Άρθρο του τομεάρχη Ανάπτυξης και Επενδύσεων και βουλευτή Μεσσηνίας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ, Αλέξη Χαρίτση, στο περιοδικό «ΕΠΙΚΑΙΡΑ»

Όσο περνάει ο καιρός ενισχύεται η πεποίθηση ότι έχουμε εισέλθει πλέον σε μία βαθιά νέα κρίση με δομικά χαρακτηριστικά. Εκκινώντας από το ενεργειακό και διαμέσου της πληθωριστικής έκρηξης, η κρίση πλέον παίρνει πολύ ευρύτερα οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά.

Τα νοικοκυριά απειλούνται από τη φτώχεια και την κοινωνική και υλική αποστέρηση ενώ η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, κυρίως των μικρών και μεσαίων, οδηγούνται σε αδιέξοδα που απειλούν τη βιωσιμότητά τους. Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις μόλις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες αυξήθηκε το ποσοστό των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας μεταξύ 2019 - 2021, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat (EU-SILC, Σεπτέμβριος 2022). Επιπλέον, η Ελλάδα κατατάσσεται στις χειρότερες θέσεις (τρίτη θέση από το τέλος) ως προς τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς περίπου 1 στους 3 (28,3%) Έλληνες αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αυτό.

Επιπρόσθετα, παρά την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των τελευταίων δύο ετών των νοικοκυριών, η ελληνική οικονομία, με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του 2021 -που υπολείπεται του 2019 κατά 1,4%-, κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ. Σύμφωνα με τη Eurostat, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας σε μονάδες ισοδύναμης αγοραστικής δύναμης (PPS) διαμορφώθηκε το 2021 στο 64,6% της ΕΕ και η χώρα κατέλαβε την προτελευταία θέση πριν από τη Βουλγαρία (55%).

Ανάπτυξη, αλλά όχι για όλους

Η χώρα μας καταγράφει ένα από τα χειρότερα ποσοστά παιδικής φτώχειας (23,7%) και το χειρότερο ποσοστό νεανικής ανεργίας (35,5%) ενώ η οικονομική ανισότητα, μετά από μείωση την περίοδο 2016 – 2019, σημειώνει νέα αύξηση από το 2020 και μετά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat. Παράλληλα, πάλι η Eurostat επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει την 2η χειρότερη επίδοση ως προς το ποσοστό νοικοκυριών που είδαν μείωση του εισοδήματός τους το 2021. Ενώ η πλειοψηφία των εργαζόμενων (71%) έχει προβεί σε περιορισμό δαπανών για βασικά αγαθά διατροφής με την απώλεια αγοραστικής δύναμης φτάνει έως και το 40% για την πλειοψηφία των εργαζόμενων τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.

Αποδεικνύεται συνεπώς ότι κατά την διακυβέρνηση της ΝΔ, οι ανισότητες επιτείνονται και η κοινωνική συνοχή τίθεται σε σοβαρή διακινδύνευση.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η «ανάπτυξη» που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση για το 2022 δεν καλύπτει και δεν αναφέρεται στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, αλλά αντιθέτως αφήνει τελείως εκτεθειμένα ευρύτατα κοινωνικά στρώματα και επιτείνει τις οικονομικές ανισότητες.

Μεγάλη μερίδα της κοινωνίας πασχίζει καθημερινά να ανταπεξέλθει σε πάγια και έκτακτα έξοδα, να πληρώσει τους λογαριασμούς και το κόστος στέγασης και διαβίωσης που συνεχώς αυξάνεται, να αποπληρώσει τα χρέη της υπό το φόβο της κατάσχεσης και της μη προστασίας της πρώτης κατοικίας, να μη χάσει τη δουλειά της.

Η κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται συνειδητά να δώσει αποτελεσματική λύση στα πραγματικά προβλήματα, με σημαντικότερο αυτό της ακρίβειας ειδικά σε καταναλωτικά αγαθά πρώτης ανάγκης, ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα (υψηλότερη στην ΕΕ) αλλά προσπαθεί να ξεγελάσει με μία ακόμη επικοινωνιακή «φούσκα», όπως εξελίσσεται το «καλάθι του νοικοκυριού». Παράλληλα έχει αφήσει δίχως ελέγχους την αγορά, με ελλιπέστατη εφαρμογή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει το πρόβλημα του ενεργειακού κόστους με επιδοτήσεις που ανακυκλώνουν την κρίση, αντί για τις αναγκαίες ρυθμιστικές παρεμβάσεις επιβολής πλαφόν και φορολόγησης των υπερκερδών.

Αυτή η αντιμετώπιση από πλευράς της κυβέρνησης δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός.

Τα «λάθη» της διακυβέρνησης ΝΔ συνεχίζονται…

Η ΝΔ υποσχέθηκε και στήριξε τον προεκλογικό της λόγο το 2019 στο αφήγημα περί αδικημένης μεσαίας τάξης και ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας, αλλά τρία χρόνια μετά φαίνεται ότι η κυβέρνηση ήρθε για να λειτουργήσει μεροληπτικά υπέρ των ισχυρών και να οξύνει τις κοινωνικές ανισότητες.

Το παράδειγμα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι χαρακτηριστικό. Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία θα έπρεπε, ειδικά για τη χώρα μας, να αποτελέσει μια ιστορική ευκαιρία θωράκισης της κοινωνίας και ανάπτυξης της οικονομίας με όρους βιωσιμότητας και δικαιοσύνης. Οι στρατηγικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη όμως το μετατρέπουν σε μία ακόμη χαμένη ευκαιρία. Το γεγονός ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022 η πραγματική απορρόφηση των συνολικών πόρων του Ταμείου που είναι διαθέσιμοι για την χώρα μας ανέρχονται μόλις στο 8% αποδεικνύει την διαχειριστική ανεπάρκεια, αλλά και την  αναποτελεσματικότητα των κυβερνητικών σχεδιασμών. Την ίδια στιγμή, τα ποιοτικά δεδομένα είναι ακόμα πιο ανησυχητικά, καθώς κρίσιμοι τομείς όπως η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης και της πρωτογενούς παραγωγής, η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης μένουν εκτός σχεδιασμού.

Και αυτό είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής!

Η κυβέρνηση καθ’ όλη τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών επιμένει σε έναν κοινωνικά άδικο και οικονομικά αναποτελεσματικό τρόπο ενίσχυσης συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων και αναπαραγωγής των δομικών στρεβλώσεων του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου.

Η ελληνική οικονομία όμως δεν έχει την πολυτέλεια να βιώσει μια επανάληψη των παλιών αποτυχημένων συνταγών. Η πραγματική οικονομία πρέπει να στηριχτεί και να προστατευτεί άμεσα, η κοινωνική δικαιοσύνη να αποκατασταθεί, οι δημοκρατικοί θεσμοί να ισχυροποιηθούν.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι κάτι περισσότερο από σαφές ότι η αντιμετώπιση των αλλεπάλληλων κρίσεων θα επιτευχθεί μόνο μέσα από ένα στρατηγικό σχέδιο συνολικής ανάταξης σε κοινωνικό, οικονομικό και θεσμικό επίπεδο. Το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, όπως παρουσιάστηκε στη ΔΕΘ, θέτει 6 εθνικές προτεραιότητες με στρατηγικό στόχο αφενός την αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης και αφετέρου τη βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη για το σύνολο της κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς. Οι παρωχημένες και αποτυχημένες συνταγές των μαθητευόμενων μάγων του νεοφιλελευθερισμού δεν μπορούν να αποτελέσουν το μέλλον της ελληνικής οικονομίας σε αυτές τις εξαιρετικά σύνθετες συνθήκες. Η πολιτική αλλαγή με την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ο σχηματισμός προοδευτικής κυβέρνησης αποτελούν την αναγκαία συνθήκη για την νέα αρχή που έχει ανάγκη η χώρα μας.