Κόμμα- Κοινωνία

Ανάθεση - Συμμετοχή

Κόμμα- Κυβέρνηση, Κυβέρνηση- Κράτος, Πολιτικός Σύριζα- Κοινωνικός Σύριζα. Κόμμα μελών- Κόμμα Μηχανισμών, Τάσεις ιδεολογικές πλατφόρμες- τάσεις οργανωτικοί μηχανισμοί, και (κυρίως) Νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική- Αριστερή αναγέννηση.

Δίπολα αχαρτογράφητων δρόμων και ως εκ τούτου άλυτα ακόμα ή μήπως δίπολα κουβέντα να ‘χουμε να κάνουμε, επειδή οι λύσεις δεν βολεύουν ( ή μήπως ξεβολεύουν).

Δυστυχώς και οι θέσεις του συνεδρίου δεν βοηθούν στο βάθεμα του προβληματισμού σ΄ αυτά τα μεγάλα επίδικα, αφού άλλα, δεν τα αγγίζουν καθόλου και άλλα εντελώς επιδερμικά τα αναφέρουν.

Επιτρέψτε μου να μην ασχοληθώ με τις μεγάλες πολιτικές παρότι η τέτοια συζήτηση είναι ελκυστική. Είναι γοητευτικό , βεβαίως, να λύνεις επί χάρτου διακηρυκτικά τα προβλήματα της κοινωνίας (π.χ Προγράμματα της «άλλης» Αριστεράς).

Επιτρέψτε μου ακόμη να μην υποκύψω στον πειρασμό της μεγαλόστομης, απλής παράθεσης και περιγραφής προβλημάτων που «πρέπει να λυθούν», χωρίς να προτείνω αντιστοίχως λύσεις. Δεν αμφισβητώ τη σημασία του εντοπισμού των προβλημάτων, η αέναη , όμως, απλή παράθεση τους δεν οδηγεί πουθενά.

Επιτρέψτε μου, τέλος, αποφεύγοντας αυτούς τους πειρασμούς να αναφερθώ σε άλλα ζητήματα περισσότερο απλά και καθημερινά, που πηγάζουν από τα «ανισόρροπα» δίπολα, μεγάλης , όμως, κατά τη γνώμη μου, σημασίας, σε ένα κείμενο διεκδίκησης και απαίτησης, και όχι « υψηλού προβληματισμού»

Κόμμα Μελών

Τι μπορεί άραγε να σημαίνει ο ξύλινος αυτός τίτλος, διατυπωμένος μάλιστα, από τα υψηλότερα στην ιεραρχία στελέχη; Τι άλλο, από το καταστατικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των μελών, κατά πλειοψηφία, να αποφασίζουν τελεσίδικα για όλα τα μεγάλα ζητήματα της πολιτικής ζωής και της πορείας του κόμματος;

Τι λέει επ’ αυτού το προτεινόμενο καταστατικό, αναπαράγοντας στην ουσία το πνεύμα του προηγούμενου;

Διαβάζω:

ΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ, άρθρο 18 Διαβούλευση μελών

Η διαβούλευση είναι η οργανωμένη συζήτηση μιας εισήγησης ή εναλλακτικών κειμένων της ΚΕ ή της Πολιτικής Γραμματείας επί σημαντικού θέματος, κατά την οποία ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η ΓΝΩΜΗ των συνελεύσεων του κόμματος(Παράγραφος 2).

Τις ΤΕΛΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ επί των συγκεκριμένων πολιτικών ζητημάτων παίρνουν τα κομματικά όργανα, συνεκτιμώντας τα αποτελέσματα της διαβούλευσης των μελών (Παράγραφος 6, τα κεφαλαία δικά μου).

Τόσο καλά…

Αυτό το πνεύμα πρέπει να αναστραφεί.

Τοποθετεί τα πράγματα με το κεφάλι στο έδαφος και τα πόδια στον αέρα.

Να μια προτεινόμενη διατύπωση του άρθρου 18: « Τα μέλη του κόμματος αποφασίζουν οριστικά και τελεσίδικα για όλα τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα ( συμμαχίες, συμμετοχή σε κυβερνήσεις,, υπογραφή μεγάλων συμφωνιών, αποφάσεις Κ.Ε κλπ) μέσα από γενικές Συνελεύσεις των Ο.Μ στις οποίες τίθενται υποχρεωτικά προς συζήτηση. Οι αποφάσεις της πλειοψηφίας των μελών είναι δεσμευτικές για όλα τα όργανα του κόμματος.»

Και για να προλάβω κάποιες αντιρρήσεις σημειώνω ότι αυτό με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα είναι απολύτως εφικτό και μπορεί να γίνεται έγκαιρα. Εξάλλου όποτε η δημοκρατία θυσιάστηκε στο όνομα της αποτελεσματικότητας δεν προέκυψαν καλά…

Προτείνω το ζήτημα αυτό να λυθεί σε αυτό το Συνέδριο σαν μια από τις προτεινόμενες καταστατικές αλλαγές και να μην παραπεμφθώ στις καλένδες επόμενων συνεδρίων. Είναι ζήτημα άμεσης ανάγκης.

Λειτουργία Τάσεων

Είναι σαφές ότι η καταστατική αναγνώριση της λειτουργίας των τάσεων ήταν μια σημαντική κατάκτηση για την εποχή που καθιερώθηκε. Ήταν μια σημαντική εξέλιξη σε σχέση με τα αρχηγικά κόμματα και τα κόμματα «Νέου Τύπου». Ως σύλληψη , μάλιστα, «ιδεολογικές πλατφόρμες ανταλλαγής απόψεων» ήταν γοητευτική.

Στην πράξη, όμως, και αυτό αμφισβητείται από λίγους, οι τάσεις έγιναν σκληροί οργανωτικοί μηχανισμοί επιβολής άποψης. Μάλιστα, συχνά, υιοθετούσαν συμπεριφορές (π.χ. διακίνηση σταυρωμένων ψηφοδελτίων) που μας πρόσβαλλαν ως σκεπτόμενους ανθρώπους. Είχαν μετατρέψει τη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων , επάνδρωσης οργάνων κλπ σε διαδικασία τεχνικής ισορροπιών και μοιρασιάς. Οδήγησαν στα δύσκολα το κόμμα στα όρια της διάλυσης.

Σήμερα το φαινόμενο βρίσκεται σε ύφεση. Όμως οι τάσεις είναι κρυμμένες στη γωνία. Στα δύσκολα θα τις βρούμε πάλι μπροστά μας.

Τι πρέπει , λοιπόν, να γίνει με αυτό το ζήτημα; Ασφαλώς ΟΧΙ απαγόρευση της λειτουργίας και της νόμιμης ύπαρξης των τάσεων. Τέτοια προβλήματα δεν λύνονται με διοικητικούς τρόπους, πόσο μάλλον που τέτοιοι τρόποι είναι έξω από το «DΝΑ του Σύριζα». Η ευχή που διατυπώνεται «οι τάσεις να μετατραπούν σε πλατφόρμες ιδεών» καλή μεν αλλά χωρίς αντίκρισμα… Όποια ομάδα αποσπαστεί από ένα ευρύτερο σύνολο και λειτουργεί με δική της πολιτική πλατφόρμα και δική της ( έστω και χαλαρή) οργανωτική δομή μετατρέπεται, σχεδόν νομοτελειακά, σε « μηχανισμό επιβολής άποψης».

Τι να κάνουμε, λοιπόν;

Εκτός από το να βασιζόμαστε και να διεκδικούμε την καλή θέληση των μελών του κόμματος, σημαντικά θα περιοριστούν οι αρνητικές παράπλευρες επιπτώσεις της λειτουργίας των τάσεων αν το κέντρο των αποφάσεων μεταφερθεί από τις τασικές ισορροπίες εντός των καθοδηγητικών οργάνων στο σύνολο των μελών του κόμματος.

Κοινωνία Συμμετοχής ή Ανάθεσης

Από τα νεανικά μου χρόνια και από τις πρώτες ενσύνειδες εμπλοκές μου με την Αριστερά , έμαθα ως «αλφαβητάρι του αριστερού» ότι τις μεγάλες ανατροπές τις επαναστάσεις, τις ριζοσπαστικές αλλαγές, πραγματοποιούν οι «κινήσεις των μαζών». Σίγουρα σημαντικός ο ρόλος του «συλλογικού οργανωτή» και του «ηγέτη» Όμως, το δεύτερο που έμαθα στο «αλφαβητάρι», είναι ότι συλλογικοί οργανωτές και ηγέτες άλλαξαν την κοινωνία μόνο πορευόμενοι με τα κινήματα, εμπνεόμενοι και εμπνέοντες.

Αλλιώς σταδιακά απορροφήθηκαν και ενσωματώθηκαν στην πανίσχυρη γραφειοκρατία ή στη γοητευτική διαπλοκή.

Για παράδειγμα, ριζικές αλλαγές στην υγεία δεν μπορεί να επιφέρει από μόνος του ένας υπουργός μοναχικός καβαλάρης ( ανεξάρτητα από τις προθέσεις του) συγκρουόμενος σώμα με σώμα με τους εκπροσώπους του παλιού ( διαπλοκή, εφησυχασμός κλπ), αλλά κυρίως, και μαζί με αυτό, η κινητοποίηση και συμμετοχή (θεσμικά μάλιστα δομημένη και νομικά κατοχυρωμένη) των εργαζομένων του χώρου και η στήριξη κινημάτων πολιτών χρηστών..

Να, λοιπόν, ένα από τα ζητήματα που πρέπει να είναι από τα κεντρικά του επερχόμενου Συνεδρίου. Κόμμα που τα μέλη του θα αποφασίζουν για όλα τα μεγάλα ζητήματα που το /τα αφορούν και εξ αυτού κοινωνία με θεσμοθετημένο δικαίωμα-υποχρέωση συμμετοχής, όσο το δυνατόν περισσότερων σε επίπεδο πολίτη, εργαζόμενου, κατοίκου για όσο το δυνατόν περισσότερα. Αφού είναι απόλυτα ορθή η άποψη « δείξε μου το κόμμα σου, να σου πω τι κοινωνία θα οικοδομήσεις».

Ο Σύριζα βρίσκεται στην εξουσία περίπου 20 μήνες. Ούτε ένα μέτρο τόνωσης της δημοκρατίας στην κατεύθυνση της οργανωμένης και θεσμικής συμμετοχής των πολιτών στα ζητήματα που τον αφορούν δεν έχει λάβει. Σε αυτό μάλιστα το ζήτημα είμαστε πολύ πίσω ακόμη και από το ΠΑΣΟΚ των πρώτων χρόνων του που θέσπισε πολλά τέτοια μέτρα, ασχέτως αν αργότερα σταδιακά το ίδιο τα αφυδάτωσε και τα κατάργησε.

Η παντοκρατορία των υψηλόβαθμων διοικητικών στελεχών στη δημόσια διοίκηση , η αντιδημοκρατική σε μεγάλο βαθμό υπερεξουσία των αυτοδιοικητικών αρχόντων σε κανένα σημείο νομοθετικά δεν αμφισβητήθηκε από την κυβέρνηση Σύριζα.

Θα μπορούσα εδώ να παραθέσω μοντέλα θεσμικής συμμετοχής πολιτών, εργαζομένων, κατοίκων στα κοινά. Νομίζω , όμως, ότι κάτι τέτοιο θα βάρυνε υπερβολικά το κείμενο κομίζοντας, μάλιστα, γλαύκα εις Αθήνας.

Το ζήτημα είναι η πολιτική βούληση.

Βέβαια έχει βαρύνουσα σημασία η ερώτηση: Τι θα εμποδίσει τον εκφυλισμό ή τη γραφειοκρατική παραμόρφωση τέτοιων θεσμών, όπως κατά κόρον έγινε στο παρελθόν (πχ Συνεταιρισμοί);

Εδώ η απάντηση είναι μια: Η νομοθετική θωράκιση άλλα και η ενεργητική συμμετοχή των πολιτών με πρώτους, βέβαια, και καλύτερους τα μέλη και τους φίλους του Σύριζα

Έτσι θα βοηθηθεί και το άνοιγμα του Σύριζα στη κοινωνία. Μήπως αυτός είναι ο Κοινωνικός Σύριζα ;

* Ο Γιώργος Κοτσαλης είναι συντονιστής της ΟΜ Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης