φυλακών τύπου Γ΄, που διέπονται σαφώς από τη λογική εξόντωσης των κρατουμένων. Η λογική των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης συνίστατο στη θανάτωση των ανθρώπων με όρους βιομηχανικής παραγωγής πτωμάτων, ανοίγοντας έτσι το δρόμο στη μεταμόρφωση των ανθρώπων σε πρώτη ύλη και επομένως στην απανθρωποίηση τους.

Προτού χρεοκοπήσει ο 21ος αιώνας, ξεκίνησε αρματωμένος το διαβόητο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και εις το όνομα της ασφάλειας ευτέλισε τη δημοκρατία, ήρε πολιτικά δικαιώματα, μετέτρεψε τον πλανήτη σε ένα σύστημα επιτήρησης και εγκαινίασε τους προληπτικούς πολέμους, τις προληπτικές συλλήψεις και τα «Γκουαντάναμο» μεσούσης της υπερήφανης δημοκρατίας.

Η κατάργηση των φυλακών τύπου Γ΄ ισοδυναμεί με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, με την αποκατάσταση της ισότητας και της αναλογικότητας, των καταστατικών, δηλαδή, αρχών ενός κράτους δικαίου. Και τούτο όχι μόνο ως προς τη λογική εκδίκησης και εξόντωσης που χαρακτηρίζουν την κάθειρξη αλλά επιπλέον και ως προς τα κριτήρια υπαγωγής των κρατουμένων στο καθεστώς των εν λόγω φυλακών, που ναρκοθετούν το δικαιϊκό πολιτισμό, εφόσον δομούνται σε υποκειμενικές σχετικές και άρα επισφαλείς κρίσεις περί επικινδυνότητας, οι οποίες εκφέρονται από τον εισαγγελέα, δηλαδή ένα μονοπρόσωπο όργανο.

Τέλος και ως προς την προπαγάνδα περί νομοσχεδίου που φωτογραφίζει το Σάββα Ξηρό, κάποια ρητορικά ερωτήματα: Αναρωτιέμαι, και οι φορείς που βρέθηκαν στη Βουλή στις 8 Απριλίου, όπως Ενώσεις Δικαστικών, Ομοσπονδία Σωφρονιστικών, Συνήγορος του Πολίτη, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου μεταξύ άλλων διάκεινται φιλικά στην τρομοκρατία; Μήπως και η κυρία Βασιλική Θάνου, Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων που σε ακρόαση φορέων στη Βουλή δήλωσε -και παραθέτω δικά της λόγια-: «Όταν ένας έγκλειστος στις φυλακές, διαπιστωμένα έχει αναπηρία 80% και έχει εκτίσει και ένα μεγάλο μέρος της ποινής του και αφού οι φυλακές δεν μπορούν να του παράσχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπιστεί το μεγάλο αυτό πρόβλημα αναπηρίας, γιατί να έχει αντίρρηση η Ένωση Δικαστών να εκτίει το υπόλοιπο της ποινής του σε κατ’ οίκον περιορισμό;». Μήπως και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μεροληπτεί υπέρ του Ξηρού, όταν καταδίκασε δις στην Ελλάδα, πρώτα το Σεπτέμβριο του 2010 και ξανά το Μάρτιο του 2011;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι δυνατόν να διεξάγεται η συζήτηση για ένα μείζον νομοσχέδιο που αλλάζει το δικαιϊκό χάρτη με όρους «μπαμπούλα». Σε τι βοηθά την καλλιέργεια και την εμπέδωση της δημοκρατίας η παράταση της κράτησης ενός ανθρώπου σχεδόν ετοιμοθάνατου, όποιος και να είναι αυτός; Δεν με ενδιαφέρει το ονοματεπώνυμο. Είναι δυνατόν μια θεσμική συζήτηση περί σωφρονιστικού συστήματος να ανάγεται σε διαπροσωπική σχέση θύτη και θύματος;

Αναμφίβολα η ανθρώπινη ζωή είναι μοναδική και ανεπανάληπτη και κανείς νόμος δεν μπορεί να την επαναφέρει. Αναμφίβολα κανείς δεν μπορεί να μετρήσει τον ανθρώπινο πόνο. Η Χάνα Άρεντ ανέδειξε τη συγχώρεση, όχι μόνο ως καταστατικό όρο της ανθρώπινης κατάστασης αλλά και ως μονόδρομο επιβίωσης κοινωνιών τραυματισμένων από τη φρίκη του ολοκαυτώματος και των ναζιστικών θηριωδιών. Ουδείς, όμως, μπορεί να αξιώσει από τα θύματα και τους οικείους τους ούτε τη συγχώρεση, αλλά ούτε και την εκδίκηση.

Ή για να το θέσουμε διαφορετικά: Ο νομικός πολιτισμός της νεωτερικότητας υπερβαίνει το εθιμικό δίκαιο της υποχρέωσης για εκδίκηση του αίματος και καθιστά τη νομοθετική και τη δικαστική εξουσία, δηλαδή έναν τρίτο, αρμόδιες για τη συγχώρεση ή την τιμωρία.

Ωστόσο, η εκδίκηση ως αποκλειστικός γνώμονας του σωφρονιστικού συστήματος προσιδιάζει σε ολοκληρωτικά καθεστώτα και όχι σε δημοκρατίες. Και στη δημοκρατία τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι νομικές διατάξεις που εξανθρωπίζουν τις συνθήκες στις φυλακές γκρεμίζοντας τη φυλακή μέσα στη φυλακή και σωφρονίζουν χωρίς να εκδικούνται, δεν είναι a la carte και δεν ισχύουν κατά περίπτωση.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ)

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Ζωή Κωνσταντοπούλου): Ευχαριστούμε την κυρία Βάκη.

 



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ