Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκουν πλέον ευήκοα ώτα στους κόλπους των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων

Συνέντευξη του Δημήτρη Παπαδημούλη στο «Ευρωπαϊκό Προοδευτικό Φόρουμ»

Συνέντευξη παραχώρησε ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, στο «Ευρωπαϊκό Προοδευτικό Φόρουμ», τη νέα πλατφόρμα ιδεών και δράσεων των προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων, για την ευρωπαϊκή Αριστερά και τις συγκλίσεις που προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την περίπτωση Κόρμπυν και το «πορτογαλικό μοντέλο» διακυβέρνησης.

Ο Δημήτρης Παπαδημούλης υπογράμμισε ότι «η ανάληψη της κυβερνητικής ευθύνης από τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ενίσχυσε και την ανάγκη για αποτύπωση προοδευτικών πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο», σημειώνοντας ότι «η ‘Προοδευτική Συμμαχία’ (Progressive Caucus) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη συμμετοχή Ευρωβουλευτών από τις ευρωομάδες τις Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων, και η Σύνοδος του ευρωπαϊκού Νότου, με πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες δράσεις με στόχο τη θεσμική μεταρρύθμιση στην ΕΕ και την Ευρωζώνη».

Ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρόσθεσε ότι «βασικό εμπόδιο που επιβράδυνε τις διαδικασίες δημιουργίας ενός τέτοιου προοδευτικού χώρου διαλόγου και δράσεων αποτελούσε η επιλογή της σοσιαλδημοκρατίας να ευθυγραμμιστεί και να υποστηρίξει συχνά σε κυβερνητικό επίπεδο τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των δεξιών πολιτικών δυνάμεων», τονίζοντας ότι «οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκουν πλέον ευήκοα ώτα στους κόλπους των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων, δημιουργώντας ισχυρές βάσεις διαλόγου».

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε επίσης στην ηγεσία Κόρμπυν στη Μεγάλη Βρετανία, υπογραμμίζοντας ότι «ο Κόρμπυν αντιλήφθηκε την ανάγκη ‘αριστερής στροφής’ του εργατικού κόμματος, αναγνώρισε το αδιέξοδο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, και ανάπτυξε μια διαφορετική ρητορική που στοχεύει στην ενίσχυση και υποστήριξη των κοινωνικών κινημάτων», σημειώνοντας πως «ακόμη και εν μέσω Brexit, η ανάκαμψη του βρετανικού εργατικού κόμματος μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για την κοινωνική αλλαγή σε ολόκληρη την Ευρώπη, και να νοηματοδοτήσει εκ νέου πολιτικές με αριστερό κοινωνικό πρόσημο και για άλλα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα».

Τέλος, για το «πορτογαλικό μοντέλο» διακυβέρνησης στη μετα-μνημονιακή εποχή στη χώρα, ο Δημήτρης Παπαδημούλης δήλωσε ότι «η συνεργασία του σοσιαλιστικού κόμματος, που έχει τη κυβερνητική ευθύνη, με το κόμμα της Αριστεράς και το ΚΚ Πορτογαλίας να στηρίζουν τη κυβέρνηση, αποτελεί ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα προοδευτικών συγκλίσεων και του τρόπου με τον οποίο οι τρεις πολιτικές δυνάμεις, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις σε κάποια ζητήματα, μπορούν και συνεργάζονται σε πνεύμα σύμπνοιας και κοινής στόχευσης».

Τόνισε επίσης πως «αυτό ακριβώς το μοντέλο διακυβέρνησης προσπαθούμε να αναπτύξουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προωθώντας μια κοινή ατζέντα που αντιμάχεται τις καταστροφικές οικονομικές πολιτικές των συντηρητικών και νεοφιλελεύθερων δυνάμεων», υπογραμμίζοντας ότι «στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς η κεντροαριστερά υιοθετεί μια ακραία, αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρητορική», ενώ το ΚΚΕ «συνεχίζει να εφαρμόζει μια πολιτική που δεν απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη και δεν αναγνωρίζει τα στρατηγικής σημασίας διλήμματα των καιρών».

Το link δημοσίευσης: https://papadimoulis.wordpress.com/2018/01/22/συνέντευξη-στο-ευρωπαϊκό-προοδευτι/

Ακολουθεί η συνέντευξη:

Ποιες είναι οι προτεραιότητες των ευρωπαϊκών προοδευτικών δυνάμεων και πόσο ρεαλιστική είναι η υλοποίησή τους το επόμενο διάστημα;

Από το 2015 και μετά έχουν ξεκινήσει ζυμώσεις και πρωτοβουλίες μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων για την αλλαγή του μείγματος οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη και την προώθηση πολιτικών που ευνοούν την κοινωνική ανάπτυξη και δικαιοσύνη.

Η ανάληψη της κυβερνητικής ευθύνης από τον ΣΥΡΙΖΑ ενίσχυσε και την ανάγκη για αποτύπωση αυτών των πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η «Προοδευτική Συμμαχία» (Progressive Caucus) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη συμμετοχή Ευρωβουλευτών από τις ευρωομάδες τις Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων, και η Σύνοδος του ευρωπαϊκού Νότου, με πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες δράσεις με στόχο τη θεσμική μεταρρύθμιση στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Η θετική αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν ορίζοντα τις ευρωεκλογές του 2019.
Οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους αναπτύσσονται οι πρωτοβουλίες αυτές είναι η προώθηση της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, η πλήρης και οριστική εγκατάλειψη των πολιτικών μονομερούς λιτότητας, η επαναφορά της ΕΕ στις ιδρυτικές της αξίες, η ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοκρατικής λογοδοσίας θεσμών όπως το Eurogroup, η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο ζήτημα της δεσμευτικότητας των νομοθετικών πρωτοβουλιών, αύξηση των επενδύσεων με στόχο την καταπολέμηση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει στην ΕΕ για όλα τα παραπάνω ζητήματα καθιστά διακριτή την ιδεολογική και πολιτική διαφορά μεταξύ των συντηρητικών και προοδευτικών δυνάμεων, μεταξύ εκείνων των πολιτικών ομάδων που θέλουν η ΕΕ να διαλυθεί ή να χαράξει έντονες διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των κρατών-μελών, μεταξύ της ευρωπαϊκής περιφέρειας και του ευρωπαϊκού κέντρου, μεταξύ όσων επιδιώκουν «λιγότερη Ευρώπη» εις βάρος των πολλών, και όσων επιδιώκουν «περισσότερη Ευρώπη» προς όφελος των πολλών.

Η υλοποίηση των προτάσεων αυτών είναι ρεαλιστική στο βαθμό που όλες οι προοδευτικές δυνάμεις αντιληφθούν πλήρως ότι αυτό που διακυβεύεται αυτή τη στιγμή στην ΕΕ, που δεν είναι άλλο από τον κίνδυνο διάσπασης, τη συνέχιση των αποτυχημένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και την άνοδο της ακροδεξιάς.

Εάν το επόμενο διάστημα δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς, είναι πολύ πιθανό η ΕΕ να πάψει να αποτελεί αυτό για το οποίο δημιουργήθηκε: ένα χώρο ειρήνης και ασφάλειας, ευημερίας και ανάπτυξης για τους πολίτες.

Πώς εξελίσσεται η Προοδευτική Συμμαχία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

Η Προοδευτική Συμμαχία, της οποίας είμαι μέλος στην εκτελεστική επιτροπή, είναι αποτέλεσμα της ανάγκης δημιουργίας ενός χώρου διαλόγου, ιδεών και δράσης ευρωβουλευτών από την Αριστερά, τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους. Μπορεί οι τρεις αυτές πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να έχουν κοινές θέσεις σε αρκετά κοινωνικά ζητήματα, ωστόσο δεν υπήρχε ένας σταθερός δίαυλος επικοινωνίας και για ευρύτερα ζητήματα, αλλά και σε ζητήματα στρατηγικών επιλογών ως προς τις συμμαχίες που είναι απαραίτητες για να δοθεί τέλος στην οικονομική και θεσμική κρίση της ΕΕ.

Βασικό εμπόδιο που επιβράδυνε τις διαδικασίες δημιουργίας ενός τέτοιου χώρου διαλόγου και δράσεων αποτελούσε η επιλογή της σοσιαλδημοκρατίας να ευθυγραμμιστεί και να υποστηρίξει συχνά σε κυβερνητικό επίπεδο τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των δεξιών πολιτικών δυνάμεων, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία ή τη Γαλλία. Η εκλογική καταβαράθρωση πολλών σοσιαλιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ, οδήγησε ένα σημαντικό τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας στη αναζήτηση βιώσιμων κοινωνικών λύσεων με προοδευτικό πρόσημο, που θα αντιμάχονται τις πολιτικές λιτότητας.

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία επιτάχυνε κάποιες διαδικασίες σύγκλισης, αποδεικνύοντας ότι η κυβερνώσα Αριστερά μπορεί να είναι αποτελεσματική και να αναπτύσσει μακρόπνοες στρατηγικές ανατροπής μέσα σε ένα ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως εδώ και δύο χρόνια περίπου, οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές καλούν τον Αλέξη Τσίπρα τακτικά στις προπαρασκευαστικές συνόδους τους, αναγνωρίζοντας τα σημαντικά βήματα που έχει καταφέρει η ελληνική κυβέρνηση, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, για οριστική έξοδο από την επιτροπεία, εφαρμογή προοδευτικών πολιτικών και αναδιοργάνωσης του κράτους και ενεργούς προώθησης του οράματος για μια κοινωνική Ευρώπη, απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσεται και δραστηριοποιείται η Προοδευτική Συμμαχία, η οποία από το πεδίο υποστήριξης των προσπαθειών της ελληνικής κυβέρνησης το 2015 και 2016, έχει προχωρήσει πλέον σε συγκεκριμένες εναλλακτικές προτάσεις για τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες TTIP και CETA, για τη διαχείριση του ευρωπαϊκού δημόσιου χρέους και την προώθηση ενός βιώσιμου οικονομικού μοντέλου για την ΕΕ και την Ευρωζώνη, με επίκεντρο την κοινωνική ατζέντα, το σεβασμό στο περιβάλλον και την ενδυνάμωση της συμμετοχής των Ευρωπαίων πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Η Προοδευτική Συμμαχία αναπτύσσεται σταθερά και θα εντατικοποιήσει τις δράσεις της και την παρουσία της στο δημόσιο πολιτικό διάλογο το επόμενο διάστημα, με ορίζοντα τις ευρωεκλογές του 2019.

Ποια θα ήταν τα βήματα εκείνα που θα ενίσχυαν τη δυναμική και την πολιτική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς;

Το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν καταθέσει ήδη συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας και της διαφάνειας, των πολιτικών δίκαιης ανάπτυξης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, της διαχείρισης του δημόσιου χρέους και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, προτάσεις για αλλαγές στην αρχιτεκτονική και το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο στην Ευρωζώνη. Ένα σημαντικό μέρος των προτάσεων αυτών αποτελούν ήδη το αντικείμενο διαλόγου που έχει ξεκινήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στην Κομισιόν.

Ζητούμενο είναι το επόμενο διάστημα να τεθεί ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και να εντατικοποιηθεί ο διάλογος για όλα τα παραπάνω ζητήματα, ώστε η ΕΕ να προχωρήσει στις απαραίτητες νομοθετικές και θεσμικές πρωτοβουλίες και διαδικασίες για την εφαρμογή τους. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκουν ευήκοα ώτα στους κόλπους των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων, και αυτό δημιουργεί ισχυρές βάσεις διαλόγου.

Το επόμενο διάστημα θα πυκνώσουν οι επαφές, πρωτοβουλίες και δράσεις που θα αφήνουν ένα ισχυρό αποτύπωμα στην ευρωπαϊκή κοινωνία και θα διαμορφώνουν έναν πιο διακριτό, στρατηγικό ρόλο των προοδευτικών δυνάμεων για την «επόμενη μέρα» στην Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, η συμμετοχή των πολιτών, της κοινωνίας των πολιτών, των συλλογικοτήτων και όλων των κοινωνικών φορέων και των κινημάτων είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη.

Ο Κόρμπυν στη Μεγάλη Βρετανία επιχειρεί έναν ριζικό μετασχηματισμό του βρετανικού εργατικού κόμματος. Ποια επιρροή μπορεί να έχει στον ευρύτερο ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό χώρο;

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που αυτός ακριβώς ο μετασχηματισμός λαμβάνει χώρα στη Μεγάλη Βρετανία, στη χώρα της Θάτσερ και του πρώιμου, βίαιου νεοφιλελευθερισμού, αλλά και στο εργατικό κόμμα, το οποίο από την εποχή Μπλερ είχε προσδεθεί πλήρως στο άρμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Ο Κόρμπυν αντιλήφθηκε την ανάγκη «αριστερής στροφής» του εργατικού κόμματος, αναγνώρισε το αδιέξοδο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, και ανάπτυξε μια διαφορετική ρητορική που στοχεύει στην ενίσχυση και υποστήριξη των κοινωνικών κινημάτων, των κατώτερων και των ενδιάμεσων επιπέδων του κόμματός του, των συνδικάτων και, τέλος, σημαντικών τμημάτων της δημόσιας διοίκησης.

Πολλές γενιές Βρετανών πολιτών έχουν βιώσει τις συνέπειες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, όπως αυτές αποτυπώθηκαν μέσα από την αύξηση των πανεπιστημιακών διδάκτρων και τα χρέη που ακολούθως προκύπτουν για τις νεότερες γενιές, την κρίση στην αγορά ακινήτων, αλλά και το φαινόμενο των συμβάσεων «μηδενικών ωρών» που απορρυθμίζουν πλήρως την αγορά εργασίας.

Το σημαντικό και ενδιαφέρον στην περίπτωση Κόρμπυν είναι ότι, ακόμη και εν μέσω Brexit, η ανάκαμψη του βρετανικού εργατικού κόμματος μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για την κοινωνική αλλαγή σε ολόκληρη την Ευρώπη, και να νοηματοδοτήσει εκ νέου πολιτικές με αριστερό κοινωνικό πρόσημο και για άλλα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει στην Πορτογαλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, με διαφορετικές πάντα αναφορές και στο πλαίσιο των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του εκάστοτε πολιτικού συστήματος.

Πώς βλέπετε την πορεία της πορτογαλικής κυβέρνησης; Θα μπορούσε το «πορτογαλικό μοντέλο» διακυβέρνησης να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα;

Η πορτογαλική κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα στη μετα-μνημονιακή εποχή στη χώρα, διαμορφώνοντας συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης μακριά από το ασφυκτικό πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας.

Η συνεργασία του σοσιαλιστικού κόμματος, που έχει τη κυβερνητική ευθύνη, με το κόμμα της Αριστεράς και το ΚΚ Πορτογαλίας να στηρίζουν τη κυβέρνηση, αποτελεί ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα προοδευτικών συγκλίσεων και του τρόπου με τον οποίο οι τρεις πολιτικές δυνάμεις, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις σε κάποια ζητήματα, μπορούν και συνεργάζονται σε πνεύμα σύμπνοιας και κοινής στόχευσης.

Αυτό ακριβώς το μοντέλο διακυβέρνησης προσπαθούμε να αναπτύξουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προωθώντας μια κοινή ατζέντα που αντιμάχεται τις καταστροφικές οικονομικές πολιτικές των συντηρητικών και νεοφιλελεύθερων δυνάμεων.

Στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα, καθώς η κεντροαριστερά, όσο υιοθετεί μια ακραία, αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρητορική, παραμένει μακριά από το πνεύμα των συγκλίσεων και συνεχίζει να «φλερτάρει» με το νεοφιλελεύθερο δόγμα και τη ΝΔ. Όσο για το ΚΚΕ, παρότι υπάρχουν κατά καιρούς σημεία σύγκλισης, δεν έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις αυτές που θα επέτρεπαν ευρύτερες προγραμματικές συγκλίσεις. Σε αντίθεση με το πορτογαλικό ΚΚ, το ΚΚΕ συνεχίζει να εφαρμόζει μια πολιτική που δεν απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη και δεν αναγνωρίζει τα στρατηγικής σημασίας διλήμματα των καιρών.