Στον «Real fm» και στον Βασίλη Κουφόπουλο μίλησε στις 6 Ιανουαρίου 2018 ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ. Ρωτήθηκε για τις εξελίξεις στην υπόθεση ΑΕΠΙ.
Οι δημιουργοί δεν αποδέχονται το σχέδιο που έχει κατατεθεί και προβλέπει την απομάκρυνση της οικογένειας Ξανθόπουλου και της ανάληψης των χρεών από τους ίδιους και κινούνται στην δημιουργία ενός νέου φορέα ώστε να έχουν οι ίδιοι τον έλεγχο. Συμφωνείτε με την προοπτική αυτή;
Πρέπει να δούμε ότι η παρούσα κατάσταση είναι μάλλον η χειρότερη δυνατή για τους δημιουργούς, για το ελληνικό τραγούδι και για την αγορά γενικότερα. Διότι, όλοι με έναν τρόπο κάνουμε χρήση των τραγουδιών και της μουσικής, ελληνικής και ξένης, κατεξοχήν στην ραδιοφωνία αλλά και στα μαγαζιά και όλοι πληρώνουμε για να πηγαίνουν τα χρήματα εκεί που πρέπει, στους δημιουργούς. Όλοι επιθυμούμε να είναι εύλογο το τίμημα, να υπάρχει ένας διαφανής τρόπος είσπραξης και απόδοσης και οι εμπλεκόμενοι να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.

Αυτό φαίνεται ότι για κάποια χρόνια, για όσα τουλάχιστον έχουν ερευνηθεί, δεν είχε γίνει. Έχει διαπιστωθεί ένα τεράστιο άνοιγμα, περίπου 38 με 40 εκατομμύρια, ευρώ εισπραχθέντων και μη αποδοθέντων και υπάρχει και ένα επιπλέον τεράστιο ποσό, περί τα 60 εκατομμύρια, που βαραίνει την ανώνυμη εταιρεία που συνέλεγε τα δικαιώματα και αφορά τις απαιτήσεις που εγείρουν οι δημιουργοί για δικαιώματα μηχανικής αναπαραγωγής από διανομή CD κυρίως από τις εφημερίδες. Το τελευταίο ποσό κερδήθηκε στο δικαστήριο μετά από 17 χρόνια με προσφυγή καλλιτεχνών στην επιτροπή ανταγωνισμού και τελεσίδικη απόφαση από το Διοικητικό Εφετείο.
Έχουμε λοιπόν μία κραταιά εταιρεία επί πάρα πολλές δεκαετίες. Η ΑΕΠΙ, αυτή η οικογενειακή κλειστή επιχείρηση, ξεκινά από το μεσοπόλεμο και έχει απολύτως δεσπόζουσα θέση στην αγορά πνευματικού δικαιώματος στην Ελλάδα. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις εισέπραττε πολλά χρήματα από τους χρήστες, δηλαδή από καταστήματα, ραδιοσταθμούς και τηλεοπτικά και δεν τα απέδιδε ως όφειλε στους δικαιούχους δημιουργούς. Ένα πολύ μικρό μέρος πήγαινε σε αυτούς και τα άλλα αναζητούνται. Δεν μπορούμε να τα βρούμε. Πάντως κάπου υπάρχουν.
Αυτό που λέτε είναι πολύ σημαντικό διότι ο κόσμος πλήρωνε έναν τιμοκατάλογο που οριζόταν από την εταιρεία, υπήρχε μία νόμιμη προμήθεια της τάξης 35% για διαμεσολάβηση και τα εισπραττόμενα δεν αποδίδονταν στους δημιουργούς. Π.χ ο Αγγελάκας εμφανιζόταν να έχει πάρει δύο χιλιάρικα μέσα σε ένα εξάμηνο.
Υπέρογκη προμήθεια σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα. Επιπλέον για τα ξένα ρεπερτόρια έχει να γίνει διανομή τρία χρόνια. Είναι ασύλληπτα πολύς ο χρόνος και πολύ το χρήμα που έχει εισπραχθεί και δεν έχει καταλήξει στους δικαιούχους.
Τώρα τι γίνεται; Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε να περάσει μία τροπολογία καταρχάς για να αποδοθούν στους δημιουργούς 5 εκατομμύρια ευρώ που έχουν δεσμευτεί από το δημόσιο.
Ήδη έχει ψηφιστεί. Έχει βγει το ΦΕΚ. Υπάρχει μία εξαιρετική επίτροπος που έχει διοριστεί από το κράτος για να το εφαρμόσει. Έπρεπε ήδη από πολύ καιρό να έχουν δημιουργηθεί χωριστοί λογαριασμοί για να ξεπαγώσουν τα χρήματα των δικαιούχων. Έχει γίνει η νομοθετική ρύθμιση και η εταιρεία είναι υποχρεωμένη τώρα να ξεπαγώσει τους λογαριασμούς. Όμως αυτό είναι ένα προσωρινό μέτρο ανακούφισης για τους δικαιούχους. Εκείνο το οποίο ζητάει η ελληνική κοινωνία, η ελληνική αγορά και η ελληνική πνευματική δημιουργία είναι να υπάρξει ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης ο οποίος με καθαρό μέτωπο και καθαρούς λογαριασμούς θα απευθυνθεί στους χρήστες, θα εισπράξει και θα αποδώσει. Φαίνεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο και απίθανο να συνεχίσει η κατάσταση όπως είχε. Η οικογένεια – ιδιοκτήτρια της ΑΕΠΙ ερευνάται για πέντε κακουργήματα από την περασμένη άνοιξη. Αργά ή γρήγορα θα κινηθεί και ο εισαγγελέας με βάση το υλικό που έχει στα χέρια του.

Για δυο δεκαετίες δεν ασκήθηκε έλεγχος

Να σημειώσουμε ότι υπάρχει αναμονή επί του εισαγγελικού πορίσματος για τα κακουργήματα. Να θυμίσω επίσης ότι έχει δεσμευτεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός τον Μάρτιο του 2017 λέγοντας ότι η κυβέρνηση κληρονόμησε αυτή την υπόθεση μαζί με άλλες και ότι θα δοθεί μία δίκαιη λύση.
Έχει και η Πολιτεία ευθύνη και πρέπει να συνδράμει τους δημιουργούς και δια της συνδρομής αυτής να συνδράμει τον ελληνικό πολιτισμό και το ελληνικό κοινό που τρέφεται και ζει με τα ελληνικά τραγούδια και το ξένο ρεπερτόριο. Διότι από το 1992 που θεσπίστηκε νόμος και έδωσε δυνατή υπόσταση σε αυτό το μόρφωμα που λέγεται ΑΕΠΙ -σημειωτέον ότι είναι μοναδικό φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη μία ανώνυμος εταιρεία να διαχειρίζεται συλλογικό πνευματικό δικαίωμα- υπήρχε και όργανο εποπτικό, ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας που δεν άσκησε το κατά νόμον δικαίωμά του.
Ο οργανισμός αυτός υπάγεται στο υπουργείο Πολιτισμού…
Ακριβώς. Ο Υπουργός Πολιτισμού διορίζει το διοικητικό συμβούλιο.

Εσείς τρελαθήκατε και ζητήσατε έλεγχο; Αλήθεια, πώς και ζητήσατε έλεγχο;
Ήξερα την ιστορία του πνευματικού δικαιώματος. Είχε ξεκινήσει αγώνας από τους δημιουργούς από τη δεκαετία του ‘80. Είχε δημιουργηθεί τότε μια Ένωση με τον Μάνο Λοΐζο, τον Χρήστο Λεοντή και άλλους πολλούς. Τα σημερινά δεδομένα όμως, αυτά που συνέβαιναν τα τελευταία χρόνια μου τα υπέδειξαν οι δημιουργοί, το σωματείο «Μέτρον» το οποίο είχε δημιουργηθεί εν πολλοίς για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και να ρίξει φως σε αυτή την υπόθεση. Οι δημιουργοί είχαν μελετήσει τους ισολογισμούς, δεν είχαν όμως αρκετά στοιχεία για να δουν τι συμβαίνει. Είχαν ζητήσει από τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας να διενεργήσει έλεγχο αλλά όλες οι κυβερνήσεις από το 1992 έως το 2015 δεν είχαν ασκήσει τον κατά νόμο έλεγχο, την κατά νόμο εποπτεία. Αυτό το οποίο κάναμε εμείς αμέσως, το Φεβρουάριο του 2015, όντας μερικές εβδομάδες μόλις στην κυβέρνηση και εγώ μερικές εβδομάδες υπουργός. Απλώς εισακούσαμε τους δικαιούχους για να προστατέψουμε συνολικά την αγορά, χρήστες και δημιουργούς, και να δούμε πώς δουλεύει αυτή η εταιρεία. Μερικά πράγματα είναι απλά και πρέπει να γίνονται απλά και γρήγορα.
Είπατε να τους ταράξετε στη νομιμότητα…
Ασκείς το νόμιμο δικαίωμα του επόπτη. Αυτός ο έλεγχος πήρε καιρό διότι υπήρχαν πολλές αντιδράσεις και πολλές δυσκολίες και τελικώς με δικαστική εντολή που ζήτησε ο Αριστείδης Μπαλτάς που με διαδέχθηκε στο υπουργείο πολιτισμού ολοκληρώθηκε ο έλεγχος και δόθηκε το πόρισμα στις αρχές του 2017. Πήρε δηλαδή πάνω από ένα χρόνο η ολοκλήρωση του ελέγχου. Τόσα ήταν τα κωλύματα και οι αρνήσεις. Εκεί απεκαλύφθη αυτός ο συγκλονισμός.

Πολιτισμός: πηγή αυτοπεποίθησης και αυτοσυνείδησης

Να σημειώσουμε ότι δημοσίως από τους σπουδαίους Έλληνες δημιουργούς έχει τοποθετηθεί ο Σταύρος Ξαρχάκος…
Πάρα πολλοί και με προσωπική επιστολή προς τον Πρωθυπουργό ο Ξαρχάκος. Ο Σταύρος Ξαρχάκος είναι από τους πρώτους, μετά ήρθε ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Αγγελάκας, ο Μάλαμας, ο Φοίβος Δεληβοριάς που είναι τώρα στο «Άσμα» και πολλοί άλλοι.
Και στηρίζει ο Μίκης Θεοδωράκης…
Ο Σταύρος Ξαρχάκος μαζί με τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο και τον συγχωρεμένο Μαμαγκάκη, τον Κυπουργό και τον Κουμεντάκη , ήταν αυτοί που είχαν προσφύγει στην επιτροπή ανταγωνισμού… Πήρε 17 χρόνια να τελεσιδικήσει αυτή η υπόθεση. Είναι συνταρακτικό. Τώρα που ξεμπλόκαρε νομίζω ότι είναι σε καλό δρόμο η υπόθεση. Τελειώνει το θέμα της προσωρινής επιτρόπου. Θα γίνει μία ανανέωση και επέκταση των αρμοδιοτήτων για να γίνει εκκαθάριση και εξυγίανση. Η πλειοψηφία δε των δημιουργών, από τη δημόσια πληροφόρηση που έχουμε, ζητούν μία ξεκάθαρη κατάσταση να κινηθούμε όπως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες προς έναν οργανισμό συλλογικής διαχείρισης αυτοδιαχειριζόμενο, ελεγχόμενο από τα σωματεία των δημιουργών, αδιαμεσολάβητα, με διαφάνεια και να εξομαλυνθεί και η σχέση με τους χρήστες η οποία έχει διαταραχθεί διότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη πια.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι μιλάμε πάντα για πολιτισμό.
Ο πολιτισμός εκτός από πηγή αυτοπεποίθησης και αυτοσυνείδησης για κάθε κοινωνία, εκτός από αυτοεικόνα, είναι και μία ώθηση προς κάτι καλύτερο.Στις δικές μας σύγχρονες κοινωνίες είναι πηγή πλούτου είναι μία τεράστια βιομηχανία, ίσως από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Από το τραγούδι και τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο και τα video games μέχρι εκατοντάδες άλλες εφαρμογές παράγεται πλούτος, παράγεται εργασία, παράγεται καινοτόμος επιχειρηματικότητα και στηρίζονται εκατοντάδες επαγγέλματα. Η Ελλάδα με το τεράστιο απόθεμα της πολιτιστικής κληρονομιάς, με τις ζωντανές δεξαμενές του τραγουδιού, του θεάτρου, της λογοτεχνίας θα μπορούσε να στηριχτεί για την ανάκαμψη της και σε ένα τέτοιο οικονομικό μοντέλο.