Ομιλία Χρήστου Γιαννούλη, Αναπληρωτή Τομεάρχη Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, στο  4ο Συνέδριο για τις Υποδομές και τις Μεταφορές με θέμα «Οι προκλήσεις στην μετά covid εποχή».  (1-2 Ιουλίου)

"Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω κάπως ανορθόδοξα την εισήγησή μου με μία ιστορική αναφορά για τη σημασία των υποδομών και κυρίως των μεταφορών, με ένα γεγονός, το οποίο χρησιμοποιείται στα σχολικά κείμενα για τη σημασία των μεταφορών σε μία χώρα. Τον 19ο αιώνα η Πρωσία και τα λοιπά γερμανικά κρατίδια είχαν αναπτύξει, με επιμονή της Πρωσίας πάντα, ένα πάρα πολύ καλό σιδηροδρομικό δίκτυο σε όλη τη γερμανική επικράτεια. Με την κήρυξη του Γαλλοπρωσικού πολέμου το 1870, όλες οι επιστρατευόμενες μονάδες που έδρευαν πλέον ακριβώς έξω από τις μεγάλες γερμανικές πόλεις βρίσκονταν κοντά σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, ώστε οι επιστρατευόμενοι έφεδροι να λαμβάνουν ρουχισμό και εξοπλισμό και αμέσως να επιβιβάζονταν κατευθείαν για το μέτωπο. Αποτέλεσμα, οι Πρώσοι παρέταξαν απέναντι στους Γάλλους στην αρχή του πολέμου διπλάσιο στρατό με όλο το πυροβολικό διαθέσιμο, αφού η μετάβασή του στο μέτωπο ήταν εύκολη υπόθεση. Να θυμίσω σε αυτούς που δεν το γνωρίζουν, ότι οι Γάλλοι  ηττήθηκαν στην μάχη του Σεντάν (Sedan) στη Βορειοανατολική Γαλλία την 1η Σεπτεμβρίου 1870. Την επομένη, 2 Σεπτεμβρίου 1870, ο αυτοκράτορας της Γαλλίας Ναπολέων Γ΄ μαζί με 100.000 στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν και η αυτοκρατορία κατέρρευσε για να φτάσει στη συνθηκολόγηση του 1871.

Τι μας διδάσκει η ιστορία; Ότι δεν μπορεί να υπάρχει success story δηλαδή αναπτυξιακή πορεία μιας χώρας, χωρίς να έχουν γίνει επενδύσεις στις υποδομές και στην ειδικότερη μορφή τους, που είναι οι μεταφορές. Οι επενδύσεις από την άλλη πλευρά στις υποδομές χρειάζονται διαφάνεια και συστηματικό σχεδιασμό. Αποσπασματικότητα, αδιαφάνεια και συντεχνιακή νοοτροπία μάλλον βάζουν τη χώρα σε καθοδική παρά ανοδική τροχιά. Υπό αυτή την οπτική θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω τα μεγάλα έργα υποδομών, που αφορούν την πόλη  της Θεσσαλονίκης, όπως τουλάχιστον έχουν εξαγγελθεί πρόσφατα από την κυβέρνηση.

1 Ξεκινώ λοιπόν με το εμβληματικό έργο του Μετρό.

Από το 1976 που πρωτοεμφανίστηκε στον εθνικό προϋπολογισμό της κυβέρνησης Καραμανλή, μέχρι τη δήλωση του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ το 2019 ότι το μετρό θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2023, έχει γίνει συνείδηση στους Θεσσαλονικείς, ότι το έργο αυτό δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ.  Μάλιστα πλείστα όσα προβλήματα, εκτός από την κυκλοφοριακή αναστάτωση, έχουν δημιουργηθεί, όπως π.χ  η αύξηση της στάθμης των υδάτων στα θεμέλια του Πολυτεχνείου στα οποία εντοπίστηκε σκουριά, από την σήραγγα, που έχει ανοιχτεί. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι από τότε ως σήμερα λειτουργούν καθημερινά αντλίες που απομακρύνουν τα νερά. Τώρα εκτός από τα νερά κινδυνεύουν και οι αρχαιότητες με την απόφαση της ΝΔ να αποσπάσει και μεταφέρει τα αρχαία του σταθμού Βενιζέλου. Παρόλο ότι αυτή η απόσπαση και μεταφορά γίνεται πλέον με απόφασης της οριακής πλειοψηφίας του ΣΤΕ, ωστόσο δεν μπορεί να προσπεράσει κανείς αδιάφορα το γεγονός, ότι ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, η Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών, η Ελληνική  Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης, η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, στις παραστάσεις τους  επαναβεβαίωσαν την αντίθεση τους με την απόσπαση και επανατοποθέτηση του μοναδικού αρχιτεκτονικού συνόλου της Decumanus Maximus.

2. FLY OVER

Η υλοποίηση ενός αμφιλεγόμενου οδικού έργου, της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου (fly over) στην εσωτερική Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης, συνοδεύεται από την κυνική παραδοχή της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για υλοτόμηση πολλών στρεμμάτων του περιαστικού δάσους Θεσσαλονίκης. Αυτό απάντησε ο υφυπουργός ΠΕΝ κ. Οικονόμου σε επίκαιρη ερώτηση του τομεάρχη Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ για το θέμα, και έκανε σαφές ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσεις στην υλοτόμηση, αίροντας τον αναδασωτέο χαρακτήρα της έκτασης! Το “fly over” ήταν μια «πρόχειρη» εξαγγελία του πρωθυπουργού, στη ΔΕΘ, καθώς το εν λόγω έργο δεν περιλαμβάνεται στο στρατηγικό σχέδιο υποδομών της χώρας και η Άδεια Έγκρισης των Περιβαλλοντικών του Όρων (ΑΕΠΟ) απορρίφθηκε, το 2017 από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το έργο εκτός από τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που θα δημιουργήσει δεν συμπεριλαμβάνεται στον κυκλοφοριακό σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης και θα πραγματοποιηθεί με την ιδιωτικοποίηση της Περιφερειακής μέσω ΣΔΙΤ και διόδια. Αλήθεια ποια συμφέροντα εξυπηρετεί τελικά η επιλογή να προχωρήσει το fly over, τα συμφέροντα των πολιτών της Θεσσαλονίκης ή τα συμφέροντα κάποιων εργολάβων, όπως ερωτά και ο αρμόδιος Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ.;

3 Αντιπλημμυρικά και αποχετευτικά έργα.  Η πόλη πνίγεται αλλά τα έργα εξαγγέλλονται.

Αποχέτευση ομβρίων υδάτων νοτίου τμήματος Δήμου Καλαμαριάς Έχει κηρυχθεί η απαλλοτρίωση και αναμένεται η δημοπράτηση του έργου προϋπολογισμού 12 εκατ. ευρώ, το δεύτερο εξάμηνο 2020, ενώ η διάρκεια κατασκευής είναι 36 μήνες και η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων ευρύτερης περιοχής Λαχαναγοράς. Η κήρυξη της απαλλοτρίωσης θα γίνει τις επόμενες μέρες και η δημοπράτηση του έργου προϋπολογισμού 33 εκατ. ευρώ, αναμένεται μέσα στο δεύτερο εξάμηνο 2020, ενώ η διάρκειά του έργου είναι 36 μήνες.

4 Σχολεία

Εξαγγέλθηκε ότι οι Κτιριακές Υποδομές ΑΕ θα αναλάβουν να καταθέσουν τον Ιούλιο, νέα αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 3389/2005, όπως ισχύει για τις ΣΔΙΤ, για την ανέγερση 17 σχολικών μονάδων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, εκτιμώμενου κόστους κατασκευής, μετεγκατάστασης, ασφάλισης και βαριάς συντήρησης 153 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο η πραγματικότητα τουλάχιστον με την έναρξη της σχολικής χρονιάς τον Σεπτέμβριο του 2020 ήταν δραματική, όπως προκύπτει από σχετικό δημοσίευμα, όπου μεταξύ άλλων :  Μαθητές νηπιαγωγείου αλλά και δημοτικού θα στεγάζονται σε ΚΙΒΟ εντός γυμναστηρίων και άλλων ακατάλληλων χώρων, δηλαδή χωρίς σχέδιο και όπου βρεθεί χώρος. Ενδεικτικά στο 4ο Δημοτικό θα μπουν 6 ΚΙΒΟ για 5 νηπιαγωγεία από τα οποία τα 2 θα στεγαστούν σε γυμναστήριο και τα υπόλοιπα δεν είχαν ξεκινήσει γιατί δεν βρέθηκε χώρος. Στο 29ο Δημοτικό, σκάφτηκε - γκρεμίστηκε γήπεδο μπάσκετ για να μπει ΚΙΒΟ, παρά τις διαμαρτυρίες των γονέων και παρά την ύπαρξη ελεύθερου οικοπέδου ακριβώς δίπλα στο χώρο. Από την άλλη πλευρά στις τάξεις όλων των βαθμίδων οι μαθητές στοιβάζονται, ενίοτε δε ξεπερνούν και τους 25 ανά τάξη, όπως στο 14ο ΓΕΛ (Ντεπώ), όπου στην Α’ λυκείου βρίσκονταν 27 άτομα/τάξη.

5.Σύνδεση 6ου Προβλήτα Θεσσαλονίκης με Σιδηροδρομικό Δίκτυο

Το 2018 η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ενέταξε στο ΕΣΠΑ 2014-2020 την μελέτη σύνδεσης του 6ου προβλήτα του Λιμένα Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο προκειμένου να αναβαθμιστεί η υφιστάμενη σύνδεση και να αυξηθεί το σιδηροδρομικό μεταφορικό έργο που εκτελείται μέσω του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων του λιμανιού. Φορέας υλοποίησης είχε οριστεί η ΕΡΓΟΣΕ και για τον λόγο αυτό της ανατέθηκε Σύμβαση Μελέτης με τίτλο «Ολοκλήρωση Μελετών για την Νέα Σιδηροδρομική Σύνδεση του 6ου Προβλήτα Λιμένος Θεσσαλονίκης». Την σημασία του έργου φαίνεται να αναγνωρίζει και η κυβέρνηση της ΝΔ καθώς πολλά κυβερνητικά στελέχη (Πλακιωτάκης, Καραμανλής, Καλαφάτης) αναφέρονται σε αυτό, ενώ το Υπουργείο Υποδομών το έχει εντάξει στα δέκα έργα που θα «αλλάξουν την Θεσσαλονίκη». Ταυτόχρονα, υπάρχουν συνεχείς δηλώσεις του αρμόδιου υπουργείου ότι το έργο θα δημοπρατηθεί μέσα στο 2021. Ωστόσο, το ΔΣ της ΕΡΓΟΣΕ στις 07 Απριλίου κατά την υπ. Αρ. 944/07-04-2021 συνεδρίασή του αποφάσισε την ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης της εν λόγω Σύμβασης Μελέτης. Σύμφωνα με πρόσφατη ερώτηση 25 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ με πρωτοβουλία της αρμόδιας Τομεάρχη Τουρισμού ερωτήθηκε ο Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών γιατί τα δύο έργα, ενώ είχαν διασφαλισμένη χρηματοδότηση, δεν προχώρησε η υλοποίησή τους; Πρόσφατα ο ΓΓ Υποδομών Καραγιάννης εξήγγειλε νέο διαγωνισμό για τη σύνδεση του έκτου προβλήτα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο για να συντομευτεί η ολοκλήρωση του έργου από τα πέντε στα τρία χρόνια. Τρία ακόμη σιδηροδρομικά έργα πρόκειται να δημοπρατηθούν, μεταξύ τους και η ηλεκτροκίνηση στη γραμμή Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας.

Κλείνοντας θα πρέπει να συμφωνήσω και εγώ με τον ΓΓ Υποδομών ότι δεν μπορούμε «Να τάζουμε, να λέμε ωραία λόγια και να παίρνουμε αποφάσεις στο πόδι». Οψόμεθα αν πράγματι θα υλοποιηθεί η παραπάνω πρόταση.