25/04/2016

Κ. Μπάρκας: Εισάγουμε μια προοδευτική ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση που προστατεύει χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες

Ομιλία του βουλευτή Πρέβεζας, Κώστα Μπάρκα, στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με το ν/σ για την Κοινωνική Ασφάλιση

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Σκοπός του νομοσχεδίου που συζητάμε σήμερα είναι η πλήρης αναμόρφωση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Εισάγουμε ένα ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, του οποίου οι γενικές αρχές είναι οι ακόλουθες:

• Κοινωνική δικαιοσύνη.
• Εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης και κοινωνικής προστασίας με όρους ισότητας.
• Αναδιανομή και αλληλεγγύη των γενεών.

Είναι μία συνολική ασφαλιστική μεταρρύθμιση η οποία δεν έρχεται από το πουθενά, ούτε είναι γραμμένη από άλλους, αλλά αποτελεί παρέμβαση λύσης  διαχρονικών προβλημάτων του υφιστάμενου ασφαλιστικού συστήματος.

Το ασφαλιστικό σύστημα όπως έχει σήμερα αποτελεί ευθεία αντανάκλαση της πελατειακής λογικής του παλαιού κομματικού συστήματος, 40 ετών, ΝΔ -ΠΑΣΟΚ.

Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η κακοδιαχείριση, οι άναρχοι κανόνες, οι κοινωνικές ανισότητες, η αναποτελεσματικότητα.

Η οικονομική κρίση επιδείνωσε την ήδη τραγική κατάσταση. Καθώς όπως είναι αναμενόμενο, κανένα ασφαλιστικό σύστημα δεν μπορεί να αντέξει οκονομικές συνθήκες στις οποίες το ¼ του πληθυσμού είναι άνεργο. Το 50% των αυτοαπασχολούμενων βρίσκεται σε αδυναμία να πληρώσει τις εισφορές του.

ΠΑΣΟΚ και ΝΔ εν γνώση τους διαιώνιζαν ένα δαιδαλώδες ασφαλιστικό σύστημα, μη βιώσιμο και αναποτελεσματικό.

Τα ταμεία με το καταστροφικό PSI του 2012  απώλεσαν γύρω στα 13 δις ευρώ. Συνολικά από το 1950 έχουν απολέσει πάνω από 100 δις. Δεδομένης και της καταλήστευσης που έγινε την περίοδο του χρηματιστηρίου. Εκτός της συνολικής πολιτικής ευθύνης που βαραίνει τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, φρόντισαν να εισάγουν μία σειρά από μεταρρυθμίσεις και να φέρουν το ασφαλιστικό σύστημα στην σημερινή κατάσταση. Δηλαδή στα πρόθυρα της  κατάρρευσης.

Τα τελευταία πέντε χρόνια προχώρησαν στις παρακάτω νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες συρρίκνωσαν το εισόδημα των συνταξιούχων από 14% έως  44% στο ΙΚΑ. Έως 48% στο Δημόσιο. Χωρίς να δώσουν καμία λύση στο πρόβλημα της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.

Ας δούμε  σύντομα τις παρεμβάσεις τους:

• Περιέκοψαν  τα επιδόματα αδείας καθώς και τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα των συνταξιούχων.
• Επέβαλαν ειδική εισφορά από 6% έως 10%. που αφορά συνταξιούχους κάτω των 60 ετών που έπαιρναν από το Ταμείο άνω των 1.700€.
• Επέβαλαν ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων.
• Επίσης,  το 2011, επέβαλαν μειώσεις στις κύριες συντάξεις, αυτή τη φορά εισάγοντας ηλικιακά κριτήρια.
• Με αποκορύφωμα, το 2012, που εισήχθησαν νέες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές. Συγκεκριμένα, αυτή τη φορά, η μείωση έγινε στο σύνολο των εισοδημάτων από συντάξεις (κύριες + επικουρικές). Επίσης, κατήργησαν τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.  

Και αρκούμαι στην αναφορά μόνο των παραπάνω, γιατί θα μπορούσα να μιλάω ως αύριο.

Βρισκόμαστε, λοιπόν σε οριακό σημείο. Το κράτος μέχρι σήμερα, καλύπτει τα ελλείμματα στα πλαίσια της τριμερούς κρατικής χρηματοδότησης, σε υπερβολικά υψηλά ποσοστά. Όπως στον ΟΓΑ που η κρατική επιχορήγηση φτάνει το 90%.

Δηλαδή, όλες αυτές οι οριζόντιες περικοπές ΝΔ-ΠΑΣΟΚ  που ανέφερα, το μόνο που κατάφεραν ήταν να υπονομεύσουν την αξιοπιστία του συστήματος. Ενός συστήματος που βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Θρυμματίζοντας το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ των γενεών.

Οι όποιες προσπάθειες των προηγούμενων κυβερνήσεων για συγχωνεύσεις ήταν μόνο επιφανειακές. Χωρίς καμία διάθεση να αγγίξουν τη ρίζα του προβλήματος. Αφού οι περισσότεροι φορείς ακόμη και μετά με την ενοποίηση τους, διατηρούν οικονομική και λειτουργική αυτοτέλεια. Έτσι, ώστε το πρόβλημα απλά να διαιωνίζεται. Ακόμη και μετά τις ενοποιήσεις, το ΙΚΑ έχει 930 διαφορετικά πακέτα ασφαλιστικής κάλυψης.

Εμείς με το παρόν νομοσχέδιο τολμάμε συνολική ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Εμείς τολμάμε  μία μεταρρύθμιση εξορθολογισμού του ασφαλιστικού  συστήματος. Με κύρια χαρακτηριστικά  την αναδιανομή, την κοινωνική δικαιοσύνη, την οικονομική βιωσιμότητα.

Η κυβέρνηση, καλείται σήμερα να βρει τρόπο, ώστε οι περιορισμένοι διαθέσιμοι πόροι να κατανεμηθούν με τον δικαιότερο δυνατό τρόπο. Χωρίς να προχωρήσει σε οριζόντιες περικοπές στις οποίες με ευκολία κατέφευγαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις.

• Δεν θα είμαστε εμείς που θα κάνουμε την 12η οριζόντια μείωση στις συντάξεις.  
• Δεν εφησυχάζουμε από τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
• Δεν εισάγουμε μία ακόμα μεταρρύθμιση που θα μεταθέσει το πρόβλημα στο μέλλον.

Αναλαμβάνουμε την ευθύνη, σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες να οικοδομήσουμε ένα νέο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Που θα εξασφαλίζει την αξιοπρεπή διαβίωση του συνόλου του πληθυσμού. Αποκαθιστώντας την αξιοπιστία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στα μάτια της κοινωνίας. Και ιδίως της νέας γενιάς που στέκεται εχθρικά απέναντι στο υπάρχον.

Η επιτυχία, θα κριθεί στην ανατροπή του παρόντος κλίματος και στην επανάκτηση της αξιοπιστίας του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος.  Στην καλλιέργεια νέας ασφαλιστικής συνείδησης και πεποίθησης, ότι οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την κοινωνική ασφάλιση, είναι υποχρεώσεις που λειτουργούν προς όφελός των ίδιων των εργαζομένων και των συνταξιούχων.

Η κυβέρνηση με το ασφαλιστικό επιδιώκει την αντιμετώπιση όλων αυτών των δομικών παθογενειών του συστήματος. Αυτή τη φορά ,όμως, ενταγμένες σε ένα πλαίσιο που εξασφαλίζει κανόνες ισονομίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ισονομία γιατί πρώτη φορά θεσπίζονται όμοιοι κανόνες για όλους. Παλιούς και νέους συνταξιούχους. Εργαζόμενους στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα. Μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους.

Κοινωνική δικαιοσύνη γιατί με το θεσμό της εθνικής σύνταξης επιτυγχάνεται αναδιανομή. Αμβλύνονται κατά το δυνατόν οι κοινωνικές ανισότητες. Εξασφαλίζεται σύνταξη και για τις επισφαλείς κοινωνικά ομάδες.

Από το νέο, ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης εξαιρέσεις προβλέπονται μόνο για την προστασία των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Επειδή είναι ψηλά στην ιεραρχία μας η αγροτική οικονομία, στηρίζουμε  τους αγρότες. Και  για πρώτη φορά εντάσσεται στο κύριο ασφαλιστικό σύστημα ο ΟΓΑ. Που είχε εξαιρεθεί το 2010.

Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες, με τις ισχύουσες ρυθμίσεις ,δεν θα λάμβαναν βασική παροχή αφού αυτή μειωνόταν σταδιακά έως το 2026, οπότε και θα καταργούνταν.

Στην ίδια λογική οι ασφαλιστικές εισφορές του ΟΓΑ είναι μειωμένες κατά 30%. Και προβλέπεται σταδιακή εναρμόνιση τους με τις υπόλοιπες εισφορές έως το 2022.

Βασική μέριμνα της κυβέρνησης είναι η  προστασία των κύριων συντάξεων, όπως είναι σήμερα. Σε ο,τι αφορά στις νέες συντάξεις, στα πλαίσια της αναδιαμόρφωσης με σκοπό τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, προβλέπεται τρόπος υπολογισμού που προστατεύονται κυρίαρχα οι χαμηλές συντάξεις. Το συνταξιοδοτικό σύστημα θα συνδράμει τη δημοσιονομική εξυγίανση. Αλλά εντός συνταγματικού πλαισίου. Με δίκαιη κατανομή των βαρών.

Η μεταρρύθμιση έχει διττό στόχο:

• Πρώτον, να αναδιαρθρώσει ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που είχε πάψει να είναι βιώσιμο. Ώστε να του δώσει βιωσιμότητα.
• Δεύτερον, να αντιμετωπίσει τα εκρηκτικά ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων. Με δικαιότερο κοινωνικά τρόπο. Δηλαδή να υπάρχει αποτελεσματική προστασία για τους φτωχούς και αδύναμους. Και όχι οριζόντιες μειώσεις που πλήττουν τα χαμηλά στρώματα, διαιωνίζοντας το πρόβλημα.

Το δίλημμα για μας είναι. Μεταρρύθμιση με κοινωνικό πρόσημο με την εφαρμογή ενιαίων κανόνων; Ή τυφλή υλοποίηση των δεσμεύσεων του Μνημονίου; Δηλαδή κατάργηση του ΕΚΑΣ χωρίς υποκατάσταση του από ισοδύναμα μέτρα προστασίας της φτώχειας. Εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ταμεία αποκλειστικά με μείωση των συντάξεων; Και κατάρρευση των ταμείων;

Στα πλαίσια της συνολικής ασφαλιστικής μεταρρύθμισης επιλέγουμε ουσιαστικές τομές, που επιτρέπουν την κοινωνικά δικαιότερη κατανομή των βαρών.

Θεσπίζουμε την Εθνική Σύνταξη. Που χρηματοδοτείται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όχι από τις εισφορές. Και θα δίνεται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.

Ισοδυναμεί με  ρήτρα ανάπτυξης, η οποία θα επιτρέπει αύξηση καθώς η οικονομία θα σημειώνει πρόοδο, ενώ σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα παραμείνει σταθερή.

Η εθνική σύνταξη δεν είναι η κατώτατη σύνταξη. Γιατί σε αυτήν προστίθεται η ανταποδοτική σύνταξη που βασίζεται στο αναδιανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών. Με τρόπο που να εξασφαλίζει αναδιανομή υπέρ των φτωχότερων και πιο αδύναμων. Το ίδιο το κράτος εγγυάται την καταβολή τόσο της εθνικής όσο και της ανταποδοτικής σύνταξης.

Η παροχή αυτή αναπληρώνει τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ, και σε συνδυασμό με την χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, θα μπορέσει να αντικαταστήσει πλήρως και με δικαιότερο τρόπο τις ανάγκες που κάλυπτε το ΕΚΑΣ.

Σε ότι αφορά στις νέες συντάξεις των χαμηλόμισθων, όχι απλώς δεν θα μειωθούν, αλλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα έχουν μικρή αύξηση. Για τις συντάξεις των μεσαίων και μεγάλων εισοδημάτων, προβλέπεται προσωπική διαφορά για διάστημα τριετίας.

Η νέα σύνταξη  που προβλέπεται από το νόμο, θα είναι το άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής, ανάλογα με τις εισφορές, σύνταξης.

Προστασία των ήδη  Καταβαλλόμενων Συντάξεων:

Αποσκοπώντας στη διασφάλιση των συντάξεων και προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι, προβλέπεται η ρύθμιση της προσωπικής διαφοράς. Και μια μικρή αύξηση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης κατά 1% ,επιμεριζόμενης σε 0,5% για τους εργοδότες και 0,5% για τους εργαζόμενους.

Και , ειδικά, για τις επικουρικές συντάξεις, αντικαθίσταται η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, με τον κανόνα βιωσιμότητας του ΕΤΕΑ. Εφαρμόζοντας και σε αυτές τα ενιαία ποσοστά αναπλήρωσης, προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω μειώσεις.

Είναι φανερό ότι δίνουμε σαφές Αναδιανεμητικό Στίγμα. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, λόγω της παρουσίας της εθνικής σύνταξης, καταλήγει σε μεγαλύτερα ποσοστά αναπλήρωσης για τα χαμηλά εισοδήματα. Πάνω από 80% για μηνιαίο εισόδημα μέχρι 1000 Ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζεται και η επικουρική σύνταξη.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού δεν είναι έωλος. Είναι επιστημονικά  τεκμηριωμένος και βασισμένος σε αναλογιστική μελέτη, των αρμόδιων φορέων  με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα. Ώστε,  να μπορεί να εγγυηθεί τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.

Και τέλος, ενοποίηση του Ασφαλιστικού Φορέα:

Αυτή τη φορά δε γίνεται επιδερμικά, έτσι ώστε να βάλει το υπαρκτό πρόβλημα κάτω από το χαλί.Θα έχουμε ένα ασφαλιστικό ταμείο. Ενιαίοι και δίκαιοι  κανόνες για τον υπολογισμό των εισφορών και των συντάξεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Η ενοποίηση είναι για όλους.  Τόσο ως προς τους κανόνες ασφάλισης, όσο και ως προς τις εισφορές και παροχές. Στο νομοσχέδιο προβλέπονται ενιαία ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών για όλους. Με το νέο ασφαλιστικό σύστημα συγκρουόμαστε ευθέως με την άνιση μεταχείριση των ασφαλισμένων και τον άδικο διαχωρισμό των χορηγούμενων παροχών.

Οι συντάξεις των ασφαλισμένων δε μπορεί να είναι προϊόν τύχης. Δεν γίνεται  να διατηρήσουμε ή να παρακάμψουμε τα αποσπασματικά και πελατειακά χαρακτηριστικά που διέκριναν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης έως σήμερα.

Εξασφαλίζουμε πλέγμα κοινωνικής προστασίας.

Βάζουμε τέλος στις αυθαίρετες επί των ασφαλιστικών κλάσεων εισφορές. Οι εισφορές θα είναι ανάλογες με το πραγματικό εισόδημα. Όχι μόνο με το χρόνο επαγγελματικής ζωής.  Οι εισφορές και οι παροχές θα αντιμετωπίζονται, πλέον, με όμοιο τρόπο για όμοιες εργασιακές σχέσεις, κάνοντας πράξη την αρχή της ισότητας στο ασφαλιστικό σύστημα.

Ο στόχος αυτός , εξάλλου, δεν μπορεί να εκπληρωθεί χωρίς την πλήρη λειτουργική και οικονομική ενοποίηση των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Αντιλαμβανόμενοι, όμως, την ιδιαιτερότητα συγκεκριμένων επαγγελμάτων, θα υπάρξει ειδική μέριμνα.

Ο ενιαίος Φορέας αναμένεται να ενισχύσει και την πάταξη της εισφοροδιαφυγής και της ανασφάλιστης εργασίας μέσω της ενοποίησης και ισχυροποίησης των ελεγκτικών μηχανισμών της αγοράς εργασίας.  Οι παραβιάσεις της ασφαλιστικής  νομοθεσίας είναι μια από τις μεγαλύτερες παθογένειες του συστήματος και μια από τις βασικότερες αιτίες απωλειών εσόδων. Καθώς υπολογίζεται ότι η ανασφάλιστη εργασία ξεπερνάει το 20% , ενώ η εισφοροαποφυγή με ψευδή δήλωση απασχόλησης ξεπερνάει το 28%. Με αποτέλεσμα η απώλεια εσόδων να υπολογίζεται από 6 έως 8 δις.

Σχετικά με τις διατάξεις  που αφορούν στο κομμάτι του φορολογικού νομοσχεδίου:

Η σταθερότητα και η συνέπεια της ελληνικής κυβέρνησης στις θέσεις της, κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς, επέτρεψαν  την αποτύπωση μιας φορολογικής μεταρρύθμισης με σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις για μικρά και μικρομεσαία εισοδήματα. Ενός φορολογικού συστήματος, όμως,  που ενισχύει στο μέτρο του δυνατού, και τους μικροεπιχειρηματίες, ώστε να μπορέσουν να στηριχτούν και να επιβιώσουν οι μικρές επιχειρήσεις.

Και που το συντριπτικό ποσοστό των μισθωτών και συνταξιούχων, της τάξεως του 99,8% ,θα έχει μηδενική επιβάρυνση ή ακόμη και μείωση φόρου, χάρη στην προοδευτικότητα την οποία εξασφάλισε η νέα προοδευτική κλίμακα. Η όποια επιβάρυνση, προκύπτει για μεγάλα εισοδήματα, άνω των 50.000 ευρώ. Έτσι, αποδεικνύεται ότι η πολιτική μας έχει κοινωνικό πρόσημο.

Συνάδελφοι και Συναδέλφισσες,

Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι με το προτεινόμενο νομοσχέδιο διασφαλίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του ασφαλιστικού συστήματος, αμβλύνονται και διορθώνονται οι φορολογικές αδικίες και οι στρεβλώσεις του παρελθόντος.

Ουσιαστικά εισάγουμε μια προοδευτική ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση, με ισχυρό αναδιανεμητικό χαρακτήρα, βάζοντας στο πυρήνα του προστατευτικού μανδύα, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Σας ευχαριστώ πολύ.