Συνέντευξη του Γραμματέα της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνου Σκουρλέτη, στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» και τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ν. Μανιάτη

Αίσθηση προκάλεσε - και ποικίλες αντιδράσεις - ο χαρακτηρισμός σας ως «τοξικού» για τον Γιώργο Παπανδρέου. Αλήθεια, μήπως ήταν υπερβολικός και εν πάση περιπτώσει τι κάνει τοξικό το πρώτο Μνημόνιο του Παπανδρέου και όχι το τρίτο του ΣΥΡΙΖΑ;
Πρόκειται για έναν απόλυτα πολιτικό χαρακτηρισμό, όπως πολιτικές ήταν και κάποιες από τις αντιδράσεις που προκάλεσε, απέναντι στο ερώτημα αν θα έπρεπε ο ΣΥΡΙΖΑ να τον προτείνει για πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο κ. Γ. Παπανδρέου ήταν ο πρωθυπουργός που ταυτίστηκε με την υπαγωγή της χώρας μας στο καθεστώς των Μνημονίων, με όλα τα τραγικά επακόλουθα που είχε αυτή η επιλογή για τον λαό μας. Δεν ήταν μονόδρομος αυτή η επιλογή, τον βαραίνει. Ενώ δεν έχει έστω ψελλίσει την παραμικρή αυτοκριτική για την επιλογή του. Δεν του χρεώνω εξ ολοκλήρου την ευθύνη για τη χρεοκοπία της χώρας, άλλωστε οι ευθύνες ανάγονται και στις προηγούμενες κυβερνήσεις που εξέθρεψαν ένα στρεβλό, παρασιτικό και διεφθαρμένο παραγωγικό μοντέλο. Αυτή ήταν η κληρονομιά τού πάλε ποτέ κραταιού συναινετικού δικομματισμού, αλλά ήταν εκείνος που πάτησε το κουμπί της εισόδου στα Μνημόνια. Αυτό είναι το περιεχόμενο του «πολιτικά τοξικός» για εμένα. Μην ξεχνάτε πως ο ΣΥΡΙΖΑ κατέκτησε τη σημερινή του θέση στην πολιτική ζωή, ως η δύναμη που συγκρούστηκε με τις δυνάμεις του παλαιού δικομματισμού. Ο κόσμος που τον στήριξε και τον στηρίζει το έκανε χάριν αυτής του της πολιτικής.
Το να συσχετίζεται η περίοδος του πρώτου και του δεύτερου Μνημονίου με την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μάλλον δείχνει ρηχή ανάλυση και μη κατανόηση του τι συνέβη από το 2015 και μετά. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν διεκδίκησε την «ιδιοκτησία» του προγράμματος, παρά τις πιέσεις των κυρίαρχων ευρωπαϊκών δυνάμεων, ενώ έθεσε διαφορετικές προτεραιότητες στην άσκηση της πολιτικής του. Και βέβαια κατάφερε να κλείσει το κύκλο των Μνημονίων. Άλλωστε τα μετρά που παίρνει τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ, με πιο χαρακτηριστικά εκείνα που αφορούν τον κόσμο της εργασίας, επιβεβαιώνουν την πραγματική σχέση των πολιτικών ΔΝΤ με τη ΝΔ.

Η κριτική σας πάντως διαβάστηκε ως επιχείρηση ανακοπής της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς την πασοκογενή επικράτεια...
Λάθος ανάγνωση. Δεν έχω δει ούτε ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που να εναντιώνεται στην ανάγκη διεύρυνσής του, μαζικοποίησής του. Άλλωστε τις βάσεις αυτής της πορείας τις έχουμε βάλει όλα τα προηγούμενα χρόνια. Σας θυμίζω επίσης πως όλες οι τελευταίες αποφάσεις της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ γύρω από το θέμα της διεύρυνσης είναι ομόφωνες, με πιο χαρακτηριστική εκείνη της διακήρυξης – καλέσματος προς τον ευρύτερο αριστερό και προοδευτικό χώρο. Αυτό που μας απασχολεί και συζητάμε με όλους τους συμμάχους μας είναι η ταυτότητα, το πρόγραμμα και τα χαρακτηριστικά της Αριστεράς της εποχής μας. Μιας Αριστεράς ικανής να εκφράζει, να συσπειρώνει, να αξιοποιεί ευρύτερες δυνάμεις και παραδόσεις, ενοποιώντας τες σε μια νέα δυναμική πρόταση, ικανή να εμπνέει και να κινητοποιεί.

Πρόσφατα γράψατε στην «Αυγή»: «Σίγουρα υπήρχαν δυνατότητες να τα κάνουμε καλύτερα αν ήμασταν πιο συλλογικοί στην οργάνωση της δουλειάς μας, αν ακούγαμε πιο πολύ τα μηνύματα της κοινωνίας, αν σε πεδία που ήταν προνομιακά για μας δεν βάζαμε αυτογκόλ». Όπως;
Νομίζω πως το συγκεκριμένο απόσπασμα από το τελευταίο άρθρο μου μιλάει από μόνο του. Αναφέρομαι σε θέματα συντονισμού και συλλογικότητας, ικανότητας να ερμηνεύουμε τα μηνύματα της κοινωνίας, αλλά και σε συγκεκριμένους άστοχους σχεδιασμούς. Στις δεκάδες ανοιχτές συνελεύσεις όπου έχω βρεθεί τους τελευταίους μήνες έχουμε κουβεντιάσει αναλυτικά για όλα αυτά. Δυστυχώς, στο πλαίσιο μιας συνέντευξης δεν μπορούμε να επεκταθούμε πιο πολύ.

Αλήθεια, τι πρέπει να ιεραρχηθεί ενόψει του 3ου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ; Κόμμα ή παράταξη; Μια οικοδόμηση ενός αριστερού ΣΥΡΙΖΑ ή μια παραταξιοποίηση του κόμματος με νέες οργανωτικές δομές;
Άλλο το κόμμα, ο ρόλος του και άλλο η έννοια της παράταξης που μπορεί να αναφέρεται και να συμπεριλαμβάνει πολλαπλά πολιτικά υποκείμενα και συλλογικότητες ή πρωτοβουλίες. Δεν πρέπει να ταυτίζουμε αυτά τα δυο. Ένας ευρύτερος παραταξιακός χώρος μπορεί να αναφέρεται σε παραπάνω από ένα κόμμα. Οι λογικές της αποκλειστικής έκφρασης ενός ευρύτερου χώρου υποκρύπτουν ηγεμονισμό. Ένα κόμμα για να είναι ελκτικό προφανώς οφείλει να αναζητά εκείνες τις μορφές οργάνωσης που αντιστοιχούν στην εποχή του. Το ζητούμενο είναι η επανάκαμψη της πολιτικής ως μια συμμετοχική, συλλογική υπόθεση μέσα από την ανάδειξη ενός νέου μοντέλου συλλογικής δράσης. Ένα νέο μοντέλο πολιτικής που θα δίνει ρόλο σε όσους επιλέγουν την οργανωμένη ένταξη. Πρέπει να ανατραπεί το στερεότυπο ότι η πολιτική είναι μόνο υπόθεση των ειδικών.

Τι χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ για να μην τοποθετηθεί στο πλαίσιο ενός νέου συναινετικού δικομματισμού, αλλά να ξαναπιάσει ένα κάποιο νήμα ριζοσπαστισμού;
Να διαμορφώνει όρους προγραμματικής αντιπαλότητας ως προς τη νεοφιλελεύθερη πρόταση. Το λέω σε αντιδιαστολή με την εμπειρία του συναινετικού δικομματισμού, προ κρίσης, που χαρακτηριζόταν από μια προγραμματική συμπληρωματικότητα ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις μεγάλες επιλογές, από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80 και μετά, βρέθηκαν από την ίδια πλευρά.

Παρά την κριτική σας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, απολαμβάνει μεγάλης δημοσκοπικής άνεσης και ο κόσμος δεν δείχνει δυσφορία. Γιατί λέτε;
Θεωρώ πολιτικά ερμηνεύσιμο το πρώτο διάστημα μιας διακυβέρνησης ο κόσμος να κρατάει μια «καλοπροαίρετη» στάση απέναντί της. Ωστόσο μέχρι τώρα ήταν τα εύκολα για τη ΝΔ, γιατί πορευόταν με τις πλάτες της προηγούμενης κυβέρνησης. Η νέα χρόνια θα μας δείξει πολλά.

Χρειάζεται μια ειδική συζήτηση που θα αποτιμήσει τα της διακυβέρνησής σας; Προς το παρόν δεν έχουμε δει μια κάποια αποτίμηση...
Βεβαίως, στο πλαίσιο αυτό έχουμε δρομολογήσει μέσα στον Ιανουάριο να ανοίξει με έναν οργανωμένο πλέον τρόπο αυτή η συζήτηση στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση έτσι κι αλλιώς έχει αρχίσει μέσα από βιβλία που έχουν εκδοθεί το τελευταίο διάστημα, την αρθρογραφία, τις ανοιχτές συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. Ένας ειλικρινής και ουσιαστικός απολογισμός είναι προϋπόθεση για την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τα μέλη μας, τους φίλους, με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά είναι και ο μοναδικός τρόπος για να αποκαταστήσουμε την επικοινωνία μας και να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη και όσων δεν μας στήριξαν στις τελευταίες εκλογές.