Ομιλία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινής Βάκη στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, «Ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου, Τροποποίηση του ν. 3548/2007, σύσταση μητρώου περιφερειακού και τοπικού τύπου, Ειδική σήμανση γραμμωτού κώδικα στις έντυπες εκδόσεις, Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις».

«Ζητούσατε μετ` επιτάσεως την κατάργηση του Ασύλου, προκειμένου να καταπολεμηθεί η μεγάλη μάστιγα της Παιδείας, που βεβαίως για εσάς είναι οι φοιτητικές κινητοποιήσεις και οι καταλήψεις, που “κατάντησαν” τα πανεπιστήμια “άνδρα παρανομίας και παραβατικότητας”. Υπάρχουν όμως κάποιοι καταληψίες που επί 28 χρόνια τους υπερασπίζεστε με πάθος και τους δώσατε και άσυλο γενναιόδωρα. Βεβαίως, αναφέρομαι στους φίλους σας τους καναλάρχες, τους καταληψίες των δημόσιων συχνοτήτων, ενός δημόσιου συνταγματικά θεμελιωμένου αγαθού όπως αυτό της ενημέρωσης».

Ολόκληρη η ομιλία:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώνεται εντός ολίγου η συζήτηση για το τελευταίο μας νομοσχέδιο πριν τις σύντομες θερινές διακοπές, μετά από μία εξαιρετικά έντονη, είναι η αλήθεια, κοινοβουλευτική διαδικασία μεσούντος τους θέρους, ψήφισης νομοσχεδίων των οποίων αυτή τη φορά την ιδιοκτησία την υιοθετούμε ασμένως. Διότι επρόκειτο για νομοσχέδια που υλοποιούν ένα δεύτερο παράλληλο πρόγραμμα.
Επιτρέψτε μου και δυο λόγια. Νομοσχέδια που σηματοδοτούν τις προσπάθειες ανάταξης του κοινωνικού κράτους και η συζήτηση των οποίων έδειξε τελικά κάτι: Ότι έχουμε δύο διαμετρικά αντίθετα οράματα και αξιακούς προσανατολισμούς για την κοινωνία. Για εσάς το περίφημο αόρατο χέρι της αγοράς θα ρυθμίζει -θα απορρυθμίζει θα έλεγα εγώ- δίδακτρα και νοσήλια. Ενώ για εμάς, το ορατό χέρι της πολιτείας θεωρεί την παιδεία και την υγεία κοινωνικά αγαθά, μείζονα δημόσια αγαθά και θεμέλια ευημερίας. Για εσάς είναι τοξική κάθε ταξική μεροληψία υπέρ των αδυνάτων, οι μαθητές πελάτες και τα νοσοκομεία σουπερ μάρκετ ακούσαμε.
Και βεβαίως ο λόγος της αντιπολίτευσης, ένας μεγάλος ασθενής αυτές τις μέρες και λυπούμαι που το λέω, που τον συντηρούν στη ζωή κάποια κακόγουστα και ανιαρά επαναλαμβανόμενα copy paste νεοφιλελεύθερης χρηστομάθειας, ακροδεξιού διδακτισμού, μια αντεπίθεση εθνικοφροσύνης που παραπέμπει σε αλήστου μνήμης εποχές αλλά και μια μπαγιάτικη θεωρία των δύο άκρων, που αυτή τη φορά εξισώνει την Αριστερά με τη βία ή τη θεωρεί ηθικό αυτουργό της τρομοκρατίας και εχθρό της ελευθερίας.
Ακούστηκαν ψέματα, ύβρεις και fake news. Η αντιπολίτευση συνάδελφοι δεν είναι  fake news. Κάποτε ο χώρος του κοινοβουλίου και η δημόσια σφαίρα, ήταν πεδίο έντονων ιδεολογικών συγκρούσεων με θέσεις και επιχειρήματα. Και τώρα τείνει να γίνει κάποιες φορές ένα παραπολιτικό κουτσομπολιό. Και καλόπιστα σας λέγω με αφορμή τη γλαφυρή εχθές παρουσίαση περί «Ρουβίκωνα» και «Ιουλίου Καίσαρα» από τον συνάδελφο, τον αγαπητό το κύριο Τζαβάρα. Να προσέξετε κάποιοι να μη διαβείτε εσείς έναν άλλο «Ρουβίκωνα» του κοινοβουλευτικού και δημοκρατικού ήθους. Και κάποιοι από την αξιωματική αντιπολίτευση προσοχή να μην κάνετε τη Νέα Δημοκρατία να έχει τόση σχέση με τη δημοκρατία όση ο κλασικός φιλελευθερισμός -ο οποίος μίλησε για την ελευθερία της αγοράς αλλά μίλησε για πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα- με τον νεοφιλελευθερισμό στον οποίο ομνύετε νυχθημερόν.
Στους δε συναδέλφους μου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης να εκφράσω τη θλίψη μου, διότι και στο νομοσχέδιο για την παιδεία αποκηρύξατε μετά βδελυγμίας ένα δικό σας πολιτικό τέκνο, το ν. 1268/1982 για τα Πανεπιστήμια που τα εκδημοκράτισε ουσιαστικά και ήταν μια τομή. Αλλά και το νομοσχέδιο για την Υγεία που συζητήθηκε εχθές και προχθές, το οποίο αποτελεί ένα θεσμικό επιστέγασμα του ΕΣΥ του αείμνηστου Γιώργου Γεννηματά.
Από τις πολύωρες όμως συνεδριάσεις φάνηκε και κάτι άλλο. Η ιδιότυπη σχέση σας με τους όρους δημόσιο και ιδιωτικό. Και εξηγούμαι. Στα της Παιδείας, πανεπιστήμια με ασύδοτα δίδακτρα και παχυλές αμοιβές διδασκόντων και την ίδια στιγμή η αριστεία της φωτοτυπίας στα σχολεία, των συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων, των απολυμένων 2.500 εκπαιδευτικών και των πάμπτωχων πλην ανέντιμων πανεπιστημίων -και ανέντιμων διότι φιλοξενούσαν υπερπολυτελή, σκανδαλωδώς υπερπολυτελή μεταπτυχιακά. Και στην Υγεία τα, πεντάευρα για τον λαό, αλλά δωρεάν νοσήλια για υψηλούς αρρώστους, αργομισθίες εκλεκτών ημετέρων και βεβαιωμένα έξοδα για ανασφάλιστους ανθρώπους -που διαγράφησαν αυτά τα χρέη- οι οποίοι έκαναν τότε το ολέθριο σφάλμα να αρρωστήσουν και να χρειαστεί να διαβούν το κατώφλι ενός νοσοκομείου. Μαύρο χρήμα από υπερτιμολογήσεις και υπερσυνταγογραφήσεις, ιατρικός τουρισμός σε εξωτικά νησιά και την ίδια στιγμή απολυμένοι κάποιες χιλιάδες γιατροί.
Ας πάμε όμως τώρα στο θέμα μας. Στις επιτροπές και στην Ολομέλεια ζητούσατε μετ` επιτάσεως την κατάργηση του Ασύλου, προκειμένου να καταπολεμηθεί η μεγάλη μάστιγα της Παιδείας, που βεβαίως για εσάς είναι οι φοιτητικές κινητοποιήσεις και οι καταλήψεις, που «κατάντησαν» τα πανεπιστήμια «άνδρα παρανομίας και παραβατικότητας». Υπάρχουν όμως κάποιοι καταληψίες που επί 28 χρόνια τους υπερασπίζεστε με πάθος και τους δώσατε και άσυλο γενναιόδωρα. Βεβαίως, αναφέρομαι στους φίλους σας τους καναλάρχες, του καταληψίες των δημόσιων συχνοτήτων, ενός δημόσιου συνταγματικά θεμελιωμένου αγαθού, όπως αυτό της ενημέρωσης. Και ρωτούσαμε πέρυσι, ρητορικά βέβαια, αν θα πρέπει ή δεν θα πρέπει να αδειοδοτείται η χρήση συχνοτήτων, ενώ αδειοδοτείται το να ανοίξει κανείς ένα περίπτερο. `Η μήπως θα έπρεπε να παρατείνεται επ` αόριστον το καθεστώς των δεκαπέντε παρατάσεων προσωρινών αδειών;
Η μόνη απόπειρα που έγινε μέσω του «μαύρου» στην ΕΡΤ τότε, ήταν να παραχωρηθεί το φάσμα συχνοτήτων σε έναν μόνο ανάδοχο που ήταν η Digea, δηλαδή η κοινοπραξία των καναλαρχών έναντι 18 εκ. ευρώ με καταβολή διάρκειας 15 ετών. Δηλαδή, είχαμε τη θλιβερή πρωτιά ο πάροχος συχνοτήτων και ο πελάτης να είναι το ίδιο «πρόσωπο».  Άλλη μια λοιπόν θλιβερή πρωτιά που υποσκάπτει και εκ των έσω το επιχείρημα της ελεύθερης αγοράς που σας αρέσει πολύ.
Ελεύθερη αγορά δεν σημαίνει ασύδοτη και παράνομη αγορά αφενός, αφετέρου ελεύθερη αγορά μεν, αλλά απ` ό, τι φάνηκε όχι ελεύθερη και όχι άμοιρη κραυγαλέων πολιτικών στηριγμάτων στους ημέτερους. Τίνι τρόπω; Με εκείνα τα πλουσιοπάροχα δάνεια έναντι αέρα κοπανιστού ή μη, όπως με περισσό θράσος και ανερυθρίαστα είχε δηλώσει ο γνωστός εκδότης στην εξεταστική Επιτροπή της Βουλής πέρυσι. Που εξασφαλίζονταν από πολιτικούς φίλους έναντι επικοινωνιακών ανταλλαγμάτων, που κάθε άλλο παρά διασφάλιζαν τον πλουραλισμό της ενημέρωσης. Όχι λοιπόν ελεύθερη αγορά  à la carte.
Aφού και περί ελεύθερης αγοράς ο λόγος, εσείς οι σταυροφόροι της νεοφιλελεύθερης οικονομίας, θέλετε να πληρώνει ο πολίτης για όλα τα δημόσια αγαθά, αλλά ο επιχειρηματίας όχι. Και να κερδοσκοπεί και εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Θυμάμαι όλα αυτά τα ωραία για τις θέσεις εργασίας στα ΜΜΕ που συζητούσαμε πέρσι και διερωτώνταν κάποιοι, αν ήταν βιώσιμες όλες αυτές οι επιχειρήσεις που επιβίωναν με «θαλασσοδάνεια». Και πού άραγε αποτυπωνόταν η βιωσιμότητά τους; Στις απολύσεις, στα μπλοκάκια, στην καταστρατήγηση του ωραρίου εργασίας; Διότι, βεβαίως, τα ιλιγγιώδη ποσά δανεισμού και οι διαφημιστικές ενέσεις δεν έφταναν ποτέ στους εργαζόμενους. Και είχαμε και μία φάμπρικα εκβιαστικών ατομικών συμβάσεων εργασίας με μειώσεις αποδοχών και με απολύσεις όσων αρνούνταν να συναινέσουν. Βεβαίως πέρσι είχαμε ακούσει και περί χούντας, περί Μακρονήσου, περί φασιστών και λοιπά ανάξια σχολιασμού και με αφορμή εκείνο το «απεριόριστο φάσμα συχνοτήτων», το οποίο τελικά απεδείχθη πεπερασμένο και όσον αφορά την τιμή της εκκίνησής του το ΕΣΡ, από ό,τι είδαμε, κοστολόγησε σχεδόν το ίδιο αντίτιμο.
Το νομοσχέδιο αυτό, λοιπόν, που συζητούμε σήμερα ρίχνει φως στη ζώνη της σκιώδους οικονομίας των ΜΜΕ και βάζει ένα τέλος σε πρακτικές που δημιούργησαν και διατήρησαν επί χρόνια ένα καθεστώς οικονομικής και πολιτικής χειραγώγησης στον χώρο της ενημέρωσης. Θέλουμε, λοιπόν, να υπάρχει διαφάνεια σε σχέση με τη διάθεση του τηλεοπτικού χρόνου από τα κανάλια; Θέλουμε να είναι συνδεδεμένη αυτή η διαδικασία με μηχανισμούς φορολογικής διαφάνειας που διέπουν όλες τις υπόλοιπες οικονομικές συναλλαγές; Γιατί βλάπτει η φορολογική διαφάνεια την ελευθερία των συμβάσεων; Να υπάρχει ή όχι αυτή η πλατφόρμα συνδεδεμένη με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, στην οποία θα καταγράφονται όλες οι συναλλαγές;
Θεωρώ ότι όποιος δεν θέλει να υπάρχει πλατφόρμα ηλεκτρονικής διάθεσης του τηλεοπτικού χρόνου, είναι διότι αυτό δεν βολεύει εν τέλει τις μεγάλες εταιρείες, οι οποίες διαμορφώνουν καταναλωτικές συμπεριφορές μέσω του ελέγχου της πρόσβασης στον διαφημιστικό τηλεοπτικό χρόνο. Διότι, με το νέο σύστημα, ξέρετε πολύ καλά ότι αυτοί που μονοπωλούν εδώ και δεκαετίες το επάνω «ράφι» στις αλυσίδες πωλήσεως δεν θα μπορούν σε συνεργασία με τους καναλάρχες να μονοπωλούν και τον διαφημιστικό χρόνο. Άρα, δεν θα μπορούν να ελέγχουν και να διαμορφώνουν καταναλωτικές συμπεριφορές -και όχι μόνο- με τον τρόπο που το έκαναν όλα αυτά τα χρόνια.
Με το σύστημα ηλεκτρονικής διάθεσης τηλεοπτικού χρόνου θα μπορούν να έχουν και οι μικροί πρόσβαση σε ζώνες υψηλής τηλεθέασης και αυτό είναι ακόμη ένα στοιχείο που φαίνεται να ενοχλεί όλους εκείνους, οι οποίοι παρουσιάζονται με το προσωπείο των υπερασπιστών των ελεύθερων αγορών. Ελεύθερες αγορές, όμως, και χειραγώγηση διαφημιστικού χρόνου είναι σχήμα οξύμωρο, είναι αντίφαση εν τοις όροις.
Ενόχλησε, επίσης, πολύ ορισμένους το θέμα της καθιέρωσης της σήμανσης ηλεκτρονικού κώδικα για τη διαφάνεια στις πωλήσεις εντύπων μέσων ενημέρωσης. Και στο ζήτημα αυτό, το κρυφό πρόβλημα κάποιων είναι ότι η χειραγώγηση των μεγεθών, που αφορούν την κυκλοφορία των εφημερίδων, δημιουργεί κέρδος. Δημιουργείται έτσι μία στρέβλωση στην αγορά η οποία ευνοεί συνθήκες διαφημιστικής «φούσκας». Επίσης, η αδιαφάνεια στο θέμα αυτό ευνοεί τη φοροδιαφυγή και υποβαθμίζει τελικά την ποιότητα του συνόλου του έντυπου Τύπου στην χώρα μας. Εάν εδώ προστεθούν και όλα όσα ήρθαν τα τελευταία χρόνια στο φως της δημοσιότητας σε σχέση με τη δράση των διαφόρων συμφερόντων στο θέμα της κατανομής της κρατικής διαφήμισης, τότε καταλαβαίνουμε πόσο βαθιές ρίζες είχε δημιουργήσει το τρίγωνο της διαπλοκής στην οικονομική ζωή της χώρας.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ εν τάχει και στα θέματα του περιφερειακού Τύπου. Ο περιφερειακούς Τύπος αναμφιβόλως αποτελεί πνεύμονα δημοκρατίας, πυλώνας ενημέρωσης. Είναι ένας σημαντικότατος κοινωνικός θεσμός και ως τέτοιος θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολύ μεγάλη ευαισθησία. Ο περιφερειακός Τύπος πρέπει επίσης να έχει έσοδα και αποτελεί οξύμωρο η αξιωματική αντιπολίτευση να κόπτεται σήμερα για την επιβίωση των τοπικών μέσων ενημέρωσης, όταν η ίδια είχε καταργήσει την υποχρεωτικότητα δημοσίευσης ισολογισμών, ρύθμιση με την οποία τότε ο περιφερειακός Τύπο έχασε ένα πολύ σημαντικό πόρο. Ο περιφερειακός Τύπος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να έχει επίσης πρόσβαση στη διαφημιστική πίτα, κάτι που ποτέ δεν εφαρμόστηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Αυτός είναι ο στόχος, λοιπόν, του μητρώου που δημιουργούμε. Όλοι οι φορείς συμφωνούν με τη δημιουργία αυτού του μητρώου, όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητά του σε σχέση με τη διαφάνεια στην τοπική και περιφερειακή ενημέρωση. Διότι και στον περιφερειακό Τύπο υπάρχουν περιπτώσεις ολιγοπωλιακών πρακτικών και το ξέραμε πολύ καλά.
Επίσης σημαντικό είναι το θέμα της ενίσχυσης της παραγωγής οπτικοακουστικών μέσων στην Ελλάδα. Η χώρα μπαίνει δυναμικά στο συγκεκριμένο πεδίο και οι διεθνείς οπτικοακουστικές παραγωγές, που ενδιαφέρονται για την Ελλάδα αλλά και οι ελληνικές παραγωγές, αντιμετωπίζονται με το νομοσχέδιο ως ενδιαφέρουσες επενδύσεις, οι οποίες εκτός από οικονομική υπεραξία προσθέτουν υπεραξία έντασης γνώσης αλλά και ευρύτερη πολιτιστική υπεραξία.  Και επειδή έχουν ακουστεί διάφορα, επιτρέψτε μου την αναφορά σε δύο ζητήματα. Το πρώτο είναι ότι δεν επιτρέπεται να επιχορηγούνται με τις σχετικές διατάξεις οι «φούσκες» αλλά οι παραγωγές οι οποίες έχουν ολοκληρωθεί, έχουν «κόψει» αποδείξεις και έχουν καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, δηλαδή η επιδότηση δεν γίνει εκ των προτέρων αλλά και των εκ των υστέρων.
Τέλος, θέλω να χαιρετίσω το γεγονός ότι έγινε δεκτή από τους Υπουργούς η τροπολογία του ΚΚΕ για το ότι η μη καταβολή των δεδουλευμένων συνιστά βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας. Επειδή η πιο σκληρή, αμείλικτη κριτική έρχεται από την ίδια την πραγματικότητα, θέλω επ’ ευκαιρία να χαιρετίσω αυτή την τροπολογία και να θυμίσω από τούτο εδώ το βήμα ένα θλιβερό γεγονός που δείχνει πόσο τελικά ήταν βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η μη καταβολή δεδουλευμένων. Μία γυναίκα, πριν από λίγο καιρό, εγκλωβισμένη, σε απελπισία, δεκαπέντε μήνες απλήρωτη, αυτοκτόνησε. Οφείλουμε, λοιπόν, από αυτό εδώ το βήμα να μιλάμε για ανθρώπους που δεν έχουν φωνή. Φυσικά καμία τροπολογία, κανένα νομοθέτημα δεν μπορεί να της ξαναδώσει πίσω τη ζωή. Ωστόσο, με τέτοιες νομοθετικές πρωτοβουλίες μπορούμε τουλάχιστον σε όσες και όσους βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση και είναι όμηροι της αυθαιρεσίας της εργοδοσίας να τους ξαναδώσουμε την αξιοπρέπειά τους.
Σας ευχαριστώ.