Άρθρο του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο energypress.gr

«Οι στόχοι της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου επιβάλουν πιο απαιτητικούς στόχους απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, ενώ παράλληλα η κρίση της πανδημίας τροποποίησε ριζικά και πολλαπλασίασε τα ερωτήματα και τις αβεβαιότητες για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τελικό στόχο την κλιματική ουδετερότητα. Έθιξε βαθύτερα θεμέλια του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος, κλόνισε τις βεβαιότητες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού πολιτισμού και μάς έφερε μπροστά σε μία πολλαπλή κρίση, σε οικονομικό, κοινωνικό και κλιματικό επίπεδο. Η συζήτηση στην Ελλάδα, περιστρέφεται γύρω από την ανάκαμψη της κοινωνίας και τη διαμόρφωση όρων βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας για την ελληνική οικονομία», σημειώνει ο Τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, σε άρθρο του στο πλαίσιο ειδικού αφιερώματος του energypress.gr για το 2021, με τίτλο: «Προκλήσεις, προσδοκίες και φόβοι για την ενέργεια το 2021».

Προσθέτει ότι, σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της ενέργειας αναβαθμίζεται περαιτέρω καθώς η πρόσβαση σε ενέργεια σε χαμηλές τιμές αποτελεί προϋπόθεση τόσο για την αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών όσο και για την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα κάθε οικονομίας. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη την επόμενη μέρα χωρίς χαμηλό ενεργειακό κόστος και φυσικά χωρίς πρόσβαση σε ενέργεια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Πολύ δε περισσότερο όταν σε συνθήκες lock down και πανδημίας παίζονται απαράδεκτα «παιχνίδια» με τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας».

Σημειώνει στη συνέχεια ότι τα δείγματα γραφής των 18 μηνών διακυβέρνησης της ΝΔ, με τις αυξήσεις Χατζηδάκη στα τιμολόγια της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο του 2019, την «ανοχή» σε φαινόμενα αισχροκέρδειας των προμηθευτών ρεύματος το 2020, τη χρεωκοπία του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, τη δημιουργία κλίματος αναξιοπιστίας σχετικά με επενδύσεις σε ΑΠΕ, τα νέα «χαράτσια» στους καταναλωτές, τη λειτουργία «καρτέλ» στην αγορά ηλεκτρισμού και την αύξηση των ρευματοκοπών και της ενεργειακής φτώχειας σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αισιοδοξία.

Παρουσιάζει τέλος, την εναλλακτική και προοδευτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την ανάκαμψη που απαντά στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και στην αναγκαιότητα ανάκαμψης μετά την πανδημία με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και ισοτιμίας για όλους.

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο:

Η ενεργειακή πολιτική ως εργαλείο υπέρβασης της κρίσης

Ένα χρόνο πριν η συζήτηση για την ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα αφορούσε στην ενεργειακή και παραγωγική μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τελικό στόχο την κλιματική ουδετερότητα. Σήμερα, ο στόχος του 55% της Ε.Ε. επιβάλει πιο απαιτητικούς στόχους απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.

Επιπρόσθετα, η κρίση της πανδημίας τροποποίησε ριζικά και πολλαπλασίασε τα ερωτήματα και τις αβεβαιότητες για αυτήν τη μετάβαση. Έθιξε βαθύτερα θεμέλια του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος, κλόνισε τις βεβαιότητες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού πολιτισμού και μάς έφερε μπροστά σε μία πολλαπλή κρίση, σε οικονομικό, κοινωνικό και κλιματικό επίπεδο.

Η πανδημία ανέδειξε με τραγικό τρόπο τη σχέση του ανθρώπου με τα οικοσυστήματα, αλλά και την αξία των δημόσιων πολιτικών, της παρέμβασης του κράτους στην οικονομία καθώς και του κοινωνικού κράτους.

Με στόχο την ταχύτερη έξοδο από τον λαβύρινθο της πανδημίας, η συζήτηση στην Ελλάδα, περιστρέφεται γύρω από την ανάκαμψη της κοινωνίας και τη διαμόρφωση όρων βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας για την ελληνική οικονομία.

Σε αυτό το πλαίσιο ο ρόλος της ενέργειας αναβαθμίζεται περαιτέρω. Η πρόσβαση σε ενέργεια σε χαμηλές τιμές αποτελεί προϋπόθεση τόσο για την αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών όσο και για την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα κάθε οικονομίας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη την επόμενη μέρα χωρίς χαμηλό ενεργειακό κόστος και φυσικά χωρίς πρόσβαση σε ενέργεια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Πολύ δε περισσότερο όταν σε συνθήκες lock down και πανδημίας παίζονται απαράδεκτα «παιχνίδια» με τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

18 μήνες ΝΔ

Τα δείγματα γραφής της ενεργειακής πολιτικής της ΝΔ δεν αφήνουν, δυστυχώς, πολλά περιθώρια για αισιοδοξία, αδιαφορούν για τους στόχους της μετάβασης και υποτιμούν ακόμη και τα «μαθήματα» της πανδημίας. Αποδείξεις πολλές: Η αύξηση Χατζηδάκη στα τιμολόγια της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο του 2019, η «ανοχή» σε φαινόμενα αισχροκέρδειας των προμηθευτών ρεύματος το 2020, η χρεωκοπία του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, η δημιουργία κλίματος αναξιοπιστίας σχετικά με επενδύσεις σε ΑΠΕ, τα νέα «χαράτσια» στους καταναλωτές, η λειτουργία «καρτέλ» στην αγορά ηλεκτρισμού και η αύξηση των ρευματοκοπών και της ενεργειακής φτώχειας σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Το πρώτο διάστημα εφαρμογής του Target Model απέδειξε ότι ο κύριος Χατζηδάκης δεν προνόησε ώστε η λειτουργία του να έχει τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας για να λειτουργήσει υπέρ των καταναλωτών και όχι να επιτρέπει σε κάποιους να «παίζουν» παιχνίδια, εκατομμυρίων ευρώ, στην αγορά εξισορρόπησης, ενώ ανέδειξε απαιτήσεις και καθυστερήσεις στο ρυθμιστικό ρόλο της ΡΑΕ.

Η χρεωκοπία του Ειδικού Λογαριασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ), για την οποία είχαμε προειδοποιήσει πριν ένα χρόνο, εξαιτίας της επιφανειακής και επικοινωνιακής παρέμβασης του κυρίου Χατζηδάκη στο Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), οδήγησε σε νέα «χαράτσια» για τους καταναλωτές και για τους παραγωγούς ΑΠΕ, για να καλύψει την «τρύπα» που ο ίδιος δημιούργησε, σε ένα λογαριασμό που παρέλαβε πλεονασματικό από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Οι παρεμβάσεις δημιούργησαν κλίμα αναξιοπιστίας για επενδύσεις ΑΠΕ. Ενώ η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί επενδυτική «άνοιξη» στις ΑΠΕ, με διευκόλυνση τάχατες των αδειοδοτήσεων, κατάφερε τελικά να φέρει έναν επενδυτικό χειμώνα. Ενώ έχει παγώσει το Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ, με «διαρθρωτικά» μέτρα στρέφεται κατά των μικρών Φ/Β και των ενεργειακών κοινοτήτων, αποδεικνύοντας την πραγματική στόχευση της ΝΔ: να βγάλει εκτός αγοράς τους μικρούς παραγωγούς ΑΠΕ και να διευκολύνει μόνο, και μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, τους «μεγάλους» παίκτες.

Και όλα αυτά ενώ παραμένει σε εκκρεμότητα η απειλή για ενδεχόμενη ακύρωση οφέλους, τάξης 700 εκατ. ευρώ το χρόνο, στους λογαριασμούς ρεύματος από την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων των νησιών καθώς και η δαμόκλειος σπάθη εφαρμογή της αναδρομικής αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ για κατηγορίες καταναλωτών μέσης τάσης.

Κόντρα δε στις διεθνείς τάσεις, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παραμένει εμμονικά προσκολλημένη στη «συνταγή» ιδιωτικοποίησης των πάντων, εν μέσω πανδημίας μάλιστα, με σοβαρό κίνδυνο να εκχωρήσει φυσικά μάλιστα μονοπώλια, με σταθερές αποδόσεις και κανένα ρίσκο, έναντι πινακίου φακής. Για παράδειγμα, το δίκτυο ηλεκτρισμού μέσης και χαμηλής τάσης (ΔΕΔΔΗΕ) και το δίκτυο φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ Υποδομών) αποτελούν assets χωρίς κανένα ρίσκο και με «προίκα» αλλά πωλούνται παρότι αποτελούν σημαντικά «εργαλεία» για την ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας που, προς το συμφέρον της χώρας, πρέπει να μείνουν υπό δημόσιο έλεγχο.

Ενώ η απουσία σχεδίου στις λιγνιτικές περιοχές, ενάμιση χρόνο μετά την εξαγγελία της απολιγνιτοποίσης, απειλεί να τις μετατρέψει σε «μαύρη τρύπα» στον χάρτη της χώρας μας. Ακόμα και σήμερα δεν έχουν ανακοινωθεί τα χωρικά σχέδια, οι συντελεστές επιδότησης επενδύσεων ή φοροαπαλλαγών ή οι δημόσιες επενδύσεις για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και της εργασίας.

Η Πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Στον αντίποδα υπάρχει η εναλλακτική και προοδευτική πρόταση για την ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, σημεία της οποίας δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απαντά στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης και στην αναγκαιότητα ανάκαμψης μετά την πανδημία με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και ισοτιμίας για όλους.

Προτεραιότητά μας είναι ο οικολογικός και κοινωνικός μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, με ενίσχυση του κράτους δικαίου, της διαφάνειας και ισοτιμίας, που θα δώσει ώθηση στην οικονομία, θα αναβαθμίσει τη διεθνή θέση της χώρας, θα αυξήσει και θα μοιράσει δίκαια τον πλούτο και θα ενισχύσει τη θέση των εργαζομένων και των μικρομεσαίων στρωμάτων της κοινωνίας.

Ενδεικτικά ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης προτείνει:

-Την ενίσχυση της παραγωγής ΑΠΕ από ενεργειακές κοινότητες, της αυτοκατανάλωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και της παραγωγής ΑΠΕ από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγρότες όπως και πράσινα νησιά με συμμετοχή τοπικών επιχειρήσεων και ενεργειακών κοινοτήτων.

-Την ενίσχυση του προϋπολογισμού του «Εξοικονομώ» με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια και άμεση έναρξη αντίστοιχου έργου για δημόσια κτίρια, που καθυστερεί ανεξήγητα ο κος Χατζηδάκης, με προτεραιότητα σε κοινωνικές υποδομές όπως σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, μουσεία, κρατικά θέατρα και χώροι πολιτισμού.

-Ένα στοχευμένο πρόγραμμα πράσινης μετάβασης για τον ενεργοβόρο τομέα της βιομηχανίας, την προώθηση της καινοτομίας σε τοπικά δίκτυα και τοπικές μονάδες αποθήκευσης.

-Προγράμματα εξηλεκτρισμού μέσων σταθερής τροχιάς, ηλεκτρικά Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και ένα ευρύ δημοτικό δίκτυο σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Ο πράσινος προϋπολογισμός του Ταμείου Ανάκαμψης (40%), σε συνδυασμό με τον ψηφιακό μετασχηματισμό αποτελούν σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα και όχι για μία μικρή ελίτ, που δεν πρέπει να πάει χαμένη.

Για το λόγο αυτό προτείνουμε την αξιοποίηση των πόρων με διάχυσή τους στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, ώστε να δημιουργηθεί και να σταθεροποιηθεί στην Ελλάδα μια καινοτόμα ψηφιακή πράσινη πλουραλιστική παραγωγή και οικονομία.