Άρθρο του τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, στην εφημερίδα «Η εποχή»

Με τη σημερινή κυβέρνηση ο ενεργειακός μετασχηματισμός και η πράσινη μετάβαση εξελίσσονται σε μια υπόθεση που αφορά τους λίγους και όχι το σύνολο της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας. Ο κίνδυνος αυτής της πολιτικής είναι ορατός και άμεσος. Κινδυνεύει να ακυρωθεί η μετάβαση πρώτα στην κοινωνική συνείδηση και στη συνέχεια να ακυρωθούν στην πράξη όλες οι αναγκαίες αλλαγές. Κινδυνεύουμε να τεθεί η κοινωνία απέναντι στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας που είναι στόχος επιβίωσης, σημειώνει σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Η εποχή» ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλος.

Το άρθρο επικεντρώνεται στη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στις ενεργειακές κοινότητες (ΕΝΚΟΙΝ), ένα «εργαλείο» για την ενεργειακή δημοκρατία και τον πλουραλισμό στην παράγωγη ενέργειας αφού, έδωσε τη δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες, τους ΟΤΑ, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να συμμετέχουν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μέσω συνεργατικών σχημάτων.

Τονίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, για να ενισχύσει τη δυναμική τους, επέλεξε να δώσει προτεραιότητα στις ΕΝΚΟΙΝ σε θέματα όπως η χορήγηση αδειών και όρων σύνδεσης στο δίκτυο και προέβλεψε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 25 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για τη στήριξή τους, καθώς και ειδικό χρηματοδοτικό πακέτο για τις ενεργειακές κοινότητες των λιγνιτικών περιοχών.

Ο Σ. Φάμελλος στέκεται ακόμη στα εμπόδια που βάζει η κυβέρνηση ΝΔ αφού στρέφεται σταθερά ενάντια στις ΕΝΚΟΙΝ, θεσπίζοντας την υποχρεωτική ένταξή τους σε ανταγωνιστικές διαδικασίες που ισχύουν για ιδιωτικές επενδύσεις σε ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας (Ν. 4759/2020), αλλοιώνοντας στη συνέχεια το χαρακτήρα τους (Ν. 4843/2021) και ουσιαστικά ακυρώνοντας όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που είχε προετοιμάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. «Οι όψιμες κυβερνητικές δηλώσεις, μετά από 2,5 χρόνια διακυβέρνησης, ότι θα υποστηριχθούν οι ΕΝΚΟΙΝ στις οποίες συμμετέχουν οι ΟΤΑ περισσεύουν και δεν πείθουν, εφόσον δεν υλοποιούνται στην πράξη, με εξαίρεση ευκαιριακά επικοινωνιακά πυροτεχνήματα του κυβερνητικού επιτελείου από τη Χάλκη και την Ακρινή, τα οποία βασίζονται σε χορηγίες-δώρο της ΔΕΗ».

Τονίζει τέλος, την εκ διαμέτρου αντίθετη προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την ενεργειακή μετάβαση, σε σχέση με την ασκούμενη από την κυβέρνηση ΝΔ πολιτική: «Οι προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι σαφείς η πράσινη μετάβαση οφείλει να γίνει με την πολιτεία επικεφαλής που θα εγγυηθεί ότι κανένας και καμία δε θα μείνει πίσω και μόνος/μόνη. Η μετάβαση μπορεί και πρέπει να έχει οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας».

«Κεντρικός προγραμματικός στόχος για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τη νέα προοδευτική κυβέρνηση της χώρας είναι τουλάχιστον το 50% της νέας παραγωγής νέων αδειών από ΑΠΕ να προέρχεται από ενεργειακές κοινότητες τοπικά σχήματα και αυτοπαραγωγή με άρση των εμποδίων που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση ΝΔ επαναφορά της προτεραιότητας στη χορήγηση αδειών και όρων σύνδεσης για τις ΕΝΚΟΙΝ και ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία ακολουθώντας και εξελίσσοντας τις πρωτοβουλίες άλλων ευρωπαϊκών χωρών».

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο όπως δημοσιεύτηκε:

Ενεργειακές Κοινότητες: μια προοδευτική μεταρρύθμιση που ενοχλεί τη ΝΔ

Η κλιματική κρίση απειλεί τη βιωσιμότητα του πλανήτη και των κοινωνιών, μεγεθύνει ανισότητες και απαιτεί μια ριζική μεταρρύθμιση, μία πράσινη επανάσταση με στόχο την κλιματική ουδετερότητα, ακόμα και νωρίτερα από το 2050. Στο πλαίσιο της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα (στερεά, υγρά και αέρια) στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι ενεργειακές κοινότητες (ΕΝΚΟΙΝ) αποτελούν μία ριζοσπαστική μεταρρύθμιση, που μπορεί να στηρίξει την ενεργειακή δημοκρατία και τον πλουραλισμό στην παράγωγη ενέργειας.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο 4513/2018 για τις ενεργειακές κοινότητες, έδωσε τη δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες, τους ΟΤΑ, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να συμμετέχουν στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μέσω συνεργατικών σχημάτων. Παράλληλα, με το πρώτο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα το 2018, περιέγραψε τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια από ΑΠΕ, μαζί με την αποθήκευση, την εξοικονόμηση και την ηλεκτροκίνηση, ως τους βασικούς πυλώνες για τη μετάβαση της χώρας στην Κλιματική Ουδετερότητα.

Οι ενεργειακές κοινότητες, σχήμα διαδεδομένο στην Ευρώπη, δίνουν τη δυνατότητα αποκεντρωμένης παραγωγής, κοινωνικής οικονομίας και πλουραλισμού στην ενέργεια των ΑΠΕ, το διαμοιρασμό (και) του οικονομικού οφέλους από την παραγωγή ενέργειας, καθώς και τον τοπικό σχεδιασμό στη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ, που θα εξυπηρετούν τις τοπικές ανάγκες. Είναι το βασικό εργαλείο της ενεργειακής δημοκρατίας με πολλαπλά θετικά αποτελέσματα: κάλυψη τοπικών ενεργειακών αναγκών, μείωση ενεργειακού κόστους για τον τοπικό πληθυσμό και τις επιχειρήσεις, τοπική συνεννόηση για τις χωροθετήσεις ΑΠΕ, αλλά και αντιμετώπιση ολιγοπωλιακών συμφερόντων και διαπλοκής.

Για να ενισχύσει τη δυναμική τους, ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να τους δώσει προτεραιότητα σε θέματα όπως η χορήγηση αδειών και όρων σύνδεσης στο δίκτυο. Παράλληλα, προβλέφθηκε ευρωπαϊκή χρηματοδότησης ύψους 25 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για τη στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων και ειδικό χρηματοδοτικό πακέτο για τις ενεργειακές κοινότητες των λιγνιτικών περιοχών.

Οι νεοφιλελεύθερες και αντιλαϊκές επιλογές της ενεργειακής πολιτικής της ΝΔ φάνηκαν από τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης της χώρας. Με τον νόμο 4643/2019 άνοιξε ο δρόμος για τις προσλήψεις «γαλάζιων παιδιών» στις ενεργειακές εταιρείες, για την ιδιωτικοποίηση των ενεργειακών υποδομών, αλλά και για την υποβάθμιση της ενεργειακής δημοκρατίας, με την ακύρωση της προτεραιότητας των ενεργειακών κοινοτήτων στη χορήγηση όρων σύνδεσης στο δίκτυο ηλεκτρισμού. Η ΝΔ στρέφεται σταθερά ενάντια στις ΕΝΚΟΙΝ, θεσπίζοντας την υποχρεωτική ένταξή τους σε ανταγωνιστικές διαδικασίες που ισχύουν για ιδιωτικές επενδύσεις σε ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας (Ν. 4759/2020), αλλοιώνοντας στη συνέχεια το χαρακτήρα τους (Ν. 4843/2021) και ουσιαστικά ακυρώνοντας όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που είχε προετοιμάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι όψιμες κυβερνητικές δηλώσεις, μετά από 2,5 χρόνια διακυβέρνησης, ότι θα υποστηριχθούν οι ΕΝΚΟΙΝ στις οποίες συμμετέχουν οι ΟΤΑ περισσεύουν, αλλά δεν υλοποιούνται στην πράξη, με εξαίρεση ευκαιριακά επικοινωνιακά πυροτεχνήματα του κυβερνητικού επιτελείου από τη Χάλκη και την Ακρινή, τα οποία βασίζονται σε χορηγίες-δώρο της ΔΕΗ.

Το αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής είναι ήδη ορατό: αδυνατώντας να βρουν ηλεκτρικό χώρο ή χρηματοδότηση, οι ενεργειακές κοινότητες, και κυρίως αυτές μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, έχουν παγώσει. Ακόμα και στη Δυτ. Μακεδονία, όπου υπήρχε διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος, αυτός έχει κατακλυστεί από ιδιωτικές επενδύσεις φωτοβολταϊκών, που δεν έχουν την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας. Και στη Δυτική Μακεδονία, όπως και αλλού, η τοπική κοινωνία πρέπει να «περιμένει» για νέες επενδύσεις στο δίκτυο, προκειμένου να συμμετάσχει στην πράσινη μετάβαση, αντί να αναπτύσσει έργα που θα βοηθούσαν και στη σημερινή ενεργειακή κρίση.

Ο πραγματικός στόχος της σημερινής κυβέρνησης είναι η διαρκής απομείωση του ρόλου της πολιτείας και των δημόσιων πολιτικών στην πράσινη μετάβαση. Όπως κάνει και στην υγεία, στην πρόνοια, στην εργασία, στο ασφαλιστικό, κλπ.

Με ρυθμούς εξπρές, ανεξαρτήτως πανδημίας, η κυβέρνηση ΝΔ εκχωρεί σχεδόν όλες τις ενεργειακές υποδομές της χώρας, με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και την απώλεια της πλειοψηφίας του δημοσίου στη ΔΕΗ, την πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών, την πώληση του 49% του ΔΕΔΑΗΕ, την απώλεια της πλειοψηφίας του Δημοσίου στο Διοικητικό Συμβούλιο των ΕΛΠΕ. Υποχωρεί ο έλεγχος της πολιτείας στους ενεργειακούς φορείς και τα δίκτυα, προωθείται το συμφέρον ημετέρων, με κυριαρχία ολιγοπωλίων στην αγορά ενέργειας, χειραγωγούνται οι τιμές με αποτέλεσμα αισχροκέρδεια και ράλι ακρίβειας. Παράλληλα έχει αναιρεθεί η όποια προσπάθεια εκδημοκρατισμού, αποκέντρωσης και πλουραλισμού στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.

Με τη σημερινή κυβέρνηση ο ενεργειακός μετασχηματισμός και η πράσινη μετάβαση εξελίσσονται σε μια υπόθεση που αφορά τους λίγους και όχι το σύνολο της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας. Ο κίνδυνος αυτής της πολιτικής είναι ορατός και άμεσος να ακυρωθεί συνολικά πρώτα στην κοινωνική συνείδηση και στη συνέχεια στην πράξη η όλη πορεία της μετάβασης. Να τεθεί η κοινωνία απέναντι στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας που είναι στόχος επιβίωσης.

Οι προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι σαφείς η πράσινη μετάβαση οφείλει να γίνει για τους πολλούς με την πολιτεία επικεφαλής που θα εγγυηθεί ότι κανένας και καμία δε θα μείνει πίσω και μόνος/μόνη. Η μετάβαση μπορεί και πρέπει να έχει οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας.

Κεντρικός προγραμματικός στόχος για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και τη νέα προοδευτική κυβέρνηση της χώρας είναι τουλάχιστον το 50% της νέας παραγωγής νέων αδειών από ΑΠΕ να προέρχεται από ενεργειακές κοινότητες τοπικά σχήματα και αυτοπαραγωγή με άρση των εμποδίων που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση ΝΔ επαναφορά της προτεραιότητας στη χορήγηση αδειών και όρων σύνδεσης για τις ΕΝΚΟΙΝ και ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία ακολουθώντας και εξελίσσοντας τις πρωτοβουλίες άλλων ευρωπαϊκών χωρών.​