Η κεφαλαιώδης σημασία του πρωτογενούς τομέα για την διατροφική ασφάλεια του πληθυσμού της χώρας καθώς και η αναγνώριση του ως πυλώνα για την κοινωνία και την οικονομία, σημασία η οποία επιτείνεται σε συνθήκες κρίσης, αποτέλεσαν τη βάση εκκίνησης της συζήτησης μέσω τηλεδιάσκεψης που διοργανώθηκε την 01/05/2020 από την Νομαρχιακή Επιτροπή Κυκλάδων και τον βουλευτή Κυκλάδων, Νίκο Συρμαλένιο.

Από όλους τους τομείς του πρωτογενή τομέα κλήθηκαν να συμμετέχουν πάνω από 50 φορείς των Κυκλάδων. Συμμετείχαν Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών, Αγροτικοί και Μελισσοκομικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικοί, Μελισσοκομικοί και Αλιευτικοί Σύλλογοι, επιχειρήσεις που ασχολούνται με τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, αλιείς, παραγωγοί, τυροκόμοι, οινοποιοί, οινολόγοι και ειδικοί επιστήμονες από την Πάρο, Άνδρο, Σαντορίνη, Τήνος, Μήλο, Νάξο, Ίο.

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ο αρμόδιος Τομεάρχης και πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σταύρος Αραχωβίτης, ο πρώην βουλευτής Νίκος Μανιός, και μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων.

Ο πρωτογενής τομέας, ο οποίος δέχεται πιέσεις από άλλες οικονομικές δραστηριότητες (π.χ. οικοδομική δραστηριότητα, τουρισμός) για τους πόρους του, όπως το νερό και τη γη, οφείλει να λάβει την ανάλογη αναγνώριση και στήριξη. Ιδιαίτερα στις Κυκλάδες, με τις ιδιαιτερότητες των μικρών εκμεταλλεύσεων και την εξάρτηση από την ακτοπλοΐα για την μεταφορά προϊόντων, ζωοτροφών με το συνεπακόλουθο αυξημένο κόστος:

Είναι ανάγκη να στηριχθούν όσοι πραγματικά δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα, δηλαδή να φτάνουν οι όποιες διευκολύνσεις στους παραγωγούς και σε όσους ασχολούνται με την αλιεία και τη μεταποίηση.
Δυστυχώς, τα εξαγγελθέντα μέτρα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο υπολείπονται κατά πολύ των αναγκών. Ο αρμόδιος Επίτροπος Γεωργίας δεν έχει προτείνει μέχρι τώρα μέτρα και δράσεις, εισπράττοντας την δυσαρέσκεια ακόμα και μελών του πλειοψηφούντος Λαϊκού κόμματος στο ευρωκοινοβούλιο. Στην Ελλάδα, ο αρμόδιος Υπουργός, κος Βορίδης, χωρίς γνώσεις των θεμάτων και οι σύμβουλοι του τον οδηγούν σε λάθος συμπεράσματα.
Οι Κυκλαδίτες παραγωγοί αναφέρθηκαν

ü Στην κατάρρευση της ζήτησης των αμνοεριφίων κατά την διάρκεια των πασχαλινών εορτών, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του κτηνοτροφικού εισοδήματος. Με υπεράνθρωπες προσπάθειες λειτούργησαν τα σφαγεία, αλλά δεν υπήρχε ανταπόκριση εκ μέρους των εμπόρων για διάθεση.

ü Στη τεράστια συρρίκνωση της ζήτησης των προϊόντων λόγω της μη ύπαρξης τουρισμού. Για παράδειγμα, η τοπική κατανάλωση κρασιού σε πολλά νησιά έφτανε το 70%.

ü Στις διαφαινόμενες δυσκολίες του επερχόμενου χειμώνα για τα νησιά, καθώς θα υπάρξει πρόβλημα διαβίωσης για αρκετούς συμπολίτες μας.

ü Στην ανάγκη στήριξης των ειδικών κλάδων με ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία για τις Κυκλάδες, όπως η αμπελουργία, η οινοποιία, η μελισσοκομία.

Έγινε επίσης αναφορά σε ευρωπαϊκά αιτήματα, όπως αυτό της Ιταλικής ΠΑΣΕΓΕΣ, η οποία έχει ζητήσει 100 ευρώ το στρέμμα ενίσχυση ως ανάχωμα στην εγκατάλειψη της υπαίθρου λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και υπομνήματα, όπως αυτό του εθνικού Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου.

Ο κλάδος της παράκτιας αλιείας με 2000 ενεργούς αλιείς στις Κυκλάδες αντιμετωπίζει την καταστροφή, καθώς οι αλιείς βρίσκονται σε δεινή θέση χωρίς χρήματα από προηγούμενη κακή χρονιά και με ελάχιστη ενίσχυση ύψους 15 εκ ευρώ για 13.000 παράκτιους αλιείς πανελλαδικά. Οι τοπικές αγορές των Κυκλάδων είναι μικρές για να απορροφήσουν τις ψαριές, δεν υπάρχουν επαρκή δρομολόγια πλοίων και η αύξηση των πωλήσεων στα ιχθυοπωλεία δεν έχει φτάσει ως κέρδος στον ψαρά ούτε ο καταναλωτής έχει δει μείωση στις τιμές. Όσοι δε επένδυσαν στον αλιευτικό τουρισμό, οι επενδύσεις τους πάνε χαμένες και αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας.

Κατατέθηκαν προτάσεις για την άμεση αντιμετώπιση αλλά και το μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της αγροτικής ανάπτυξης στα νησιά, όπως:

Αναστολές πληρωμών, επιδοτήσεις σε αγροτικό ρεύμα, καύσιμα, μεταφορικό ισοδύναμο και ζωοτροφές
Διεκδίκηση σε όλα τα επίπεδα της άμεσης οικονομικής ενίσχυσης των παραγωγών και παράκτιων αλιέων, όπως για παράδειγμα με την ενεργοποίηση των Ταμείων Κρίσεων και Αλληλοβοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την επαναπροκήρυξη του προγράμματος ύψους 15.000 για μικρές εκμεταλλεύσεις
Διεύρυνση της χορήγησης ενισχύσεων (de minimis) στον τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων και “σπάσιμο” τους σε κατά πρόσωπο κατανομή
Βοήθεια προς τους απασχολούμενους στον πρωτογενή τομέα για την δημιουργία συνεργατικών σχημάτων, ομάδων παραγωγών και λοιπών δικτύων
Mείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια
Η επιδότηση γάλατος να γίνεται με βάση τον αριθμό των ζώων και όχι με το λίτρο
Αύξηση της τιμής ενίσχυσης στην απόσταξη
Στήριξη της περαιτέρω δικτύωσης της οινοποιίας του Αιγαίου και της προώθησης των μοναδικών προϊόντων οίνου των νησιών
Εκπαίδευση των παραγωγών στην κυκλική οικονομία και έμφαση στη μεταποίηση
10. Στήριξη νέων αγροτών και κτηνοτρόφων ώστε να αποτραπεί η εγκατάλειψη της υπαίθρου

11. Προσλήψεις γεωπόνων, κτηνιάτρων και λοιπών ειδικοτήτων

Η αναγγελία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης για 150 εκ. ενίσχυση στην παραγωγή δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη δαπάνη θα καλύψει τους Έλληνες παραγωγούς. Ο πρώην Υπουργός, Σταύρος Αραχωβίτης, τόνισε ότι δεν πρόκειται για νέα χρήματα, αλλά για ανακατανομή των ήδη υπαρχόντων σε διάφορα προγράμματα. Επίσης, επεσήμανε ότι η όποια ενίσχυση απαιτείται δεν μπορεί να γίνει με δάνεια, καθώς όταν κληθούν να επιστρέψουν τα παγωμένα και τα νέα δάνεια, οι παραγωγοί θα είναι αντιμέτωποι με την χρεωκοπία. Την ίδια στιγμή, σημείωσε ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τις επιταγές σε όλους τους κλάδους.

Ενδεικτικό της αντιμετώπισης της κυβέρνησης απέναντι στους αγρότες είναι το γεγονός ότι δεν τους είχε αρχικά εντάξει στη μείωση 25% στα ασφάλιστρα, κάτι που έγινε μετά από πιέσεις. Γνωρίζουμε επίσης ότι υπήρξε αδράνεια εκ μέρους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αναφορικά με τις δυνατότητες στήριξης των ελαιοπαραγωγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση (επιστολή αρμόδιου Επιτρόπου 24/09), όταν ήδη από τον Σεπτέμβριο διαφαίνονταν η μεγάλη πτώση των τιμών.

Αναγνωρίζοντας ότι οφείλει να είναι πρώτιστο μέλημα της πολιτείας η συνέχιση της αγροτικής και αλιευτικής δραστηριότητας, καθώς και οι ανυπέρβλητες δυσκολίες που θα υπάρξουν σε περίπτωση εγκατάλειψης για την όποια επαναφορά, το εμπροσθοβαρές πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ “ΜΕΝΟΥΜΕ ΟΡΘΙΟΙ” έχει κοστολογήσει την ανάγκη για άμεση ρευστότητα 300 εκ. σε όλους τους κλάδους. Ο πρώην Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας είχε σθεναρά τονίσει την ανάγκη για αύξηση προϋπολογισμού της ΚΑΠ από την αρχή της συζήτησης για τη νέα προγραμματική περίοδο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων τονίζει εδώ και χρόνια τη σημασία της ισόρροπης ανάπτυξης των νησιών και τη σημασία της στήριξης και ενδυνάμωσης του αγροτο-διατροφικού συμπλέγματος για την ανθεκτικότητα των Κυκλαδίτικων κοινωνιών. Η επόμενη μέρα θα είναι πολύ δύσκολη για τον πρωτογενή τομέα. Είναι επείγουσα ανάγκη να αντιληφθεί η κυβέρνηση ότι όσο βαθαίνει η κρίση, τα ψήγματα βοήθειας θα δημιουργήσουν μη αναστρέψιμη ζημία στον πρωτογενή τομέα.