ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΘΕΜΑ: Μέτρα αντιμετώπισης της αιθαλομίχλης

Η επιδείνωση του καιρού τις πρώτες μέρες του έτους επανάφερε στην επικαιρότητα το πρόβλημα της αιθαλομίχλης που μαστίζει τις πόλεις της χώρας μας από την αρχή της κρίσης. Η αιθαλομίχλη των πόλεων είναι απόρροια μιας παρωχημένης ενεργειακής πολιτικής. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος το 2012 στην Αθήνα, παρατηρείται υπέρβαση των ορίων για το διοξείδιο του αζώτου, ενώ για τη Θεσσαλονίκη παρατηρούνται υπερβάσεις στα όρια των αιωρούμενων σωματιδίων (ΡΜ10) και του όζοντος.

Όπως αναφέρει ο πρώην ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μ. Τρεμόπουλος σε σχετική ερώτηση του τον Ιούνιο του 2010: “Πολλές ελληνικές πόλεις, μεταξύ των οποίων η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και ο Βόλος, ανήκουν στις πόλεις με υψηλή συγκέντρωση μικροσωματιδίων στον αέρα. Στη Θεσσαλονίκη ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελούν τα σωματίδια PM2,5, με κύρια πηγή προέλευσης την οδική κυκλοφορία, για τα οποία καταγράφονται τιμές που ξεπερνούν δύο φορές τα ανώτερα επιτρεπτά όρια της ΕΕ . Στις 24 Ιουνίου 2010, η Επιτροπή ζητούσε από το Βέλγιο, την Ελλάδα και τη Ρουμανία να εφαρμόσουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες για την ποιότητα του αέρα , καθώς δεν είχαν κατορθώσει να ρυθμίσουν το πρόβλημα των υπερβολικών εκπομπών των PM10. Τα εν λόγω κράτη μέλη είχαν δύο μήνες στη διάθεσή τους για να συμμορφωθούν προς τις υποδείξεις, διαφορετικά υπήρχε το ενδεχόμενο παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο”.

Βασικές αιτίες του φαινομένου είναι:

• η καύση ακατάλληλων και ρυπογόνων βιο-καυσίμων για θέρμανση
• η καύση ξύλων από κλαδέματα κατά την εκτέλεση αγροτικών εργασιών σε περι-αστικές καλλιέργειες
• η απελευθέρωση της αγοράς αυτοκινήτων με ντηζελοκινητήρες

που -όπως αποκαλύφθηκε πριν από λίγους μήνες με αφορμή το σκάνδαλο της vw- αποτελούν βασικούς παραγωγούς επιζήμιων αερίων για την υγεία (οξείδια του αζώτου).

Σήμερα η κατάσταση παραμένει στάσιμη και οι Ελληνικές πόλεις βρίσκονται στο έλεος μια πιθανής επιδείνωσης του καιρού.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι κατέθεσαν επανειλημμένα τις θέσεις τους για άμεσα και μακροχρόνια μέτρα προστασίας από το φαινόμενο.

Ως άμεσες παρεμβάσεις αναφέρουμε:

• την αυστηρή επιτήρηση και δρακόντειες ποινές για παράνομη υλοτομία, προδιαγραφές για καύσιμα/καυστήρες βιομάζας.
• θέσπιση ορίου εκπομπών μικροσωματιδίων και απαγόρευση καύσης εντός πόλης όταν αναμένεται υπέρβαση ορίων.
• ενημερωτική καμπάνια τόσο για τις μορφές θέρμανσης, τις οικονομικές δυνατότητες και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προεκτάσεις τους.
• Άμεση επέκταση των σταθμών μέτρησης με δυνατότητα μέτρησης και των σωματιδίων PM2.5 και όχι μόνο των PM 10.
• Προδιαγραφές για καύσιμα/καυστήρες βιομάζας.
• Αυστηρή εφαρμογή και τήρηση των εκτάκτων μέτρων σε περιόδους
• Μέτρα για περιορισμό της καύσης ξύλων στις μεγάλες πόλεις.
• Αντίστοιχα απαγόρευση της καύσης ξύλων για αγροτικές εργασίες στους περι-αστικές αγροτικές εκτάσεις (πχ. Περιφέρεια Αττικής) και προώθηση οικολογικών μεθόδων αξιοποίησης της βιομάζας (πχ. κομποστοποίηση).

Αντίστοιχα ως μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις που οφείλουν να γίνουν

• μαζικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και εφαρμογών παθητικών ηλιακών συστημάτων για νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, με ευρωπαϊκούς πόρους,
• κίνητρα για αντικατάσταση κλιματιστικών με σύγχρονα -COP>5,
• κίνητρα για μετατροπή των συμβατικών τζακιών σε ενεργειακά (καταναλώνουν 70% λιγότερα ξύλα για την ίδια ζέστη και μάλιστα με ελάχιστη ρύπανση εσωτερικών χώρων),
• εξέταση για μείωση φόρου μόνο στο Φυσικό Αέριο με επιτάχυνση της σύνδεσης κτιρίων στο δίκτυο,
• στήριξη τοπικών κοινωνικών επιχειρήσεων για παραγωγή πέλετς από δασικά υπολείμματα, υπό την άμεση επίβλεψη των τοπικών δασικών υπηρεσιών.

Η ενεργειακή θωράκιση μπορεί να αποτελέσει μιας πρώτης τάξης επανεκκίνηση της οικονομίας που θα στηριχτεί σε εγχώρια παραγωγή και πολύ περιορισμένες εισαγωγές, τόσο από τον κατασκευαστικό τομέα όσο και από την βιομηχανία κουφωμάτων και μονώσεων. Αποτελεί βασικό κομμάτι της ενεργειακής πολιτικής που αφήνει θετικό κοινωνικό και ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εκμεταλλευόμενη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.

Δεδομένου ότι η υιοθέτηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για την ενεργειακή εξοικονόμηση και οι αναφορές του υφυπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού αρμοδίου για θέματα ΕΣΠΑ Α. Χαρίτση για κατεύθυνση των πόρων του ΕΣΠΑ σε πράσινους τομείς της Οικονoμίας κινούνται σε αυτή τη λογική.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός

• Τι μέτρα άμεσης απόδοσης προτίθεται να λάβει για να περιοριστεί τόσο το φαινόμενο της αιθαλομίχλης, όσο και τα φαινόμενο της παράνομης υλοτομίας;
• Προτίθεται να απαγόρευση την καύση ξύλων από κλαδέματα, άχυρα κλπ. Κατά την εκτέλεση αγροτικών εργασιών σε περιοχές κοντά στα μεγάλα αστικά κέντρα (πχ. περιφέρεια Αττικής);
• Ποιος είναι ο μακροχρόνιος σχεδιασμός για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
• Θεωρεί ότι στα υπό εξέταση νέα μέτρα πρέπει να περιληφθούν και έκτακτα μέτρα απαγόρευσης ή περιορισμών της οδικής κυκλοφορίας σε περιπτώσεις υπέρβασης των ορίων, κλείσιμο σχολείων κλπ;
• Σχεδιάζει χρηματοδοτικά προγράμματα που θα ενισχύσουν περαιτέρω πολιτικές μείωσης των μετακινήσεων με ΙΧ; (ποδηλατόδρομοι, μέσα μαζικής μεταφοράς κλπ.)
• Σκοπεύει να προβεί σε μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης αυτοκινήτων με ντηζελοκινητήρες;

Οι ερωτών Βουλευτής

Δημαράς Γιώργος