Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η οικονομική κρίση και τα μέτρα που λήφθηκαν για την αντιμετώπιση της πλήγωσαν βαθύτατα τη δημοκρατία και τα κοινωνικά δικαιώματα. Ταυτόχρονα η συνταγματικά κατοχυρωμένη ευνοϊκή ποινική μεταχείριση των πολιτικών προσώπων παραβιάζει την αρχή της ισονομίας και κλονίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς αντιπροσώπευσης και στο πολιτικό σύστημα.
Η αναγκαιότητα της επούλωσης των πληγών αυτών και αποκατάστασης της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος επιβάλει την ενίσχυση και θωράκιση της δημοκρατίας, τη διεύρυνση της λαϊκής συμμετοχής στις δημοκρατικές λειτουργίες και την προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Επιβάλει να γίνουν όλα αυτά από τις επιθέσεις του νεοφιλελευθερισμού.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτείται η προώθηση αναγκαίων προοδευτικών τομών που η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ κατατάσσει σε τέσσερις άξονες οι οποίοι έχουν αναλυθεί επαρκώς από τον γενικό και τους ειδικούς εισηγητές μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ με την πρότασή του δεν προτείνει αναθεώρηση των διατάξεων που αφορούν τη δικαστική εξουσία, άρθρο 88 και επόμενα του Συντάγματος.
Η Νέα Δημοκρατία επικαλουμένη τη θωράκιση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης προτείνει απαγόρευση της συμμετοχής των δικαστικών λειτουργών στην κυβέρνηση ή σε πολιτικές θέσεις επί τρία χρόνια μετά την αποχώρησή τους από το σώμα, την επιλογή της ανώτατης ηγεσίας της δικαιοσύνης από κοινοβουλευτική επιτροπή μεταξύ αρχαιοτέρων δικαστών, την αναμόρφωση της πειθαρχικής εξουσίας στους δικαστικούς λειτουργούς. Επ’ αυτών θα τοποθετηθώ εν συντομία.
Τα δικαστικά ασυμβίβαστα που προβλέπει το άρθρο 89 του Συντάγματος αποβλέπουν στην προάσπιση της αντικειμενικής αμεροληψίας των δικαστών μη επιτρέποντας την ανάπτυξη σχέσεων που ενδέχεται να δημιουργήσουν συγκρούσεις συμφερόντων. Με τη λογική αυτή, στο παραπάνω άρθρο προβλέπονται τα έργα που θεσπίζονται ως ασυμβίβαστα με την ιδιότητα του δικαστικού λειτουργού, προκειμένου να εξασφαλιστεί από κάθε άποψη η ανεπηρέαστη άσκηση των καθηκόντων του.
Είναι προφανές ότι σε περίπτωση συνταξιοδότησης απουσιάζει ο κρίσιμος όρος για την προστασία του οποίου τέθηκε το ασυμβίβαστο, αυτό της ανεπηρέαστης άσκησης των καθηκόντων. Επομένως, η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για μια παράταση επί τριετία μετά τη συνταξιοδότηση του δικαστικού είναι αδικαιολόγητη και θεωρούμε ότι δεν πρέπει να υιοθετηθεί.
Η εξουσία, τώρα, του Υπουργού Δικαιοσύνης για την άσκηση πειθαρχικής αγωγής κατά δικαστικών λειτουργών αιτιολογείται από την ανάγκη εξισορρόπησης των κρατικών λειτουργιών. Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας που υπονοεί την κατάργηση της πειθαρχικής αρμοδιότητας του Υπουργού Δικαιοσύνης και την καθιέρωση του απόλυτου πειθαρχικού αυτοελέγχου του δικαστικού σώματος στην πραγματικότητα κατατείνει στην κατάργηση της εξισορρόπησης των θεσμών και στη δημιουργία μιας ουσιαστικά ανέλεγκτης εξουσίας.
Εδώ να σημειωθεί ότι η αρμοδιότητα της άσκησης της πειθαρχικής δίωξης αποτελεί μόνο την αφετηρία του πειθαρχικού ελέγχου. Η ουσία της εκάστοτε υπόθεσης κρίνεται από το αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο το οποίο συγκροτείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς ή τακτικούς δικαστές, ενώ οι κατώτεροι δικαστικοί λειτουργοί κρίνονται ιεραρχικά.
Κατά συνέπεια, με τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν θεωρούμε ότι θίγεται η δικαστική ανεξαρτησία.
Τώρα όσον αφορά τον διαφορετικό τρόπο επιλογής της ανώτατης ηγεσίας της δικαιοσύνης, έχουν υποβληθεί πολλές προτάσεις από όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα και από τις δικαστικές ενώσεις χωρίς να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των προτάσεων αυτών. Πράγματι ο ισχύων τρόπος επιλογής της ανώτατης ηγεσίας της δικαιοσύνης δεν έχει παράξει τα βέλτιστα αποτελέσματα. Πλην, όμως, δεν έχει υπάρξει και μια ολοκληρωμένη πρόταση που θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα.
Θεωρούμε ότι και με τον συγκεκριμένο τρόπο επιλογής της ανώτατης ηγεσίας της δικαιοσύνης θα μπορούσε να διασφαλιστεί η αρχή της διάκρισης των εξουσιών και η προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών. Πότε; Εάν διασφαλιστεί, εάν γίνει δηλαδή σεβαστή και τηρηθεί η αρχή της νομιμότητας. Εάν η δικαιοσύνη τηρεί την αρχή της νομιμότητας και δεν την εκχωρεί προς χάρη της σκοπιμότητας, τα όποια τρωτά σημεία του ισχύοντος τρόπου επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης εξισορροπούνται.
Η πρόσφατη υπόθεση της NOVARTIS ανέδειξε προβλήματα σχετικά με την αντιμετώπιση της αρχής της νομιμότητας από τους πολιτικούς και εξηγούμαι. Η ελληνική νομοθεσία το 2011 εισήγαγε τον θεσμό του Εισαγγελέα και Ανακριτή της Διαφθοράς με σκοπό μέσω παροχής ειδικής τεχνογνωσίας και τεχνικής βοήθειας να διερευνηθούν μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς, ενώ το 2014 εισήχθη ο θεσμός των προστατευόμενων μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος.
Και οι δύο θεσμοί που προανέφερα στην προκείμενη περίπτωση λοιδορήθηκαν και συκοφαντήθηκαν και μάλιστα από τους πολιτικούς που τους θέσπισαν. Δικαστικοί λειτουργοί όσο και μάρτυρες συκοφαντήθηκαν, μηνύθηκαν και απειλήθηκαν. Τελειώνω το σχόλιό μου σε αυτό το θέμα με το ότι όσο η νομιμότητα υποχωρεί υπέρ της σκοπιμότητας, κανένας τρόπος επιλογής της ανώτατης ηγεσίας της δικαιοσύνης δεν προασπίζει την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών.
Θα αντιπαρέλθω τη διαφωνία μας με την πρόταση για το άρθρο 94, την κατάργηση των δικονομικών προνομίων του δημοσίου, όπως και την πρόταση για την ενίσχυση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γιατί δεν πρέπει να γίνει κάποια τροποποίηση των αρμοδιοτήτων του συγκεκριμένου δικαστηρίου σε βάρος των δικαιοδοτικών του αρμοδιοτήτων, γιατί θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία του.
Και να πάω επί τροχάδην στην πρότασή μας για τις ανεξάρτητες αρχές. Αυτή η πρόταση περιλαμβάνει τρεις παρεμβάσεις. Πρώτον, να περιοριστεί η δυνατότητα του κοινού νομοθέτη να ιδρύει ανεξάρτητες αρχές. Βάζουμε αυξημένη πλειοψηφία. Και παράλληλα αναβαθμίζονται και ποιοτικά, διότι θα αυξηθεί η δημοκρατική νομιμοποίησή τους, απαιτούνται εκατόν ογδόντα Βουλευτές για την ίδρυσή τους έναντι των εκατόν πενήντα ενός που ισχύει σήμερα.

Κύριε Πρόεδρε, ολοκληρώνω σε μισό λεπτό.
Με την πρότασή μας αυτή οι ανεξάρτητες αρχές μπορούν να ιδρύονται μόνο με νόμο που ψηφίζεται με αυξημένη πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των Βουλευτών.
Η δεύτερη παρέμβαση έχει να κάνει με τη διευκόλυνση στη συγκρότησή τους. Όχι τέσσερα πέμπτα, αλλά τρία πέμπτα. Σε αυτό το σημείο συμφωνεί και η Νέα Δημοκρατία.
Και τρίτον, η τρίτη πρότασή μας είναι ο καλύτερος κοινοβουλευτικός έλεγχος των ανεξαρτήτων αρχών. Ξέρουμε ότι είναι εκχώρηση αρμοδιοτήτων. Αυτές τις αρμοδιότητες θα μπορούσε να τις ασκήσει και το κράτος, αν ήταν κράτος δικαίου. Έχει εκχωρήσει, λοιπόν, αυτές τις ουδέτερες ζώνες, όπως έχουν χαρακτηριστεί. Πρέπει να ελέγχονται περισσότερο. Ο σημερινός έλεγχος είναι ανεπαρκής.
Ευχαριστώ πολύ.