Εισήγηση της βουλευτού Αχαΐας ΣΥΡΙΖΑ, Σίας Αναγνωστοπούλου, στην Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης κατά τη συζήτηση του σ/ν Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου «Κύρωση της Συμφωνίας για την έδρα μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) για τη λειτουργία του επιχειρησιακού γραφείου της EASO στην Ελλάδα», χθες Πέμπτη 11.6

.

Αναλυτικά η ομιλία:
Συζητάμε σήμερα μία συμφωνία για την EASO στην Ελλάδα, έναν Ευρωπαϊκό Οργανισμό, η παρουσία του οποίου ξεκινά από το 2011 στην χώρα μας. Η δική μας κυβέρνηση είχε ζητήσει πολλές φορές την ενίσχυση του με περισσότερα άτομα, η Κομισιόν έλεγε ότι θα δώσει περισσότερα, τελικά δεν έδωσε. Ο Οργανισμός αυτός είναι υποστηρικτικός –εδώ πρέπει να σταθούμε- , το κρίσιμο ζήτημα όμως είναι η πολιτική για το Άσυλο. Ο οργανισμός θα κάνει αυτό που έχει αποφασίσει η πολιτική εξουσία σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι’ αυτό καταρχάς και καταρχήν είμαστε θετικοί στη συμφωνία αυτή, δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, αφού και εμείς κάναμε τα αδύνατα δυνατά για να ενισχυθεί η παρουσία του, είναι υποστηρικτικός ο Οργανισμός, προσφέρει τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη. Αυτός ο οργανισμός θα ήταν πάρα πολύ σημαντικός εάν είχαμε μία ολιστική πολιτική για τη διαδικασία ασύλου σε ευρωπαϊκό επίπεδο καταρχάς. Αν δεν έχουμε μία ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου που θα διευκολύνει ειδικά τις χώρες όπως είναι η δική μας, που είναι χώρα υποδοχής και υφίσταται τη μεγάλη πίεση, ένας υποστηρικτικός οργανισμός όσο σημαντικός και να είναι, δεν λύνει το πολιτικό ζήτημα και δεν προσθέτει τίποτα στη μεγάλη εικόνα που είναι το θέμα του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Ας ανοίξουμε λίγο την εικόνα επιτέλους με αφορμή την κύρωση αυτής της συμφωνίας, για να μην λέμε καλολογικά στοιχεία ή αυτά που κάποιοι θέλουν να ακούσουν. Εγώ θέλω να ρωτήσω ευθέως τον κ. Κουμουτσάκο τι έχει γίνει σε επίπεδο ΕΕ; Τι έχει κάνει η χώρα μας και σε ποια κατεύθυνση έχει πιέσει; Εμείς πιέζαμε συνεχώς ,δεν λέω ότι τα κάναμε όλα σωστά, έχουμε να κάνουμε όμως με ένα πολύπλοκο φαινόμενο και όχι ένα πρόβλημα συγκυριακό, αν ήταν έτσι θα είχε λυθεί. Προτείνω σε όλους να διαβάσετε ένα πάρα πολύ ευανάγνωστο βιβλίο του Δημήτρη Χριστόπουλου, που γνωρίζει πάρα πολύ καλά το θέμα, ήταν πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, για να δείτε πόσο ωραία δίνει τα στοιχεία και τις συνιστώσες αυτού του θέματος, αυτού του φαινομένου.
Από τη στιγμή λοιπόν που έχουμε ένα φαινόμενο, θέλουμε πολιτικές που να καλύπτουν το φαινόμενο αυτό. Εμείς είχαμε προσπαθήσει, είχε περάσει και από το Συμβούλιο Υπουργών Μεταναστευτικής Πολιτικής, να υπάρχει ενιαιοποίηση της πολιτικής ασύλου και καταμερισμός αναλογικά σε κάθε χώρα. Καταμερισμός με ένα ενιαίο σύστημα ασύλου, που αυτό σημαίνει αλλαγή Δουβλίνου και όλα τα σχετικά. Έχει κάνει κάτι η κυβέρνηση της ΝΔ προς αυτή την κατεύθυνση; Ή θα περιμένουμε να κλείνουν εντελώς οι χώρες του Βίσεγκραντ, τώρα προστέθηκαν και οι χώρες της Βαλτικής και να μην δέχονται καμία μετεγκατάσταση; Αυτό σημαίνει ότι είναι αναγκαίο να γίνει μία ενιαία πολιτική ασύλου. Σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να απαντήσουμε.
Δεν θα ήθελα να αναφερθώ εκτενώς στους νόμους που φέρατε, τους ν.4636/2019 και 4686/2020 όπου έχουμε πραγματική έκπτωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα έχουμε συζητήσει. Ο κ. Κουμουτσάκος έκανε μία αίτηση εξαίρεσης από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και ζητά η χώρα αφού είναι η ασπίδα της Ευρώπης και στο όνομα της αλληλεγγύης, να αναστέλλει τα αιτήματα ασύλου και να κάνει επαναπροωθήσεις. Αυτό πού διευκολύνει τη χώρα μας; Από τη στιγμή που το Φεβρουάριο ζήσαμε τα δραματικά γεγονότα στον Έβρο, είδαμε ότι η Τουρκία όχι μόνο ρητορικά αλλά και πρακτικά πια μπορεί να εργαλειοποιήσει τον μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών που έχει στη χώρα της, γιατί τους χρησιμοποιεί ως όπλο διαπραγμάτευσης απέναντι στην Ευρώπη. Εμείς ασμένως αποδεχτήκαμε ,καλά κάναμε και φυλάξαμε τα σύνορά μας, κανένας σε αυτό το Κοινοβούλιο δεν έθεσε σε αμφισβήτηση αυτό. Μία χώρα όμως όπως η Ελλάδα όταν βλέπει αυτή την εργαλειοποίηση από τη μεριά του κ. Ερντογάν, που έχει αποφασίσει όχι μόνο να εργαλειοποιήσει τους πρόσφυγες-μετανάστες αλλά να παίξει και το ρόλο του ταραξία της περιοχής, αντί να ενισχύσει μία πολιτική ευρωπαικοποίησης του προσφυγικού-μεταναστευτικού θέματος, αποδέχτηκε ότι είναι ασπίδα της Ευρώπης. Δηλαδή αν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με την Τουρκία έχει καλώς, η Ευρώπη έρχεται μας συγχαίρει και αποποιείται των ευθυνών της. Η Ελλάδα δεν είναι Ουγγαρία, είναι γέφυρα, αυτός ήταν ο ιστορικός της ρόλος. Δεν μπορεί να γίνει τώρα ξαφνικά ένα περίκλειστο κράτος. Αν δεν λειτουργήσουμε με αυτό ως δεδομένο τότε θα έχουμε άλλα προβλήματα. Αποδεχόμαστε λοιπόν εμείς να κάνουμε έκπτωση στο Δίκαιο της θάλασσας. Μία χώρα βασίζεται και δικαίως στο Διεθνές Δίκαιο, στο Δίκαιο της θάλασσας, στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Άρα αντί να μας θορυβήσει αυτό που έκανε η Τουρκία και να απαιτήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετεγκατάσταση από την Ελλάδα, επανεγκαταστάσεις κατευθείαν από την Τουρκία, ενιαίο σύστημα διαδικασίας ασύλου και από την άλλη μεριά να συμμετέχουμε στον ευρωτουρκικό διάλογο, να είμαστε οι πρωταγωνιστές και να θέτουμε τους όρους, αντιθέτως αποδεχτήκαμε ότι είμαστε ασπίδα και ζητάμε και εξαιρέσεις. Αναστείλαμε για ένα μήνα τις αιτήσεις ασύλου και ο πρωθυπουργός ήταν υποχρεωμένος στην συνέντευξή του στο CNN να το πάρει πίσω, γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι μία δακτυλοδεικτούμενη χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο.
Θα έρθω στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων γιατί πολλοί μύθοι έχουν φτιαχτεί. Πρέπει να απομαγεύσουμε λίγο αυτό το θέμα του προσφυγικού-μεταναστευτικού και για να βρούμε μία άκρη. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι κάτι ξεκομμένο που κάποιοι έχουν στο μυαλό τους, γιατί θέλουν να υποστηρίζουν τους αναξιοπαθούντες. Είναι ο πυρήνας της δημοκρατίας τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν είναι η δημοκρατία το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα κάτι από έξω. Έχουμε συνεχώς δημοσιεύματα, παρατηρήσεις, συστάσεις, ακόμα και η Frontex , -κατ΄ εμέ πολύ υποκριτικά- που λένε ότι η Ελλάδα κάνει επαναπροωθήσεις και το επαναλαμβάνω κατ΄ εμέ πολύ υποκριτικά. Δηλαδή από τη μία μεριά είστε η ασπίδα της Ευρώπης από την άλλη βρείτε τα, κάντε ότι θέλετε αλλά μην παραβιάζετε το διεθνές δίκαιο. Δεν γίνεται η πολιτική μας να βασίζεται στο ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι μετανάστες, είναι παράτυποι, είναι φορείς κορονοϊού, ότι αν δεν τους δίνουμε άσυλο, αν τους πετάμε στο δρόμο, ενώ έχει εγκριθεί το άσυλό τους και όλα αυτά, δεν θα γινόμαστε χώρα έλξης για τους πρόσφυγες μετανάστες. Αυτά είναι μύθοι.
Όταν ένα φαινόμενο στην ιστορία έχει πάρει το δρόμο του, οι πολιτικές πρέπει να είναι αντίστοιχες του φαινομένου, ανάλογες του φαινομένου. Εδώ, είμαστε κατώτεροι των περιστάσεων, είστε κατώτεροι των περιστάσεων και όχι μόνο κατώτεροι, εγώ φοβάμαι με αυτό το πράγμα. Δηλαδή, να είναι η χώρα μας η ασπίδα της Ευρώπης χωρίς η Ευρώπη να συμμετέχει; Γι’ αυτό λέω, καλό είναι η EASO,αλλά εκεί πρέπει να ενισχυθεί πάνω απ’ όλα η πολιτική μας για ευρωπαϊκή διαδικασία ασύλου, ενιαία διαδικασία επανεγκατάστασης από την Τουρκία, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο έτσι όπως πρέπει.