Ερώτηση 21 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών

Η ανάγκη οριστικής επίλυσης του θέματος των πλευρικών διοδίων στην Βαρυμπόμπη, μέσω της αναθεώρησης της σύμβασης παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου, ώστε να εξευρεθούν εναλλακτικές λύσεις, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους πολίτες, προτάσσεται στην ερώτηση 21 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, η οποία κατατέθηκε έπειτα από πρωτοβουλία του βουλευτή Επικρατείας και Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του κόμματος, Πάνου Σκουρλέτη, με θέμα: «Να κλείσει οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων στη Βαρυμπόμπη και να εξεταστούν σοβαρά εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών».

Στην ερώτηση υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έλαβε πρόσφατα απόφαση για την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων του έργου «Αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ, Τμήμα Μεταμόρφωση – Υλίκη», η οποία αναπόφευκτα προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις κατοίκων, δημοτικών αρχών της ευρύτερης περιοχής, Κηφισιάς, Διονύσου και άλλων όμορων Δήμων, των κεντρικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΠΕΔΑ και ΚΕΔΕ, αλλά και της Περιφέρειας Αττικής, όπως και φορέων και συλλογικοτήτων «κατ’ αρχάς για το μείζον ζήτημα κατασκευής πλευρικών διοδίων στην Βαρυμπόμπη και τον Άγιο Στέφανο αλλά και για σοβαρότατα θέματα σχετικά με τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις και την περιβαλλοντική υποβάθμιση». Επιπρόσθετα, οι ερωτώντες βουλευτές θυμίζουν ότι το καλοκαίρι του 2020 ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναγνώριζε «τη γενεσιουργό αιτία του θέματος στη σύμβαση παραχώρησης του 2007, με κυβέρνηση ΝΔ, στην οποία κατά τα λεγόμενά του τα διόδια καθορίστηκαν με προβληματικό τρόπο, μεταθέτοντας όμως χρονικά την όποια διευθέτηση του θέματος στο μέλλον».

Οι βουλευτές θυμίζουν, επίσης, ότι «με τη σύμβαση παραχώρησης της κυβέρνησης ΝΔ του 2007, η οποία κυρώθηκε με νόμο, το τμήμα της ΠΑΘΕ “Μεταμόρφωση – Σκάρφεια”, που κατά το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευάστηκε από το Δημόσιο, παραχωρήθηκε προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό για την κατασκευή του δυτικού άξονα “Αντίρριο – Ιωάννινα”, η οποία διαφορετικά θα απαιτούσε τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο κόστος κατασκευής σε ποσοστό άνω του 50%».

Αναφερόμενοι στα διάφορα, πρόσθετα προβλήματα που δημιουργούνται, λόγω της επιλογής να τοποθετηθούν πλευρικά διόδια στην Βαρυμπόμπη, οι ερωτώντες βουλευτές θέτουν και τη διάσταση του κυκλοφοριακού φόρτου και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης της ευρύτερης περιοχής, που προκύπτουν από την πρόσφατη έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων, σημειώνοντας: «Ειδικότερα, στο πλαίσιο του οριστικού ανασχεδιασμού και των εκτεταμένων έργων (όπως η ανακατασκευή της γέφυρας Βαρυμπόμπης), η κατασκευή των οποίων θα διαρκέσει τουλάχιστον 2 – 2,5 χρόνια, είναι δεδομένο ότι θα επιβαρύνει τους συγκεκριμένους οικισμούς λόγω διοχέτευσης της κίνησης εντός οικιστικού ιστού, με ιδιαίτερη αύξηση της κυκλοφορίας, που γεννά πλην της υπέρμετρης όχλησης και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης ακόμα και κινδύνους για πρόκληση ατυχημάτων και γενικότερα υπέρμετρη επιβάρυνση στην καθημερινότητα των κατοίκων. Οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και σε θεσμικό επίπεδο οι Δήμοι έχουν επισημάνει επανειλημμένως την αντίθεσή τους και στις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη φάση κατασκευής των έργων και έχουν προτείνει εναλλακτικές, όπως αυτή της χρησιμοποίησης της παρόδου της ΠΑΘΕ αντί της διοχέτευσης της κυκλοφορίας εντός των οικισμών και της τοποθέτησης φωτεινού σηματοδότη που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο με καθυστερήσεις και σώρευση οχημάτων».

Στην ερώτηση επισημαίνεται ότι είναι γενικά αποδεκτό πως οι συμβάσεις παραχώρησης του 2007, από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ, έχουν δημιουργήσει σωρεία προβλημάτων, ως προς την ολοκλήρωση των οδικών έργων και την μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του Δημοσίου, τονίζοντας επίσης ότι «το πλέον χρήσιμο και ουσιαστικό συμπέρασμα και το δίδαγμα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, της τωρινής πανδημίας αλλά ακόμα και της πρόσφατης κακοκαιρίας (με τη γνωστή υπόθεση της Αττικής Οδού) είναι ότι οι βασικές υποδομές ενός κράτους οφείλουν να παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Η κυβέρνηση της ΝΔ, όμως, πέρα από ευκαιριακές μικροπολιτικές τακτικές, δεν δείχνει να το κατανοεί και να προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες καθόσον παραμένει δέσμια της ακραίας νεοφιλελεύθερης προσέγγισης, όπως αποδεικνύεται κατά τρόπο απολύτως σαφή από την πολιτική που εφαρμόζει και για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης».

Ο αρμόδιος υπουργός ερωτάται:

1. Σε ποιες ενέργειες έχει ή πρόκειται να προβεί προκειμένου να διαπραγματευτεί με τον παραχωσηριούχο στην κατεύθυνση αναθεώρησης της σύμβασης παραχώρησης και να επιλυθεί οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων; Έχουν γίνει διαπραγμάτευση με τον παραχωρησιούχο μετά την έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων και ποιο το αποτέλεσμα αυτής; Αν έχει ξεκινήσει, σε ποιο στάδιο βρίσκεται και αν όχι πότε θα ξεκινήσει;

2. Για ποιο λόγο δεν εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων βάσει του νέου σχεδιασμού και τι προτίθεται να πράξει προκειμένου να εξεταστεί τεκμηριωμένα η προτεινόμενη από τους κατοίκους λύση για χρησιμοποίηση της παρόδου της ΠΑΘΕ και να αποφευχθεί η επιβάρυνση των κυκλοφοριακών φόρτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και η χειροτέρευση της ποιότητας ζωής των κατοίκων;

· Ακολουθεί το κείμενο της Ερώτησης​:

ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. υπουργό Υποδομών και Μεταφορών

ΘΕΜΑ: Να κλείσει οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων στη Βαρυμπόμπη και να εξεταστούν σοβαρά εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών

Με την υπ’ αριθ. 70928/4601/2-11-2021 Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τροποποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου «Αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ, Τμήμα Μεταμόρφωση – Υλίκη» ως προς τις τεχνικές διαφοροποιήσεις από την επικαιροποίηση του οριστικού σχεδιασμού του Α/Κ Βαρυμπόμπης, τις προσωρινές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στον κόμβο των οδών Ελαιών και Ερμιόνης Δήμου Κηφισιάς και την προσαρμογή/συμμόρφωση του περιεχομένου της στο νεότερο κανονιστικό πλαίσιο. Η εν λόγω απόφαση προκάλεσε αναπόφευκτα, για μία ακόμα φορά, έντονες αντιδράσεις στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, τους Δήμους Κηφισιάς, Διονύσου και άλλους όμορους Δήμους, στα συλλογικά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΠΕΔΑ και ΚΕΔΕ, την Περιφέρεια Αττικής, σε φορείς και συλλογικότητες κατ’ αρχάς για το μείζον ζήτημα κατασκευής πλευρικών διοδίων στην Βαρυμπόμπη και τον Άγιο Στέφανο αλλά και για σοβαρότατα θέματα σχετικά με τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις και την περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Ως προς το θέμα της κατασκευής πλευρικών διοδίων, στο οποίο αντιτίθενται εμφατικά σύσσωμοι οι κάτοικοι και οι ανωτέρω αναφερόμενοι φορείς και συλλογικότητες, ο αρμόδιος Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δήλωνε το καλοκαίρι του 2020 ότι «αυτή τη στιγμή» δεν τίθεται θέμα κατασκευής των διοδίων και ότι εφόσον εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι θα δει την κατάσταση με πολύ μεγάλη προσοχή, αναγνωρίζοντας μεν τη γενεσιουργό αιτία του θέματος στη σύμβαση παραχώρησης του 2007, με κυβέρνηση ΝΔ, στην οποία κατά τα λεγόμενά του τα διόδια καθορίστηκαν με προβληματικό τρόπο, μεταθέτοντας όμως χρονικά την όποια διευθέτηση του θέματος στο μέλλον και αποποιούμενος επί της ουσίας τις ευθύνες της κυβέρνησης. Είναι γνωστό ότι το Ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει αποζημιώσεις στον παραχωρησιούχο αλλά οι αιτιάσεις του αρμόδιου υπουργού περί Ελλήνων φορολογουμένων που δεν χρησιμοποιούν τον δρόμο και πληρώνουν για τη χρήση του αν μη τι άλλο δηλώνουν – ίσως άθελά του – και την αντίληψη της κυβέρνησης για την επιβολή τελών διοδίων στον συγκεκριμένο δρόμο. Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι με τη σύμβαση παραχώρησης της κυβέρνησης ΝΔ του 2007, η οποία κυρώθηκε με νόμο, το τμήμα της ΠΑΘΕ «Μεταμόρφωση – Σκάρφεια», που κατά το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευάστηκε από το Δημόσιο, παραχωρήθηκε προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό για την κατασκευή του δυτικού άξονα «Αντίρριο – Ιωάννινα», η οποία διαφορετικά θα απαιτούσε τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου στο κόστος κατασκευής σε ποσοστό άνω του 50%.

Περαιτέρω, το τμήμα αυτό του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ δεν κατασκευάστηκε, ως γνωστόν, εξαρχής με τη μορφή «κλειστού αυτοκινητόδρομου» ενώ η εκτεταμένη διεύρυνση του οικιστικού ιστού, στο πλαίσιο της οποίας χιλιάδες πολίτες κινούνται καθημερινά από και προς την εργασία τους, καθιστά αδιανόητη την επιβολή τελών διοδίων λαμβάνοντας υπόψη και τις ελλείψεις σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στις περιοχές αυτές.

Επιπρόσθετα, και πλην του μείζονος ζητήματος κατασκευής πλευρικών διοδίων, από την έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων ανακύπτουν και θέματα κυκλοφοριακού φόρτου και περιβαλλοντικής υποβάθμισης της ευρύτερης περιοχής.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του οριστικού ανασχεδιασμού και των εκτεταμένων έργων (όπως η ανακατασκευή της γέφυρας Βαρυμπόμπης), η κατασκευή των οποίων θα διαρκέσει τουλάχιστον 2 – 2,5 χρόνια, είναι δεδομένο ότι θα επιβαρύνει τους συγκεκριμένους οικισμούς λόγω διοχέτευσης της κίνησης εντός οικιστικού ιστού, με ιδιαίτερη αύξηση της κυκλοφορίας, που γεννά πλην της υπέρμετρης όχλησης και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης ακόμα και κινδύνους για πρόκληση ατυχημάτων και γενικότερα υπέρμετρη επιβάρυνση στην καθημερινότητα των κατοίκων. Οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και σε θεσμικό επίπεδο οι Δήμοι έχουν επισημάνει επανειλημμένως την αντίθεσή τους και στις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη φάση κατασκευής των έργων και έχουν προτείνει εναλλακτικές, όπως αυτή της χρησιμοποίησης της παρόδου της ΠΑΘΕ αντί της διοχέτευσης της κυκλοφορίας εντός των οικισμών και της τοποθέτησης φωτεινού σηματοδότη που θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο με καθυστερήσεις και σώρευση οχημάτων.
Επισημαίνεται δε, ότι από το σώμα της ανωτέρω απόφασης τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται προκύπτει ότι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ως προς το σύνολο των περιβαλλοντικών θεμάτων που τέθηκαν κατά τη διαβούλευση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και διαβιβάστηκαν στο Φορέα του Έργου (ΕΥΔΕ/ΚΣΕΣΠ του Υπ. Υποδομών & Μεταφορών) δεν ανταποκρίθηκε αλλά αρκέστηκε στις θέσεις που προέβαλε εγγράφως με παρέμβασή της η Κ/Ξ EUROIONIA. Επομένως, οι δεσμεύσεις του Υπουργού Μεταφορών και οι δηλώσεις ότι το υπουργείο βλέπει πολύ θετικά τις απόψεις της τοπικής κοινωνίας αποδεικνύονται προφανώς αναληθείς.

Είναι γνωστό και γενικά αποδεκτό ότι οι συμβάσεις παραχώρησης, έτσι όπως σχεδιάστηκαν και συνήφθησαν από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ, δημιούργησαν σωρεία προβλημάτων με μεγάλο κίνδυνο μη ολοκλήρωσης των έργων κατασκευής των αυτοκινητόδρομων και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του Δημοσίου, τέτοια που το χρηματοδοτικό σχήμα τους ανατράπηκε εντελώς προσομοιάζοντας περισσότερο σε δημόσια έργα. Η προχειρότητα του σχεδιασμού, χωρίς να ληφθούν υπόψη δεδομένες καθυστερήσεις (πχ απαλλοτριώσεις), τα υπεραισιόδοξα σενάρια στα οποία βασίστηκαν οι οικονομικές μελέτες και η επέλαση της οικονομικής κρίσης, επιβάρυναν δυσανάλογα το Ελληνικό Δημόσιο, που κλήθηκε «να πληρώσει το μάρμαρο». Το πλέον χρήσιμο και ουσιαστικό συμπέρασμα και το δίδαγμα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, της τωρινής πανδημίας αλλά ακόμα και της πρόσφατης κακοκαιρίας (με τη γνωστή υπόθεση της Αττικής Οδού) είναι ότι οι βασικές υποδομές ενός κράτους οφείλουν να παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο. Η κυβέρνηση της ΝΔ, όμως, πέρα από ευκαιριακές μικροπολιτικές τακτικές, δεν δείχνει να το κατανοεί και να προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες καθόσον παραμένει δέσμια της ακραίας νεοφιλελεύθερης προσέγγισης, όπως αποδεικνύεται κατά τρόπο απολύτως σαφή από την πολιτική που εφαρμόζει και για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Επειδή έχει παρέλθει ήδη μεγάλο χρονικό διάστημα από την έγκριση της τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων του έργου «Αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ, Τμήμα Μεταμόρφωση – Υλίκη» ως προς τις τεχνικές διαφοροποιήσεις από την επικαιροποίηση του οριστικού σχεδιασμού του Α/Κ Βαρυμπόμπης, τις προσωρινές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στον κόμβο των οδών Ελαιών και Ερμιόνης Δήμου Κηφισιάς και την προσαρμογή/συμμόρφωση του περιεχομένου της στο νεότερο κανονιστικό πλαίσιο.
Επειδή ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει δεσμευτεί να διαπραγματευτεί με την παραχωρησιούχο εταιρεία για το θέμα των πλευρικών διοδίων, το οποίο συνομολογεί ως «λάθος» της σύμβασης παραχώρησης.
Επειδή ουσιαστική διαβούλευση με τους κατοίκους της περιοχής για το θέμα των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων κατά την περίοδο κατασκευής των έργων δεν έχει γίνει και μια σειρά θεμάτων που κάτοικοι, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και συλλογικότητες έχουν εγείρει αιτιολογημένα ως προς την περιβαλλοντική υποβάθμιση και την ποιότητα ζωής αντιμετωπίστηκαν από το Υπουργείο Υποδομών στο πλαίσιο της διαβούλευσης της ΜΠΕ αποκλειστικά μέσω των θέσεων της Κ/Ξ EUROIONIA.
Επειδή στην κατασκευή έργων ακόμα και με τη μορφή παραχωρήσεων, που αφορούν βασικές υποδομές, υποχρέωση της Πολιτείας παραμένει η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος και η ουσιαστική και παραγωγική διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και την τοπική αυτοδιοίκηση (λόγω της εγγύτητας με τον πολίτη) συνιστά ουσιώδη παράμετρό της.

Ερωτάται ο αρμόδιος κ. Υπουργός:
1. Σε ποιες ενέργειες έχει ή πρόκειται να προβεί προκειμένου να διαπραγματευτεί με τον παραχωσηριούχο στην κατεύθυνση αναθεώρησης της σύμβασης παραχώρησης και να επιλυθεί οριστικά το θέμα των πλευρικών διοδίων; Έχει γίνει διαπραγμάτευση με τον παραχωρησιούχο μετά την έγκριση των τροποποιημένων περιβαλλοντικών όρων και ποιο το αποτέλεσμα αυτής; Αν έχει ξεκινήσει, σε ποιο στάδιο βρίσκεται και αν όχι πότε θα ξεκινήσει;
2. Για ποιο λόγο δεν εξετάστηκαν εναλλακτικές λύσεις για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων βάσει του νέου σχεδιασμού και τι προτίθεται να πράξει προκειμένου να εξεταστεί τεκμηριωμένα η προτεινόμενη από τους κατοίκους λύση για χρησιμοποίηση της παρόδου της ΠΑΘΕ και να αποφευχθεί η επιβάρυνση των κυκλοφοριακών φόρτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής και η χειροτέρευση της ποιότητας ζωής των κατοίκων;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Αβραμάκης Ελευθέριος
Βούτσης Νίκος
Γκιόλας Γιάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Κασιμάτη Νίνα
Καφαντάρη Χαρά
Μάλαμα Κυριακή
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κώστας
Μωραϊτης Θάνος
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Παπαδόπουλος Σάκης
Πούλου Γιώτα
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρολιάκος Πάνος
Συρμαλένιος Νίκος
Τόλκας Άγγελος
Φίλης Νίκος
Χρηστίδου Ραλλία