Τοποθέτηση της Βουλευτή ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Β2 Δυτικού Τομέα Αθήνας, Αντιπρόεδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος και Αν. τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, στην συνάντηση της GUE/NGL για την κλιματική κρίση που έγινε χθες, 16/10/2019, στις Βρυξέλλες

H πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για τη σημερινή συνάντηση είναι σημαντική. Η Αριστερά στην Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στη μάχη ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή, και εμείς εδώ οφείλουμε νασυνεργασθούμε συντονισμένα, με τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, στο Παγκόσμιο αυτό κάλεσμα.

1.-Η κλιματική αλλαγή επελαύνει. Δεν είναι fakenews είναι πλέον realnews. Είναι μια παγκόσμια πραγματικότητα και η ανάσχεσή της, καθώς και η αντιμετώπιση των συνεπειών της, χρειάζεται μια ολιστική, σοβαρή αντιμετώπιση.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορούν να μετρηθούν και σε οικονομικό κόστος. Ήδη από το 2001 εκτιμήθηκε ότι η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει τις εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ, αλλά και εντός των χωρών. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι πιο ευάλωτοι στην κλιματική αλλαγή είναι ιθαγενείς και φτωχοί πληθυσμοί και οι γυναίκες.

Εκτός από τους προφανείς τομείς της παραγωγής ενέργειας ή των μεταφορών, και άλλοι τομείς, από τις καταναλωτικές και ψυχαγωγικές συνήθειες του σύγχρονου ανθρώπου μέχρι αυτές της δημόσιας υγείας, επηρεάζονται, άμεσα ή έμμεσα. Η μείωση της παραγωγικότητας που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, υπολογίζεται ότι θα οδηγήσει σε απώλειες της τάξης των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία, μέχρι το 2030, όπως επεσήμανε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, κ.AntonioGutteres. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, έναν άλλο τύπο ανάπτυξης κοινωνικά δίκαιο και πολιτικά εφικτό που θα απαιτεί λιγότερους κοινούς πόρους και φυσικά λιγότερη ενέργεια. Στη παρούσα συγκυρία κάτι τέτοιο διαφαίνεται να μπορεί να αντιμετωπισθεί μέσα από τις κοινές προσπάθειες της Ε.Ε., η οποία αν και εκπέμπει περί το 9% εκλυόμενων αερίων του θερμοκηπίου παγκόσμια, εισφέρει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης περί το 40%. Αυτό αποτυπώνεται ειδικότερα και από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

2.-Η έκθεση της ευρωπαϊκής επιτροπής για την κατάσταση του περιβάλλοντος στην χώρα μου, είναι ενδεικτική, γιατί ακριβώς συγκεντρώνει σχεδόν όλα τα θέματα προστασίας περιβάλλοντος που πρέπει να μας απασχολούν. Πρέπει να ληφθεί υπόψη σαν εργαλείο και οδικός χάρτης για τις περιβαλλοντικές πολιτικές δράσεις και πρωτοβουλίες που οφείλουν να αναληφθούν στον προσεχή χρόνο.

Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς έχει πρόσφατα θεσπίσει Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, στο οποίο προβλέπονται βραχυπρόθεσμα μέτρα και μακροπρόθεσμες προτεραιότητες, και τον σχετικό νόμο του 2017 για την ανακύκλωση, ο οποίος προσαρμόζει την ισχύουσα νομοθεσία στις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Η Ελλάδα ήταν μία από τις πρώτες χώρες που απέκτησαν Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία. Επίσης, η Ελλάδα διαθέτει, από το 2016, Εθνικό σχέδιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ενώ διαμορφώνονται και περιφερειακά σχέδια προσαρμογής.

Από εδώ και μπρός χρειάζεται συνέχιση και ενίσχυση των προσπαθειών για επιτάχυνση της μετάβασης στην κυκλική οικονομία, την βελτίωση των επιδόσεων οικοκαινοτομίας ενώ πρέπει να σχεδιαστούν κατάλληλα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας και νερού και αύξηση του επιπέδου ανακύκλωσης.

3.-Ο τομέας των μεταφορών αντιπροσωπεύει στην ΕΕ σχεδόν το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και αποτελεί την πρωταρχική αιτία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα αστικά κέντρα. Για παράδειγμα, το 2013 έως το 2016, οι εκπομπές από τις μεταφορές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 6 %.

Πολλές δράσεις μπορούν να αναληφθούν για την καλυτέρευση της κατάστασης. Μεγάλη ανακούφιση στο θέμα μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι κατ’ αρχήν, η δημιουργία εστιών πρασίνου και πάρκων στις μεγάλες μητροπόλεις. Η αναβάθμιση των μεγάλων και μητροπολιτικών πάρκων η ανάδειξη, προστασία και η δενδροφύτευση των ορεινών όγκων, με παράλληλη διευθέτηση των προβλημάτων κυκλοφορίας, ανάπτυξη συγκοινωνιών σταθεράς γραμμής κλπ., μπορεί να συμβάλλουν στην μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

4.-Με βάση τα στοιχεία που παραθέτει η έκθεση της ΕΕ για τις βιομηχανικές εκπομπές αερίων, είναι αυτονόητη η ανάληψη δράσεων ελαχιστοποίησης τους. Εδώ, θα ήθελα να τονίσω ότι πρέπει να θεσπιστούν κίνητρα για την υιοθεσία των κατάλληλων αντιρρυπαντικών τεχνολογιών και την εφαρμογή των πλέον καινοτόμων ιδεών. Όπως και η προώθηση καινοτόμων λύσεων σε βιομηχανίες ώστε να μειώσουν την χρήση ορυκτών καυσίμων. Για παράδειγμα, οι βιομηχανίες διύλισης πετρελαίου ή παραγωγής λιπασμάτων, να σταματήσουν την χρήση υδρογόνου που παράγεται από την ατελή καύση φυσικού αερίου και να προχωρήσουν σε παραγωγή υδρογόνου από ηλεκτρόλυση με ενέργεια από ΑΠΕ.

5.-Θα παρουσιάσω μερικά θέματα που εισάγονται από την νέα Πρόεδρο της ΕΕ, κάνοντας την προβολή τους στην χώρα μου για να λάβετε μια εικόνα του τι συμβαίνει.

Ø Κλιματική Ουδετερότητα έως το 2050: Απαραίτητος στόχος, ο οποίος θα πρέπει να προωθηθεί άμεσα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα επιπλέον πρέπει ως το τέλος του χρόνου να εκπονήσει και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική άνθρακα. Μαζί με την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ για το 2030, απαιτείται να διατυπωθεί με σαφήνεια ο στόχος για το 2050 και το μίγμα πολιτικής με έμφαση και σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας, εξάρτησης, κόστους για τον τελικό καταναλωτή, χρηματοδοτήσεων, κλπ.

Ø Επέκταση του ΣΕΔΕ στη ναυτιλία: Πάγια θέση της Ελλάδας είναι ότι οι πολιτικές που αφορούν την ποντοπόρο ναυτιλία πρέπει να διατυπώνονται στο πλαίσιο του IMO (να είναι δηλ. διεθνείς) προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα ή απλά η αλλαγή σημαίας των ελληνικών πλοίων. Αποσπασματικές λύσεις π.χ. μόνο για τα πλοία που φέρουν σημαία ευρωπαϊκού κράτους μέλους δεν θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα για τη μείωση των εκπομπών παγκόσμια.

Ø Συμπερίληψη στο ΣΕΔΕ των οδικών μεταφορών και κατασκευών: Ιδιαίτερα φιλόδοξο πλάνο. Οι οδικές μεταφορές περιλαμβάνονται στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ, αλλά συνεισφέρουν περίπου το 70% των εκπομπών από τις μεταφορές σε ευρωπαϊκό επίπεδο (2014). ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΝΕΟΤΕΡΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ;

Ø Φόρος άνθρακα στα σύνορα για να μειωθεί ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα: ιδιαίτερα κρίσιμο θέμα για την Ελλάδα, καθώς πολλές βιομηχανίες στη χώρα, και ιδιαίτερα οι βιομηχανίες δομικών υλικών είναι ευάλωτες στον ανταγωνισμό από τρίτες χώρες που δεν υπάγονται στο ΣΕΔΕ, είχαμε πετύχει την προστασία των βιομηχανιών αυτών. Πλέον, εφόσον σχεδιαστεί σωστά ο φόρος άνθρακα θα μπορούσε να βοηθήσει στην απανθρακοποίηση και της βιομηχανίας. Προσωπικά, αμφιβάλλω κατά πολύ για την αποτελεσματικότητα τέτοιων μέτρων, αφού οι φόροι άνθρακα που επιβάλλονται είχαν αντίθετα αποτελέσματα. Άλλωστε οι φόροι τύπου Πιγκού (Pigouviantaxes) και πολύπλοκοι είναι και επιβαρύνουν τελικά τους πολίτες.

Ø Δίκαιη Μετάβαση Κρίσιμο σημείο για την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε σχέση με τη Δυτ. Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, περιοχές που εξαρτώνται από την εξόρυξη λιγνίτη, ενόψει και του στόχου που τέθηκε για πρόωρο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028. Τα κονδύλια που θα διατεθούν για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (προϋπολογισμός μεταξύ 5 και 10 δις ευρώ για 41 ευρωπαϊκές περιοχές) είναιπολύ λίγα. Είμαστε υποχρεωμένοι, λοιπόν να διεκδικήσουμε μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης και να ενεργοποιηθεί το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Η καλή κατάσταση και εφαρμογή της νομοθεσίας στην προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να συμβαδίζει με την καλή κατάσταση των εργαζομένων,γιατί οι ευθύνες του καπιταλισμού για την κλιματική κρίση είναι γνωστές σε όλους μας. Γεγονός που μας οδηγεί στη διαμόρφωση μίας άλλης κατανάλωσης δηλαδή μίας νέας παραγωγής, με βιώσιμη ανάπτυξη και αξιοπρεπές επίπεδο ζωής. Η μετάβαση δεν πρέπει να γίνει βίαια, ώστε να μην ξαναζήσουμε εποχές ακραίας ενεργειακής φτώχειας, όπως αυτή που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες ,τελευταία, στην Ελλάδα, που διαμένουν σε ακατάλληλους χώρους και όπου το κρύο και οι βροχές διαδέχονται τα προβλήματα της υπερθέρμανσης. Αλλά και ούτε παρόμοιες καταστάσεις που αφορούν μερίδα συμπολιτών μας ό που το φαινόμενο αντιμετωπίζεται με αποσπασματικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής.

Τελειώνοντας θα ήθελα να υποστηρίξω την άποψη όπου: «Η αξιοπρέπεια της εργασίας είναι ιερή και θα διασφαλίζεται ότι κάθε εργαζόμενος στην Ένωσή μας θα έχει δίκαιο κατώτατο μισθό. Το μέτρο αυτό αναμένεται ότι θα δώσει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να έχουν αξιοπρεπή διαβίωση οπουδήποτε και αν εργάζονται.»

Είναι ώρα πλέον των προτάσεων και των συγκεκριμένων δεσμεύσεων από την πλευρά των κρατών από την πλευρά όλων μας.

Στις αρχές του χειμώνα γίνεται στην Χιλή η νέα Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, η γνωστή πλέον σε όλους COP25. Η αναζήτηση της ελπίδας για τη σωτηρία του πλανήτη είναι μακρά και επίπονη διαδικασία. Η σπίθα που άναψε με τις κινητοποιήσεις της Παρασκευής από τους μαθητές όλου του κόσμου, να αγωνιστούμε να γίνει το φως, από το οποίο θα βρεθούν λύσεις για ένα βιώσιμο μέλλον για την Ανθρωπότητα. Στον στόχο αυτό πρέπει να στρατευθεί η Αριστερά, πανευρωπαϊκά και παγκόσμια.