Ομιλία στην Ολομέλεια Βουλής σχετικά με το σχέδιο νόμου “Κέντρο Πολιτισμού και Δημιουργίας ΑΚΡΟΠΟΛ και λοιπές διατάξεις” (16.7.2020)

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, το νομοσχέδιο για την αξιοποίηση του κτηρίου του Ακροπόλ και για δημιουργία ενός φορέα για την σύγχρονη τέχνη απέχει χιλιόμετρα από την δική μας οπτική για το συγκεκριμένο ζήτημα. Το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα έχει μία τελείως διαφορετική στρατηγική κατεύθυνση από εκείνη του νομοσχεδίου που είχε θέσει σε δημόσια διαβούλευση ο ΣΥΡΙΖΑ τον Απρίλιο του 2019. Εμείς οραματιστήκαμε το Ακροπόλ ως κόμβο σύγχρονης τέχνης και δημιουργίας, ως χώρο ανοικτής έκφρασης κι έμπνευσης, ενώ εσείς το οραματίζεστε, δυστυχώς, ως Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Η δική μας κατεύθυνση ήταν αυτή της προώθησης των εφαρμοσμένων, εικαστικών και παραστατικών τεχνών, της ένωσης τους με τον κοινωνικό χώρο και με τον χώρο της πόλης. Η δική σας στόχευση είναι η παροχή τεχνογνωσίας για την εξεύρεση πόρων, η δικτύωση με χρηματοδοτικούς οργανισμούς κι η ανάδειξη στελεχών στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης. Και το ερώτημα που προκύπτει από αυτή την διαφοροποιημένη στόχευση είναι διπλό. Το πρώτο αφορά την ίδια την τέχνη και την άκρατη εμπορευματοποίηση της και το δεύτερο την τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας. Ως προς την εμπορευματοποιημένη οπτική σας για την τέχνη, δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα, είναι γνωστές οι θέσεις της Νέας Δημοκρατίας. Μετατρέποντας, όμως, το Ακροπόλ σε ΚΕΚ, τι ακριβώς λέτε στους αποφοίτους των Τμημάτων των Ελληνικών και ξένων Πανεπιστημίων που ασχολούνται με το αντικείμενο της διαχείρισης των πολιτιστικών αγαθών; Ότι η γνώση τους είναι άχρηστη; Ότι εσείς ξέρετε καλύτερα; Ότι ένας οργανισμός με 20 μετακλητούς θα φέρει δια μαγείας λεφτά στον κλάδο της σύγχρονης τέχνης;

Η κυβέρνηση πίσω από την νεοφιλελεύθερη φρασεολογία που επέλεξε για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αποκρύπτει την απουσία σχεδίου για την τέχνη, για τον πολιτισμό γενικότερα. Ο κόσμος του πολιτισμού περνάει τις πιο μαύρες μέρες του στην ιστορία, τον τελευταίο χρόνο. Οι ορχήστρες έχουν σιγήσει, οι χοροί έχουν σταματήσει, τα τραγούδια έχουν σωπάσει, η δημιουργία έχει ατονίσει. Τα αρχαία μνημεία έχουν βυθιστεί στην απαξίωση και στο σκοτάδι. Κι εσείς, μέσα σε όλο αυτό τον ζόφο ισχυρίζεστε ότι κατέχετε το διαχειριστικό μυστικό για να βγάλετε λεφτά από την ελληνικό πολιτισμό; Τότε γιατί επί ένα χρόνο ο πολιτισμός έχει καταρρεύσει; Γιατί οι άνθρωποι του έχουν αφεθεί στο έλεος της δυστυχίας; Κάνοντας το Ακροπόλ κέντρο κατάρτισης που θα μοιράζει voucher πως ακριβώς θα συμβάλλετε στην στήριξη της τέχνης που σήμερα περνάει τις πιο δύσκολες ώρες της;

Το Ακροπόλ αποτελεί το δικό σας γεφύρι της Άρτας. Στην αρχή της θητείας σας οραματιστήκατε το Ακροπόλ ως συνέχεια του Αρχαιολογικού Μουσείου. Στη συνέχεια θέλατε να το υπογειοποιήσετε. Τελικά επιλέγετε να το καταστήσετε τεχνικό γραφείο προς εξεύρεση χρηματοδοτήσεων. Όμως και σε αυτό είμαστε βέβαιοι ότι θα αποτύχετε γιατί όσο κι αν η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι γνωρίζει την αγορά, το μόνο που έχει καταφέρει είναι να την βυθίσει και μαζί της να καταστρέψει όλους όσους δραστηριοποιούνται και επιχειρηματικά στον χώρο της τέχνης.

Άλλωστε η πολιτική σας για τον πολιτισμό είναι γεμάτη αποτυχίες εδώ κι ένα χρόνο. Από τις αποφάσεις σας για την απόσπαση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, μέχρι την εικόνα εγκατάλειψης που εκπέμπει σήμερα η Ακρόπολη κι όλος ο αρχαιολογικός περίπατος της Αθήνας, το έργο σας στον πολιτισμό δεν διαπρέπει. Ούτε οι επιλογές σας στους Φιλίππους, ούτε η απαράδεκτη εικόνα εγκατάλειψης εκατοντάδων αρχαιολογικών χώρων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ούτε βέβαια η πολιτική σας για τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών. Το μόνο που θυμάται κανείς μέχρι τώρα από την κυβέρνηση σας είναι το ύφος της εξουσίας κι η αδιαφορία σας για τους καλλιτέχνες.

Ως προς τα υπόλοιπα ζητήματα του νομοσχεδίου, θεωρούμε απαράδεκτη την διατύπωση του άρθρου 20, με την οποία μπορεί πλέον ο οποιοσδήποτε να σκιτσάρει ένα αρχαίο μνημείο επάνω σε μπουκάλια αναψυκτικού ή σε σακούλες, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε και στην επιτροπή. Τον Οκτώβριο του 2019, όταν η coca cola είχε σκιτσάρει τον Παρθενώνα πάνω στο μπουκάλι της η Υπουργός είχε κατηγορήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι αυτός φταίει. Σήμερα, η Υπουργός νομοθετεί την απαλλαγή από κάθε δέσμευση όσων προβαίνουν σε αποτύπωση του μνημείου και όχι σε απεικόνιση. Τι είναι η αποτύπωση; Μας το λέει το ίδιο το νομοσχέδιο. Η αποτύπωση, μας λέτε, “έχει μεν ως αφετηρία την υφιστάμενη εικόνα του μνημείου αλλά την υπερβαίνει δημιουργικά, προσθετικά, αφαιρετικά ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο”. Αν αυτό δεν είναι η φωτογραφία του σκίτσου στο μπουκάλι της coca cola τότε τι είναι;

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ και σε ένα μείζον ζήτημα της επικαιρότητας, αυτό της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Είναι σαφές ότι όλοι καταδικάζουμε τον αναθεωρητισμό της κυβέρνησης της Τουρκίας κι εκφράζουμε την αμέριστη προσήλωση μας στην προσπάθεια θεσμικής διεθνοποίησης του ζητήματος, ώστε να αποτραπούν αυτά τα σχέδια. Το ζήτημα, όμως, που σχετίζεται με το Υπουργείο Πολιτισμού της χώρας μας είναι πιο συγκεκριμένο. Η Ελλάδα, την προηγούμενη πενταετία δούλεψε πάρα πολύ μεθοδικά στο θέμα της ενίσχυσης της πολιτιστικής διπλωματίας. Την πολιτιστική αυτή διπλωματία δεν φαίνεται να την κινητοποιεί τώρα η αρμόδια Υπουργός. Πριν από δύο χρόνια, θυμίζω, είχαμε φιλοξενήσει στην Αθήνα των Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, όπου είχαμε καλέσει 10 χώρες, μεταξύ των οποίων χώρες του μουσουλμανικού κόσμου. Στα τότε συμπεράσματα των εργασιών είχαμε συμφωνήσει στην ενίσχυση του πολιτισμού ως παράγοντα προώθησης του διαλόγου, σε σχέση με την προστασία των παγκόσμιων μνημείων. Δυστυχώς, εκτός από μία εκ των υστέρων ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος σχεδιασμός για την την διεθνοποίηση της προσπάθειας προστασίας του μνημείου της Αγίας Σοφίας. Μάλιστα, σε σχετική δημόσια ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων μαθαίνουμε ότι η Τουρκία έχει χαράξει την ίδια μοίρα και για την Αγία Σοφία της Τραπεζούντας, αλλά και για την Αγία Σοφία της Βιζύης, στην οποία μάλιστα οι εργασίες μετατροπής της σε τζαμί έβλαψαν καίρια το μνημείο.

Πρέπει, λοιπόν, άμεσα, να ξαναδείτε την στρατηγική σας και να ενεργοποιήσετε την πολιτιστική διπλωματία, όπως θα πρέπει και η Βουλή και το Υπουργείο Εξωτερικών να ενεργοποιήσουν την θρησκευτική διπλωματία, κι οι γαλάζιοι δήμαρχοι σας να ενεργοποιήσουν την διπλωματία των πόλεων. Αυτές τις κινήσεις πρέπει να κάνετε κι όχι να αναρτούν οι βουλευτές σας γραφικές κορώνες στο Facebook για λιανοντούφεκα. Σας ευχαριστώ.