Άρθρο της εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Δώρας Αυγέρη, στην εφημερίδα «Τα Νέα»

Σε μια συλλογική προσπάθεια είναι δύο πράγματα που κυρίως μετρούν: να αγωνίζεσαι για το καλό αποτέλεσμα και για το δίκιο. Οι μετέχοντες της προσπάθειας αυτής κινητοποιούνται περισσότερο στην προοπτική ενός καλού αποτελέσματος, πόσω μάλλον όταν βλέπουν ότι αυτό επιτυγχάνεται κιόλας. Για να ριζώσει δε καθετί θετικό από τη συλλογική προσπάθεια, αυτή πρέπει να παράγει και να αναπαράγει διαρκώς συνθήκες δικαιοσύνης. Κανείς δεν θα μείνει σ’ αυτό το εγχείρημα, ούτε το εγχείρημα αυτό θα διατηρήσει την όποια ηθική του νομιμοποίηση σε βάθος χρόνου, χωρίς παράλληλα να καλλιεργείται και να μεταδίδεται αίσθημα και λογική δικαίου.

Η αποτελεσματικότητα και η δικαιοσύνη είναι κρίσιμες σταθερές σε κάθε συλλογικό αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο. Όμως, η Ιστορία έχει δείξει ότι μπορεί κάτι να βαίνει καλώς, αλλά μαζί του να συσσωρεύονται αδικίες. Ή να αποκαθίστανται αδικίες κι εν τούτοις τα πράγματα να μην πηγαίνουν καλά. Τότε, όμως, είναι και που η προσπάθεια κινδυνεύει να χάσει τον συλλογικό της χαρακτήρα.

Η πολιτική συνθήκη στην Ελλάδα του 21ου αιώνα μπορεί να αναγνωστεί κι ως παράδειγμα στους παραπάνω συλλογισμούς.

Μία από τις πιο συχνές κουβέντες των καθημερινών ανθρώπων είναι αυτή που γίνεται όταν αναφέρονται κάθε φορά στα κακώς κείμενα. Το κάνουν πάντα υπό το πρίσμα μιας εκδοχής δικαίου στην οποία ομνύουν. Σε μια συζήτηση περί των δημόσιων ζητημάτων, και δη των πολιτικών, δύσκολα διαχωρίζεται η αποτελεσματικότητα των πράξεων από το κατά πόσο αυτές είναι δίκαιες ή άδικες και το αντίστροφο. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου πως οι ατέρμονες συζητήσεις περί θεωρίας, ταυτότητας και ιδεών που δεν εμπεριέχουν την κρίσιμη για κάθε συλλογική προσπάθεια έγνοια περί αποτελεσματικότητας και δικαιοσύνης, σταδιακά εξαϋλώνονται από το συλλογικό υποσυνείδητο.

Στην Ιστορία πολλοί μίλησαν για άρση των ανισοτήτων, όπως μίλησαν για ανάπτυξη και ευημερία. Συστήματα δοκιμάστηκαν, προγράμματα εφαρμόστηκαν, ιδέες γεννήθηκαν προς τον έναν ή τον άλλο σκοπό. Κάθε συλλογική προσπάθεια απέφερε τα αποτελέσματά της. Ακόμη και πετυχημένες συλλογικές προσπάθειες που καταγράφηκαν για τη μαζικότητά τους, με το πέρασμα του χρόνου χάθηκαν στην οχλοβοή ενός μεγάλου κακού και μιας γενικευμένης κρίσης. Ενδεχομένως γιατί έχασαν την υπόσχεση της αποτελεσματικότητας· ενδεχομένως, γιατί έχασαν την υπόσχεση για το δίκιο, το οποίο -όπως έχει γραφτεί- είναι ζόρικο πολύ.

Υπάρχει, λοιπόν, μια συλλογική προσπάθεια στη βάση της κοινωνίας. Κι αυτή είναι η προσπάθεια των απλών, ανώνυμων πολιτών να τα βγάλουν πέρα μέρα με τη μέρα, να υπερβούν κάθε μέρα αναποδιές και αδικίες, να αντέξουν στη μάχη της επιβίωσης. Είναι η προσπάθεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στη χώρα μας να αντέξουν στη διαβρωτική πίεση των εργοδοτών, των αυταρχικών προϊσταμένων, των ευνοημένων κάθε πελατειακού συστήματος. Είναι η προσπάθεια των ανθρώπων που θέλουν να δουλέψουν και να προκόψουν, αλλά βρίσκουν τοίχο και συνθλίβονται από συστήματα εξουσίας και μηχανισμούς αναπαραγωγής ιδιοτελών συμφερόντων.

Εν τέλει, πώς θα καταφέρει η Αριστερά και εν γένει η δημοκρατική παράταξη να στηρίξει και να πλαισιώσει τη συλλογική προσπάθεια αυτών των ανθρώπων; Σ’ αυτό καλούμαστε να απαντήσουμε. Δεν καλούμαστε να υποδείξουμε ποια θα πρέπει να είναι η προσπάθεια, ούτε καλούμαστε να τη νοθεύσουμε με τις ματαιωμένες συνειδήσεις οιασδήποτε νομενκλατούρας.

Να τα καταφέρουμε σ’ αυτήν τη συλλογική προσπάθεια για το καλό και το δίκιο των απλών, καθημερινών ανθρώπων και να γειωθούμε στην κοινωνία. Αυτή είναι η νέα μας ταυτότητα. Στην πραγματικότητα, αυτή πάντα ήταν.