14/07/2023
Στα ελληνοτουρκικά με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Ερντογάν και στην ακρίβεια που παραμένει, με επιλογή της κυβέρνησης, επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» «και στην εκπομπή «Βάλε καφέ να στα πω» με τους δημοσιογράφους, Γιώργο Μελιγγώνη και Γιώργο Τραπεζιώτη.
Σημείωσε αρχικά πως ο κ. Μητσοτάκης έχει εργαλειοποιήσει πολλές φορές εθνικά ζητήματα για να αποκομίσει πολιτικά και εκλογικά οφέλη: «Πρόσφατα έφτασε να κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ως «εθνική εξαίρεση» με αφορμή το μη ικανοποιητικό αποτέλεσμα της ΝΔ στη Θράκη και γενικότερα, όταν μάς κατηγορούσε για ελλείμματα στον πατριωτισμό μας ή όταν συμμετείχε σε συλλαλητήρια. Ενώ υποσχόταν επίσης προεκλογικά ότι θα έθετε θέμα Θράκης στη συνάντηση που θα είχε με τον κ. Ερντογάν, φαίνεται ότι άλλαξε γνώμη».
Ξεκαθάρισε ποια ήταν και είναι η στάση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα ελληνοτουρκικά: «Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ σοβαροί σε αυτό το ζήτημα. Πρέπει να υπάρχει διάλογος με την Τουρκία και πρέπει να υπάρχει λύση στη μόνη διαφορά που έχουμε, για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, συντεταγμένα, με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Γιατί θέλουμε η Ελλάδα να είναι πόλος ασφάλειας, ειρήνης και προόδου στην περιοχή. Αυτό έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015-2019, που εφάρμοσε μία ενεργητική, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Σε αυτήν την κατεύθυνση αναπτύχθηκε το EastMed act και η συμφωνία 3+1»
«Δεν θέλαμε να υπάρχει κυνήγι εξοπλισμών στο Αιγαίο που δημιουργεί και υπέρογκα κόστη στις κοινωνίες. Εμείς θέλουμε να υπάρχει ειρηνική συνύπαρξη, με βάση το διεθνές Δίκαιο».
Ο Σ. Φάμελλος εξέφρασε τη μεγάλη ανησυχία του σχετικά με τα λεγόμενα του κ. Μητσοτάκη για ενδεχόμενο υποχωρήσεων από τις θέσεις αφετηρίας και έθεσε τέσσερα κεντρικά ζητήματα, στα οποία, όπως είπε, οφείλει να απαντήσει η κυβέρνηση:
-Τι σημαίνει υποχωρήσεις σε θέματα κυριαρχίας; Δεν μπορεί να προαναγγέλλεται κάτι τέτοιο όταν διαπραγματεύεσαι. Δεν τα ακούει μόνο το εσωτερικό ακροατήριο.
-Η κυβέρνηση οφείλει να ξεκαθαρίσει πως η μοναδική και όχι βασική διαφορά, όπως γράφτηκε, με την Τουρκία είναι η υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ. Ρωτάμε τον κ. Μητσοτάκη: Είναι γεωπολιτικό ή νομικό θέμα για τον κ. Μητσοτάκη; Για εμάς είναι νομική και αφορά το διεθνές Δίκαιο. Δεν είναι μια γεωπολιτική διαφορά που λύνεται σε διμερές επίπεδο.
-Τι προϋποθέσεις θα θέσει η Ελλάδα στις ΗΠΑ για την προμήθεια των F-16 στην Τουρκία; Δεν μπορούμε να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας μόνο στις προσπάθειες, που είναι βέβαια πολύ σημαντικές, που κάνει το Κογκρέσο και η ελληνική ομογένεια. Είναι πολύ σημαντικές αλλά δεν αρκεί αυτό.
-Θα θέσουμε ως Ελλάδα θετική ατζέντα για τις προϋποθέσεις που βάζουμε στη συζήτηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, υπάρχει περίπτωση ο διμερής διάλογος με την Τουρκία να καταρρεύσει και οι ευρωτουρκικές σχέσεις να προχωρήσουν.
Πρόσθεσε ότι: «η διπλωματική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη την προηγούμενη τετραετία μάς κάνει να είμαστε επιφυλακτικοί και να έχουμε ανησυχίες. Η γραμμή του «πιστού και δεδομένου συμμάχου» και η απουσία της Ελλάδας από τις διεθνείς συναντήσεις οδήγησε στο παράνομο τουρκο-λυβικό σύμφωνο και στο Oruc Reis που έκανε βόλτες έξω από τη Ρόδο».
Υπογράμμισε ακόμη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στηρίζει μία σταθερή και ισχυρή εξωτερική πολιτική, με την Ελλάδα να θέτει θετική ατζέντα: «πρόκειται για μια σταθερή αξία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Θεωρώ ότι έτσι πρέπει να είναι η προοδευτική σκέψη. Αυτό σημαίνει ότι ασκείς πατριωτική πολιτική, έτσι θα είμαστε και αυτό οφείλουμε να είμαστε. Θέλουμε να προχωρήσουν και ο διερευνητικός διάλογος και τα μέτρα οικοδόμησης της εμπιστοσύνης με την Τουρκία. Το κάναμε αυτό και σε πολλές περιπτώσεις, όπως στηρίξαμε και πρωτοβουλίες π.χ. τη συμφωνία ΑΟΖ με την Ιταλία».
Σχολίασε δηκτικά: «Εμείς δεν παρασυρόμαστε από το τι έπραξε με τις Πρέσπες ο κ. Μητσοτάκης. Πρόσφατα πέρασε στα ψιλά και το ραντεβού του με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας. Καλά κάνει τώρα η Ελλάδα που λέει ότι πρέπει να μπει το συντομότερο στην ευρωπαϊκή οικογένεια η Βόρεια Μακεδονία; Δεν τιμά τώρα ο κ. Μητσοτάκης τη Συμφωνία της Βόρειας Μακεδονίας; Ο ίδιος έχει διαψευσθεί, εμείς επιβεβαιωθήκαμε και περιμένουμε να φέρει για ψήφιση τις τρεις συμφωνίες στη Βουλή».
Ο Σ. Φάμελλος στάθηκε ακόμη στο μείζον ζήτημα της ακρίβειας. Τόνισε πως είναι απαράδεκτο ότι το market pass χρηματοδοτείται από τη φορολογία και την υπερφορολόγηση των καταναλωτών: «Πρέπει να χρηματοδοτηθεί από την φορολόγηση του «πληθωρισμού της απληστίας»/greedflation αυτών που συλλέγουν άδικα υπερκέρδη. Τα επιδόματα βέβαια δεν είναι λύση, αλλά λύση είναι η μείωση των τιμών. Οι αυξήσεις που ανακοίνωσε ο κος Μητσοτάκης στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων είναι πολύ μικρές σε σχέση με τις απώλειες που έχουν υποστεί στο εισόδημά τους εδώ και 14 χρόνια».
«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζει με μία από τα ίδια. Αφήνει ανεξέλεγκτη την ακρίβεια, δεν παρεμβαίνει στις τιμές, δεν φορολογεί τα υπερκέρδη. Από τα διυλιστήρια δεν έχει φορολογηθεί ακόμα ούτε ένα ευρώ, ενώ οργιάζει και το λαθρεμπόριο στα καύσιμα, διότι είναι μεγάλο το φορολογικό βάρος από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα καύσιμα», είπε χαρακτηριστικά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλημερίζουμε εδώ στο στούντιο τον Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, τον κ. Σωκράτη Φάμελλο. Καλημέρα κ. Φάμελλε. Καλώς ήρθατε.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Καλημέρα σας. Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Το ξέρετε ότι είναι ένα αγαπημένο πρωινό να έρχομαι εδώ μαζί σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μας είχατε κάνει ποδαρικό στην εκπομπή. Ήσασταν ο πρώτος καλεσμένος που είχατε έρθει στούντιο στην αρχή της σεζόν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έτσι ακριβώς είναι.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Και επίσης μπορούμε να αποκαλύψουμε ότι εδώ και πάρα πολύ καιρό ακούω τις πρωινές εκπομπές και μιλάμε και με μηνύματα και με άλλους καλεσμένους. Είστε η αγαπημένη συνήθεια κάθε πρωί, είτε πηγαίνουμε στη Βουλή, είτε πηγαίνουμε σε άλλα μέσα ενημέρωσης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να είστε καλά.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Να καλημερίσω και τους φίλους και τις φίλες του Κόκκινου που μας ακούνε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και περιμένουν να ακούσουν πολλά από εσάς, κ. Φάμελλε, γιατί η αγωνία είναι δεδομένη, μετά τις εκλογές και νομίζω ότι είναι και λογική για τον κόσμο που παρακολουθεί τις εξελίξεις. Τον κόσμο που είτε ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές, αλλά και για τον κόσμο που δεν ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ και παρακολουθεί με ενδιαφέρον όμως τα γεγονότα. Ένα πρώτο σχόλιο λίγο για το πώς πηγαίνουν τα πράγματα στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Καταρχάς νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει και στενοχώρια μεγάλη για το αποτέλεσμα των εκλογών στους φίλους και στις φίλες, στα μέλη, στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ γιατί είχαν συνδέσει και έχουμε συνδέσει και είχαμε συνδέσει, είναι το σωστό, το αποτέλεσμα των εκλογών με την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή. Υπήρχαν ελπίδες, υπήρχε αγωνία και θέλαμε να αλλάξουν τα πράγματα για να πάνε καλύτερα στη χώρα μας και για τη ζωή τη δική μας και για τη ζωή των παιδιών μας και για τη χώρα.
Υπάρχει ταυτόχρονα το πολύ μεγάλο σοκ από την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα. Ήταν μια συγκλονιστική πράξη, μια μεγάλη τομή στην πολιτική ιστορία της χώρας, που αφήνει και δημιουργεί πολύ μεγάλα ερωτήματα για την επόμενη μέρα.
Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πρώτα απ’ όλα ότι η επιβίωση, η ύπαρξη, η αναδιοργάνωση και η ποιοτική αλλαγή του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια κοινωνική ανάγκη. Τη χρειαζόμαστε για την κοινή υπόθεση που συμμετέχουμε όλοι στα κινήματα της Αριστεράς και της δημοκρατίας. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό κόμμα το οποίο να καταθέτει και κυβερνητική πρόταση που να μπορεί να βοηθάει και τη χώρα μας και την κοινωνία και την οικονομία. Άρα, αυτή η αναγκαιότητα πρέπει να επιλυθεί με έναν αποτελεσματικό τρόπο. Γιατί οφείλω να σας πω ότι εάν δεν την λύσουμε, η κοινωνία θα ψάξει να βρει απαντήσεις και λύσεις αλλού και γιατί δεν θέλουμε να υποχωρήσουν οι δημοκρατικές και οι προοδευτικές ιδέες. Δεν έχει να κάνει δηλαδή μόνο με την καθημερινότητα, με την αντιπολίτευση και με την κυβερνητική πρόταση. Έχει να κάνει και με τα θέματα των αξιών και τη μάχη των ιδεών, ας το πω έτσι, που σήμερα στην Ελλάδα δυστυχώς ακούμε αμφισβητήσεις και τις βλέπουμε να εκφράζονται και στη Βουλή, διάφορες σκοταδιστικές και αναχρονιστικές αντιλήψεις επιστρέφουν. Και νομίζω ότι είναι ευθύνη όλων μας να δώσουμε τις καλύτερες απαντήσεις για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ..
Τώρα, ποια είναι η κατάσταση σήμερα όμως γιατί με ρωτήσατε πού πάμε, πού βρισκόμαστε. Μετά το πολύ μεγάλο σοκ της αποχώρησης του Αλέξη Τσίπρα ο ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και έκανε σημαντικές αλλαγές. Η ομόφωνη απόφαση για τη συγκρότηση του προεδρείου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και στην Πολιτική Γραμματεία και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και η παρουσία μας στη συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, νομίζω ότι ήταν μια απόδειξη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ και μπορεί να παίξει με επάρκεια και αποτελεσματικότητα το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όλες οι ομιλίες, όλες οι παρουσίες μας ήταν πολύ αποτελεσματικές και αναδείξαμε και καινούργια ζητήματα και κυβερνητικά ελλείμματα πολύ σοβαρά από το εάν ήταν νικηφόρα η προεκλογική περίοδος...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Παρά το γεγονός ότι είναι μικρότερη η Κοινοβουλευτική Ομάδα, έτσι;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι πάρα πολύ μικρή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αυτό δημιουργεί και μια σειρά και από τεχνικά θέματα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Και κοινοβουλευτικά. Αλλά κυρίως επεξεργασίας. Είναι πολύ λιγότεροι οι βουλευτές, μικρότερη η Κοινοβουλευτική Ομάδα. Από την άλλη μεριά θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό το ότι η Πολιτική Γραμματεία σε πολλές συνεδριάσεις, αρκετά πυκνές το τελευταίο διάστημα, έχει δημιουργήσει έναν οδικό χάρτη για την επόμενη μέρα, γιατί θα υπάρξει, είναι προφανές αυτό, επιλογή της νέας πολιτικής ηγεσίας.
Το ερώτημα είναι βέβαια το εάν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κάνει την ποιοτική αυτή αλλαγή, γιατί μιλάμε για ένα τελείως νέο επίπεδο απαιτήσεων. Και να ανταποκριθεί ταυτόχρονα όχι μόνο στην επιλογή ενός ή μιας Προέδρου, αλλά και να καταθέσει μια πρόταση και για το ποιο κόμμα θα υπηρετήσει αυτή την αλλαγή, ποιο κόμμα θα επικοινωνήσει με την κοινωνία και θα μεταφέρει αυτή την πρόταση στην κοινωνία, αλλά και ποια θα είναι αυτή η πολιτική πρόταση. Γιατί, ναι, είχαμε αρκετά θολά σημεία στην πρότασή μας και δεν είχε τα χαρακτηριστικά που χρειαζόμαστε για να εμπνεύσουμε και να διεγείρουμε το ενδιαφέρον της κοινωνίας, πέρα από την επικοινωνιακή υπεροπλία του κ. Μητσοτάκη και το τι κάνει το σύστημα εξουσίας απέναντι στον βασικό του αντίπαλο. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο βασικός αντίπαλος του συστήματος της εξουσίας σήμερα. Της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας. Πρέπει να δούμε και εμείς τι χρειάζεται να κάνουμε, να αλλάξουμε και να αναβαθμίσουμε.
Τα πρώτα δείγματα πάντως είναι θετικά, κατά την άποψή μου και υπάρχει και μια σοβαρότητα σε όλα τα στελέχη. Έχουμε αντιληφθεί το πόσο κρίσιμες είναι οι στιγμές και υπάρχουν συνθέσεις. Προφανώς υπάρχουν και διαφορετικές φωνές και πρέπει να το ξεκαθαρίσω ότι δεν θα είναι μια εύκολη διαδικασία. Ανακαλύπτουμε το καινούργιο σε όλα τα επίπεδα και στο επίπεδο των προσώπων και στο επίπεδο της πολιτικής. Και έχουμε καθυστερήσει. Αυτή η ενηλικίωση έχει καθυστερήσει στον ΣΥΡΙΖΑ. Χρειαζόταν να αναβαθμιστεί το πολιτικό του κεφάλαιο σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο στα πρόσωπα, στο πώς διαβάζει τις αλλαγές στην κοινωνία, στο πώς επικοινωνεί, στο πώς προσελκύει. Μιλάμε για μια νέα κατάσταση -το απαραίτητο στοιχείο στις αλλαγές είναι να υπάρχει μια κοινωνική συμφωνία. Δηλαδή να τις θέλει η κοινωνία. Άρα πρέπει με κάποιο τρόπο να δώσεις αυτές τις ιδέες στην κοινωνία και να δημιουργήσεις κοινωνικές πλειοψηφίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα να διαβάσετε και ποια είναι πια αυτή η κοινωνία. Δηλαδή φαντάζομαι πριν τις εκλογές δεν φανταζόσασταν ότι σε τόσο μεγάλο βαθμό το να πάρει κάποιος ένα pass για το πολύ πολύ 10% έκπτωση στο σούπερ μάρκετ θα είχε τόσο επίδραση στην εκλογική του συμπεριφορά, ή ότι θα βολευόταν απλώς σε μια λογική να κρατάμε το κεφάλι μας έξω από το νερό. Έγινε όμως.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι έγινε και νομίζω ότι εδώ πρέπει να δούμε αρκετά πράγματα ταυτόχρονα. Από τη μια μεριά το έλλειμμα εμπιστοσύνης που είχε δημιουργηθεί και έχει αποτυπωθεί στον ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη μεριά το ότι δεν ήταν τίποτα δεδομένο. Ήταν πολύ μεγάλο λάθος το ότι θεωρούσαμε ότι το 32% είναι δεδομένο των προηγούμενων εκλογών. Επίσης λάθος το ότι θεωρούσαμε ότι η κυβέρνηση θα έχει μόνο φθορά, γιατί έχουν γίνει πολύ μεγάλες κοινωνικές αλλαγές και η πανδημία δημιούργησε ένα νέο περιβάλλον.
Ο φόβος και η ανασφάλεια φώλιασε μέσα στα μυαλά των ανθρώπων και στις καρδιές τους. Και ταυτόχρονα η κοινωνία πλέον λόγω της απόπολιτικοποίησης, να το πω έτσι, λόγω της φθοράς και της απαξίωσης της πολιτικής σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό είναι αθωράκιστη και έτσι ο φόβος και η ανασφάλεια κυριαρχούν. Δεν υπάρχουν οι κομματικές πολιτικές λειτουργίες. Δεν αναφέρομαι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπάρχουν στο επίπεδο της αυτοδιοίκησης, των συνδικάτων, των συλλογικοτήτων, η παραγωγή πολιτικής και οι συλλογικότητες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τα στοιχεία που συγκολλούν την κοινωνία δηλαδή για να...
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Και να αισθάνεσαι κάποιον δίπλα σου. Κάποιον ή κάποια δίπλα σου. Είναι αυτό που πολλές φορές λέμε ότι πρέπει να έχεις μια πολιτεία η οποία δεν θα αφήνει κανέναν μόνο ή μόνη. Είναι, γιατί τώρα πάρα πολλοί και οι επαγγελματίες και οι επιχειρηματίες -δεν αναφέρομαι μόνο στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες- πολύ δε περισσότερο οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και η νεολαία αισθάνονται μόνοι. Και βέβαια είναι αυτό που σας είπα στην αρχή, έχει υποχωρήσει και το επίπεδο και αυτή η συζήτηση για τις αξίες και τις ιδέες, οπότε και τα κριτήρια έχουν ασθενήσει.
Παράδειγμα: μπορεί να είναι θετικό για κάποιον ή κάποια να πάρει 150 ευρώ, δεν του λύνει όμως τίποτα, δεν δημιουργεί καμία ασφάλεια. Μπορεί να ισχύει αυτό που λένε από το ολότελα καλή και η Παναγιώταινα. Υπάρχουν πάρα πολλές παροιμίες στην κοινωνία μας που μπορούν να το περιγράψουν. Δεν είναι περίεργο όμως που μπορεί κάποιος να βολευτεί με το market pass το οποίο market pass όμως τελικά χρηματοδοτείται από τους φόρους του; Γιατί αυτό συμβαίνει. Δεν φτάνει όμως η συζήτηση σε αυτή την ανάλυση. Μένει μόνο στην επιφάνεια και αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αξιολογήσουμε.
Αλλά νομίζω ότι πρέπει να ξαναδομήσουμε και το κοινωνικό κριτήριο. Πρέπει να ξαναδημιουργήσουμε τα ερεθίσματα για να ψαχτούμε λίγο παραπάνω όλοι. Γιατί αλλιώς φτάνουμε σε μια ανασφάλεια μονίμως που θα αναπαράγεται και θα βρίσκει απαντήσεις εύκολες. Λαϊκίστικες, ψευτοπατριωτικές, σκοταδιστικές. Ο φόβος μπορεί να φέρει και άρνηση. Μπορεί να φέρει και ακροδεξιές αντιλήψεις. Δεν είναι δεδομένο δηλαδή ότι πάμε σε μια προοδευτική ριζοσπαστικοποίηση όταν έχουμε κρίσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σήμερα Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023 ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εντοπίσει όλους τους λόγους εκείνους που τον οδήγησαν στην διπλή εκλογική ήττα, κ. Φάμελλε; Ή είστε ακόμη στη διαδικασία της επεξεργασίας; Δηλαδή έχετε βρει τα 3-4 κοινά στοιχεία τα οποία είναι τα πιο εμφανή, αλλά υπάρχουν κατά την άποψή σας και κατά την άποψη των συντρόφων σας στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και άλλοι πέντε-δέκα λόγοι; Δανείζομαι τους αριθμούς.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Από το πρώτο βράδυ ξεκίνησε αυτή η συζήτηση και πολλές από τις αιτίες έχουν ήδη καταγραφεί σε μια όμως γρήγορη ανάλυση. Δεν θα είναι εύκολο να τελειώσει αυτή η συζήτηση, ούτε μπορεί να ολοκληρωθεί τόσο γρήγορα. Πολλές φορές επειδή υπάρχει και ένα υποκειμενικό κριτήριο στην αξιολόγηση. Είναι δύσκολο να αρνηθείς και σχεδόν αδύνατον να αρνηθείς στον εαυτό σου τις επιλογές που έχεις κάνει, πρέπει να βγεις έξω και από τον χρόνο και από τον χώρο για να μπορέσεις να κάνεις αυτή την αξιολόγηση.
Πολλά θέματα θα τα καταλάβουμε καλύτερα στο μέλλον και ίσως κάποιοι εξωτερικοί παρατηρητές να τα αξιολογήσουν ακόμα καλύτερα από εμάς. Αλλά εμείς προφανώς έχουμε εντοπίσει αρκετές αδυναμίες μας και έχουν μπει ήδη στη συζήτηση για την επόμενη πολιτική πρόταση. Δηλαδή όλα αυτά που λίγο πολύ συζητάμε για το κόμμα που χρειαζόμαστε, για την πολιτική πρόταση που χρειαζόμαστε, για τις στρατηγικές, όπως ήταν η απλή αναλογική. Για το πώς το πρόγραμμά μας πέρασε στην κοινωνία. Για το πώς αντιμετωπίσαμε την επικοινωνιακή υπεροπλία του αντιπάλου. Για την ελλιπή γείωση που έχουμε στην κοινωνία και άρα την έλλειψη πραγματικής συνομιλίας. Όλα αυτά είναι κάποια από τα αίτια. Μπορεί να υπάρχουν και άλλα. Δεν το υποτιμώ.
Είναι γεγονός πάντως ότι αυτή τη χρονική περίοδο η Αριστερά και γενικά ο προοδευτικός χώρος δεν ήταν προετοιμασμένος με τις αναλύσεις του και με τα εργαλεία του όσο ήταν το σύστημα εξουσίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτή η διαδικασία πότε ολοκληρώνεται; Υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο τα κόμματα ολοκληρώνουν τέτοιου τύπου διαδικασίες αποτίμησης των προβλημάτων; Γιατί μπορεί να είναι και μια διαδικασία αέναη. Καθόμαστε σε ένα ντιβάνι, αυτομαστιγωνόμαστε, δεν τελειώνει ποτέ, ακινησία πλήρης και πολιτικό αποτέλεσμα βέβαια για την κυβέρνηση.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ξέρετε η κοινωνία, δεν ξέρω ακόμα και οι φίλοι και οι φίλες που μας ακούνε, τους ενδιαφέρουν οι απαντήσεις και όχι τόσο πολύ η αναζήτηση πλέον από ένα σημείο και μετά. Δηλαδή δεν θα μας δώσουν το περιθώριο να κάνουμε μια συζήτηση περί των προβλημάτων. Θέλουν πολύ γρήγορες απαντήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνοι. Απλώς και το ’19 που δεν κάνατε έτσι βαθιά αναζήτηση, μετά δεν μπορέσατε να δώσετε αποτελεσματικές απαντήσεις. Δηλαδή μήπως το ένα συνδέεται με το άλλο; Η ανατομία της ήττας για να δείτε και τι πρέπει να αλλάξει;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναζητούμε τώρα χρυσές τομές κ. Φάμελλε εδώ πέρα, όπως βλέπετε.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Και εμείς το κάνουμε αυτό στα όργανα συνέχεια. Συνέχεια αυτό συζητάμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή ήταν παγίδα τελικά ότι το ’19 το βιώσατε ως γλυκιά ήττα; Περίπου ανακουφισμένοι ήσασταν με το 32%, ή είχα καταλάβει εγώ λάθος;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κάναμε κι άλλα λάθη, μπορώ να σας πω, εκείνη την περίοδο. Ασχοληθήκαμε πάρα πολύ με το κοινωνικό επίδικο και το τι πρέπει να γίνει στη χώρα και με το να απαντήσουμε ορθώς στα ζητήματα της κυβερνησιμότητας. Αλλά υποτιμήσαμε πάρα πολύ ότι χρειαζόμαστε και τους πολιτικούς φορείς που θα εξασφαλίζουν ότι αυτή η κυβερνησιμότητα μπορεί να συνεχιστεί στο μέλλον. Δηλαδή, το πολιτικό κεφάλαιο της κυβέρνησης δεν εκφράστηκε μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν άφησε θετικό αποτύπωμα. Αντιθέτως υποβάθμισε τον πολιτικό φορέα σε πολύ μεγάλο βαθμό. Και το βλέπω πολλές φορές και δίπλα μου, συζητώντας με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες αυτό το θέμα.
Έγινε μια μεγάλη πολιτική τομή τότε, αυτή της προοδευτικής συμμαχίας και οι αποφάσεις για διεύρυνση του κόμματος ώστε να αντιστοιχεί στην κοινωνική του βάση και να εκφράζει και να απευθύνεται πλειοψηφικά στην κοινωνία. Η πανδημία το σταμάτησε. Θεωρώ επίσης ότι δεν μας βοήθησε το πώς εκφράζεται η εσωκομματική δημοκρατία. Πάρα πολλές φωνές που πρέπει αφού καταλήγουμε σε κάτι να το υπερασπιζόμαστε όλοι και όχι να συνεχίζουμε μια συζήτηση που μπορεί να κάνει την κοινωνία να απορεί. Γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αυτοσκοπός. Ο αυτοσκοπός είναι η υπόθεση της προόδου της Αριστεράς στη δημοκρατία, ναι. Αυτοσκοπός είναι η βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της κοινωνίας και της οικονομίας. Αυτοσκοπός είναι μια ισχυρή και σύγχρονη πατρίδα. Όλα αυτά είναι αυτοσκοπός, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να τα εξυπηρετεί όλα αυτά και όχι απλά να κάνουμε συζητήσεις για τις συζητήσεις. Έχουμε και ένα τέτοιο θέμα. Οφείλω να το πω. Και αυτό σκοτείνιαζε την εικόνα μας και με την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα. Φανταστείτε τώρα τι κίνδυνοι υπάρχουν εάν χάσουμε πάλι ένα τέτοιο δρομολόγιο. Νομίζω όμως ότι – σας το είπα – έχω δει μια πολύ μεγαλύτερη σοβαρότητα και μια συναίσθηση ευθύνης τώρα στο κομματικό δυναμικό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και στις μιντιακές εμφανίσεις των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Μα, βέβαια υπήρχαν αδυναμίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όχι, όχι, στο σήμερα λέω. Υπάρχουν παρατηρήσεις από φίλες και φίλους, καθημερινά σχεδόν, ότι κάποιοι τέλος πάντων προσπαθούν να βάλουν θέματα τα οποία δεν βοηθάνε την όλη διαδικασία, όπως πηγαίνει στον βηματισμό για την αναζήτηση του ή της Προέδρου.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κι εγώ θα συμφωνήσω, ότι πρέπει να...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχουν στοιχεία από το παρελθόν που έρχονται και στο σήμερα δηλαδή.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Προφανώς. Δεν τα έχουμε λύσει. Δεν τα έχουμε λύσει αυτά τα θέματα. Και χρειάζεται εδώ πέρα μια συναίσθηση της ευθύνης. Στον βαθμό που δεν εξυπηρετούμε την κοινή υπόθεση, κάνουμε κακό στην κοινωνία. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε για να μπορέσουμε να λειτουργούμε. Και αυτό χρειάζεται να εκφράζεται και στις συνεδριάσεις των οργάνων μας και στις δημόσιες παρουσίες μας και στην επεξεργασία της πολιτικής.
Πρέπει να αναβαθμίσουμε τις πολιτικές λειτουργίες του ΣΥΡΙΖΑ για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας και της χώρας. Δεν έχει ακόμα λυθεί αυτό το ζήτημα. Θεωρώ όμως ότι υπάρχουν πολλά δείγματα, σημαντικά δείγματα σοβαρότητας σύνθεσης στην πολιτική μας παραγωγή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Φάμελλε, να πάρουμε όλοι μια ανάσα, διαφημιστικό διάλειμμα και επιστρέφουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μένουμε για λίγο ακόμη στα εσωκομματικά, κι έχουμε και πολλά ερωτήματα. Καταρχάς, από τον Μανώλη από το Ηράκλειο, ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα. Διερωτάται ο ακροατής, πώς και με ποιον τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ θα παρουσιάσει πρόταση εξουσίας χωρίς, όπως λέει, ερείσματα στη νεολαία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, συνδικαλισμό κτλ. Διευκρινίζει ότι ρωτά από πραγματικό ενδιαφέρον, «χωρίς παρεξήγηση» λέει, «ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει μ’ ένα κόμμα που αιωρείται πάνω από την ελληνική κοινωνία». Τι λέτε; Επειδή το θέμα της αυτοδιοίκησης το έχετε και μπροστά σας και με όρους κλεψύδρας που αδειάζει.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Νομίζω ότι η απάντηση είναι και πολύ εύκολη και πολύ δύσκολη. Ότι δεν μπορεί να παρουσιάσει μια τέτοια πρόταση αν δεν έχει ερείσματα στη νεολαία, στην κοινωνία, στα συνδικάτα, στην αυτοδιοίκηση, στους θεσμούς, στα επιμελητήρια, στην επιστήμη, στην παραγωγή, στην οικονομία. Είναι προφανές αυτό. Πολλές φορές λέμε, να γειωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ανάγκη μόνο –σε εισαγωγικά, επιτρέψτε μου τον όρο- από «οπαδούς». Δεν μπορεί να είναι δηλαδή μια κομματική γραφειοκρατία με οπαδούς. Αυτό δεν λέει τίποτα γιατί δεν αναπαράγονται ιδέες και δεν δημιουργούνται οι συνδέσεις με την πραγματική ζωή. Και η κοινωνία θέλει απαντήσεις υπέρ της πραγματικής ζωής. Καλή είναι η έμπνευση που μπορεί να δημιουργεί ένα σύνθημα ή μια ωραία ιδέα, δεν φτάνει όμως μόνο να έχεις ακόμη κι εκατομμύρια οπαδούς, να το πω έτσι.
Θα πρέπει πραγματικά να ξαναδομηθεί αυτή η πολιτική σχέση η οποία συνετέλεσε και σε πολύ μεγάλες αλλαγές στην Ελλάδα. Έτσι έγιναν οι μεγάλες αλλαγές στην Ελλάδα, δεν έγιναν μόνο από εκφώνηση λόγων σε επίπεδο κορυφής και απλούς ψηφοφόρους. Γιατί εμείς είμαστε υπέρ της κοινωνίας των ενεργών πολιτών. Και το έχουμε ξεχάσει, είναι ένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα.
Σας είπα ότι το πολιτικό κεφάλαιο της κυβερνησιμότητας δεν εισήχθη στην κομματική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έγινε δηλαδή ένα πλατύ λαϊκό κόμμα με παραγωγή πολιτικής και λόγου από κάτω προς τα πάνω κι αυτό πρέπει να ξαναγίνει, ακόμη κι αν χρειάζεται χρόνο. Στην αυτοδιοίκηση π.χ., που είναι οι επόμενες εκλογές.
Θεωρώ ότι τα δυο πράγματα που μπορούμε να προλάβουμε να βγάλουμε πολύ γρήγορα είναι τα εξής: Πρώτον, να μιλήσουμε για την αξία της αυτοδιοίκησης γιατί και αυτό χάνεται. Η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να είναι το μακρύ φτωχό χέρι του κράτους που να επιλύει τοπικές υποθέσεις μόνο με μικρές εξυπηρετήσεις...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έτσι αντιμετωπίζεται όμως τώρα χρόνια.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Έτσι έχει καταλήξει. Η αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει τον δημοκρατικό προγραμματισμό, πρέπει να έχει τον κοινοτισμό, πρέπει να είναι πραγματικά αυτό που έλεγε και ο ΟΗΕ, η τοπική ατζέντα του 21ου αιώνα, local agenda. Δεν υπάρχουν πουθενά όλα αυτά, πρέπει να ξαναγυρίσουν. Άρα μιλάμε για αξίες και ιδέες.
Και να σας πω και κάτι ακόμα; Να βγάλουμε και κάποιους άξιους συμπολίτες μας σε κάποιους ρόλους για να δημιουργηθεί το νέο πολιτικό δυναμικό. Ακόμα και αυτό είναι σημαντικός στόχος για τις αριστερές και προοδευτικές ιδέες. Πρέπει να αναδειχθούν και ορισμένοι συμπολίτες από τα κάτω μέσα σε σχήματα. Μπορεί να μην πάρεις, να το πω αλλιώς, διοικήσεις σε πάρα πολλούς Δήμους ή να μη χρωματίσεις τον χάρτη, αλλά δεν μπορεί παρά να έχεις ανθρώπους στην αυτοδιοίκηση.
Νομίζω ότι είναι δυο πρώτα βήματα, να μιλήσεις δηλαδή για τις αξίες και τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, να ξαναγυρίσουν οι ενεργοί πολίτες στις τοπικές υποθέσεις και να έχεις την επανεκκίνηση της εκπροσώπησης. Είναι δυο πρώτοι στόχοι. Το ίδιο πρέπει να γίνει παντού όμως. Είναι ξεκάθαρο. Η απάντηση, σας λέω, είναι πολύ εύκολη, αλλά είναι και πολύ δύσκολο να την υλοποιήσει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε ό,τι αφορά στις αυτοδιοικητικές εκλογές, απ’ τη μια υπάρχει μια συζήτηση, ένα κλίμα το οποίο δεν προκύπτει μόνο από δικά σας στελέχη, όπως ο κ. Μπίστης, προκύπτει κι από κάποια στελέχη από το ΠΑΣΟΚ όπως ο κ. Μαργαρίτης, ότι σε μεγάλους Δήμους από τους οποίους εξάγονται και πολιτικά συμπεράσματα, γιατί σε όλους τους υπόλοιπους προφανώς είναι ενισχυμένα τα τοπικά χαρακτηριστικά, θα μπορούσαν να στηριχθούν από κοινού από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ προοδευτικές υποψηφιότητες για να μην είναι οι Δήμοι αυτοί στα χέρια της Δεξιάς. Αθήνα – Θεσσαλονίκη φερ’ ειπείν, όπως έγινε το 2010. Πώς το ακούτε αυτό, αλήθεια;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Επειδή δεν ξέρω αν μας γνωρίζουν όλοι οι φίλοι και οι φίλες που μας ακούν, εγώ συμμετείχα στην αυτοδιοίκηση μέσα σ’ ένα κοινό προοδευτικό σχήμα. Για 12 χρόνια είχα την τιμή να είμαι αιρετός στην αυτοδιοίκηση και από θέση αντιδημάρχου και σε κεντρικά όργανα, και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας και στην ΚΕΔΕ.
Είμαι ξεκάθαρος ότι η αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να είναι με κομματικούς διορισμούς και ταυτόχρονα πρέπει να εκφράζει προοδευτικές και δημοκρατικές κατευθύνσεις στο αυτοδιοικητικό πλαίσιο. Είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρχουν προοδευτικά σχήματα στην αυτοδιοίκηση, δεν μπορώ να σκεφτώ οτιδήποτε άλλο. Για μένα είναι αξιακό ζήτημα. Και ίσως η παραγωγή της πολιτικής μπορεί να ξεκινήσει μόνο από αυτό το πεδίο για να μπορέσει να εκφραστεί και σε κεντρικό επίπεδο.
Προφανώς από ‘κει και πέρα υπάρχουν όροι ειλικρίνειας. Να το κάνουμε, η απάντηση είναι να το κάνουμε, ναι, de facto. Μην κρύβει κάποιος από πίσω οποιεσδήποτε σκέψεις. Ότι εγώ θέλω να το κάνουμε αλλά να είναι οι δικοί μου επικεφαλής. Θέλω να το κάνουμε αλλά με τους κανόνες του παρελθόντος. Όχι, αυτό είναι ξεκάθαρο. Γιατί εγώ μίλησα και για την ανάδειξη νέων προσώπων στην αυτοδιοίκηση που θα ξαναστελεχώσουν την πολιτική παραγωγή και την κοινωνική λειτουργία. Το «στελεχώσουμε» επιτρέψτε μου, είναι ένας όρος της αγοράς, αλλά καταλαβαίνετε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, το καταλαβαίνουμε. Συνεχίζουμε με τα ερωτήματα του κόσμου. Το ρώτημα που πλειοψηφεί αυτή τη στιγμή, είναι το εξής: «Ο κ. Φάμελλος θα κατέβει υποψήφιος για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ;». Ρωτάνε πολλοί και πολλές, είναι πολλά τα τηλεφωνήματα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Την ακούω αυτή την ερώτηση κι εγώ πάρα πολύ και προσπαθώ να αντισταθώ σε αυτή την αυθόρμητη ερώτηση που γίνεται με τη λογική της θεσμικής μου υποχρέωσης και ευθύνης. Αναλάβαμε όλο το Προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας μια πολύ σημαντική ευθύνη και το ότι ήταν ομόφωνη η επιλογή μας, επίσης μας έχει δώσει πάρα πολλή δύναμη αλλά και ευθύνη –ξέρω ότι είναι μια λέξη που τη λέω πολύ συχνά. Και προσπαθούμε με σοβαρότητα να επιλύσουμε σε αυτή την πρώτη απάντηση πού είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και τι λέει. Έχω επιλέξει -και νομίζω το λέω συχνά- ότι δεν θέλω να σκοτεινιάσω, να μπερδέψω αυτή την αποστολή, αυτή την ευθύνη που έχουμε, με οποιαδήποτε εμπλοκή σε υποψηφιότητες, σε ονόματα, σε προσωπικές επιδιώξεις. Ξέρω ότι το να είναι κάποιος υποψήφιος δεν είναι προσωπική επιδίωξη, δεν αποτελεί αυτό στίγμα για όλες τις υποψηφιότητες που θα ακουστούν, γιατί θα ακουστούν πολλές και δεν αποκλείω τίποτα. Απλά θα ήθελα σ’ αυτή τη χρονική στιγμή, όσο διαρκεί η λειτουργία της Βουλής, όσο εξελίσσεται αυτή η συζήτηση, να βάζω στο δημόσιο βήμα όλες τις, κατά την άποψή μου, καλύτερες επιλογές για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Παραδείγματος χάρη ότι πρέπει η επιλογή του προσώπου να συνδυαστεί με μια νέα πολιτική πρόταση κι ένα νέο κόμμα. Αλλιώς δεν θα πάμε πουθενά μόνο με τα πρόσωπα. Ότι θέλω να ακουστούν αυτές οι συζητήσεις στην Κεντρική Επιτροπή και στο Διαρκές Συνέδριο, αλλιώς δεν θα επιτύχουμε τον στόχο μας. Και θα προσπαθήσω να πιέσω σ’ αυτή την κατεύθυνση όσο μπορώ.
Αφήνω λίγο έξω την προσωπική συζήτηση μ’ έναν τρόπο, αν θέλετε, μόνωσης και προστασίας του στόχου που έχουμε. Νομίζω ότι η συζήτηση που εξελίσσεται είναι αρκετά σοβαρή και σωστή. Ας δώσουμε χρόνο να τηρήσουμε τις διαδικασίες που έχει προβλέψει αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ακόμη μια ερώτηση από τον φίλο Αντώνη, για να κλείσουμε τον κύκλο των ερωτημάτων από τις ακροάτριες και τους ακροατές. Και είναι πολλά περισσότερα βέβαια τα μηνύματά σας. Ενδεικτικά, έτσι, μαζεύουμε κάποια που έχουν περίπου την ίδια κατεύθυνση. Ως στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ρωτά ο Αντώνης, και ως Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, σας κάνει εντύπωση πως μετά από τέτοιες ήττες, οι μόνοι που φαίνεται να χρέωσαν τους εαυτούς τους με την ευθύνη της αποτυχίας ήταν ο Τσίπρας και η Τσαπανίδου; Άλλοι δεν ένιωσαν ευθύνη και δεν ένιωσαν την ανάγκη να δηλώσουν παραίτηση; Τι εικόνα νομίζετε ότι δίνει αυτό προς τα έξω;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Νομίζω την ευθύνη την έχουμε αναλάβει σ’ ένα πολύ μεγάλο βαθμό συλλογικά. Ίσως δεν έχει αποτυπωθεί και αυτό το σχόλιο πρέπει να το λάβουμε υπ` όψιν μας κι εμείς, αν δεν έχει αποτυπωθεί προς τα έξω. Η παραίτηση όμως από τα όργανα τώρα, πιθανά θα άφηνε ένα κενό στη συλλογική προετοιμασία της αναγέννησης, αναδιάρθρωσης, πέστε το όπως θέλετε, επανεκκίνηση. Δηλαδή τώρα αν παραιτείτο η Πολιτική Γραμματεία ή η Κεντρική Επιτροπή, θα είχαμε διαδικασίες για να μπορέσουμε να κάνουμε το restart, να το πω έτσι απλά; Όχι, δεν θα είχαμε. Όλοι και όλες μπορεί να έχουμε αυτή την ανάγκη, την αγωνία της κρίσης και της αυτοκριτικής. Η άποψή μου είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει συνολική επανεκλογή όλων των οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ στη διαδικασία την οποία προβλέπουμε, δηλαδή και η Κεντρική Επιτροπή και οι Νομαρχιακές Επιτροπές και τα συντονιστικά των Οργανώσεων. Αλλά αυτό δεν πρέπει να αφήσει ορφανό το ΣΥΡΙΖΑ, όμως.
Γιατί αν δεν έχουμε τον κομματικό φορέα που θα υπηρετεί την κοινή υπόθεση στην οποία εγώ πιστεύω, ειλικρινά σας λέω -χρειάζεται να είμαστε ενεργοί πολίτες με προοδευτικές δημοκρατικές ιδέες και να έχουμε πολιτική δράση προς όφελος της κοινωνίας και της χώρας- αν δεν έχουμε λοιπόν τον κομματικό φορέα, τότε δεν θα πετύχουμε στην κοινή υπόθεση. Το να παραιτηθούν όλοι μέσα από μια γενναία αυτοκριτική δεν σημαίνει και τίποτα.
Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε όλοι συνεπείς ότι θα πάμε σ’ έναν νέο ΣΥΡΙΖΑ που περιλαμβάνει και νέα όργανα. Αλλά μη μείνουμε μόνο στα όργανα και στα πρόσωπα, γιατί αυτό δεν θα μας λύσει το πρόβλημα. Θα πρέπει να πούμε τι θα κάνει αυτό το κόμμα, πώς θα κάνει πολιτική παραγωγή, πώς θα αξιολογήσει τις εξελίξεις στην κοινωνία και τις μεγάλες αλλαγές. Και επιτρέψτε μου να σας πω, υπάρχουν κάποιες τεράστιες αβεβαιότητες.
Μπροστά μας τώρα στη σύγχρονη κοινωνία έχουμε έναν πόλεμο, την πανδημική κρίση, το κλίμα, την κλιματική καταστροφή. Και είδαμε τι τραγικά συζητήθηκαν στο Ευρωκοινοβούλιο την εβδομάδα αυτή, τι τραγικές αλλαγές έχουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μας τα είπε και ο κ. Κόκκαλης νωρίτερα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Τα θέματα της ενέργειας, τον πληθωρισμό απληστίας. Πρέπει να δώσουμε απαντήσεις. Πρέπει να δώσουμε απαντήσεις. Και τη μεγάλη αγωνία της νέας γενιάς, τι παραγωγή θα έχουμε στην Ελλάδα, τι οικονομία θα έχουμε, τι δουλειές θα έχουμε. Και αν η κοινωνία μας θα είναι κοινωνία συνοχής ή κοινωνία που θα έχει σκοταδισμό και θα συζητά για το δικαίωμα της άμβλωσης.
Σ’ αυτά πρέπει να απαντήσει το κόμμα. Και πρέπει να απαντήσει λέγοντας στον ακροατή, στην κοινωνία, ότι πρέπει να είσαι πολιτικά ενεργός και ενεργή, μην αφήνεις άλλους να αποφασίζουν για σένα, αποχή τεράστια π.χ. Να αποφασίζεις, να συμμετέχεις, να επιλέγεις. Και ταυτόχρονα θα πρέπει να προσπαθούμε η κοινωνία να έχει όλο και περισσότερη πρόοδο, όχι να γυρίζουμε προς τα πίσω επειδή φοβόμαστε το μέλλον. Γιατί υπάρχει και αυτός ο κίνδυνος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάμε και στα κεντρικά πολιτικά, ούτως ή άλλως για όλα τα υπόλοιπα οι περισσότερες από τις απαντήσεις, αν καταλαβαίνω καλά, θα δοθούν αύριο και μεθαύριο στην Κεντρική Επιτροπή. Θα έχουμε και τις υποψηφιότητες, δηλαδή από Δευτέρα θα υπάρχουν και άλλα δεδομένα πια μετά την κ. Αχτσιόγλου στο εσωκομματικό σκηνικό.
Πώς αποκωδικοποιείτε αυτά που υπονόησε ο κ. Μητσοτάκης χτες μιλώντας στον ΣΚΑΪ, αναφορικά με το ενδεχόμενο υποχωρήσεων από τις θέσεις αφετηρίας, εάν ο διάλογος με την Τουρκία καταλήξει σε μια συμφωνία και οδηγηθούμε στη Χάγη για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Είναι πάρα πολύ σοβαρή η συζήτηση που άνοιξε χτες και θα πρέπει κι εμείς από την πλευρά μας -κι εγώ με την ευθύνη που έχω σήμερα ως Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας- να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις διατυπώσεις. Γιατί αν ακολουθήσω τη γραμμή του κ. Μητσοτάκη τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να κάνουμε λάθη και ως ΣΥΡΙΖΑ και ως χώρα.
Ο κ. Μητσοτάκης, ξέρετε, πολλές φορές εργαλειοποίησε εθνικά ζητήματα. Από το τελευταίο της “εθνικής εξαίρεσης” στη Θράκη, το οποίο αναρωτιέμαι στον κ. Ερντογάν, μέχρι παλαιότερα ζητήματα που έχει βάλει, όταν μας κατηγορούσε για σοβαρά ελλείμματα στον πατριωτισμό μας ή όταν υπήρχαν τότε, θυμάστε, τα συλλαλητήρια...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και οι βουλευτές της Βόρειας Ελλάδας το βιώσατε δύο και τρεις φορές με μεγαλύτερη ένταση.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Να ξεκινήσω λοιπόν από το σοβαρό. Το σοβαρό είναι ότι πρέπει να υπάρχει διάλογος. Πρέπει να υπάρχει λύση στη μόνη διαφορά που έχουμε. Και ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε συντεταγμένα, με βάση και τα στηρίγματα που έχουμε στο διεθνές Δίκαιο για να επιλυθεί το ζήτημα αυτό και να έχουμε μια ειρηνική συνύπαρξη, γιατί θέλουμε η Ελλάδα να είναι πόλος ασφάλειας, ειρήνης και προόδου στην περιοχή. Και το έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αυτό. Αυτό έγινε. Εμείς έχουμε σοβαρότατα ερωτήματα και μπορώ να πω ότι δημιουργούνται και σοβαρές ανησυχίες. Αλλά πρέπει να απαντηθούν με τον θεσμικό τρόπο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια ερωτήματα είναι αυτά, κ. Φάμελλε;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Υπάρχουν θέματα. Προφανώς ένα θέμα είναι τι σημαίνει υποχωρήσεις σε θέματα κυριαρχίας. Και να πω και κάτι: Δεν προαναγγέλλονται αυτά όταν διαπραγματεύεσαι. Το λέω ως πρόταση για τη χώρα μας. Είναι νομίζω ξεκάθαρο. Γιατί ακούνε όλοι αυτή τη συζήτηση, δεν την ακούει μόνο το εσωτερικό ακροατήριο.
Δεύτερο ζήτημα: Η διαφορά που έχουμε -καταρχάς ελπίζω ότι είναι η μόνη, δεν είναι η βασική, γιατί αφέθηκε να γραφεί κάτι τέτοιο- αλλά η διαφορά αυτή που έχουμε, και αναφέρομαι σε υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ είναι γεωπολιτική ή νομική; Για εμάς είναι νομική. Αφορά το διεθνές Δίκαιο. Δεν είναι μια γεωπολιτική που λύνεται σε διμερές επίπεδο.
Τρίτο ερώτημα: Τι προϋποθέσεις θα θέσει η Ελλάδα για το ζήτημα της προμήθειας των F-16 π.χ.; Η ελληνική κυβέρνηση διεκδικεί απευθείας από την αμερικάνικη προϋποθέσεις για την πώληση των F-16 στην Τουρκία; Δεν μπορούμε να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας μόνο στις προσπάθειες, που είναι πολύ σημαντικές, που κάνει το Κογκρέσο και η ελληνική ομογένεια. Πολύ σημαντικές, δεν τις υποτιμώ, αλλά δεν αρκεί αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορεί μια χώρα όμως να θέσει σε μια άλλη χώρα προϋποθέσεις για το πώς, υπό ποιους όρους και πότε θα πουλήσει εξοπλιστικά σε μια τρίτη χώρα;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Όταν μιλάμε για μια ενεργητική, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, σημαίνει, κάνω ισχυρή τη χώρα μου και διεκδικώ τα συμφέροντά της, τα οποία είναι και συμφέροντα ασφάλειας και ειρήνης συνολικά. Διότι εμείς αυτό λέμε: δεν μπορεί να πουλάει μια συμμαχία που είμαστε εμείς, εξοπλισμό σε μια γειτονική χώρα που κάνει υπερπτήσεις και παραβιάσεις στον εναέριο χώρο. Αυτό δεν ήταν το EastMed και η συμφωνία 3+1; Δεν θέλαμε να υπάρχει ανταγωνισμός εξοπλισμών και κυνήγι εξοπλισμών, που δημιουργεί και κόστη στις κοινωνίες. Εμείς θέλαμε να υπάρχει ειρηνική συνύπαρξη, με βάση το διεθνές Δίκαιο.
Παράδειγμα, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε: Όταν συζητούσαμε για τις 6 αμερικανικές βάσεις και την Αλεξανδρούπολη, θα έπρεπε να κερδίσουμε κι εμείς κάποια ζητήματα που αφορούν στα εθνικά μας συμφέροντα. Δεν μιλάμε για κάτι παραπάνω, δεν μιλάμε για να παραβιάσουμε εμείς κυριαρχικά δικαιώματα, μιλάμε για κάτι τέτοιο.
Τέταρτο ερώτημα που θα έβαζα: Ξεκίνησε η συζήτηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ωραία, εδώ θα θέσουμε θετική ατζέντα για τις προϋποθέσεις που θέτει η χώρα μας σε αυτή τη συζήτηση; Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, υπάρχει περίπτωση ο διάλογος να καταρρεύσει και οι ευρωτουρκικές σχέσεις να προχωρούν. Εμείς θέλουμε να προχωρήσει και ο διάλογος, αυτό που λέμε «θετική ατζέντα» της Ελλάδας.
Ανέφερα και στην αρχή, απλά για να είμαι συνεπής απέναντι στην ατζέντα του κ. Μητσοτάκη, έλεγε προεκλογικά ότι θα βάλει το θέμα της Θράκης στον κ. Ερντογάν. Είναι ένα ερώτημα που θα το έβαζε ένας καλόπιστος ακροατής. Αλλά ας μη μείνω σ’ αυτό, ας μείνω στα ουσιαστικά που αφορούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, γιατί θεωρώ ο κ. Μητσοτάκης στο παρελθόν χρησιμοποίησε πολλές φορές, επικοινωνιακά το θέμα του πατριωτισμού και έπρεπε να το ξεκαθαρίσω. Διεκδικούμε και έχουμε κατοχυρώσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, η αριστερή, η προοδευτική, η δημοκρατική παράταξη, είναι πατριωτική δύναμη. Να το ξεκαθαρίσω αυτό και το θέλουμε, το ζητάμε να αναγνωρίζεται. Πάντως, μας έχει δημιουργήσει μια ανησυχία...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φοβάστε γι` αυτό που μπορεί να έρθει την επόμενη μέρα; Είναι μια συζήτηση η οποία αφήνει μια αίσθηση ότι κάτι μπορεί να έρθει, το οποίο να είναι και μη αναστρέψιμο στην πορεία αλλά κανείς δεν μπορεί να το περιγράψει και με ακρίβεια. Είστε σε θέση να περιγράψετε τι είναι αυτό που πρέπει να φοβόμαστε την επόμενη μέρα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Αν αξιολογήσουμε μόνο το παρελθόν, θα είμαστε επιφυλακτικοί, πράγματι. Δηλαδή αν αξιολογήσουμε τις δηλώσεις για το ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές -νομίζω ο κ. Γεραπετρίτης το είχε πει, που τώρα είναι υπουργός Εξωτερικών- αν αξιολογήσουμε το ότι η Ελλάδα έφτασε επί Αλέξη Τσίπρα στη μέση της Ανατολικής Μεσογείου για να υπερασπιστεί δικαιώματα, θυμάστε τότε με το Barbaros που είχαμε σταματήσει τις έρευνες και το τι έγινε με το Oruc Reis.
Αν αξιολογήσω το πώς εξελίχθηκε “ο πιστός και δεδομένος σύμμαχος” με το τουρκο-λυβικό, με την απουσία για ένα διάστημα της χώρας μας -δεν λέω ότι δεν έγιναν προσπάθειες μετά- αλλά για ένα διάστημα είχαμε σοβαρό έλλειμμα σε αυτά, θα πω ότι ναι, εμείς θέλουμε να είμαστε πιο σταθεροί και πολύ ισχυροί. Βάζουμε θετική ατζέντα, και στην κυβέρνηση βάζουμε θετική ατζέντα, γιατί δεν είμαστε ίδιοι, το ξεκαθαρίζω. Και πολλοί μας το χρεώνουν αυτό ως μειονέκτημα. Όχι, δεν είναι μειονέκτημα, είναι μια σταθερή αξία που έχουμε εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρώ ότι έτσι πρέπει να είναι η προοδευτική σκέψη. Αυτό σημαίνει ότι ασκείς πατριωτική πολιτική, έτσι θα είμαστε και το οφείλουμε μόνο σ’ εμάς.
Θέλουμε να προχωρήσουν και ο διερευνητικός διάλογος και τα μέτρα οικοδόμησης της εμπιστοσύνης. Το κάναμε αυτό και σε πολλές περιπτώσεις στηρίξαμε και πρωτοβουλίες π.χ. τη συζήτηση με την Ιταλία, με την ΑΟΖ. Εμείς εκεί είμαστε, δεν παρασυρόμαστε δηλαδή στο τι έγινε με τις Πρέσπες από τον κ. Μητσοτάκη. Μάλιστα εγώ τώρα πρόσφατα διάβαζα, δεν έγινε και ραντεβού με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Χτες, ναι.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Δεν είναι η Ελλάδα αυτή που λέει ότι πρέπει να μπει το συντομότερο στην ευρωπαϊκή οικογένεια η Βόρεια Μακεδονία; Δεν τιμά τώρα ο κ. Μητσοτάκης τη Συμφωνία της Βόρειας Μακεδονίας; Ο ίδιος έχει διαψευσθεί, εμείς επιβεβαιωθήκαμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Περιμένετε τα μνημόνια στη Βουλή πότε θα έρθουν;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι, εμείς περιμένουμε τις τρεις συμφωνίες αυτές, βεβαίως περιμένουμε τις περιμένουμε. Έτσι αποδεικνύει ότι κάποιος... Γιατί όταν λέει ο κ. Μητσοτάκης ότι θα φέρει προτάσεις στη Βουλή και μ’ αυτή την περίεργη ερώτηση –δεν είναι η ερώτηση περίεργη, η ερώτηση μια χαρά ήταν, η απάντηση δημιουργεί ερωτήματα- εμείς λέμε ωραία, στη Βουλή να έρθουν και οι τρεις συμφωνίες για τη Βόρεια Μακεδονία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για να κλείσει όλη η διαδικασία.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Μα αυτό είναι το πιο σημαντικό. Και σε κάθε περίπτωση, επαναλαμβάνω, ότι όταν διαπραγματεύεσαι προστατεύεις την εθνική θέση, τη θωρακίζεις, δεν αφήνεις να εννοηθεί οτιδήποτε άλλο. Πας να διεκδικήσεις με βάση το διεθνές Δίκαιο αυτό που αντιστοιχεί στη χώρα. Το είπα στην αρχή της απάντησης, το λέω στη μέση και το λέω και κλείνοντας: στηρίζουμε τη διαδικασία αυτή που περιέχει και τον διερευνητικό διάλογο και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Είναι πολύ βασικό, για την επίλυση της μόνης διαφοράς την οποία έχουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τελειώνουν οι εκλογές, ο Μητσοτάκης παίρνει ένα ποσοστό 41%, σχηματίζει κυβέρνηση, προχωράμε παρακάτω. Διαβάζω από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, από ιστοσελίδες, ακούω από κανάλια, από ραδιόφωνα, είναι μια κυβέρνηση η οποία προσπαθεί να ενισχύσει αυτό που έχει περιγραφεί ως μεσαία τάξη. Ακούμε γι’ αυξήσεις σε μισθούς, ακούμε για αυξήσεις, ενισχύσεις σε συντάξεις, ακούμε για επιδόματα, ακούμε για στήριξη της κοινωνίας. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση όλα αυτά; Θα πιάσουν τόπο; Είναι χρήματα τα οποία μπαίνουν στην τσέπη του πολίτη.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θα προσπαθήσω να πω μια περιληπτική απάντηση γιατί είναι πάρα πολύ μεγάλο το θέμα και ίσως να χρειαζόμαστε μια εκπομπή ακόμα.
Πρώτο ζήτημα: Τα επιδόματα τύπου market pass, είναι λεφτά τα οποία προκύπτουν από τον προϋπολογισμό, δηλαδή από τη φορολογία. Μου φαίνεται αδιανόητο από μια κοινωνία η οποία πλήττεται από έναν πολύ υψηλό πληθωρισμό τροφίμων -νομίζω το ανέφερα και στη Βουλή, έχουμε 15 μήνες διψήφιο πληθωρισμό τροφίμων, 25 μήνες συνεχές αυξανόμενο πληθωρισμό τροφίμων. Δεν μπορείς από τη φορολογία της, που είναι και αυξημένη -έχεις υπερέσοδα από το ΦΠΑ π.χ. γύρω στα 6 δισ. τους τελευταίους 18 μήνες-, να πληρώνεις το επίδομα, το market pass, επίδομα σίτισης, πέστε το όπως θέλετε.
Πρέπει να προκύψει από τον πληθωρισμό αυτό της απληστίας αυτών που συλλέγουν τα κέρδη, από τα υπερκέρδη, η χρηματοδότηση αυτή. Παρότι δεν φτάνουν τα επιδόματα. Το σωστό είναι να μειώσεις τις τιμές. Γιατί αυτό βοηθά όλη την κοινωνία και όλη την αγορά. Το θεωρώ αδιέξοδο και κοντόφθαλμο πολύ. Και πλήττει πάλι τους ίδιους, να το πω έτσι.
Απ’ την άλλη μεριά, νομίζω ότι και τα οικονομικά εργαλεία που φάνηκαν να ανακοινώνονται -θα τα πούμε βέβαια στη Βουλή, γιατί τώρα ανοίγει η συζήτηση για το λεγόμενο φορολογικό νομοσχέδιο-, είναι πολύ μικρά, είναι ελάχιστα σε σχέση με τις απώλειες, εδώ και 14 χρόνια, των δημοσίων υπαλλήλων. Αλλά θα τα πούμε και θα πάρουμε και πρωτοβουλίες εμείς, συνομιλίες μ’ αυτούς τους κοινωνικούς χώρους.
Θεωρώ λοιπόν ότι συνεχίζει με μία από τα ίδια. Αφήνει ελεύθερο το θέμα της ακρίβειας, δεν παρεμβαίνει στις τιμές, δεν φορολογεί τα υπερκέρδη, από τα διυλιστήρια δεν έχουν πάρει ακόμα ούτε ένα ευρώ. Σας θυμίζω, εμείς το είχαμε αναδείξει, είναι ένα κομμάτι και της δικής μου ευθύνης, από τα 3 δισεκατομμύρια των κερδών των διυλιστηρίων το ’22, τα 2,6% είναι υπερκέρδη και δεν έχει ακόμα φορολογηθεί ούτε ένα ευρώ ούτε έχει επιστρέψει. Και ακούμε τώρα ταυτόχρονα και το είπαμε και αυτό στη Βουλή, ότι οργιάζει και το λαθρεμπόριο στα καύσιμα, διότι έχει μεγάλα φορολογικά βάρη...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φοβάστε εφιαλτικό χειμώνα στην ενέργεια;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Φοβάμαι ότι δεν έχουμε σχεδιασμό. Ο κ. Σκυλακάκης ήταν αποκαλυπτικός στις προγραμματικές δηλώσεις. Δεν έχουν σχεδιασμό. Πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα δεν έχει σχεδιασμό για την ενέργεια και το κλίμα. Δεν έχει καταθέσει ούτε στην Ευρώπη, για το 2030 δεν έχουμε σχεδιασμό, με αποτέλεσμα ακόμα και οι επιλογές καυσίμων, να το πω έτσι, ενεργειακών πηγών, γίνονται είτε με βάση το προσωρινό κέρδος, είτε και χωρίς προγραμματισμό, με αποτέλεσμα να μας δεσμεύσουν.
Αυτή η αεριοποίηση, δηλαδή το φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή, δεν είναι σίγουρο ότι μας βοηθά μετά από τρία χρόνια ή μετά από πέντε. Θέλει πολύ μεγάλη προσοχή. Θεωρώ ότι δεν πάμε καλά σ’ αυτό το επίπεδο, νομίζω ότι δεν έχουμε σχεδιασμό και κάνουμε μόνο παιχνίδι εντυπώσεων.
Όμως θα ήθελα να πω ότι οι κινήσεις της κυβέρνησης στην πρώτη περίοδο, δηλαδή το άδειασμα του κ. Φλωρίδη, που δεσμεύτηκε για την αλλαγή του ακαταδίωκτου των τραπεζιτών. Δεν μπορεί στις προγραμματικές δηλώσεις να αδειάζεις τον υπουργό Δικαιοσύνης, αλλιώς έχουμε χάσει κάθε αξιοπιστία. Βγαίνει ο υπουργός Δικαιοσύνης και το μαζεύεις μετά ότι είναι προσωπικές του απόψεις;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλά, και δεν μπορεί μετά να παραμένει και στη θέση του, με συγχωρείτε, δεν είναι μόνο θέμα...
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Σε κάθε περίπτωση, κάτι πρέπει να κάνει ο κ. Μητσοτάκης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο πρωθυπουργός ό,τι θέλει κάνει, αλλά...
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Εμείς του το αντιτείναμε, εγώ του το είπα και στη δεύτερη ομιλία στις προγραμματικές, «κάτι πρέπει να κάνετε».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε υπουργούς να αδειάζονται ηχηρά και να κάνουν σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Βέβαια θα μου πείτε ο καθένας με τον καθρέφτη του αλλά...
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Και οι ίδιοι να παραμένουν και ο πρωθυπουργός να μην κάνει τίποτα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, ακριβώς.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Δεύτερον, ο κ. Βορίδης είπε ότι διαφωνεί με αυτό που δεσμεύτηκε ο κ. Μητσοτάκης, για το γάμο ατόμων του ιδίου φύλου. Τίποτα πάλι. Τρίτον, ο κ. Μηταράκης, το μπρος πίσω με την πανεπιστημιακή, με την έφιππη Αστυνομία. Αυτά δεν είναι δείγματα σοβαρότητας, τις πρώτες 15 μέρες μια κυβέρνηση η οποία έχει πετύχει μια μεγάλη πολιτική νίκη...
Εμείς αναγνωρίσαμε την πολιτική ήττα και την εκλογική ήττα, αλλά δεν ξέρω, χρειαζόμαστε μια πιο σοβαρή κυβέρνηση. Δεν έχει καμία σχέση με αυτά που διαδίδονται περί αριστείας, δηλαδή. Εδώ βλέπουμε σοβαρότατα ελλείμματα και δυσλειτουργίες.
Και πρέπει να πω, γιατί είναι πάρα πολύ κρίσιμο, το ότι έχει καταρρεύσει τελείως και το «πράσινο προσωπείο» του κ. Μητσοτάκη. Είναι δυνατόν να ψηφίζουν μαζί με τις ακροδεξιές δυνάμεις στο Ευρωκοινοβούλιο, να καταψηφίζουν τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι, οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, βεβαίως. Είναι απίστευτο. Με τον κ. Βέμπερ, υπήρξε ένα σκοτεινό μέτωπο, ας το πω έτσι, γιατί είναι και οι ακροδεξιοί μέσα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Απέναντι στην επίσης κεντροδεξιά Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Απέναντι στην πρόταση της Κομισιόν, απέναντι στην εθνική πολιτική. Διότι εδώ είχαμε ανοίξει τέτοια ζητήματα πολιτικής και απέναντι σε όλους, Πράσινους, Σοσιαλιστές, το Renew, προφανώς την Αριστερά. Είναι αρνητικά δείγματα. Γι` αυτό και στην Ελλάδα είχαν περάσει τροπολογία να μην κατεδαφίζονται τα τελεσίδικα κριθέντα αυθαίρετα. Μην κοιτάξτε που λένε όμορφα λόγια για τις παραλίες και τους αιγιαλούς, είχαν περάσει τροπολογία για δυο χρόνια να μην κατεδαφίζονται τα αυθαίρετα στον αιγιαλό και στην παραλία που είχαν κριθεί ως τελεσίδικα...
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στη Μύκονο όμως έχουν κηρύξει πόλεμο, βλέπω κάθε μέρα ρεπορτάζ στον ΣΚΑΪ.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι, είναι για να καλύψει αυτό το πράσινο προσωπείο, κατά την άποψή μου, ξεκάθαρα. Άμα ήθελαν, θα έκαναν πολεοδομικό σχεδιασμό. Γιατί δεν κάνουν πολεοδομικό σχεδιασμό;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς απαντάτε στις κατηγορίες ότι για μια ακόμη φορά προσπαθείτε να βάλετε προσκόμματα στο να διευκολυνθεί η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού κτλ.;
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Θα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση τις επόμενες δυο εβδομάδες. Εμείς λοιπόν το ξεκαθαρίζουμε: ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ίσως από τις λίγες δυνάμεις, ίσως η μόνη κοινοβουλευτικά που κατέθεσε πρόταση να ψηφίζουν όλοι οι απόδημοι και να εκλέγουν ταυτόχρονα και αντιπροσώπους. Εμείς δηλαδή υποστηρίζουμε το δικαίωμα και του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Και είχαμε καταθέσει και πρόταση νόμου γι` αυτό. Η Νέα Δημοκρατία πήγε σε άλλη κατεύθυνση, μόνο εκλέγειν, να μην εκλέγονται. Αναγκάστηκε να μπει σε συμβιβασμούς για να πετύχουμε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το συμφωνήσαμε, αλλά στο δικό τους δρομολόγιο. Αποδείχθηκε ότι είναι ανεπαρκές και τώρα δεν ψηφίζουν. Κι εμείς αναγνωρίζουμε ότι τώρα δεν ψηφίζουν, ενώ εμείς λέγαμε και να ψηφίζουν και να ψηφίζονται. Ενώ λέμε τώρα, δώστε λίγο χρόνο για να γίνει η συζήτηση, και νομίζω κι άλλα κόμματα το βάζουν πλέον, λένε όχι, την άλλη εβδομάδα να ψηφίσουμε. Δηλαδή αυτή είναι η δημοκρατική διάθεση για να ψηφίζουν οι απόδημοι ή για να κάνεις παιχνίδι;
Να σας πω τι νομίζω: Η εκτίμησή μου είναι ότι τους θέλουν μόνο για εκλογικό ακροατήριο. Εμείς δεν τους θέλουμε μόνο για εκλογικό ακροατήριο. Θα συμμετέχουμε σ’ έναν διάλογο για να ψηφίζουν οι απόδημοι, για να εκλέγουμε αντιπροσώπους και θα βάλουμε το ίδιο ζήτημα και για τους ψηφοφόρους του εσωτερικού. Αυτό δεν είναι το δίκαιο; Να ψηφίζουν και του εσωτερικού και του εξωτερικού οι Έλληνες, αυτοί που είναι γραμμένοι στα δημοτολόγια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό είναι το ζητούμενο.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι. Και να εκλέγονται ταυτόχρονα και να εκπροσωπούνται. Αλλά τώρα δεν είναι υποχρεωτικό να λες ότι «να έρθω για μια εβδομάδα στη διαβούλευση» και την άλλη εβδομάδα να έρθω στη Βουλή»; Σύνδεση δεν πρέπει να κάνουμε, να αξιολογήσουμε γιατί η ρύθμιση που όλοι μαζί ψηφίσαμε στο δικό σας δρομολόγιο ήταν λάθος;
Εμείς δεν λέμε να μην ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού, εμείς λέμε να ψηφίζουν. Και να το συζητήσουμε. Και σε όσα δρομολόγια υπάρχουν, να δούμε όλες τις εναλλακτικές. Ποτέ δεν είπαμε κάτι διαφορετικό. Και να ψηφίζουν αλλά και να ψηφίζονται. Βάζουμε κι αυτό. Ένα στοίχημα λοιπόν για όλους μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Φτάσαμε στο τέλος, τα είπαμε όλα ή τουλάχιστον είχαμε αυτή τη φιλοδοξία. Σας ευχαριστούμε, καλή σας ημέρα.
Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Να είστε καλά, σας ευχαριστώ κι εγώ.
Φωτογραφία αρχείου: EUROKINISSI
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ
