19/2/2021

Σημεία ομιλίας τομεάρχη Εξωτερικών Υποθέσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργου Κατρούγκαλου, στο νομοσχέδιο του Υπουργείο Εξωτερικών

· Εμείς προσερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση διαφορετικά από ότι άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, διότι ως κυβέρνηση είχαμε καταθέσει σχέδιο οργανισμού, γιατί αναγνωρίζαμε την ανάγκη εκσυγχρονισμού του Υπουργείου. Προσερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση με διάθεση αναζήτησης συναινέσεων. Όπως επιδιώκουμε να συγκροτηθεί Εθνική Στρατηγική, αντίστοιχα επιδιώκουμε συναινέσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα οργανωθεί το εργαλείο που υπηρετεί την στρατηγική αυτή, δηλαδή το Υπουργείο Εξωτερικών.

· Στα θετικά του νομοσχεδίου είναι πως ο οργανισμός δεν έρχεται με τη διαδικασία των κωδίκων, όπως το 2007, αλλά με διαδικασία που επιτρέπει κατ’ άρθρο συζήτηση ούτως ώστε να μπορούν να υποβληθούν βελτιωτικές προτάσεις. Σημαντικό είναι ότι εισακούστηκαν παρατηρήσεις που έγιναν κατά την προκοινοβουλευτική διαδικασία.

· Στα αρνητικά: Ενώ ακούσατε τις πολιτικές δυνάμεις δεν ακούσατε τα σωματεία των εργαζομένων, διπλωματών και άλλων, στο Υπουργείο Εξωτερικών. Όταν εμείς σχεδιάζαμε τον Οργανισμό επανειλημμένα είδαμε τους εργαζόμενους, γιατί χρειάζεται αμφίδρομη διαδικασία και πολλά από τα πρακτικά θέματα δε μπορούν να είναι γνωστά σε έναν Υπουργό Εξωτερικών. Το σημαντικότερο αρνητικό όμως είναι ότι αντί να απλοποιηθούν δομές, περιπλέκονται και αλληλοκαλύπτονται αρμοδιότητες και επίπεδα διοίκησης και υποτιμώνται οι πολιτικές διευθύνσεις.

· Το μείζον πρόβλημα του Υπουργείου, στο οποίο δεν απαντά το νομοσχέδιο, είναι η υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση του. Ενώ οι διπλωμάτες μας δεν υστερούν έναντι κανενός, ότι τα μέσα που τίθενται στη διάθεση της διπλωματίας μας τόσο από πλευράς ανθρώπινων όσο και οικονομικών πόρων είναι πολύ λιγότερα από της Τουρκίας.

· Η Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι 6η ως προς τον αριθμό διπλωματικών υπηρεσιών και διπλωματών στον κόσμο. Έχουμε 505 διπλωμάτες σε σύνολο 920 οργανικών θέσεων. Και αντιμετωπίζουμε και ειδικό πρόβλημα υποστελέχωσης των Αρχών του εξωτερικού: σε 142 Αρχές έχουμε 303 διπλωμάτες. Αν αφαιρέσουμε από αυτούς, εκείνους που έχουμε στις μόνιμες αντιπροσωπείες στις Βρυξέλλες, τα ΗΕ και αλλού βλέπουμε ότι στις περισσότερες Αρχές του εξωτερικού υπηρετεί 1,5 διπλωμάτης!

· Στο Υπουργείο επίσης υπάρχει πλέον μία αντεστραμμένη πυραμίδα. Οι νέοι διπλωμάτες είναι λιγότεροι από τους πρέσβεις. Και το πρόβλημα είναι πως οι πρόσφατες πρωτοβουλίες που πήρατε δεν υπηρετούν αλλά επιδεινώνουν την κατάσταση. Δεν είχαμε καθόλου εισαγωγή διπλωματών τον προηγούμενο χρόνο Προβλέπεται δυσχερέστερη εξέλιξη για τους Γραμματείς, 4 χρόνια αντί για 3 στον εισαγωγικό βαθμό των Γενικών Γραμματέων.

· Χρειάζονται άμεσα μέτρα. Προτείνουμε αύξηση του ποσοστού των προξενικών εισπράξεων: να φτάσει στο 60% αν όχι το 80% που μπορούν να χρησιμοποιούν οι διπλωμάτες μας έτσι ώστε να μη χρειάζεται να ζητιανεύουν για τις άμεσες ανάγκες των αρχών εξωτερικού, πχ. για τα έξοδα της εθνικής γιορτής. Επίσης θα πρέπει κάθε χρόνο να προσλαμβάνονται 30 τουλάχιστον νέοι διπλωμάτες και η εξέλιξη τους να γίνεται κάθε τρία και όχι τέσσερα χρόνια.

· Στο επίπεδο των δομών: δεν μπορείτε να λύσετε μέσω ενός γραφείου αμυντικής διπλωματίας το βασικό ζήτημα της επικοινωνίας του ΥΠΕΞ με το ΥΠΕΑ. Άμεση είναι η ανάγκη συγκρότησης Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, που το είχαμε συμπεριλάβει στη δική μας πρόταση νόμου και στο οποίο θα επανέλθουμε με τροπολογία.

· Στο σχέδιο νόμου αποδυναμώνονται οι πολιτικές διευθύνσεις και υπάρχει ανορθολογικός τρόπος οργάνωσής τους. Λόγου χάρη είναι προβληματικό η Κίνα ή οι ΗΠΑ να μην έχουν αυτοτελή διεύθυνση. Ακόμα πιο παράδοξη είναι η οργάνωση των οικονομικών διευθύνσεων. Είναι δυνατόν οι χώρες της ΕΕ, το πολιτικό μας σπίτι δηλαδή, να συνυπάρχουν με τις χώρες της Βόρειας, της Νότιας, της Κεντρικής Αμερικής και την Καραϊβική;

· Κάντε δεκτή την πρόταση που ακούστηκε από πολλές πτέρυγες. Αφαιρέστε το κομμάτι που αφορά τον τρόπο οργάνωσης και δομής των διευθύνσεων, για να έχετε το χρόνο και ακούγοντάς μας με καλύτερο τρόπο να το βελτιώσετε.

· Ο τρόπος που αποφασίσατε να λύσετε το πρόβλημα του συντονισμού δημιουργώντας νέες δομές συντονισμού στην πραγματικότητα προσθέτουν επίπεδα διοίκησης και σας απομονώνουν εσάς από τους εκτελεστές της πολιτικής. Είναι λάθος ένα Υπουργείο στραμμένο γύρω από το Γενικό Γραμματέα.

· Σημαντικό το ζήτημα των νοσηλίων, είχαμε καταθέσει και θα καταθέσουμε τροπολογία και γι’ αυτό και για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Επίσης, για τις μετατάξεις θα πρέπει να προβλέψετε μια διαδικασία εξετάσεων ως προς τη γλώσσα. Το αντίστοιχο και με τα πειθαρχικά. Πρέπει τέλος να επανεξετάσετε επίσης και το ζήτημα της συνταξιοδότησης στα 67, ούτως ώστε να υπάρχει ευθυγράμμιση με το λοιπό δημόσιο τομέα.