Συνέντευξη του τομεάρχη Παιδείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ στην Αυγή της Κυριακής και τον δημοσιογράφο Κ. Παπαγιάννη

Στην Αυγή της Κυριακής και στο δημοσιογράφο Κώστα Παπαγιάννη μίλησε ο βουλευτής Α` Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, τόνισε:

Για την πρόσφατη ελληνοαμερικανική στρατιωτική συμφωνία

Ο Αλέξης Τσίπρας είχε ζητήσει να αναβληθεί η ψηφοφορία, επικαλούμενος το φιάσκο της επίσκεψης Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και προκειμένου να διεκδικήσει η χώρα πολιτικά ανταλλάγματα (ποια άραγε; άλλη μια διακήρυξη;) από τις ΗΠΑ. Ήταν προφανώς στάση εθνικής σκοπιμότητας. Προκαλεί αντίθετα ερωτήματα η βιασύνη του «προβλέψιμου» συμμάχου να ψηφιστεί η συμφωνία. 

Η κυβέρνηση λέει ότι τη συμφωνία την είχε διαπραγματευθεί η δική μας κυβέρνηση. Σε γενικές γραμμές έτσι είναι. Στην παρούσα όμως φάση, που φοβάμαι θα αποδειχθεί μακρά και επικίνδυνη, διαπιστώνουμε ανατροπή των γεωπολιτικών δεδομένων. Η επιλογή Τραμπ να κλιμακώσει την ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή, ο ακήρυχτος πόλεμος στο Ιράν, η εισβολή της Τουρκίας στη Συρία, οι εξελίξεις στη Λιβύη, η ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στη Μεσόγειο (μια εξέλιξη που διαψεύδει τις πρόσφατες αυταπάτες ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, σύμφωνα με τις οποίες θα μπορούσε να υπάρξει άξονας με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ κατά της Τουρκίας), το γεγονός ότι ο East Med αποδεικνύεται έργο δύσκολο, στην πράξη μάλλον ανέφικτο, το σχέδιο Τραμπ για το Παλαιστινιακό, όλα αυτα προκαλούν τεράστια ρευστότητα και εντείνουν τους κινδύνους για ανάφλεξη στην Μέση Ανατολή. 

Οι ΗΠΑ, με τη συμφωνία αναβαθμίζουν τη βάση της Σούδας και αποκτούν τρεις νέες βάσεις σε ελληνικό έδαφος -Στεφανοβίκειο, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη. Προφανώς, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν στους σχεδιασμούς τους στη Μέση Ανατολή. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα εγκαταλείπει τις όποιες αποστάσεις κρατούσε από τους εμπλεκόμενους στην κρίση και γίνεται όχι απλά μέρος της, αλλά αδύναμος κρίκος της: πιθανό έρμαιο των γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. Υπάρχει συνεπώς θέμα απειλής για την ειρήνη. Το καλώς εννοούμενο εθνικό συμφέρον δεν εξυπηρετείται από την ακόμα πιο σφιχτή πρόσδεση της Ελλάδας στη στρατηγική Τραμπ. Ειδικά μάλιστα τα σχέδια του αμερικάνου προέδρου για το Ισραήλ συναντούν μεγάλες αντιδράσεις και δοκιμάζουν την αντίληψη συμφωνα με την οποία η Ελλάδα έπρεπε να έχει προνομιακή σχέση με το Ισραήλ, ακόμα και στον στρατιωτικό τομέα. 

Ορθώς ο ΣΥΡΙΖΑ απομακρύνθηκε από το αρχικό «ναι». Πιστεύω ότι με την παραπάνω -ουσιαστικά νέα και απαλλαγμένη από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς- ανάλυση μπορούσε να προχωρήσει και στην καταψήφιση της συμφωνίας. Δεν είναι μια τοποθέτηση που εξυπηρετεί αντιπολιτευτικές σκοπιμότητες αλλά την ειρήνη και το εθνικό συμφέρον. 

Λέγεται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην εξωτερική πολιτική υπερέβη την αριστερή ιδεολογία της προς όφελος του εθνικού συμφέροντος. Αυτή η διαπίστωση είναι παρεξηγήσιμη γιατί δείχνει να υιοθετεί την κριτική των αντιπάλων ότι εξ` ορισμού η Αριστερά δεν μπορεί να διεκδικήσει την ηγεμονική εκπροσώπηση του έθνους. Αντιθέτως η ιστορία έχει αποδείξει ότι η Αριστερά, με βάση τις αξίες της μπορεί να υπηρετήσει την ειρήνη και τα καλώς εννοούμενα εθνικά συμφέροντα. Πρόσφατα αποδείχθηκε αυτό με τη συμφωνία των Πρεσπών ενώ σήμερα έχει ανοίξει η συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά, όπου είναι φανερή η ανάγκη αναπροσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής. Με πρωτοβουλίες διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου, και εντέλει με την προσφυγή στη Χάγη, καθώς επίσης με την προώθηση λύσης στο Κυπριακό. Με μια παρέμβαση «ήπιας ισχύος» με εγκατάλειψη της αδιέξοδης και αναχρονιστικής, λόγω της κλιματικής αλλαγής, «διπλωματίας των εξορύξεων».

Για το είδος της αντιπολίτευσης, τη «διεύρυνση» και το Συνέδριο

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει «εγκατασταθεί» στη συνείδηση των πολιτών ως η εναλλακτική κυβερνητική πολιτική δύναμη. Στη δική μας Αριστερά, έλαχε, να πρέπει να εκπροσωπήσει ένα πολύ μεγαλύτερο ακροατήριο με ποικίλες προελεύσεις, που ριζοσπαστικοποιήθηκε στα χρόνια της κρίσης και συμπορεύτηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ. 

Σήμερα, επιχειρούμε αυτή τη συμπόρευση να τη μετατρέψουμε σε στέρεη οργανική σχέση με το κόμμα μας: αυτό που ονομάζεται διεύρυνση. Ήδη χιλιάδες νέα μέλη πυκνώνουν τις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε μια περίοδο που δοκιμάζεται η σχέση των πολιτών με την πολιτική. Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να γίνει άθροισμα προελεύσεων. Δεν πάμε να κάνουμε ένα κόμμα των πρώην: πρώην ΚΚΕ, πρώην ΚΚΕ Εσωτερικού, πρώην ΕΑΡ, πρώην ΠΑΣΟΚ, ακόμη και πρώην ΝΔ. Πάμε όλοι μαζί να οικοδομήσουμε την Αριστερά που έχει ανάγκη η χώρα, μια Αριστερά του 21ου αιώνα, που για μια ακόμη φορά στην ιστορία της θα είναι ο κορμός του συνασπισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της προόδου, που θα κληθεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. 

Νομίζω ότι, το ιδανικό σκηνικό δεν θα προκύψει ως εκ θαύματος, ούτε η ΝΔ θα πέσει ως «ώριμο φρούτο». Θα προκύψει μέσα από σκληρή προσπάθεια να πείσουμε τους πολίτες να μας εμπιστευθούν ξανά. Μιλώντας ανοιχτά και ειλικρινά για το σχέδιό μας, αλλά και για τα λάθη και τις αδυναμίες της πρώτης μας διακυβέρνησης. Το ιδανικό, λοιπόν, θα είναι -ανεξάρτητα από τα λάθη των αντιπάλων μας- ο ΣΥΡΙΖΑ, άμεσα να ξεφύγει από την μετεκλογική εσωστρέφεια, να ανασυγκροτηθεί, να αποσαφηνίσει τη φυσιογνωμία και τις προγραμματικές του θέσεις, απομακρυνόμενος από τους καταναγκασμούς του μνημονίου και να δίνει μέσα από την αντιπολιτευτική του τακτική πρόγευση από τη νέα διακυβέρνηση που θα κληθεί να ασκήσει. 

Με δυο λόγια, να αποκρούσει τις πιέσεις του συστήματος που θέλουν να τον μετακινήσουν προς το «Κέντρο» και να τον μετατρέψουν σε μέρος της «δικομματικής κανονικότητας». Ο αριστερός ριζοσπαστισμός εξάλλου έφερε την Αριστερά στην κυβέρνηση. Αυτό είναι το στοίχημα του συνεδρίου μας.

Για το πρώτο εξάμηνο ΝΔ

Η ΝΔ όπως έλεγε το προεκλογικό της τρικ ήταν «έτοιμη να κυβερνήσει». Αυτό δεν επιβεβαιώθηκε. Στην ουσία επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη νεοσυντηρητική ηγεμονία που, με ρωγμές είναι αλήθεια, κυριαρχεί διεθνώς, καθώς και την κόπωση της κοινωνίας από τις περιπέτειες των μνημονίων. Με αυτή την έννοια η εκλογική νίκη της ΝΔ μπορεί να μην είναι συγκυριακή. Αντιλαϊκές επιλογές, όπως η προσφυγοφοβία, η αστυνομοκρατία, το ξήλωμα του ασφαλιστικού, η συρρίκνωση της δημόσιας εκπαίδευσης συνιστούν πλευρές του δεξιού ριζοσπαστισμού. Κι αυτός αντιμετωπίζεται μόνο με μια προγραμματική αντεπίθεση, στη βάση καθαρού ιδεολογικού μηνύματος, δηλαδή με ενίσχυση των ριζοσπαστικών χαρακτηριστικών της Αριστεράς. Αυτό άλλωστε είναι και το μήνυμα από τις εκλογές στη Μπολόνια, όπου χάρη και στο «κίνημα των σαρδελών» τελικώς αποκρούστηκε ο Σαλβίνι. 

Στο προσφυγικό, το οργανωτικό αλαλούμ, αποδεικνύει το αδιέξοδο της πολιτικής που ακολούθησε η ΝΔ ως αντιπολίτευση, στην οποία, παρά τις αναγκαστικές προσαρμογές της- παραμένει ιδεολογικά δέσμια. Στη υγεία, ο δογματισμός των ιδιωτικοποιήσεων υποκαθιστά την κοινωνική ευθύνη του δημοσίου. Στην οικονομία, παρότι είμαστε στην αρχή, ήδη απογοητεύονται τα μεσαία στρώματα, και βέβαια παραμένει άπιαστος στόχος η ανάπτυξη 4%. Όταν η ζωή διαψεύδει την κυβέρνηση, απομένει να διαπιστωθεί πόσο συνεκτική θα παραμείνει η ιδεολογική νεο-συντηρητική κυριαρχία.